Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler

KABAKÇI, Elif

Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler

Elif KABAKÇI (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Türk Psikiyatri Dergisi

60 14

Yıl: 2001 Cilt: 12 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 273 - 282 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler

Öz:

Amaç: Bu çalışmanın amacı, sosyotropik/otonomik kişilik özellikleri, son altı ay içinde yaşanan sosyotropik otonomik yaşam olayları ve depresif belirti düzeyi arasındaki ilişkiyi incelemek, depresif belirti düzeyi, kişilik özellikleri ve cinsiyete göre, deneklerin son altı ay içinde karşılaşmış oldukları yaşam olaylarının (kişilik özellikleri ile eşleşen/eşleşmeyen) nasıl farklılaştığını araştırmaktır. Yöntem: Çalışmaya 596 üniversite öğrencisi (323 erkek, 272 kadın) katılmıştır. Depresif belirtileri değerlendirmek amacıyla Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), sosyotropik/otonomik kişilik özelliklerini değerlendirmek üzere Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği (FO-TÖ-A), yaşam olaylarını, yol açtıkları stres dereceleri ve türlerini (sosyotropik/otonomik) araştırmak amacıyla bir ön çalışma ile hazırlanan Yaşam Olayları Listesi (YOL) kullanılmıştır. Bulgular: Kişilik özellikleri ve olayın türünden bağımsız olarak, depresyon belirtileri orta ve yüksek düzeyde olan grupların, depresif belirti göstermeyen gruba oranla son altı ay içinde daha yüksek strese yol açan yaşam olayı ile karşılaştığı görülmüştür. Bu örüntü, kızlarda ve erkeklerde farklılaşmamıştır. Kişilik özelliklerinden bağımsız olarak sosyotropik yaşam olaylarının yol açtığı stres derecesi ile depresyon düzeyi arasında ilişki vardır. Orta ve yüksek düzeyde depresyon belirtileri gösteren öğrenciler, depresif olmayanlara oranla son altı ay içinde daha yüksek stres verici sosyotropik olay yaşamışlardır. Otonomi ile depresif belirti düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Ancak, yüksek otonomik grup, orta ya da düşük otonomik olay yaşamışlardır. Sonuç: Kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler arasındaki ilişki, sosyotropi ve otonomi açısından farklılık göstermektedir. Kişilik özellikleri ne olursa olsun, depresif belirti düzeyi yüksek kişiler, son altı ay içinde stres derecesi yüksek sosyotropik olay ile karşılaşmışlardır. Yüksek otonomik kişiler ise, depresif belirti düzeylerinden bağımsız olarak, daha stres veren otonomik olay yaşamışlardır.

Anahtar Kelime: Stres, psikolojik Antisosyal kişilik bozuklukları Kişisel özerklik Stres Kişilik Depresyon

Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık

Allen NB, Horne DJ, Trinder J (1996) Sociotropy, autonomy, and dysphoric emotional responses to specific classes of stress: A psychophysiological evaluation. J Abnorm Psychol, 105(1):25-33.
Barnett AP, Gotlib IH (1988) Psychosocial functioning and depression: Distinguishing among antecedents, concomitants, and consequences. Psychol Bull, 104(1): 97-126.
Beck A, Rush A, Shaw B ve ark. (1979) Cognitive Therapy of Depression. New York: Guilford.
Beck A, Ward C, Mendelson M ve ark. (1961) An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry, 4: 561-571.
Blatt SJ, Zuroff DC (1992) Interpersonal relatedness and self-definition: two prototypes for depression. Clin Psychol Rev, 12:527-562.
Brown GW, Harris T (1982) Disease, distress and depression. J Affective Disord, 4:1-8.
Coyne JC, Whiffen VE (1995) Issues in personality as diathesis for depression: The case of sociotropy-dependency and autonomy-self-criticism. Psychol Bull, 118(3):358-378.
Hammen C, Ellicot A, Gitlin MJ ve ark. (1992) Stressors and sociotropy/autonomy: A longitudinal study of their relationship to the course of bipolar disorder. Cognitive Ther Res, 16: 409-418.
Hammen C, Ellicot A, Gitlin M ve ark. (1989) Sociotropy/autonomy and vulnerability to specific life events in patients with unipolar depression and bipolar disorders. J Abnorm Psychol, 98(2): 154-160.
Hammen C, Marks T, Mayol A ve ark. (1985) Depressive self schemas, life stress, and vulnerability to depression. J Abnor Psychol, 94(3):308-319.
Imber SD, Pilkonis PA, Sotsky SM ve ark. (1990) Mode specific effects among three treatments of depression. J Consul Clin Psychol, 58:352-359.
Klein DN, Harding K, Taylor EB ve ark. (1988) Dependency, and self criticism in depression. Evaluation in a clinical population. J Abnorm Psychol, 97(4):399-404.
Mazure CM, Bruce ML, Maciejewski PK ve ark. (2000) Adverse life events and cognitive-personality characteristics in the prediction of major depression and antidepressant response. Am J Psychiatry, 157:896-903.
Monroe SM, Rohde P, Seeley JR ve ark. (1999) Life events and depression in adolescence: Relationship loss as a prospective risk factor for first onset of major depressive disorder. J Abnorm Psychol, 108(4): 606-614.
Nietzel MT, Harris MJ (1990) Relationship of dependency and achievement/autonomy to depression. Clin Psychol Rev, 10:279-297.
Persons JB, Miranda J, Perloff JM (1991) Relationship between depressive symptoms and cognitive vulnerabilities of achievement and dependency. Cognitive Ther Res, 15(3):221-235.
Priel B, Shahar G (2000) Dependency, self-criticism, social context and distress: comparing moderating and mediating models. Pers Indiv Differ, 28(3):515-525.
Robins CJ (1990) Congruence of personality and life events in depression. J Abnorm Psychol, 99(4):393-397.
Robins CJ, Block P (1988) Personal vulnerability, life events and depressive symptoms: A test of a specific interactional model. J Pers Soc Psychol, 54(5):847-852.
Robins CJ, Block P, Peselow ED ve ark. (1989) Relations of sociotropic and autonomous personality characteristics of specific symptoms in depressed patients. J Abnorm Psychol, 98:86-88.
Segal SV, Shaw BF, VellaDD (1989) Life stress and depression: A test of the congruency hypothesis for life event content and depressive subtype. Can J Behav Sci, 21(4): 389-400.
Segal SV, Shaw BF, Vella DD ve ark. (1992) Cognitive and life stress predictors of relapse in remitted unipolar depressed patients: Test of the congruency hypothesis. J Abnorm Psychol, 101:26-36.
Sorias S (1982) Hasta ve normallerde yaşam olaylarının stres verici etkilerinin araştırılması. Ege Üniversitesi, Ege Tıp Fakültesi Psikiyatri Bilim Dalı, Doçentlik Tezi, İzmir.
Şahin N, Şahin N (1992a) How dysfunctional are the dysfunctional attitudes in another culture Br J Med Psychol, 65:17-26.
Şahin N, Şahin N (1992b) Adolescent Guilt, Shame and Depression in Relation to Sociotropy and Autonomy. Dünya Kognitif Terapi Kongresi’nde sunulmuştur, Haziran 17-21, Toronto.
Şahin N, Ulusoy M, Şahin N ve ark. (1993) Exploring the sociotropy-autonomy dimensions in a sample of Turkish psychiatric in patients. J Clin Psychol (Nov) 49(6): 751-763.
Tegin B (1980) Depresyonda Bilişsel Bozukluklar: Beck modeline göre bir inceleme (yayımlanmamış doktora tezi) Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Weissman AN, Beck AT (1978) Development and the validation of the Dysfunctional Attitude Scale: A preliminary investigation. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association. Toronto, Ontario.
Zuroff DC, Igreja I, Mongrain M ve ark. (1990) Dysfunctional attitudes, dependency, and self criticism as predictors of depressive mood states: A 12 month longitudinal study. Cognitive Ther Res, 14(3): 315-326.
Zuroff DC, Mongrain M (1987) Dependency and self criticism: vulnerability factors for depressive affective state. J Abnorm Psychol, 96(1):14-22.

APA	KABAKÇI E (2001). Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler. , 273 - 282.
Chicago	KABAKÇI Elif Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler. (2001): 273 - 282.
MLA	KABAKÇI Elif Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler. , 2001, ss.273 - 282.
AMA	KABAKÇI E Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler. . 2001; 273 - 282.
Vancouver	KABAKÇI E Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler. . 2001; 273 - 282.
IEEE	KABAKÇI E "Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler." , ss.273 - 282, 2001.
ISNAD	KABAKÇI, Elif. "Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler". (2001), 273-282.

APA	KABAKÇI E (2001). Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(4), 273 - 282.
Chicago	KABAKÇI Elif Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler. Türk Psikiyatri Dergisi 12, no.4 (2001): 273 - 282.
MLA	KABAKÇI Elif Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.12, no.4, 2001, ss.273 - 282.
AMA	KABAKÇI E Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler. Türk Psikiyatri Dergisi. 2001; 12(4): 273 - 282.
Vancouver	KABAKÇI E Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler. Türk Psikiyatri Dergisi. 2001; 12(4): 273 - 282.
IEEE	KABAKÇI E "Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler." Türk Psikiyatri Dergisi, 12, ss.273 - 282, 2001.
ISNAD	KABAKÇI, Elif. "Üniversite öğrencilerinde sosyotropik / otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler". Türk Psikiyatri Dergisi 12/4 (2001), 273-282.