Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?

KABAKÇI KARADENİZ, Hülya

Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?

Hülya KABAKÇI KARADENİZ (Boş)

Sosyoekonomi

37 0

Yıl: 2013 Cilt: 20 Sayı: 20 Sayfa Aralığı: 265 - 286 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?

Öz:

Avrupa Birliği, Katma Değer Vergisi (KDV) kayıp kaçaklarını azaltmak ve haksız rekabeti engellemek için KDV sistemlerini birbirine yakınlaştırmaya çalışmaktadır. Çalışmada birlik üyesi ülkeler ve Türkiye arasında KDV sistemlerinin yakınsayıp yakınsamadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. 2000–2013 yılları arasında AB üyesi ülkeler ile Türkiye’nin standart ve indirilmiş KDV oranları, KDV’nin toplam vergi gelirleri içindeki payı, KDV’nin GSYİH içindeki payı, çeşitli mal ve hizmet gruplarındaki KDV oranlarının aritmetik ortalamalarının standart sapmaları ve varyasyon katsayıları hesaplanmıştır. Birlik üyesi ülkeler ve Türkiye’de 2000–2013 yılları arasında standart KDV oranlarının birbirine yakınsadığı, süper indirilmiş ve indirilmiş oranlar ile KDV’nin hem toplam vergi gelirleri (1999–2011) hem de Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla (GSYİH) içindeki payında (2000–2011) yakınsamanın gerçekleşmediği bulgulanmıştır. Bunun temel nedeni, çeşitli mal ve hizmet gruplarında farklı KDV oran ve istisnaların uygulanmasıdır. 2013 yılı itibariyle ilaç, kitap, gıda, meyve suyunda yakınsama yok iken, tütün, kurşunsuz benzin ve mazotta yakınsamanın gerçekleştiği saptanmıştır. Birlik üyesi ülkeler, farklı yoksulluk ve gelir eşitsizliği oranlarına sahiptirler. Bu nedenle ülkeler KDV istisnalarını genişletmekte, AB ortalamasının altında süper indirilmiş ve indirilmiş oranlar belirlemektedirler. Kısa dönemde KDV sistemlerinin mükemmel uyumlaştırması ya da ülkelerin tüm mal ve hizmet grupları için aynı oranı uygulaması hem Birlik üyesi ülkelerde hem Türkiye’de zor görünmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: İktisat Uluslararası İlişkiler

Value added tax in EU members countries and Turkey: Has convergence occurred?

Öz:

The European Union tries to occur convergence in the member states Value Added Tax (VAT) system in order to prevent unfair competition and reduce VAT evasion. In this study we aim to determine whether VAT systems of EU and Turkey have converged or not. We calculated standard deviations and coefficient variations and arithmetic average of some data such as reduced and standard VAT rates, VAT share as per cent in the total tax revenues and GDP and VAT rates for some goods and services both EU and Turkey in the period of 2000 and 2013. There have been convergence for standard VAT rates, but convergence did not occur for super reduced rates, reduced rates, and VAT share as per cent both in total tax revenues (1999-2011) and in GDP (2000-2011). EU member states and Turkey have implemented different VAT reduced rates and exemptions for different good and services. In this reason convergence has not occurred among the countries. There is no convergence in the VAT rates for medicine, food, book but it occurs in some goods such as gasoline, diesel, LPG and tobacco in 2013. Member States have different poverty and income inequalities ratios. Therefore, they extend VAT exemptions, determine super reduced rates and reduced rates below EU standard VAT rates. The perfect harmonization of VAT systems or same VAT ratio implementation for all good and services seems to be difficult at least in short terms because of the different socio-economic structures of Member States and Turkey.

Anahtar Kelime:

Konular: İktisat Uluslararası İlişkiler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Acinöroğlu, Serkan (2013), “Vergiden Kaçınma ve Vergi Kaçakçılığıyla Mücadelede Avrupa Birliği’nin 1 Ocak 2013 Tarihli Son Eylem Planının Değerlendirilmesi”, Vergi Dünyası, S. 379, Mart.
Acuner, Serkan (2013), “Avrupa Birliği Katma Değer Vergisi Mevzuatına Genel Bir Bakış ve Mevzuata Aykırı Olarak İndirimli Oran Uygulayan İspanya Hakkında Adalet Divanı Tarafından Verilen Kararın Değerlendirilmesi (2013)”, Vergi Dünyası, S. 380, Nisan.
Aykar, Özkan & Ömer Faruk Burak (2011), “Avrupa Birliğindeki KDV Oranları Açısından Türkiye’nin AB Müktesebatına Olan Uyumu”, Hukuk Portal.
Bakar, Feride & Mircan Yıldız Tokatlıoğlu (2012), “Küresel Finansal Kriz Sürecinde Avrupa Birliği Vergi Politikaları”, Maliye Dergisi, S. 163, Temmuz-Aralık.
Batırel, Ömer Faruk (2013), “Avrupa Birliği ve Türkiye’de vergi Yükü ve Dağılımı”, Vergi Dünyası, S. 378, Şubat.
Boeters, Stefan & Christoph Böhringer & Thiess Büttner & Margit Kraus (2010), “Economic effects of VAT reforms in Germany”, Applied Economics, 42: 17, pp. 2165–2182.
Decoster, A. & J. Loughrey & C. O’Donoghue & D. Verwerft (2009), “Incidence and welfare effects of indirect taxes”, European Measures of Income and Poverty: Lessons for the US'International Policy Exchange Series, _____http://www.umdcipe.org/conferences/oecdumd/conf_papers/Papers/Decoster%20et%20 al%20-%20Incidence%20and%20Welfare%20Effects%20of%20Indirect%20Taxes.pdf>, 28.08.2012.
European Commission (2011), “815 final VOL. 5/5 - Annex IV Annex Growth-Friendly Tax Policies in Member States And Better Tax Coordination in The EU to The Communication From The Commission to The European Parliament”, The Council, The European Economic And Social Committee And The Committee of Regions, Annual Growth Survey 2012.
EU Commision (2013), VAT Rates Applied in the Member States of the European Union, _____http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/taxation/vat/how_vat_works/ rates/vat_rates_en.pdf>, 13.04.2013.
EUROSTAT (2012), Taxation trends in the European Union, _____http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-DU-12-001/EN/KS-DU-12- 001-EN.PDF>, 31.03.2013.
EUROSTAT (2013), Taxation trends in the European Union, _____http://ec.europa.eu/taxation_customs/taxation/gen_info/economic_analysis/tax_structur es/index_en.htm>, 21.08.2013.
EUROSTAT (2013/b), _____http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/search_database>, 21.08.2013.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) (2013), Vergi İstatistikleri, _____http://www.gib.gov.tr/index.php?id=271>, 20.05.2013.
Güçlü, Emre Betül (2012), “Avrupa Birliğinde KDV Uygulaması-II: istisnalar”, Vergi Sorunları, S. 282, Mart.
T.C. Kalkınma Bakanlığı (2012), 2013 Yılı Programı, _____http://www.dpt.gov.tr/PortalDesign/PortalControls/WebIcerikGosterim.aspx?Enc=83D 5A6FF03C7B4FC7D333B89A57C1CCE4268AB1687B22FA5FC02C11D85C07A12>, 21.08.2013.
Kemmerling, A. & P. Genschel (2009), Which Way to Converge? The Europeanisation of National Tax Systems, _____http://aei.pitt.edu/33076/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=which- way-to-converge-the-europeanisation-of-national-tax-systems>, 12.04.2013.
OECD (2007), “Consumption Taxes: The Way of The Future?”, Policy Brief, October.
Šinkyříková, T. & J. Soukopová (2012), “Impact Of Standard Rate Of Vat On Tax Mix in EU 27”, Acta Universitatis Agriculturae Et Silviculturae Mendelianae Brunensis, Volume LX 39, Number 7.
Sobacı, Mehmet Zahid (2008), “Uluslar Arası Politika Yakınsaması: Kavramsal Çerçeve”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 63 (3), sS. 145–159.
Türk Dil Kurumu (TDK) (2013), Büyük Türkçe Sözlük, _____http://tdkterim.gov.tr/bts/>, 01.05.2013.
Türkiye İstatistik Enstitüsü (2013), Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2006- 2011, _____http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1011>, 22.08.2013.
Turan, İbrahim (2011), Temel İstatistik Tanımlayıcı İstatistik Dağılımları Tanımlayıcı Ölçüler Dağılış Ölçüleri, Mart, _____http://temelistatistik.files.wordpress.com/2011/11/3- dac49fc4b1lc4b1m-c3b6lc3a7c3bcleri.pdf>, 29.08.2013.
Ubay, Birol (2012), “Avrupa Birliği’nde KDV’nin Geleceği”, Vergi Sorunları, S. 283 Nisan.
Warren, Neil (2008), “A Review of Studies on the Distributional Impact of Consumption Taxes in OECD Countries”, OECD Social, Employment And Migration Working Papers, _____http://www.oecd.org/els/workingpapers>, 20.05.2013.
Yıldırım, Musa (2008), “Avrupa Birliği’nde Uygulanan KDV Sistemi, Türkiye’deki KDV ile Karşılaştırılması ve Uyumlaştırma Çalışmaları”, Vergi Sorunları, S. 239, Ağustos.

APA	KABAKÇI KARADENİZ H (2013). Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?. , 265 - 286.
Chicago	KABAKÇI KARADENİZ Hülya Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?. (2013): 265 - 286.
MLA	KABAKÇI KARADENİZ Hülya Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?. , 2013, ss.265 - 286.
AMA	KABAKÇI KARADENİZ H Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?. . 2013; 265 - 286.
Vancouver	KABAKÇI KARADENİZ H Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?. . 2013; 265 - 286.
IEEE	KABAKÇI KARADENİZ H "Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?." , ss.265 - 286, 2013.
ISNAD	KABAKÇI KARADENİZ, Hülya. "Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?". (2013), 265-286.

APA	KABAKÇI KARADENİZ H (2013). Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?. Sosyoekonomi, 20(20), 265 - 286.
Chicago	KABAKÇI KARADENİZ Hülya Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?. Sosyoekonomi 20, no.20 (2013): 265 - 286.
MLA	KABAKÇI KARADENİZ Hülya Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?. Sosyoekonomi, vol.20, no.20, 2013, ss.265 - 286.
AMA	KABAKÇI KARADENİZ H Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?. Sosyoekonomi. 2013; 20(20): 265 - 286.
Vancouver	KABAKÇI KARADENİZ H Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?. Sosyoekonomi. 2013; 20(20): 265 - 286.
IEEE	KABAKÇI KARADENİZ H "Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?." Sosyoekonomi, 20, ss.265 - 286, 2013.
ISNAD	KABAKÇI KARADENİZ, Hülya. "Avrupa birliği üyesi ülkelerde ve Türkiye’de katma değer vergisi: Yakınsama gerçekleşiyor mu?". Sosyoekonomi 20/20 (2013), 265-286.