Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi
Yıl: 2013 Cilt: 15 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 26 - 41 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi
Öz: Amaç: Çalışma, hekim ve hemşirelerin tıbbi hatalarda tutumlarını belirlemek üzere "Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeği"nin geliştirilmesi amacıyla metodolojik olarak gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Çalışma bir eğitim ve araştırma hastanesinde yapılmış olup, araştırmanın örneklemine 80 hekim ve 207 hemşire alınmıştır (N=287). Araştırmanın verileri sosyo-demografik özellikler formu ve Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeği ile toplanmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler, sayı, yüzde, korelasyon analizi, faktör analizi, Cronbach alfa katsayısı ve bağımlı gruplarda t testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmacılar tarafından 20 maddelik ölçek havuzu oluşturulmuştur. Kapsam geçerliği kapsamında uzman görüşü alınmıştır. Madde toplam puan korelasyon katsayıları 0,31-0,54 arasında değişmektedir ve 0,25 altındaki üç madde ölçekten çıkarılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda üç faktörlü ölçek yapısı doğrulanmıştır. Uyum iyiliği istatistiklerinde, uyum değerleri yeterli düzeyde belirlenmiştir. Ölçeğin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı 0,75tir. Araştırmada test-tekrar test güvenirlik katsayısı 0,91 olup, iki ölçüm puanları arasında pozitif yönde, güçlü ve istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Sonuç: Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeği nin geçerlik ve güvenirliği yüksek, hekim ve hemşirelerin tıbbi hatalarda tutumlarını belirlemede yeterli bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- The Institute of Medicine (IOM). Crossing the quality chasm: A new health system fort he 21st century, Washington, National Academies Pres, 2001; 67-82.
- Akgün S, Al-Assaf AF. Sağlık kuruluşlarında hasta güvenliği anlayışını nasıl oluşturabiliriz? Sağlık Düşünce si ve Tıp Kültürü Dergisi 2007; 3: 42-47.
- Kohn LT, Corrigan JM, Donaldson MS, Editors.[Online] Toerrıs human: Building a safer health system. Institute of Medicine, Washington, DC: The National Academy Pres. 2000. Available from: http://www.nap.edu. (Accessed 2011 August 19).
- National Patient Safety Foundation (NPSF). Patient safety definition. 2008. Available from:: http://www.npsf.org/rc/mp/definitions.php (Accessed 2011 August 15).
- Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organizations (JCAHO). Sentinel Event Statistics, ABD, 2006. Available from: http://www.jointcommission.org/sentinel_event.aspx (Accessed 2014 February 22).
- Wong J, Beglarya B. Strategies for hospitals to ımprove patient safety: A Review of the Research, 2004 Available from : www.ahrq.gov. (Accessed 2012 Agust 22).
- Schoen C, Osborn R, Huynh PT, Doty M, Zapert K, Peugh J, Davis K. Taking the pulse of health care systems: experiences of patient with health problems in six countries. Health Aff 2005; 16: 509-25
- Wolf ZR, Serembus J. Responses and Concerns of Healthcare providers to Medication Errors, Clin Nurse Spec 2000; 6: 278- 287
- Tütüncü Ö, Küçükusta D, Yağcı K. Toplam kalite yönetimi kapsamında hasta güvenliği kültürü ve bir ölçme aracı. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2007; 7: 519-533.
- Tavşancıl E. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. 2. Baskı, İstanbul, Nobel Yayın Dağıtım, 2010: 18-44.
- Kağıtçıbaşı Ç. Günümüzde İnsan ve İnsanlar. Sosyal Psikolojiye Giriş, 10. Baskı, İstanbul: Evrim Basım Yayım ve Dağıtım Yayımcılık, 2010:22-42.
- Aksayan S, Bahar Z, Bayık A, Emiroğlu O, Görak G. Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve Yöntemleri. 3. Baskı, Aralık, 2004:12-38.
- DeVellis RF. Scale development: Theory and applications. California: Sage Publications, 2003:58-75.
- Tezbaşaran A. Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1997:63-78.
- Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber 2: Psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma. HEMAR-G 2003; 5(1):3-14.
- Polit DF, Beck CT. Essentials of nursing research: Appraising evidence for nursing practice., Philadelphia, Wolters Kluwer& Lippincott Williams& Wilkins, 2010:87-98.
- İnceoğlu M. Tutum Algı İletişim. 5.Baskı, İstanbul, Beykent Üniversitesi Yayınları, 2010: 56-68.
- Grant JS, Davis LL. Selection and use of content experts for instrument development. Res Nurs Health 1997; 20: 269-274.
- Harrington D. Confirmatory factor analysis. Newyork, Oxford University Press, USA, 2009:106-153.
- Şimşek ÖF. Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara, Cem Web Ofset, 2007:88- 95.
- Carlton G. Nurses perception of factors leading to the discovery of potential medication administration error. University of Colorado Health Science Center. ProQuest dissertations and Theses; 2007: 1-231.
- Akalın E. Yoğun bakım ünitelerinde hasta güvenliği. Yoğun Bakım Dergisi, 2005; 5(3) : 141-146
- King H. (2007). Team STEPPS, strategies and tools to enhance performance and patient safety. Available from: http://www.health.ny.gov/professionals/patients/patient_safety/conference/2007/docs/teamstepps- evolving_the_culture_of_safety_through_teamwork.pdf (Accessed 2012 October 01).
- Berlanda A, Natvig GK, Gundersenb D. Patient Safety and Job-Related Stress: A Focus Group Study. Intensive and Critical Care Nursing 2008; 24: 90-97.
- Garbutt J, Brownstein DR, Klein JE, Watermann A, Krauss MJ, Marcuse EK, Hazel E, Dunagan WC, Fraser V, Gallagher TH. Reporting and disclosing medical errors, Arch Pedi Adolescent Med, 2007; 161: 179-85.
- Kim J, An K, Kim MK, Yoon SH. Nurses Perseption of error reporting and patient safety culture in Korea. Western Journal of Nursing Research, 2007: 82-98.
- Eser E. Sağlıkla ilgili yaşam kalitesi ölçeklerinin kültürel uyarlaması. 2.Sağlıkta Yaşam Kalitesi Kongresi, Kongre Öncesi Kurslar Kitabı, İzmir 2007: 18-32.
- Ercan İ, Kan İ. Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2004; 30;(3): 211-216.
- Ergin DY. Ölçeklerde geçerlik ve güvenirlik. M.U Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1995;(4): 125-148.
- Veneziano L, Hooper J. A method for quantifying content validity of health-related questionnaires. Am J Health Behav, 1997; 21; (1): 67-70.
- Erefe İ. Veri toplama araçlarının niteliği. Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve Yöntemleri. İstanbul, Odak Ofset, 2002: 54 - 65.
- Özdamar, K., Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir, Beşinci baskı, Kaan Kitabevi, 2005: 22-35.
- Öner N. Türkiyede Kullanılan Psikolojik Testler: Bir Başvuru Kaynağı, 3. Basım, İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Matbaası, 1997: 65-68.
- Akgül A. Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri "SPSS Uygulamaları". Üçüncü Baskı, Ankara, Emek ofset Lmt.Şti.,2005: 87-92.
- Şencan H. Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenirlik ve Geçerlilik. Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2005: 36-68.
- Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. İstatistik, Araştırma Deseni, Spss Uygulamaları ve Yorumu. 2.Baskı. Ankara, Pegema Yayıncılık. 2002: 34-43.
- Yurdagül N. Paralel, Eşdeğer ve Konjerik Ölçmelerde Güvenirlik Katsayılarının Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2006; 39; (1): 15-37
- Polit DF, Hungler BP. Principles and Methods. Fourth Edition, J.B Lippincott Company, Philadelphia, 2001; 597-607.
- Baysal AC, Tekaslan E. Davranış Bilimleri. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, 2.Baskı, İstanbul, Avcıol Basım -Yayın, 1996: 99-124
| APA | GÜLEÇ D, İNTEPELER SEREN Ş (2013). Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi. , 26 - 41. |
| Chicago | GÜLEÇ Dilek,İNTEPELER SEREN Şeyda Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi. (2013): 26 - 41. |
| MLA | GÜLEÇ Dilek,İNTEPELER SEREN Şeyda Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi. , 2013, ss.26 - 41. |
| AMA | GÜLEÇ D,İNTEPELER SEREN Ş Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi. . 2013; 26 - 41. |
| Vancouver | GÜLEÇ D,İNTEPELER SEREN Ş Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi. . 2013; 26 - 41. |
| IEEE | GÜLEÇ D,İNTEPELER SEREN Ş "Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi." , ss.26 - 41, 2013. |
| ISNAD | GÜLEÇ, Dilek - İNTEPELER SEREN, Şeyda. "Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi". (2013), 26-41. |
| APA | GÜLEÇ D, İNTEPELER SEREN Ş (2013). Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 15(3), 26 - 41. |
| Chicago | GÜLEÇ Dilek,İNTEPELER SEREN Şeyda Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 15, no.3 (2013): 26 - 41. |
| MLA | GÜLEÇ Dilek,İNTEPELER SEREN Şeyda Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, vol.15, no.3, 2013, ss.26 - 41. |
| AMA | GÜLEÇ D,İNTEPELER SEREN Ş Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2013; 15(3): 26 - 41. |
| Vancouver | GÜLEÇ D,İNTEPELER SEREN Ş Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2013; 15(3): 26 - 41. |
| IEEE | GÜLEÇ D,İNTEPELER SEREN Ş "Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi." Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 15, ss.26 - 41, 2013. |
| ISNAD | GÜLEÇ, Dilek - İNTEPELER SEREN, Şeyda. "Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi". Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 15/3 (2013), 26-41. |
