İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi
Yıl: 2013 Cilt: 13 Sayı: 52 Sayfa Aralığı: 771 - 802 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi
Öz: Türkiye İkinci Dünya Savaşında izlediği kararlı dış politika ile toprakbütünlüğünü koruyarak savaş dışı kalmayı başarmıştır. 1941 yılında Balkanlardameydana gelen çatışmaların Türkiyenin sınırlarına kadar gelmesi sonucunda, TürkHükümeti savaşın etkilerini en aza indirmek amacıyla bir dizi tedbir almak zorundakalmıştır. İstanbul ve Trakyada yaşayan sivil halkın yanında, buralardaki kamukurum ve kuruluşları ile sivil ve askeri eğitim kurumlarının da nakil işlemleriyapılmıştır. Bu çalışmada savaş tehlikesine karşı alınan tedbirlerden biri olanİstanbul ve Trakyanın tahliye edilmesi işinin planlanması, uygulanması ve faaliyetsırasında yaşanan sorunlar ile yasal düzenlemeler imkânlar ölçüsündeincelenmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Evacuation of Istanbul and the Turkish thrace during world war ıı
Öz: The decisive foreign policy adopted by Turkey during World War II allowedher to stay out of it and thus preserve its territorial integrity. When the conflicts thaterupted in the Balkans reached Turkey s borders, the Turkish government wascompelled to take a series of measures aiming to minimize the impact of the war.The population of Istanbul and the Turkish Thrace were evacuated, as well as thegovernment institutions and civilian and military education institutions. This studyanalyses the planning and implementation of the evacuation of Istanbul and theTurkish Thrace, which was one of the measures implemented against the threat ofwar, as well as the problems encountered during implementation.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ARŞİV:
- Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
- BCA, Tarih: 01.04.1941, Sayı: 2/15549, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 94.29.4.
- BCA, Tarih: 08.05.1941, Sayı: 2/15764, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 94.39.19
- BCA, Tarih: 05.06.1941, Dosya: 18242, Fon Kodu: 30.10.0.0, Yer No: 170.182.9.
- BCA, Tarih: 30.04.1941, Sayı: 1289, Fon Kodu: 490,01, Yer No: 611.120.5.
- BCA, Tarih: 31.08.1944, Sayı: 2/1641, Dosya: 76108, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 106.72.5.
- BCA, Tarih: 23.07.1941, Dosya: 4061, Fon Kodu: 30.10.0.0, Yer No: 48.309.8.
- BCA, Tarih: 19.06.1941, Sayı: 2/16032, Dosya: 39168, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 95.52.17.
- BCA, Tarih: 14.05.1941, Dosya: 39125, Fon Kodu: 30.10.0.0, Yer No: 47.303.9.
- BCA, Tarih: 08.05.1941, Dosya: 5521, Fon Kodu: 30.10.0.0, Yer No: 56.377.3.
- BCA, Tarih: 22.08.1941, Sayı: 2/16483, Dosya: 11864, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 96.75.8.
- BCA, Tarih: 15.11.1941, Dosya: 20390, Fon Kodu: 30.10.0.0, Yer No: 179.235.13.
- BCA, Tarih: 08.05.1941, Sayı: 2/15753, Dosya: 4825, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 94.39.8.
- BCA, Tarih: 26.05.1941, Sayı: 2/15852, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 95.44.7.
- BCA, Tarih: 22.06.1940, Sayı: 2/13757, Dosya: 14655, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 91.59.17.
- BCA, Tarih: 17.07.1940, Sayı: 2/13985, Dosya: 12033, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 92.71.5.
- BCA, Tarih: 01.09.1939, Sayı: 2/11854, Dosya: 4423, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 88.85.19.
- BCA, Tarih: 17.07.1941, Dosya: 14626, Fon Kodu: 30.10.0.0, Yer No: 144.31.9.
- BCA, Tarih: 28.04.1941, Sayı: 2/15678, Dosya: 143, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 94.35.13.
- BCA, Tarih: 06.09.1939, Sayı: 2/11890, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 88.87.15.
- BCA, Tarih: 27.06.1940, Sayı: 2/13787, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 91.61.7.
- BCA, Tarih: 10.10.1940, Sayı: 2/14518, Dosya: 147, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 92.97.18.
- BCA, Tarih: 14.02.1941, Sayı: 2/15220, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 94.12.15.
- BCA, Tarih: 13.06.1941, Sayı: 2/15985, Dosya: 144283, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 95.50.10.
- BCA, Tarih: 21.06.1940, Dosya: 25934, Fon Kodu: 30.10.0.0, Yer No: 213.448.7.
- BCA, Tarih: 13.04.1940, Dosya: 4854, Fon Kodu: 30.10.0.0, Yer No: 53.351.6.
- BCA, Tarih: 26.05.1941, Sayı: 2/15879, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 95.45.4.
- BCA, Tarih: 25.06.1941, Sayı: 2/16047, Dosya: 159213, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 95.53.12;
- BCA, Tarih: 15.07.1941, Sayı: 2/16236, Dosya: 5929, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 95.63.1.
- BCA, Tarih: 26.05.1941, Sayı: 2/15853, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 95.44.8.
- BCA, Tarih: 22.08.1941, Sayı: 2/16488, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 96.75.13.
- BCA, Tarih: 06.05.1941, Sayı: 2/15707, Dosya: 214225, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 94.37.2.
- BCA, Tarih: 06.04.1941, Dosya: 21948, Fon Kodu: 30.10.0.0, Yer No: 186.281.9.
- BCA, Tarih: 04.10.1941, Sayı: 2/16714, Dosya: 4831, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 96.86.18.
- BCA, Tarih: 07.04.1938, Sayı: 2/8505, Dosya: 48, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 82.28.6.
- BCA, Tarih: 18.11.1943, Sayı: 3/90, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 104.2.40.
- KİTAP VE MAKALELER
- Armaoğlu, Fahir H.: İkinci Dünya Harbinde Türkiye , Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 2, (1958).
- Atabey, Figen; İkinci Dünya Savaşında Türk Donanması, Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi, Yıl: 9, Sayı: 18, (Ağustos 2011).
- Atay, Falih Rıfkı; Trakya ve İstanbul Hakkındaki Tedbir , Ulus , (12.04.1941).
- Bakar, Bülent; İkinci Dünya Savaşında İstanbul ve Trakyadan Anadoluya Göç ve Paniğe Karşı Propaganda İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi, Sayı: 12, (6/2007)
- Barutçu, Faik Ahmet; Siyasi Anılar , Milliyet Yayınları, İstanbul, 1977.
- Büyüktuğrul, Afif; Cumhuriyet Donanması, (19231960), Deniz Basımevi, İstanbul, 1967.
- Deniz Harp Okulu Tarihçesi, Deniz Harp Okulu Basımevi, İstanbul, 2004.
- Deringil, Selim; Denge Oyunu İkinci Dünya Savaşında Türkiyenin Dış Politikası, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2003.
- Engin, İlhan; Göç Yolları Tıkadı, İstanbul, 1968.
- Esmer, Ahmet Şükrü ve Sander, Oral; İkinci Dünya Savaşında Türk Dış Politikası, Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1945), B. 9, Siyasal Kitabevi, Ankara, 1996.
- Goloğlu, Mahmut; Milli Şef Dönemi (19391945), Kalite Matbaası, Ankara, 1974.
- İstanbul İl Yıllığı, İstanbul, 1973.
- Gündüz, Aka; Parasız Nakilden Cayanları Tenkid, Yeni Sabah, (11.5.1941).
- Gürün, Kamuran; Türkiyeyi II. Dünya Savaşına Sokma Çabaları, Belleten, Cilt: LII, Sayı:204, (Kasım 1988).
- Hale, William; Türk Dış Politikası (1774-2000) , Çev. Petek Demir, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, 2003.
- İnönü, Erdal; Anılar ve Düş ünceler, İstanbul, 1996.
- Karabekir, Kazım; Ankarada Savaş Rüzgârları, II. Dünya Savaş ı, CHP Grup Tartış maları, Yay. Haz. Faruk Özerengin, İstanbul, 2000.
- Koçak, Cemil; Türkiyede Milli Şef Dönemi (1938-1945) , Cilt:1, İletişim Yayınları, İstanbul, 2010.
- Köymen, Nusret ;İstanbul Anadoluya Gidiyor, Vatan, (03.05.1941).
- _______; Harp İhtimalleri Karşısında: Şehir ve Köy, Vatan, (16.04.1941).
- Küçükerşen, Cevdet; İ kinci Dünya Harbinde Geri Hizmet ve İkmal İşlerindeki Yenilikler , Genelkurmay Başkanlığı Askeri Basımevi, İstanbul, 1947.
- Nadi, Yunus; Bir Tedbir Etrafında, Cumhuriyet, (12.04.1941).
- Önder, Zehra; II. Dünya Savaşında Türk Dış Politikası, Çev. Leyla Uslu, Bilgi Yayınevi, Ankara, 2010.
- Öymen, Altan; Bir Dönem Çocuk, İstanbul, 2002.
- Özbay, Kemal; Türk Askeri Hekimliği Tarihi ve Asker Hastaneleri, C. I, İstanbul, 1976.
- Özgüldür, Yavuz; Türk Alman İlişkileri (1923-1945), Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1993.
- Sertel, M. Zekeriya; Hükümetin Teyakkuzu ve İhtiyat Tedbirleri, Tan, ( 11.04.1941).
- Tutel, Eser; İkinci Dünya Savaşında Beyoğlu, Tarih ve Toplum, Sayı: 133, (Ocak 1995).
- Türk Subaylarının İkinci Dünya Harbi Hatıraları, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1999.
- Türkiye Dış Politikasında 50 Yıl İkinci Dünya Savaşı Yılları (1939-1946),
- Dışişleri Bakanlığı Araştırma ve Siyaset Planlama Genel Müdürlüğü, Ankara,1973.
- Uran, Hilmi; Hatıralarım, Ankara, 1959.
- Us, Asım; Hatıra Notları, İstanbul, 1966.
- _______ ;Aldığımız Tedbirler İhtiyatta Bir İfrat karlık Değildir, Vakit, (13.04.1941).
- _______ ; Anadoluya Göç Etmenin Manası ve Hedefleri, Vakit, (11.04.1941).
- Ünsal, Ertan; 41 Baharında Anadoluya Gönüllü Göç İstanbul Boşaltılıyor, Popüler Tarih, (Mayıs, 2001).
- Yıldırım, Hüseyin;Deniz Harp Okulu Mersinde, Altıncı Askeri Tarih Semineri Bildirileri II, İkinci Dünya Harbinde Türkiye (20-22 Ekim 1997 İstanbul), Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1999.
- Resmi ve Süreli Yayınlar:
- TBMM Zabıt Ceridesi
- Resmi Gazete
- Akşam
- Ayın Tarihi
- Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi,
- Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi
- Belleten
- Cumhuriyet
- Popüler Tarih
- Tan
- Ulus
- Vakit
- Vatan
- Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi
- Yeni Sabah
APA | ÇETİN S (2013). İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi. , 771 - 802. |
Chicago | ÇETİN SABİT İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi. (2013): 771 - 802. |
MLA | ÇETİN SABİT İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi. , 2013, ss.771 - 802. |
AMA | ÇETİN S İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi. . 2013; 771 - 802. |
Vancouver | ÇETİN S İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi. . 2013; 771 - 802. |
IEEE | ÇETİN S "İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi." , ss.771 - 802, 2013. |
ISNAD | ÇETİN, SABİT. "İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi". (2013), 771-802. |
APA | ÇETİN S (2013). İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 13(52), 771 - 802. |
Chicago | ÇETİN SABİT İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi. ATATÜRK YOLU DERGİSİ 13, no.52 (2013): 771 - 802. |
MLA | ÇETİN SABİT İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, vol.13, no.52, 2013, ss.771 - 802. |
AMA | ÇETİN S İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2013; 13(52): 771 - 802. |
Vancouver | ÇETİN S İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2013; 13(52): 771 - 802. |
IEEE | ÇETİN S "İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi." ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 13, ss.771 - 802, 2013. |
ISNAD | ÇETİN, SABİT. "İkinci dünya savaşı'nda İstanbul ve Trakya'nın tahliye edilmesi". ATATÜRK YOLU DERGİSİ 13/52 (2013), 771-802. |