Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri

OZBEYAZ, CEYHAN; danışan, sibel; calıskan, Hakan

Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri

Sibel DANIŞAN, (Osmangazi Üniversitesi, Mahmudiye Meslek Yüksekokulu, Atçılık ve Antrenörlüğü Programı, Eskişehir, Türkiye)

Hakan ÇALIŞKAN, (Osmangazi Üniversitesi, Mahmudiye Meslek Yüksekokulu, Atçılık ve Antrenörlüğü Programı, Eskişehir, Türkiye)

Ceyhan ÖZBEYAZ (Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi

7 1

Yıl: 2014 Cilt: 54 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 77 - 84 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri

Öz:

Atların doğal ortamlarındaki davranış kalıplarının bilinmesi at ile insan arasındaki doğru iletişimin sağlanma- sında bir ipucu niteliğindedir. Günümüzde atların eğitim ve yönlendirilmelerinde at davranışları çok önemli bir role sahiptir. Algılarının ve öğrenme kabiliyetlerinin keşfedilmesi ve böylece doğru eğitim yöntemlerinin uygulanması so- nucu insanlar atlardan farklı yönlerde yararlanabilmektedir. Atların çevrelerindeki değişimlere, davranışsal olarak uyum gösterebilmeleri için öğrenme yeteneği çok önemlidir. Aynı zamanda insanların atlardan yararlanabilmesi onların eğiti- lebilirliğine bağlı olduğundan, atların öğrenme kabiliyetleri insanlar için büyük önem taşımaktadır. Atın eğitimli olması değerini önemli ölçüde attırmaktadır. Bu nedenle at davranışları ve öğrenme mekanizmaları arasındaki bağın kurulması sağlanmalı ve atlar doğru eğitim metotları kullanılarak eğitilmelidir. Günümüzde birçok at uygun eğitim metotlarının uygulanmaması sonucunda henüz tay iken sakatlanmakta veya çeşitli zararlara ve travmalara uğramaktadır. Bu nedenle tayların kolay ve etkin eğitilmelerinde erken yaş eğitiminin önemine dikkat çekilmesi gerekmektedir. Hayatının erken dönemlerinde doğru eğitim yöntemleri kullanılarak yetiştirilen taylar, hangi konuda özelleştirilirse özelleştirilsin insan- ların sosyal ve psikolojik hayatlarına büyük katkılar sağlayabilmektedir. Bu derlemede atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri davranışlarla ilişkilendirilerek açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Ziraat Mühendisliği

Learning and training abilities of horses

Öz:

Gathering a fruitful communication between humans and horses depends on knowing the horses patterns of behaviour in their natural environment. Today horse behaviour has a crucial role in their training and orientation. People benefit from horses in many ways by exploring their perceptive and learning abilities and then by the aid of these find- ings, applying correct training methods. For horses, learning skills are very important to be in behavioural harmony with the changes that occur within their environment. To make use of it, a horse s learning capacity has a crucial importance for humans as well. The value of a horse is increased by its education. For this reason, the connection between horse behaviour and learning mechanisms has to be gathered and horses have to be brought into the sector by applying useful training methods. Today lots of horses are being injured as youngsters because of false trainings or are traumatized or damaged. Due to this reason, it is important to emphasize to train them when they are young. Now that the young horses are trained in their early ages by the aid of correct training methods, in every aspect they offer extensive benefits for human life socially and psychologically. In this essay, horses learning and training abilities are interrelated to their be- haviours. In this review, horses learning and training abilities, and connection those of with behaviours are considered.

Anahtar Kelime:

Konular: Ziraat Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1. Akçapınar H, Özbeyaz C (1999): Hayvan Yetiştiriciliği Temel Bilgileri. Kariyer Matbaacılık Ltd. Şti, ISBN: 975- 96978-0-7, Ankara, s:134-141
2. Ceyhun İ, Karagölge Z, Kimya eğitiminde tezsiz yüksek lisans öğrencileri ile mikroöğretim, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi
3. Christensen JW, Ahrendt LP, Lintrup R, Gaillard C, Palme R, Malmkvist J (2012): Does learning performance in horses relate to fearfulness, baseline stres hormone and social rank? Applied Animal Behaviour Science, 140 (1-2): 44- 52.
4. Cooper JJ (1998): Comparative learning theory and its application in the training of horses, Equine Veterinary Journal, 30: 39-43.
5. Demirci S, Eşel E (2004): Öğrenme ve hafızanın hücresel düzenekleri ve psikiyatrik hastalıklarla ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5: 239-248.
6. Duberstein KJ, Gilkeson JA (2010): Determination of sex differences in personality and trainability of yearling horses utilizing a handler questionnaire. Applied Animal Behaviour Science, 128: 157-63.
7. Goodwin D (2007): Equine learning behaviour: What we know, what we dont and futurere search priorities. Behavioural Processes, 76: 17-19.
8. Heird JC, Lennon AM, Bell RW (1981): Effects of ear- ly experience on the learning ability of yearling horses. Journal of Animal Science, 53: 1204-1209.
9. Hothersall B, Nicol C (2007): Equine learning behav- iour: Accounting for ecological constraints and relation- ships with humans in experimental design. Behavioural Processes, 76: 45-48.
10. Kratzer DD, Netherland W M, Pulse RE, Baker JP (1977): Maze learning in quarter horses. Journal of Animal Science, 45:896-902.
11. Krueger K (2007): Behaviour of horses in the round pen technique. Applied Animal Behaviour Science, 104:162- 170.
12. Mader DR, Price EO (1980): Discrimination learning in horses: Effects of breed, age and social dominance. Journal of Animal Science, 50:5.
13. McBane S (2012): Horse Senses. Manson Publishing/The Veterinary Press, ISBN:978-1-84076-080-4.
14. McGreevy PD (2007): The advert of equitation science. The Veterinary Journal, 174:492-500.
15. McGreevy PD, Mclean AN (2007): Roles of learning theory and ethology in equitation. Journal of Veterinary Behaviour, 2:4.
16. Mills DS (1998): Applying learning theory to the manage- ment of the horse: the difference between getting it right and getting it wrong. Equine Veterinary Journal, 30: 44-48.
17. Murphy J (2009): Assessing equine prospective memory in a Y-maze apparatus. The Veterinary Journal, 181: 24-28.
18. Murphy J, Arkins S (2007): Equine learning behaviour. Behavioural Processes, 76: 1-13.
19. Özbeyaz C, Akçapınar H (2006): At Yetiştiriciliği Ders Notları. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı, Ankara.
20. Parker R (2012): Equine Science, USA. ISBN: 978-1-111- 13877-6.
21. Sağmanlıgil V, Cengiz F, Salgırlı Y, Atasoy F, Ünal N, Petek M (2011): Hayvan Davranışları ve Refahı. T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını, No: 2332, Açık Öğretim Fakültesi Yayını No: 1329
22. Savic M, Kump I, Gradisar L, Siard N (1995): The role of initial training in domestic animals. p:28(7-8):351- 354. ISSN: 0350-1655, Sodobnokmetijstvo, Slovenian National AGRIS Centre, Biotechnical Faculty, University of Ljubljana, Slovenia.
23. Snoeks J (2011):The Importance of Memory in Equine Learning (http://paardengedrag.be/wp-content/up- loads/2012/02/The-Importance-of-Memory-in-Equine- Learning.pdf)
24. Visser EK, Reenen CG, Schilder MBH, Barneveld A, Blokhuis HJ (2003): Learning performance in young horses using two different learning test. Applied Animal Behaviour Science, 80:311-326.
25. Waring GH (2002): Horse Behavior. William Andrew Publishing, ISBN:0-8155-1484-0.
26. Weiss DJ, Chapman K (2010): Animal learning and be- havior. Corsini Encyclopedia of Psychology.
27. Wickens CL, Heleski CR (2010): Crib-biting behavior in horses. Applied Animal Behaviour Science,128:1-9.

APA	danışan s, calıskan H, OZBEYAZ C (2014). Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri. , 77 - 84.
Chicago	danışan sibel,calıskan Hakan,OZBEYAZ CEYHAN Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri. (2014): 77 - 84.
MLA	danışan sibel,calıskan Hakan,OZBEYAZ CEYHAN Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri. , 2014, ss.77 - 84.
AMA	danışan s,calıskan H,OZBEYAZ C Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri. . 2014; 77 - 84.
Vancouver	danışan s,calıskan H,OZBEYAZ C Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri. . 2014; 77 - 84.
IEEE	danışan s,calıskan H,OZBEYAZ C "Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri." , ss.77 - 84, 2014.
ISNAD	danışan, sibel vd. "Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri". (2014), 77-84.

APA	danışan s, calıskan H, OZBEYAZ C (2014). Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 54(2), 77 - 84.
Chicago	danışan sibel,calıskan Hakan,OZBEYAZ CEYHAN Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 54, no.2 (2014): 77 - 84.
MLA	danışan sibel,calıskan Hakan,OZBEYAZ CEYHAN Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, vol.54, no.2, 2014, ss.77 - 84.
AMA	danışan s,calıskan H,OZBEYAZ C Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2014; 54(2): 77 - 84.
Vancouver	danışan s,calıskan H,OZBEYAZ C Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2014; 54(2): 77 - 84.
IEEE	danışan s,calıskan H,OZBEYAZ C "Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri." Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 54, ss.77 - 84, 2014.
ISNAD	danışan, sibel vd. "Atların öğrenme ve eğitilebilme yetenekleri". Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 54/2 (2014), 77-84.