Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum

ALTIPARMAK, Saliha; Yıldırım Sarı, Hatice

Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum

Saliha ALTIPARMAK, (Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Manisa, Türkiye)

Hatice YILDIRIM SARI (İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, İzmir, Türkiye)

Anadolu Psikiyatri Dergisi

27 10

Yıl: 2012 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 110 - 116 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum

Öz:

Amaç: Araştırma Manisa il merkezinde yaşayan 18 yaş ve üzerindeki bireylerde, engelli bireylere yönelik tutumlarıetkileyen etkenleri belirlemek amacıyla planlanmıştır. Yöntem: Çalışma kesitsel tanımlayıcı tiptedir. Çalışma verileri Şubat-Mayıs 2011 tarihleri arasında toplanmıştır. Çalışmaya Manisa il merkezinde yaşayan, 18 yaş ve üzerinde olup herhangi bir engeli olmayan bireyler alındı (s=560). Çalışma, Dünya Sağlık Örgütünün 30 küme örnekleme tekniğin- den yararlanarak desen etkisi üç olarak alındı ve 300 hane üzerinden yürütüldü. Her küme on haneden oluşturuldu. Örneklem seçiminin ilk aşamasında Manisada Aile Sağlığı Merkezlerine (11 ASM) bağlı nüfusa orantılı olarak hersağlığı merkezinden kaç hane alınacağı belirlendi. İkinci aşamada küme başı haneler ASMye kayıtlı nüfustan rasgele belirlendi. Ardarda gelen on hane bir kümeyi oluşturdu. Veriler araştırmacı tarafından ev ziyaretleri ile yüz yüze görüş- me ile toplandı. Çalışmada veriler iki form ile toplanmıştır: Sosyodemografik Soru Formu ve Yetersizlikten Etkilenmiş Kişilere Yönelik Tutum Ölçeği. Veriler SPSS 15.00 programında analiz edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzdelik ve ortalama hesaplamalar, t testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan bireylerin %62.3ü herhangi bir engelli birey tanıdığını, %25i yakınlarında engelli bir birey olduğunu belirtmiştir. Çalış- maya katılan bireylerin engellilere yönelik tutum ortalama puanları 71.17±12dir. Çalışmada 45 yaş ve üzerinde olanla- rın 45 yaşından küçük olanlara göre, eğitimi ilköğretim ve altında olanların ilköğretimden yüksek olanlara göre, ailede anne konumunda olanların diğerlerine göre ve geniş ailede yaşayan bireylerin çekirdek ailede yaşayanlara göre olumlu tutumlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Engelli bir birey tanıma ile Engelli Tutum Ölçeği arasında istatis- tiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Sonuç: Çalışma sonucunda engellilere yönelik olumlu tutumların olduğu, kadınların ve sosyoekonomik düzeyi düşük olan bireylerin engellilere karşı tutumunun daha iyi olduğu belirlendi. Bulgular yaş, eğitim ve engelli birey tanıma açısından literatürle farklılıklar göstermektedir. Bu da engellilere yönelik tutumların karmaşık bir doğasının olmasından, kültürel özelliklerden etkilenmesinden kaynaklanabilir.

Anahtar Kelime:

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Public attitudes toward people with disability in Manisa

Öz:

Objective: The study was designed to determine attitudes displayed by people aged 18 and over in the province of Manisa towards people with disabilities and the factors that affect these attitudes. Methods: The study is a cross- sectional descriptive type. The study data were collected between February 2011 and May 2011. The study included people aged 18 and over in the province of Manisa with no disability (n=560). During the study, the 30-cluster sampling technique of WHO was used, the pattern effect was considered as 3, and 300 households were included. Each cluster was composed of ten households. During the first stage of the selection of the sample, how many house- holds from each one of the 11 Family Health Centers (FHC) in Manisa would be included was determined in propor- tion to population. During the second stage, the chief household of each cluster was determined randomly from the population registered in the FHC. Consecutive ten households formed a cluster. The data were collected by the re- searcher through face-to-face interviews during home visits. The study data were collected with two forms: socio- demographic questionnaire and Attitudes toward Disabled People Scale. The data were analyzed using SPSS program 15.00. For the analysis of the data, numbers mean and percentage calculations, t-test, and one-way analysis of variance were used. Results: Of the participants included in the study, 62.3% said that he/she knew of an individual with a disability whereas 25% stated that they had disabled relatives. The mean score of the individuals in the study

Anahtar Kelime:

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Tufano R. Attitudes toward disability. S Kumar (Ed.) Mutidisciplinary Approach to Rehabilitation, Woburn, Butterworth-Heinemann, 2000, p.109.
2. Kağıtçıbaşı Ç. İnsan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş. Üçüncü baskı, Ankara, Cem Ofset ve Matbaacılık, 1979.
3. Chan F, Cardoso ES, Chronister JA. Understanding psychosocial adjustment to chronic illness and disability. New York, Springer Publishing, 2009, p.335.
4. Özyürek M. Engellilere Yönelik Tutumların Değiştirilmesi. Ankara, Kök Yayıncılık, 2006, p.11-23.
5. Horner-Johnson W, Keys C, Henry D, Yamaki K, Oi F, Watanabe K, et al. Attitudes of Japanese students toward people with intellectual disability. J Intellect Disabil Res 2002; 46:365-378.
6. Massie B. Participation - have we got an attitude problem? Paper presented in the NDA 5th Annual Conference Civic, Cultural and Social Participation: Building an Inclusive Society, Dublin, Ireland, 16th November 2006.(http://www.nda.ie/Website/NDA/CntMgmtNew.nsf/0/5A19C972AF5 A7B93802571E60052A06B/$File/NDAResearchconf2006.pdf,Available date: 28/06/2011)
7. Rosenthal DA, Chan F, Livenh H. Rehabilitation students attitudes toward persons with disabilities in high- and low-stakes social contexts: A conjoint analysis. Disabil Rehabil 2006; 28:1517-1527.
8. Kaner S, Öğülmüş S, Büyüköztürk Ş, Dökmen Z. Toplum Özürlü- lüğü Nasıl Anlıyor? Ankara, TC Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, 2009.
9. White MJ, Jackson V, Gordon PJ. Implicit and explicit attitudes toward athletes with disabilities. J Rehabil 2006; 72:33-40.
10. Daruwalla P, Darcy S. Personal and societal attitudes to disability. Ann Tourism Res 2005; 32:549-570.
11. Nagata KK. The measurement of the Hong Kong-based 'Baseline Survey of Students' attitudes toward people with a disability': cross- cultural validation in Lebanon. Int J Rehabil Res 2007; 30:239-241.
12. Tervo RC, Palmer G. Health professional student attitudes towards people with disability. Clin Rehabil 2004; 18:908-915.
13. Sarı HY, Bektaş M, Altıparmak S. Hemşirelik öğrencilerinin engell- ilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi 2010; 27:80-83.
14. Mangili E, Ponteri M, Buizza C, Rossi G. Attitudes toward disabili- ties and mental illness in work settings: a review. Epidemiologia e Psichiatria Sociale 2004; 13:29-46.
15. Thompson TL, Emrich K, Moore G. The effect of curriculum on the attitudes of nursing students toward disability. Rehabil Nurs 2003; 28:27-30.
16. Tervo RC, Azuma S, Palmer G, Redinius P. Medical students' attitudes toward persons with disability: a comparative study.Physical Med Rehabil 2002; 83:1537-1542.
17. Lindgren CL, Oermann MH. Effects of an educational intervention on students' attitudes toward the disabled. J Nurs Educ 1993; 32:121-126.
18. Şenel HG. Yetersizliğe sahip kardeşi olanlarla, olmayanların yeter- sizliğe yönelik tutumları ve kaygı düzeyleri yönünden karşılaş- tırılması. Özel Eğitim Dergisi 1995; 2:33-39.
19. Florian V. Cross-cultural differences in attitudes towards disabled persons. A study of Jewish and Arab youth in Israel. Int J Intercult Relat 1982; 6:291-299.
20. World Health Organization. Description and comparison of the methods of cluster sampling and lot quality assurance sampling to assess immunization coverage. Department of Vaccines and Biological, Geneva, 2010. (http://www.who.int/vaccines- documents/DocsPDF01/www592.pdf). Internet access: 15.01.2010
21. TUİK. Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?tb_id=5&ust_id=1.Internet access: 20.01.2011
22. Antonak RF, Livneh HL. Measurement of attitudes towards persons with disabilities. Disabil Rehabil 2000; 22:211-224.
23. Rillotta F, Nettelbeck T. Effects of an awareness program on attitudes of students without an intellectual disability towards persons with an intellectual disability. J Intellect Dev Disabil 2007; 32:1,19-27.
24. Strohmer DC, Grand SA, Purcell MJ. Attitudes toward persons with a disability: An examination of demographic factors, social context, and specific disability. Rehabil Psychol 1984; 29:131-145.
25. İşbir EG, Akdoğan A, Beydoğan B, Parmaksız PMY, Sabuktay A, Vural HS. Özürllüllüğe Dayalı Ayrımcılığın Ölçülmesi Araştırması, OZİDA. Ankara, Yorum Basın Yayın Sanayi, 2010.
26. Kargın T. Farklı eğitim özgeçmişlerine sahip öğretmenlerin işitme engelli çocuklara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 2001; 34:93-105.
27. Sahin H, Akyol AD. Evaluation of nursing and medical students attitudes towards people with disabilities. J Clin Nurs 2010; 19:2271-2279.
28. NDA. Public Attitudes to Disability in Ireland in 2006. Dublin, NDA, 2007.
29. Hannon F. Literature Review on Attitudes towards Disability. Disability Research Series 9. NDA.

APA	ALTIPARMAK S, Yıldırım Sarı H (2012). Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum. , 110 - 116.
Chicago	ALTIPARMAK Saliha,Yıldırım Sarı Hatice Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum. (2012): 110 - 116.
MLA	ALTIPARMAK Saliha,Yıldırım Sarı Hatice Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum. , 2012, ss.110 - 116.
AMA	ALTIPARMAK S,Yıldırım Sarı H Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum. . 2012; 110 - 116.
Vancouver	ALTIPARMAK S,Yıldırım Sarı H Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum. . 2012; 110 - 116.
IEEE	ALTIPARMAK S,Yıldırım Sarı H "Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum." , ss.110 - 116, 2012.
ISNAD	ALTIPARMAK, Saliha - Yıldırım Sarı, Hatice. "Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum". (2012), 110-116.

APA	ALTIPARMAK S, Yıldırım Sarı H (2012). Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13(2), 110 - 116.
Chicago	ALTIPARMAK Saliha,Yıldırım Sarı Hatice Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum. Anadolu Psikiyatri Dergisi 13, no.2 (2012): 110 - 116.
MLA	ALTIPARMAK Saliha,Yıldırım Sarı Hatice Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum. Anadolu Psikiyatri Dergisi, vol.13, no.2, 2012, ss.110 - 116.
AMA	ALTIPARMAK S,Yıldırım Sarı H Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2012; 13(2): 110 - 116.
Vancouver	ALTIPARMAK S,Yıldırım Sarı H Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2012; 13(2): 110 - 116.
IEEE	ALTIPARMAK S,Yıldırım Sarı H "Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum." Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13, ss.110 - 116, 2012.
ISNAD	ALTIPARMAK, Saliha - Yıldırım Sarı, Hatice. "Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum". Anadolu Psikiyatri Dergisi 13/2 (2012), 110-116.