Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları

Abdülkadir ERKUT (Diyanet İşleri Başkanlığı, Din İşleri Yüksek Kurulu, Ankara, Türkiye)
Marife Dini Araştırmalar Dergisi
170 0
Yıl: 2014 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 157 - 177 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları

Öz:
Hamiyyet kavramı, sahip olduğu değerlerin saldırıya maruz kaldığını düşünen kişinin gösterdiği tepkisel harekettir. Hamiyyet kavramının zıddı olarak sekînet ise çeşitli olumsuz duyguların etkisinden kurtulup doğru bir duygusal tutuma sahip olmayı ifade etmektedir. Bakara suresinin 248. ayetinde geçen sekînet kavramı da bu kavramın hadislerdeki kullanımı da aynı çerçevede değerlendirilebilir. Kuranda sekînet kavramının geçtiği ayetlerin, Duygu Eğitimi ve Duygusal Zeka kavramlarıyla ilişkili olarak yorumlanması mümkündür. Kuranda zikredilen söz konusu olaylar vesilesiyle nüzul döneminde yaşayan Müslümanlar duygu eğitimine tabi tutulmuştur. Allahın kullarına sekîneti indirmesi, kullardan yönelen inanç, çaba, gayret, akıl ve irade ile beraber gerçekleşmektedir. Bu yüzden sekînet, nüzul sürecinden sonra yaşayan Müslümanlar için de duygu eğitimini telkin eden önemli bir kavramdır.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

The concepts of al-hamiyyah and al-sakinah in the quran

Öz:
The term al-hamiyyah is a reactionary response shown by someone who considers that his possessed values were attacked. In contrast, the term al-Sakinah (tranquility) is expressed to get rid of the effects of various negative emotions and to have an appropriate emotional attitude. It is possible to evaluate the use of the term al-Sakinah in surah al- Bakara, verse 248, together in the use of the hadiths in the same framework. The verses in which the term al-Sakinah is mentioned can be interpreted in accordance with emotional education or emotional intelligence . On the occasion of the events mentioned in the Quran the Muslims who lived during the period of the revelation of the Quran were subject to an emotional training. Allah has sent down His tranquility upon His slaves is being fulfilled through the ways of faith, effort, intellect and will of the believers. Therefore, al-Sakinah is an important term suggesting emotional training for Muslims today.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Akdemir, Salih, Son Çağrı Kur’an, Ankara Okulu, Ankara 2004.
  • Akyürek, Süleyman, “Kur’an Kurslarında Duygu Eğitimi”, Etkili Din Öğretimi, TİDEF, İstanbul 2010.
  • Altuntaş, H. M. Şahin, Kur’an-Kerim Meali, DİB Yayınları, Ankara 2003.
  • el-Alûsî, Rûhu’l-Meânî, thk. Seyyid İmran, Dâru’l-Hadis, Kahire 1426/2005.
  • Atay, Hüseyin, Kur’an Türkçe Çeviri, Yurt Yayıncılık, İstanbul 1998.
  • Ateş, Süleyman, Kur’ân-ı Kerîm ve Yüce Meali, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul ty.
  • Ayverdi, İlhan, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul 2005.
  • Ayhan, Halis, Eğitim Bilimine Giriş, Şule Yayınları, İstanbul 1997.
  • el-Âyid Ahmed vd., el-Mu’cemu’l Arabiyyü bi’l-Esasiyyi, el-Munazzametü’l-Arabiyyetü li’t-terbiyeti ve’s-s sekafeti ve’l-Ulûm, yy. 1989.
  • Baltaş, Zuhal, Duygusal Zeka, Remzi Kitabevi, İstanbul 2006.
  • el-Beğavî, Meâlimu’t-Tenzîl, thk. Muhammed Abdullah en-Nemr vd., Dâru Taybe, Riyad 1409.
  • el-Beydâvi, Tefsîru’l-Beydâvî, I. bs, Müessesetü’l-A’la lil Matbuat, Beyrut 1410/1990.
  • el-Beyhakî, es-Sünenü’l-Kübrâ, Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, Beyrut 2003/1424.
  • el-Bikâî, Nazmu’d-Dürer fi Tenâsubi’l-Ayâti ve’s- Suver, Dâru’l-Kütübi’l-İslamiyye, Kahire ty.
  • el-Buhârî, Ebû Abdillâh, es-Sahîh, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
  • Çağrıcı, Mustafa, “Asabiyet”, DİA, İstanbul 1991, III, 453-454.
  • Çantay, Hasan Basri, Kur’ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm, Risale, İstanbul 1993.
  • Çift, Salih, “Tasavvufta Sekine Kavramı”, Uludağ Üni. İlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl. 2006/2, S. 2, ss. 13-158.
  • Develioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Doğuş Matbaası, Ankara 1970.
  • Döndüren, Hamdi, İnsanlığa Son Çağrı, İmaj Yayınları, Ankara 2003.
  • Ebû Dâvûd, es-Sicistânî, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul ty.
  • Ebû Hayyân el-Endülüsî, el-Bahru’l-Muhît, thk. A. A. Abdulmevcud vd., Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, Beyrut 1993.
  • Ebu’s-Suûd, İrşâdu Akli’-Selîm ilâ Mezâya’l-Kur’âni’l- Kerîm, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut ty.
  • Ebû Zehre, Muhammed, Zehratü’t-Tefâsîr, Dâru’l-Fikri’l-Arabî, Mısır ty.
  • Elmalılı M. Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, Yenda Yayın-Dağıtım, İstanbul ty.
  • Esed, Muhammed, Kur’ân Mesajı Meal-Tefsir, İşaret Yayınları, İstanbul 1999.
  • Fersahoğlu, Yaşar, Din Eğitim ve Öğretiminde Duygu Eğitimi, Marifet Yayınları, İstanbul 1998.
  • el-Fîrûzâbâdî, el-Kâmûsu’l-Muhît, el-Hey’etü’l-Mısriyyet’l- Ammetü lil Kitab, Mısır 1980/1400.
  • Goldziher, Ignaz, “Müslümanlarda Sekine Kavramı”, çev. Mehmet S. Hatiboğlu, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl. 1983, XXVI, 143-153.
  • Hamidullah, Muhammed, “Hudeybiye Anlaşması” DİA, İstanbul 1998, XVIII, 297-299.
  • el-Herevî, el-Ğarîbeyn fi’l-Kur’ân ve’l-Hadîs, thk. A. Ferîd el-Mezîdî, el-Mektebetü’l-Asriyye, Beyrut 1999.
  • el-Heysemî, Mecmau’z-Zevâid ve Menbau’l-Fevâid, Dâru’l-Fikr, Beyrut 1994/1414. Işıcık, Yusuf, Kur’an Meâli, Konda, Konya 2010.
  • İbn Atıyye el-Endülüsî, el-Muharraru’l-Vecîz fî Tefsîri’l- Kitâbi’l-Azîz, thk. Abdüsselam Abdüşşafi Muham- med, Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, Beyrut 2001.
  • İbn Âşûr, et-Tahrîr ve’t-Tenvîr, ed-Dâru’t-Tunusiyye li’n-neşr, Tunus 1884.
  • İbn Abdilber, el-İstizkâr, Dâru’l-Va’y, Kahire 1414.
  • İbn Ebî Hâtim, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, thk. Es’ad Muhammed et-Tayyib, Mekke 1997.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Fethul Bârî, Daru’l-Marife, Beyrut 1379.
  • İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, thk. Muhamed Avvâme, Dâru Kurtuba, Beyrut 2006/1427.
  • İbn Fâris, Mucemu Mekâyîsi’l-luğa, thk. Abdüsselam Muhammed Harun, Dâru’l-Ciyl, Beyrut ty.
  • İbn Kesîr, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, thk. Mustafa Seyyid Muhammed vd., Müessesetü Kurtuba, Kahire 2000.
  • İbn Mâce, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
  • İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, Dâru Sâdır, Beyrut ty.
  • İslamoğlu, Mustafa, Hayat Kitabı Kur’an Gerekçeli Meal-Tefsir, Düşün Yayıncılık, İstanbul 2008.
  • İsmâîl b. Abbâd, el-Muhît fi’lluğa, Alemu’l-Kütüb, Beyrut 1414/1994.
  • el-İsfahânî, Râğıb Müfredâtü Elfâzı’l-Kur’ân, thk. Safvan Adnan Davudi, Dâru’l-Kalem, Dımaşk 1992.
  • Kapar, Mehmet Ali “Ehabiş”, DİA, İstanbul 1994, X, 496-497.
  • Karaman, Hayreddin vd., Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, TDV Yayınları, İstanbul 2000.
  • el-Kurtubî, el-Câmi li Ahkâmi’l-Kur’ân, thk. A. b. Abdulmuhsin et-Türki, Müessesetü’r-Risale, Beyrut 2006.
  • Mâlik b. Enes, el-Muvatta, thk. Muhammed Mustafa el-Azami, Abudabi 2004.
  • el-Mâturîdî, Te’vîlâtu’l-Kur’ân, thk. Muhammed Masum Vanlıoğlu, Mizan Yayınevi, İstanbul 2009.
  • el-Maverdî, en-Nüketü ve’l-Uyûn, Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, Beyrut ty.
  • el-Merâğî, Tefsîru’l-Merâğî, Şeriketü Mektebeti ve Matbaati Mustafa el-Bâbî ve Evlâdihi, Mısır 1946.
  • Müslim b. el-Haccâc, es-Sahîh, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
  • en-Nesâî, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
  • en-Nesefî, Medârikü’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl, thk. M. Muhammed eş-Şaar, Dâru’n-Nefâis, Beyrut 1996.
  • en-Nevevî, el-Minhâc Şerhu Sahîhi Müslim b. El-Haccâc, el-Matabaatü’l-Mısriyyetü bi’l-Ezher, Mısır 1929.
  • en-Neysâbûrî, Vücûhu’l-Kur’ân, thk. Necef Arşi, Dâru’n- nevâdiri’l-Kayyime, yy., 2011.
  • Pak, Süleyman, “Kur’an’ın Duyguları Eğitmesi Bağlamında Öfkenin Kontrolü Meselesi”, Cumhuriyet Ü. İlahi-
  • yat Fakültesi Dergisi, yıl. 2012, XVI, S. 1, ss. 69-103.
  • er-Râzî, Fahruddîn, Mefâtîhu’l-Ğayb, Dâru’l-Fikr, Beyrut 1981.
  • Rızâ, Reşîd, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Hakîm, Dâru’l-Menâr, Mısır 1947.
  • es-Sa’dî, Abdurrahmân, Teysîru’l-Kerîmi’r-Rahmân fî Tefsîri Kelâmi’l-Mennân, Müessestü’r-Risale, Beyrut 2002.
  • Sarıçam, İbrahim, Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı, TDV Yayınları, Ankara 2001.
  • es-San’ânî, el-Musannef, el-Meclisü’l-Ilmî, Johannesburg 1972/1392.
  • es-Suyûtî, Celaluddîn, el-Câmiu’s-Sağîr fi Ehâdîsi’l-Beşîri ve’n-Nezîr, Dâru’l-Kütübi’l- Ilmiyye, Beyrut 2004.
  • eş-Şevkânî, Fethu’l-Kadîr el-Câmi beyne fenneyi’-rivâyeti ve’d- dirâyeti fi ılmi’t-tefsîr, thk. Abdurrahman Umeyre, Dâru’l-Vefâ, Mansure 1997.
  • et-Taberî, Câmiu’l-Beyân fî Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiye, Beyrut 1420.
  • et-Taberânî, el-Mu’cemu’l-Kebîr, Dâru’l-Harameyn, Kahire 1995.
  • Tarhan, Nevzat, Kendinizle Barışık Olmak, Zafer Yayınları, İstanbul 2001.
  • ez-Zebidî, Tâcu’l-Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs, thk. Mustafa Hicazi, Kuveyt 2001.
  • ez-Zemahşerî, el-Keşşâf an Hakâkikı Ğavâmizı’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fi Vücûhi’t-Te’vîl, Dâru’l-Kütübü’l- Ilmiyye, Beyrut 1415.
APA ERKUT A (2014). Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları. , 157 - 177.
Chicago ERKUT Abdülkadir Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları. (2014): 157 - 177.
MLA ERKUT Abdülkadir Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları. , 2014, ss.157 - 177.
AMA ERKUT A Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları. . 2014; 157 - 177.
Vancouver ERKUT A Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları. . 2014; 157 - 177.
IEEE ERKUT A "Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları." , ss.157 - 177, 2014.
ISNAD ERKUT, Abdülkadir. "Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları". (2014), 157-177.
APA ERKUT A (2014). Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 14(1), 157 - 177.
Chicago ERKUT Abdülkadir Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 14, no.1 (2014): 157 - 177.
MLA ERKUT Abdülkadir Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, vol.14, no.1, 2014, ss.157 - 177.
AMA ERKUT A Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2014; 14(1): 157 - 177.
Vancouver ERKUT A Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları. Marife Dini Araştırmalar Dergisi. 2014; 14(1): 157 - 177.
IEEE ERKUT A "Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları." Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 14, ss.157 - 177, 2014.
ISNAD ERKUT, Abdülkadir. "Kur'an'da hamiyyet ve sekînet kavramları". Marife Dini Araştırmalar Dergisi 14/1 (2014), 157-177.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
02-05-2024 8:6

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları