TY  - JOUR
TI  - Türk atasözlerinde iklim algısı ve coğrafya
AB  - Bu çalışmada, Türk kültürünün anonim ürünlerinden biri olan atasözlerinde, yaşanılan coğraf- yanın etkisi ile iklim algısının nasıl oluştuğu ve bunun coğrafya için önemi analiz edilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak nitel araştırmalarda sıklıkla tercih edilen doküman incelemesi tekniğinden yararlanılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde, Türk atasözlerinde iklim algısının ne şekilde olduğunun analizi yapılmıştır. Bu bağlamda, iklim ile ilgili olan atasözleri, literatür tarama yöntemiyle yedi ayrı kaynaktan (Aksoy (1970), Ötüken (1971), Gürbüz (2006), Atasoy (2006), Parlatır (2008), Yurtbaşı (2012) ve Türk Dil Kurumu (2012) çevrimiçi Türk atasözleri sözlükleri) ayrı ayrı derlenmiş; yüzey yapı açısından benzer olanlar elenmiştir. Atasözleri uzman görüşlerine başvurularak doğal unsurlar açısından sınıflandırılmıştır. Araştırma sonucunda, Türk atasözlerinin derlendiği kaynaklarda iklim, iklim elemanları ve iklim-insan etkileşimini anlatan toplam 106 atasözü tespit edilmiştir. İklim, iklim elemanları ve insan-iklim etkileşimini içeren 106 atasözü iki alt başlığa ayrılarak incelenmiştir. 65 atasözü aylar ve mevsimlerle ilişkilendirilirken; 41 atasözü de iklim elemanları ile ilişkilendirilmiştir. Yapılan analizlerde, iklimle ilgili söylenmiş ata- sözleri ve coğrafya ile bağlantılarına yer verilmiştir. Türk atasözlerinde mevsim algısı incelendiğinde; yaz aylarının daha çok istendiği ve sevildiği, buna karşılık kış aylarının sevilmediği ve dikkat edilmesi gereken dönemler olduğu ortaya çıkmaktadır. İklim ile ilgili söylenmiş atasözlerinin daha çok tarımiklim ilişkisinin bir sonucu olarak ortaya çıktığı anlaşılmaktadır. Atasözlerinin daha çok yetiştirilen ürünler, uğraşılan tarımsal faaliyetler ve iklimin yaşamı etkilemesi açısından coğrafyayı dikkate aldığı görülmektedir. Böylelikle, atasözlerinin coğrafya ile bağlantıları ve coğrafya eğitimindeki önemi de değerlendirilmiştir.
AU  - Karakuş, Ufuk
PY  - 2014
JO  - Milli Folklor Dergisi
VL  - 13
IS  - 102
SN  - 1300-3984
SP  - 99
EP  - 109
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/164579
ER  -