Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış

ŞENTÜRK, FATİH; FINDIK, Hakkı

Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış

Fatih ŞENTÜRK, (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu, Turizm İşletmeciliği Bölümü, Bolu, Türkiye)

Hakkı FINDIK (Kırklareli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Kırklareli, Türkiye)

ÖNERİ

38 6

Yıl: 2014 Cilt: 11 Sayı: 42 Sayfa Aralığı: 127 - 139 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış

Öz:

Ekonomi literatüründe neo-klasik döneme kadar ekonomi ve psikoloji bilimleri arasındaki bağ göz ardı edilerek, insanın salt rasyonel kararlar alan bir varlık olduğu ifade edilmiştir. Ancak son otuz yıllık dönemde insanların, ekonomik kararlar alırken psikolojiye ilişkin çeşitli faktörlerden de etkilendiğini savunanDavranışsal Yaklaşım , farklı bir bakış ortaya koymuştur. Bu yaklaşımın öncüleri, D. Kahneman ve A. Tversky belirsizlik ortamında karar alan bireylerin davranışlarını incelemiş ve insanların, riskten kaçınma eğilimlerinin kazanma isteklerine galip geldiğini ve her zaman rasyonel davranışlar sergileyemediklerini ileri sürmüşlerdir. Yapmış oldukları birçok deneysel çalışma ile kayıpların verdiği acının, kazançların verdiği tatminden iki kat daha fazla olduğunu tespit etmişlerdir. Bu makalede insan psikolojisinin ekonomik tercihlere etkilerine değinilmiş ve özellikle risk altında karar verme konusunda bireyin irrasyonel davranışlar gösterdiği çeşitli örnekler ışığında açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Behavioral approach to the rational economic unit who makes decisions under risk: A critical approach from the perspective of kahneman-tversky prospect theory

Öz:

Ignoring the connection between the economics and psychological sciences until the neo-classical term in economics literature, it has been stated that human is a creature taking only rational decisions. However, in the last thirty years, a different approach named Behavioural Approach that argues that people are

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

[1] Atkinson, R. L. & diğerleri. (1996). Hilgards Introduction to Psychology. 12th Edition. California: Harcourt Brace College Publishers, s.423.
[2] Baymur, F. (1994). Genel Psikoloji, 11.Baskı. İstanbul: İnkılap Yayınları, s.293.
[3] Brenner, C. (1990). An Elementary Textbook of Psychoanalysis, Revised Edition. New York: Anchor Books, s.2.
[4] Ellis, A., Abrams, M. & Abrams, L. D. (2009). Personality Theories: Critical Perspectives. California: Sage Publications Inc, s.85.
[5] Öztürk, Ö., Eraslan, D. & Kayahan, B. (2005). Emosyon ve Temel İnsan Davranışlarının Evrimsel Gelişimi. Yeni Symposium: Psikiyatri, Nöroloji ve Davranış Bilimleri Dergisi, Cilt.43, Sayı.1, s.14.
[6] Çalık, Ü. & Düzü, G. (2009). İktisat ve Psikoloji, Akademik Bakış Dergisi İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Sayı:18, s.3-9.
[7] Brian, M. L. & Dowling, M. (2005). The Role of Feelings in Investor Decision Making, Journal of Economic Surveys, Cilt.19, Sayı.2, s.230.
[8] Eser, R. & Toigonbaeva, D. (2011). Psikoloji ve İktisadın Birleşimi Olarak: Davranışsal İktisat, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt.6, Sayı.1, s.31.
[9] Angner, E. & Loewenstein, G. Behavioral Economics, Handbook of the Philosophy of Science: Philosophy of Economic, Amsterdam: Elsevier, ss.641-690, http://ssrn.com/abstract=957148, [02 Şubat 2014]
[10] Camerer, C. (1999). Behavioral Economics: Reunifying Psychology and Economics, Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA, Vol.96, s.10575-10576.
[11] Kahneman, D. & Tversky, A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision Under Risk, Econometrica: Journal of The Econometric Society, Vol.47, No.2, s.263-264.
[12] Bailey, R. E. (2005). The Economics of Finansal Markets, First Edition, UK Cambridge University Press, s.91.
[13] Thaler, R. H. & Camerer, C. (1995). Anomalies: Ultimatums, Dictators and Manners, The Journal of Economic Perspective, Vol.9, No.2, s.210.
[14] Kahneman, D. (2003). A Psychological Perspective on Economics, The American Economic Review, Vol.93, No.2, s.162.
[15] Döm, S. (2003). Yatırımcı Psikolojisi, 1.Baskı, İstanbul: Değişim Yayınları, s.1-43.
[16] Akın, Z. & Urhan, Ü. B. (2010). İktisat Deneysel Bir Bilim Olmaya mı? Başlıyor, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, Cilt.25, Sayı.288, s.9-12.
[17] Thaler, R. H. (1988). Anomalies: The Winners Curse, The Journal of Economic Perspectives, Vol.2, No.1, s.192.
[18] Mullainathan, S. & Thaler, R.H. Behavioral Economics, MIT Departmant of Economic: Working Paper Series 00-27, September 2000, s.3. http://papers.ssrn.com/paper.taf?abstract_id=245828, [09 Şubat 2014].
[19] Rick, S. & Loewenstein, G. (2008). The Role of Emotion in Economic Behavior, Third Edition, New York: The Guilford Press, s.140.

APA	ŞENTÜRK F, FINDIK H (2014). Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış. , 127 - 139.
Chicago	ŞENTÜRK FATİH,FINDIK Hakkı Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış. (2014): 127 - 139.
MLA	ŞENTÜRK FATİH,FINDIK Hakkı Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış. , 2014, ss.127 - 139.
AMA	ŞENTÜRK F,FINDIK H Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış. . 2014; 127 - 139.
Vancouver	ŞENTÜRK F,FINDIK H Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış. . 2014; 127 - 139.
IEEE	ŞENTÜRK F,FINDIK H "Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış." , ss.127 - 139, 2014.
ISNAD	ŞENTÜRK, FATİH - FINDIK, Hakkı. "Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış". (2014), 127-139.

APA	ŞENTÜRK F, FINDIK H (2014). Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış. ÖNERİ, 11(42), 127 - 139.
Chicago	ŞENTÜRK FATİH,FINDIK Hakkı Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış. ÖNERİ 11, no.42 (2014): 127 - 139.
MLA	ŞENTÜRK FATİH,FINDIK Hakkı Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış. ÖNERİ, vol.11, no.42, 2014, ss.127 - 139.
AMA	ŞENTÜRK F,FINDIK H Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış. ÖNERİ. 2014; 11(42): 127 - 139.
Vancouver	ŞENTÜRK F,FINDIK H Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış. ÖNERİ. 2014; 11(42): 127 - 139.
IEEE	ŞENTÜRK F,FINDIK H "Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış." ÖNERİ, 11, ss.127 - 139, 2014.
ISNAD	ŞENTÜRK, FATİH - FINDIK, Hakkı. "Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış". ÖNERİ 11/42 (2014), 127-139.