Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008)

Ömer YILMAZ, (Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Erzurum, Türkiye)
Vedat KAYA, (Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Erzurum, Türkiye)
Merter AKINCI (Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Erzurum, Türkiye)
Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi
5 0
Yıl: 2011 Cilt: 25 Sayı: 3-4 Sayfa Aralığı: 13 - 20 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008)

Öz:
Gelişmekte olan ülkelerin karşılaştığı önemli sorunlardan birisi tasarruf yetersizliğidir. Bu sorun, ülkeleri dış kaynaklardan ve doğrudan yabancı yatırımlardan yararlanma yoluna yönlendirmektedir. Dolayısıyla hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler doğrudan yabancı yatırımları kendi ülkelerine çekebilmek için yoğun çaba sarf etmektedirler. Bunun sebebi ise doğrudan yabancı yatırımların sağladığı sermaye, yeni teknoloji ve istihdam artışından yararlanma isteğidir. Bu çalışmada, doğrudan yabancı yatırımların ekonomik büyüme üzerindeki etkileri Türkiye ekonomisi 1980-2008 dönemi için ekonometrik yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir. Analizlerde, gayri safı yurtiçi hasıla ve doğrudan yabancı yatırımlar olmak üzere iki değişken yer almıştır. Değişkenlere ilişkin zaman serisi verileri ADF birim kök testi ile sınanmış ve değişkenlerin 1. fark değerlerinde durağan oldukları gözlenmiştir. Değişkenler arasında nedensellik ilişkisini belirleyebilmek için Granger nedensellik testi uygulanmış ve doğrudan yabancı yatırımlardan ekonomik büyümeye doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Ayrıca bu değişkenlere uygulanan EG eşbütünleşme testi sonucunda, söz konusu değişkenlerin eşbütünleşik oldukları sonucuna varılmıştır. Tahmin sonuçları, doğrudan yabancı yatırımların ekonomik büyüme üzerinde pozitif etkiler yarattığını ortaya koymuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Kamu Yönetimi İktisat Uluslararası İlişkiler

-

Öz:
One of the important problems that the developing countries face is the defıciency of savings. This problem has oriented the countries to benefıt from foreign sources and foreign direct investments. Hence, both developed and developing countries strive densely to attract foreign direct investments in their own countries. The reason behind this attempt is the wish to exploit capital, new technology and the increase of the employment provided by the foreign direct investments. In this study, the effects on the economic growth of the foreign direct investments for Turkish economy in the period of 1980-2008, are analyzed by using econometric methods. Two variables, gross domestic product and foreign direct investment, are involved in the analysis. Time series datas related to the variables have been tested by ADF unit root test and the results have shown that the first difference values of the two variables are stationary. Granger causality test has been applied to determine the causality relationship between the variables and one-way causality relationship from foreign direct investments to economic growth has been found. Moreover, EG cointegration test has been applied to the variables and it has been observed that both of them
Anahtar Kelime:

Konular: Kamu Yönetimi İktisat Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alfaro, Laura, Areendam Chanda, Sebnem Kalemli and Selin Sayek (2004), “FDI and Economic Growth: The Role of Local Financial Markets”, Journal of International Economics, 64, ss. 89-112.
  • Alıcı, Aslı Akgüç and Meltem Şengün Ucal (2003), “Foreign Direct Investment, Exports and Output Growth of Turkey: Causality Analysis”, Paper to be Presented at the European Trade Study Group (ETSG) Fifth Annual Conference, Universidad Carlos III de Madrid, ss. 1-17.
  • Asheghian, P. (2004), “Determinants of Economic Growth in the United States: The Role of Foreign Direct Investment”, The International Trade Journal, Vol: XVIII, No: 1, ss. 63-83.
  • Aslanoğlu, Erhan (2002), “The Structure and the Impact of Foreign Direct Investment in Turkey”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: XVII, Sayı: 1, ss. 31-46.
  • Balasubramanyam, Venkataraman N., Mohammed A. Salistı and David Sapsford (1996), "Foreign Direct Investment and Grovvth in EP and IS Countries", Economic Journal, 106 (1), ss. 92-105.
  • Barthelemy, Jean Claude and Sylvie Demurger (2000), “Foreign Direct Investment and Economic Growth: Theory and Application to China”, Review of Development Economics, 4 (2), ss. 140-155.
  • Basu, P., C. Chakraborty and D. Reagle (2003), “Liberalization, FDI and Growth in Developing Countries: A Panel Cointegration Approach”, Economic Inquiry, 41 (3), ss. 510-516.
  • Blomström, Magnus, Robert E. Lipsey and Mario Zejan (1992), “What Explains Developing Country Growth?”, NBER Working Paper, No: 4132, ss. 1-31.
  • Borensztein, E., J. De Gregorio and J-W. Lee (1998), “How Does Foreign Direct Investment Affect Economic Growth?”, Journal of International Economics, 45, ss. 115-135.
  • Bosworth, Barry and Susan M. Collins (1999), “Capital Inflows, Investment and Growth”, Tokyo Club Papers, Vol: 12, ss. 35-74.
  • Campos, Nauro F. and Yuko Kinoshita (2002), “Foreign Direct Investment as Technology Transferred: Some Panel Evidence from the Transition Economics”, William Davidson Working Paper, No: 438, ss. 1-33.
  • Choe, Jong (2003), “Do Foreign Direct Investment and Gross Domestic Investment Promote Economic Growth?”, Review of Development Economics, 7 (1), ss. 44-57.
  • Chowdhury, Abdur and George Mavrotas (2005), “FDI&Growth: What Causes What?”, United Nation University, WIDER, Research Paper No: 2005/25, ss. 1-10.
  • De Mello, L. R. (1997), “Foreign Direct Investment in Developing Countries and Growth: A Selective Survey”, The Journal of Development Studies, Vol: 34, No: 1, ss. 1-34.
  • Ericsson, Johan and Manuchehr Irandoust (2001), “On the Causality Between
  • Foreign Direct Investment and Output: A Comparative Study”, The International Trade Journal, Vol: 15, Issue: 1, ss. 1-26.
  • Gujarati, Damodar N. (2006), Temel Ekonometri, Çev: Ümit Şenesen ve Gülay G. Şenesen, 4. Baskı, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
  • Hermes, Niels and Robert Lensink (2003), “Foreign Direct Investment, Financial Development and Economic Growth”, The Journal of Development Studies, Vol: 38, ss. 1-42.
  • Kennedy, Peter (2006), Ekonometri Kılavuzu, Çev: Muzaffer Sarımeşeli ve Şenay Açıkgöz, 5. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
  • Kutlar, Aziz (2007), Ekonometriye Giriş, 1. Baskı, Nobel Yayınları, Ankara.
  • Li, Xiaoying and Xiaming Liu (2005), “Foreign Direct Investment and Economic Growth: An Increasingly Endogenous Relationship”, World Development, Vol: 33, No: 3, ss. 393-407.
  • Lyroudi, Katerina, John Papanastasiou and Athanasios Vamvakidis (2004), “Foreign Direct Investment and Economic Growth in Transition Economics”, South Eastern Europe Journal of Economics, 1, ss. 97-110.
  • Mencinger, Joze (2003), “Does Foreign Direct Investment Always Enhance Economic Growth?”, Kyklos, 56 (4), ss. 491-508.
  • Merlevede Bruno and Koen Schoors (2004), “Reform, FDI and Economic Grovvth: Tale of the Tortoise and the Hare”, The University Of Michigan Business School, William Davidson Institute, Working Paper Number: 730.
  • Mody, A., and A. Murshid (2002), “Growing Up With Capital Flows” Journal of International Economics, 65, ss. 249-266.
  • Nair-Reichert, Usha and Diana Weinhold (2001), “Causality Tests for Cross- Country Panels: A New Look at FDI and Economic Growth in Developing Countries”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 63 (2), ss. 153-171.
  • Obwona, Marios B. (2001), “Determinants of FDI and Their Impact on Economic Growth in Uganda”, African Development Review, 13 (1), ss.46-81.
  • Ram, Rati and Honglin Zhang (2002), “Foreign Direct Investment and Economic Growth: Evidence from Cross-Country Data for the 1990s”, Economic Development and Cultural Change, 51 (1), ss. 205-215.
  • Sevüktekin, Mustafa ve Mehmet Nargeleçekenler (2007), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi: E-Views Uygulamalı, 2. Baskı, Nobel Yayınları, Ankara.
  • Tarı, Recep (2005), Ekonometri, 3. Baskı, Kocaeli Üniversitesi Yayınları, No: 172, İstanbul.
  • Xu, Bin (2000), “Multinational Enterprises, Technology Diffusion and Host Country Productivity Growth”, Journal of Development Economics, Vol: 62, ss. 477-493.
  • Zhang, K. Honglin (2001), “Does Foreign Investment Promote Economic Growth? Evidence from East Asia and Latin America”, Contemporary Economic Policy, 19(2), ss. 175-185.
APA YILMAZ Ö, KAYA V, AKINCI M (2011). Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008). , 13 - 20.
Chicago YILMAZ Ömer,KAYA Vedat,AKINCI Merter Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008). (2011): 13 - 20.
MLA YILMAZ Ömer,KAYA Vedat,AKINCI Merter Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008). , 2011, ss.13 - 20.
AMA YILMAZ Ö,KAYA V,AKINCI M Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008). . 2011; 13 - 20.
Vancouver YILMAZ Ö,KAYA V,AKINCI M Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008). . 2011; 13 - 20.
IEEE YILMAZ Ö,KAYA V,AKINCI M "Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008)." , ss.13 - 20, 2011.
ISNAD YILMAZ, Ömer vd. "Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008)". (2011), 13-20.
APA YILMAZ Ö, KAYA V, AKINCI M (2011). Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 13 - 20.
Chicago YILMAZ Ömer,KAYA Vedat,AKINCI Merter Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 25, no.3-4 (2011): 13 - 20.
MLA YILMAZ Ömer,KAYA Vedat,AKINCI Merter Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.25, no.3-4, 2011, ss.13 - 20.
AMA YILMAZ Ö,KAYA V,AKINCI M Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2011; 25(3-4): 13 - 20.
Vancouver YILMAZ Ö,KAYA V,AKINCI M Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2011; 25(3-4): 13 - 20.
IEEE YILMAZ Ö,KAYA V,AKINCI M "Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008)." Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25, ss.13 - 20, 2011.
ISNAD YILMAZ, Ömer vd. "Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyümeye etkisi (1980-2008)". Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 25/3-4 (2011), 13-20.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 20:9

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları