Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği

ERTUGRUL, Aygün; GÖĞÜŞ, Ahmet; KABAKÇI, Elif; ULUĞ, Berna

Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği

Berna ULUĞ, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Aygün ERTUĞRUL, (Girilmedi)

Ahmet GÖĞÜŞ, (Girilmedi)

Elif KABAKÇI (Girilmedi)

Türk Psikiyatri Dergisi

60 6

Yıl: 2001 Cilt: 12 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 121 - 130 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği

Öz:

Amaç: Bu çalışmada Yetiyitimi Değerlendirme Çizelgesinin (WHO-DAS-II: World Health Organization-Disability Assessment Schedule-ll) Türkçe uyarlamasının şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliğini incelemek amaçlanmıştır. Yöntem: Ölçek Türkçe'ye çevrildikten sonra DSM-IV tanı ölçütlerine göre şizofreni tanısı alan 60 hastaya ve yaş, cinsiyet, eğitim bakımından eşleştirilmiş 30 kontrole uygulanmıştır. Test - tekrar test güvenilirliğini inceleyebilmek amacıyla hastaların ilk 30'unda görüşme, 15 gün sonra ilk görüşme bulgularına kör olan ikinci bir görüşmeci tarafından tekrarlanmıştır. Tüm görüşmeler standart uygulama eğitimi almış iki psikiyatrist tarafından yapılmıştır. Bulgular: WHO-DAS-II'nin hastaları kontrollerden ayırt edebildiği, şizofreni hastalarının kontrollere göre yetiyitimi alanlarının hepsinde daha fazla yetiyitimi olduğu görülmüştür. İç tutarlılık incelendiğinde, tüm alt alanlara ait Cronbach alfa katsayıları (0.60 ile 0.90 arasında değerler) kabul edilebilir düzeyde yüksek bulunmuştur. Tüm ölçek için Cronbach alfa 0.92'dir. Yapı geçerliliği incelemelerinde, alan toplam puanlarının birbirleriyle ve toplam DAS puanıyla yüksek korelasyon gösterdiği saptanmıştır. Puanlayıcılar arası güvenilirlik için saptanan sınıf içi korelasyon katsayıları tüm alan puanları ve toplam DAS puanı için (0.66 ile 0.94 arasında değerler) oldukça yüksek bulunmuştur. Sonuç: Bu bulgular WHO-DAS-II Türkçe uyarlamasının şizofreni hastalarında yetiyitiminin değerlendirilmesinde geçerli ve güvenilir olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelime: Özürlülük değerlendirmesi Araştırma teknikleri Şizofreni Tanı teknik ve işlemleri Sonuçların tekrarlanabilirliği Zihinsel bozukluklar

Konular: Psikiyatri

Reliability and validity of the Turkish version of the World Health Organisation Disability Assessment Schedule-II (WHO-DAS-II) in schizophrenia

Öz:

Objective: The aim of this study was to evaluate the reliability and validity of the World Health Organisation Disability Assessment Schedule-Second Version in patients with schizophrenia. Method: After its translation into Turkish, WHO-DAS-II was administered to a sample of 60 patients diagnosed with schizophrenic disorder according to the DSM-IV diagnostic criteria and to 30 controls who were matched for age, sex and education. The first 30 patients were interviewed twice by two clinicians, both of whom were trained in the Standard administration of the schedule, with an interval of 15 days for the evaluation of test-retest reliability. Results: WHO-DAS-II was able to distinguish the patients from the controls. Schizophrenic patients had higher disability scores than the controls in all domains of disability. The Cronbach alpha values for each of the domains (between 0.60 and 0.90) were high enough for at least an acceptable internal consistency. Regarding construct validity, domain scores displayed significant positive correlations with each other as well as with the total DAS score. The intraclass coefficients were quite high for each of the domain scores and the total DAS score (between 0.66 and 0.94), indicating high interrater reliability. Conclusion: These findings suggest that the validity and reliability of the Turkish version of WHO-DAS-II are satisfactory for patients with schizophrenia.

Anahtar Kelime: Reproducibility of Results Mental Disorders Disability Evaluation Investigative Techniques Schizophrenia Diagnostic Techniques and Procedures

Konular: Psikiyatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık

Allen CK, Allen RE (1987) Cognitive disabilities: measuring the social consequences of mental disorders. J Clin Psychiatry, 48: 185-189.
American Psychiatric Association (1980) DSM-III: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Third Edition. APA, Washington.
American Psychiatric Association (1994) DSM-IV: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition. APA, Washington.
Anastasi A (1990) Psychological Testing, Sixth Edition, Maxwell MacMillian International Editions, NewYork.
Berkasal N (1983) Kronik Skizofrenik ve Alkolik Hastaların Sosyal Uyum ve Mental Durumları Üzerine Karşılaştırmalı bir çalışma. Uzmanlık tezi, HÜTF Psikiyatri Bl., Ankara.
Cooper J (1980) The description and classification of social disability by means of a taxonomic hierarchy. Acta Psychiatr Scand, 62 (Suppl.285): 140-146.
De Jong A, Giel R, Sloof CJ ve ark. (1986) Social disability and outcome in schizophrenic patients. Br J Psychiatry, 147: 631-636.
Druss BG, Marcus SC, Rosenheck RA ve ark.(2000) Understanding disability in mental and general health conditions. Am J Psychiatry,157:1485-1491.
Ertuğrul A, Uluğ B, Göğüş A ve ark. (2001) Turkey: Culture Specific Findings from the CAR Study. Disability and Culture: Universalism and Diversity, TB Üstün ve ark. (Ed), Hogrefe & Huber Publishers, Göttingen, s. 223-234.
Eser E, Fidaner H, Fidaner C ve ark. (1999) WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREF’in psikometrik özellikleri. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 7 (ek sayı 2):23-40.
Göğüş A (1981) Ruh Sağlığında Sosyal Uyum Bozukluğunun Saptanması Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma . Doçentlik Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Kaplan İ (1995)Yarı kırsal alanda bir sağlık ocağına başvuran hastalarda ruhsal bozuklukların yetiyitimi ile ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 6(3):169-179.
Liberman JP, Corrigan PW (1993) Designing new psychosocial treatments for schizophrenia. Psychology, 56: 238.
Patterson TL, Klapow JC, Eastham JH ve ark. (1998) Correlates of functional status in older patients with schizophrenia. Psychiatry Research, 80: 41-52
Savaşır I, Göğüş A, Öztürk O ve ark. (1987) Assessment of disability in schizophrenia: Turkish findings in a comparative perspective. Growth and Progress in Cross-cultural Psychology, Ç. Kağıtçıbaşı (Ed.) Swets & Zeitlinger, B.V. Lisse: 302-308.
Sheehan DV, Harnett-Sheehan K, Raj BA (1996). The measurement of disability. International Clinical Psychopharmacology,11 (supp 3):89-95.
Üstün BT, Rehm J, Chatterji S ve ark. (1999) Multiple-informant ranking of the disabling effects of different health conditions in 14 countries. The Lancet, Vol.354, No 9173: 111-115.
Üstün BT, Chatterji S, Rehm J ve ark. in colloboration with WHO/NIH Joint Project Colloborators (2001). World Health Organisation Disability Assessment Schedule II (WHO-DAS-II): Development and Psychometric Testing (baskıda).
Weissman MM (1975) The assessment of social adjustment: A review of techniques. Arch Gen Psychiatry, 145: 712-717.
Wilkinson G, Hesdon B, Wild D ve ark. (2000) Self-report quality of life measure for people with schizophrenia: the SQLS. Br J Psychiatry, 177: 42-46.
Wing JK (1989) The measurement of social disablement: The MRC social behavior and social role performance schedules. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 24: 173-178
World Health Organisation (1997) ICIDH-2, Beta –1 draft for field trials, WHO, Cenevre
World Health Organisation (1999) WHO Disability Assessment Schedule-II (WHO-DAS-II )
Not : Ek PDF dosyasında bulunmaktadır.

APA	ULUĞ B, ERTUGRUL A, GÖĞÜŞ A, KABAKÇI E (2001). Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği. , 121 - 130.
Chicago	ULUĞ Berna,ERTUGRUL Aygün,GÖĞÜŞ Ahmet,KABAKÇI Elif Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği. (2001): 121 - 130.
MLA	ULUĞ Berna,ERTUGRUL Aygün,GÖĞÜŞ Ahmet,KABAKÇI Elif Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği. , 2001, ss.121 - 130.
AMA	ULUĞ B,ERTUGRUL A,GÖĞÜŞ A,KABAKÇI E Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği. . 2001; 121 - 130.
Vancouver	ULUĞ B,ERTUGRUL A,GÖĞÜŞ A,KABAKÇI E Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği. . 2001; 121 - 130.
IEEE	ULUĞ B,ERTUGRUL A,GÖĞÜŞ A,KABAKÇI E "Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği." , ss.121 - 130, 2001.
ISNAD	ULUĞ, Berna vd. "Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği". (2001), 121-130.

APA	ULUĞ B, ERTUGRUL A, GÖĞÜŞ A, KABAKÇI E (2001). Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(2), 121 - 130.
Chicago	ULUĞ Berna,ERTUGRUL Aygün,GÖĞÜŞ Ahmet,KABAKÇI Elif Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 12, no.2 (2001): 121 - 130.
MLA	ULUĞ Berna,ERTUGRUL Aygün,GÖĞÜŞ Ahmet,KABAKÇI Elif Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.12, no.2, 2001, ss.121 - 130.
AMA	ULUĞ B,ERTUGRUL A,GÖĞÜŞ A,KABAKÇI E Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 2001; 12(2): 121 - 130.
Vancouver	ULUĞ B,ERTUGRUL A,GÖĞÜŞ A,KABAKÇI E Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 2001; 12(2): 121 - 130.
IEEE	ULUĞ B,ERTUGRUL A,GÖĞÜŞ A,KABAKÇI E "Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği." Türk Psikiyatri Dergisi, 12, ss.121 - 130, 2001.
ISNAD	ULUĞ, Berna vd. "Yetiyitimi değerlendirme çizelgesinin (WHO-DAS-II) şizofreni hastalarında geçerlilik ve güvenilirliği". Türk Psikiyatri Dergisi 12/2 (2001), 121-130.