TY  - JOUR
TI  - Sosyal iletişim ölçeğinin okul öncesi çocuklardaki geçerlik ve güvenirliği
AB  - Amaç: Bu çalışmada Otizm Spektrum Bozukluklarının değerlen- dirilmesinde kullanılan Sosyal İletişim Ölçeğinin (SİÖ) Türkçeye uyarlanarak geçerlik ve güvenirliğinin belirlenmesi amaçlan- mıştır. SİÖ, Otizm Tanı Görüşmesi (Autism Diagnostic Interview- ADI) temel alınarak hazırlanmış ve bu görüşmenin kısaltılarak ölçek haline getirilmiş şeklidir. Yöntem: 2010-2011 yıllarında polikliniğimize başvuran olgular arasından DSM-IV ölçütlerine göre otizm (n=49) ve Başka Türlü Adlandırılamayan Yaygın Gelişimsel Bozukluk (n=18) tanısı alan 18-60 ay arası çocuklar, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) grubu olarak çalışmaya alınmıştır. Kontrol grubu olarak aynı yaş grubundaki gelişimsel geriliği olan (25 Mental Retardasyon, 26 konuşma gecikmesi) 51 çocuk ve tipik gelişim gösteren 71 çocuk çalışmaya alınmıştır. Grupların ölçek puanlarının karşı- laştırılmasında tek yönlü varyans analizi ve post-hoc Tukey HSD testi kullanılmıştır. Güvenilirlik analizi için iç tutarlılık göstergesi olarak Cronbach alfa değerleri, madde-toplam puan korelas- yonları ve test-tekrar test güvenirliği hesaplanmıştır. Faktörlerin belirlenmesi için ana bileşenler yöntemi ve varimax rotasyo- nu kullanılmıştır. Kesim noktaları, duyarlılık, özgüllük, nega- tif ve pozitif yordayıcı değerlerin hesaplanması için Receiver Operator Characteristic (ROC) eğrileri kullanılmıştır. Bulgular: Ana bileşenler yöntemi ve bunu izleyen varimax rotas- yonu sonucunda 3 faktör elde edilmiştir. Bu faktörler sırasıyla İletişim, Karşılıklı Sosyal Etkileşim ve Basmakalıp Davranışlar/ Kısıtlı İlgi Alanları olarak adlandırılmıştır. Ölçeğin toplam puanı- nın Cronbach alfa değeri 0.88 olarak bulunmuştur. Ölçeğin top- lam puanı için test-tekrar test güvenilirliği (r=0.90, p<0.01) olarak saptanmıştır. Gruplar arasında SİÖ Toplam, İletişim, Karşılıklı Sosyal Etkileşim ve Basmakalıp Davranışlar/Kısıtlı İlgi Alanları puanları anlamlı farklılıklar göstermektedir. OSB grubunda SİÖ Toplam, Karşılıklı Sosyal Etkileşim ve Basmakalıp Davranışlar/ Kısıtlı İlgi Alanları puanları en yüksekken İletişim puanı en düşük- tür. Gelişim Gerilik (GG) grubu ile sağlıklı kontrol grubunun SİÖ İletişim ve Basmakalıp Davranışlar/Kısıtlı İlgi Alanları puanları arasında anlamlı fark bulunmamıştır. ROC analizlerine göre hem Toplam hem de Karşılıklı Sosyal Etkileşim puanları, OSB grubu ile sağlıklı kontrol grubunu çok iyi (eğri altındaki alan sırasıyla 0.89 ve 0.91) şekilde ayırırken Basmakalıp Davranışlar/Kısıtlı İlgi Alanları puanı da daha az ayırıcıdır (eğri altındaki alan 0.72). SİÖ Toplam puanı için kesim noktası 14.5 puan olarak belirlendiğin- de duyarlılık 0.84, özgüllük 0.81, pozitif yordama değeri 0.82 ve negatif yordama değeri 0.83 olarak bulunmaktadır. Karşılıklı Sosyal Etkileşim puanı için kesim noktası 7.5 puan olarak belir- lendiğinde duyarlılık 0.91, özgüllük 0.82 pozitif yordama değeri 0.83 ve negatif yordama değeri 0.90 olarak saptanmıştır. Sonuç: Sonuçlar, 60 ay öncesi çocuklarda SİÖde Toplam pua- nın, OSB olgularını GG olgularından ve sağlıklı kontrollerden ayırabildiğini, ancak Karşılıklı Sosyal Etkileşim puanının daha da duyarlı ve özgül olduğunu ortaya koymaktadır. Bunun yanında, pozitif ve negatif yordayıcılık incelendiğinde yine de yanlış pozi- tifliğin ve negatifliğin oldukça yüksek olabileceği görülmüştür. Özellikle küçük çocuklarda Karşılıklı Sosyal Etkileşim maddeleri klinikte ayırıcı tanı için faydalı görünmektedir. Hem tanı hem de takibe yardım amacıyla değerli bir araç olarak kabul edilen ADI uygulanmasının mümkün olmayacağı durumlarda onun yerine daha kısa ve daha pratik bir ölçüm yöntemi olarak kullanılabile- cek bu ölçeğin Türkçeye kazandırılmış olması önemlidir.
AU  - MUNİR, Kerim M.
AU  - COP, Esra
AU  - Oner, Pinar
AU  - ÖNER, Özgür
PY  - 2012
JO  - Klinik Psikofarmakoloji Bülteni
VL  - 22
IS  - 1
SN  - 1017-7833
SP  - 43
EP  - 50
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/161545
ER  -