Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler

Berrin BAYDIK, (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Zihin Engelliler Öğretmenliği Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)
Hatice BAKKALOĞLU (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Bölümü, Zihin Engelliler Öğretmenliği Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
25 0
Yıl: 2009 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 401 - 447 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler

Öz:
Bu araştırmanın amacı, alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini karşılaştırmak ve farklı değişkenlerin (cinsiyet, yaş, fiziksel görünüm, sosyal beceriler, davranış problemleri ve akademik yeterlilik) öğrencilerin sosyometrik statülerine etkilerini incelemektir. Bu araştırmaya ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci sınıflardan 96 özel gereksinimli ve 1090 özel gereksinimli olmayan ilköğretim öğrencisi katılmıştır. Sosyometrik statülerini belirlemek için öğrencilere Akran Tercihi ve Akran Derecelendirme Ölçeği sosyometrik ölçümleri uygulanmıştır. Öğrencilerin sosyometrik statülerini etkileyen değişkenlere ilişkin veriler Öğrenci Bilgi Formu, Fiziksel Görünüm Derecelendirme Formu ve Sosyal Beceriler Derecelendirme Sistemi-Öğretmen Formu kullanılarak öğretmenlerden toplanmıştır. Araştırma bulguları özel gereksinimli öğrencilerin özel gereksinimli olmayan akranlarına göre daha az sıklıkla kabul edildiklerini ve daha fazla reddedildiklerini göstermiştir. Özel gereksinimli öğrencilerin sosyal kabullerini akademik yeterlilik, fiziksel görünüm ve problem davranışlar yordarken, sosyal retlerini problem davranışlar yordamıştır. Özel gereksinimli olmayan öğrencilerin ise sosyal kabullerini akademik yeterlilik, sosyal beceriler, problem davranışlar, fiziksel görünüm ve cinsiyet yordarken, sosyal retlerini problem davranışlar, akademik yeterlilik ve fiziksel görünüm yordamıştır. Özel gereksinimli olan ve olmayan öğrencilerin sosyal statülerini etkileyen değişkenlerin belirlenmesinin, özel gereksinimli öğrencilerin sosyal kabullerini artırmayı amaçlayan eğitim/müdahale programlarının hazırlanmasına ve uygulanmasına yardımcı olabileceği beklenmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları Spor Bilimleri Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Predictors of sociometric status for low socioeconomic status elementary mainstreamed students with and without special needs

Öz:
The purpose of the present study is to compare the sociometric status of low socioeconomic status elementary school students with and without special needs and investigate the effects of different variables (gender, age, physical appearance, social skills, behavior problems, and academic competence) on students sociometric status. Elementary school students consisted of 96 with special needs and 1090 without special needs from grades 2, 3, 4, and, 5 participated in this study. Students were administrated peer rating and peer nomination sociometric measures to determine their sociometric status. Data related to the variables which influence studentssociometric status were collected from teachers by a Student Information Form, the Physical Appearance Rating Form and the Social Skills Rating System-Teacher Form. The results of the study showed that students with special needs are less frequently accepted and more rejected than their peers without special needs. For the group with special needs, academic competence, physical appearance, and behavior problems predicted social acceptance, while social rejection was predicted by behavior problems. For the group without special needs, academic competence, social skills, behavior problems, physical appearance, and gender predicted social acceptance. For the same group, social rejection was predicted by behavior problems, academic competence and physical appearance. It is expected that determining the variables that affect the social status of students with and without special needs may facilitate preparing and implementing the educational/intervention programs which are intended to increase social acceptance of students with special needs.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları Spor Bilimleri Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
0
0
0
  • Akçamete, G. ve Ceber, H. (1999). Kaynaştırılmış sınıflardaki işitme engelli ve işiten öğrencilerin sosyometrik statülerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 2(3), 64-74.
  • Akfırat, Ö. F. (2004). Yaratıcı dramanın işitme engellilerin sosyal becerilerinin gelişimine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
  • Asher, S. R., & Dodge, K. A. (1986). Identifying children who are rejected by their peers. Developmental Psychology, 22(4), 444-449.
  • Avcıoğlu, H. (2001). İşitme engelli çocuklara sosyal becerilerin öğretilmesinde işbirlikçi öğrenme yöntemiyle sunulan öğretim programının etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
  • Avcıoğlu, H. (2005). Etkinliklerle sosyal beceri öğretimi. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • Bakkaloğlu, H. ve Baydık, B. (2008). Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler. Yayımlanmamış araştırma raporu, TÜBİTAK.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Cantrell, V. L., & Prinz, R. J. (1985). Multiple perspectives of rejected, neglected, and accepted children: Relation between sociometric status and behavioral characteristics. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 53(6), 884-889.
  • Carlson, C. L., Lahey, B. B., & Neeper, R. (1984). Peer assessment of the social behavior of accepted, rejected, and neglected children. Journal of Abnormal Child Psychology, 12(2), 189-198.
  • Coie, J. D., Dodge, K. A., & Coppotelli, H. (1982). Dimensions and types of social status: A cross-age perspective. Developmental Psychology, 18(4), 557-570.
  • Çifci, İ. (2001). Zihinsel engelli bireyler için hazırlanan Bilişsel Süreç Yaklaşıma Dayalı Sosyal Beceri Programının etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
  • Çifci, İ. ve Sucuoğlu, B. (2003). Bilişsel süreç yaklaşımına dayalı sosyal beceri eğitimi. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • Dion, K. K., & Berscheid, E. (1974). Physical attractiveness and peer perception among children. Sociometry, 37, 1-12.
  • Frederickson, N. L., & Furnham, A. F. (1998). Use of sociometric techniques to assess the social status of mainstreamed children with learning difficulties. Genetic, Social & General Psychology Monographs, 124(4), 382-419.
  • Frederickson, N. L., & Furnham, A. F. (2004). Peer-assessed behavioural characteristics and sociometric rejection: Differences between upils who have moderate learning difficulties and their mainstream peers. British Journal of Educational Psychology, 74, 391-410.
  • Freeman, S. F. N. (2000). Academic and social attainments of children with mental retardation in general education and special education settings. Remedial & Special Education, 21(1), 3-19.
  • French, D. C., & Waas, G. A. (1985). Behavior problems of peer-neglected and peerrejected elementary-age children: Parent and teacher perspectives. Child Development, 56, 246-252.
  • Gottlieb, B. W., Gottlieb, J., Berkell, D., & Levy, L. (1986). Sociometric status and solitary play of LD boys and girls. Journal of Learning Disabilities, 19, 619-622.
  • Hendrickson, J. M., Shokoohi-Yekta, M., Hamre-Nietupski, S., & Gable, R. A. (1996). Middle and high school students perceptions on being friends with peer with severe disabilities. Exceptional Children, 63(1), 19-28.
  • Hovardaoğlu, S. (1994). Davranış bilimleri için istatistik. Ankara: Hatiboğlu Yayınları.
  • Kemp, C., & Carter, M. (2002). The social skills and social status of mainstreamed students with intellectual disabilities. Educational Psychology, 22(4), 391-411.
  • Kleck, R. E., Richardson, S. A., & Ronald, L. (1974). Physical appearance cues and interpersonal attraction in children. Child Development, 45, 305-310.
  • Langlois, J. H., & Stephan, C. (1977). The effects of physical attractiveness and ethnicity on children’s behavioral attributions. Child Development, 48, 1694-1698.
  • Larrieve, B., & Horne, M. D. (1991). Social status: A comparison of mainstreamed students with peers of different ability levels. The Journal of Special Education, 25(1), 90-101.
  • Lewis, R. B., & Doorlag, D. H. (1999). Teaching special students in general education classrooms. New Jersey, NJ: Prentice Hall.
  • Mastropieri, M. A., & Scruggs, T. E. (2000). The inclusive classrooms: Strategies for effective instructions. New Jersey, NJ: Prentice Hall.
  • McCoy, K. M. (1995). Teaching special learners in the general education classroom: Method and techniques. Denver: Love Publishing Company.
  • MEB. (2008). 2007–2008 yılı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü kurum ve öğrenci sayıları. http://orgm.meb.gov.tr/Istatistikler/2007-2008_GENEL_SONUC.pdf. adresinden 15 Eylül 2008 tarihinde edinilmiştir.
  • Odom, S.L. (2000). Preschool inclusion: What we know and where we go from here. Topics in Early Childhood Special Education, 20(1), 20-27.
  • Özokçu, O. (2008). Birlikte eğitim ortamlarındaki zihin engelli öğrencilere sosyal becerilerin kazandırılmasında doğrudan öğretim yönteminin etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
  • Prillaman, D. (1981). Acceptance of learning disabled students in the mainstream environment: A failure to replicate. Journal of Learning Disabilities, 14, 344-346.
  • Roberts, C., & Zubrick, S. (1992). Factors influencing the social status of children with mild academic disabilites inregular classrooms. Exceptional Children, 59(3), 192-202.
  • Sabornie, E. J., Marshall, K. J., & Ellis, E. S. (1990). Restructuring of mainstream sociometry with learning disabled and nonhandicapped students. Exceptional Children, 56, 314-323.
  • Salend, S. J. (1998). Effective mainstreaming: Creating inclusive classrooms. New Jersey, NJ: Prentice Hall.
  • Sater, G. M., & French, D. C. (1989). A comparison of the social competencies of learning disabled and low achieving elementary-aged children. The Journal of Special Education, 23(1), 29-42.
  • Smoot, S. L. (2004). An outcome measure for social goals of inclusion. Rural Special Education Quarterly, 23(3), 15-22.
  • Sazak, E. (2003). Zihin engelli birey için hazırlanan akran aracılı sosyal beceri öğretim programının etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye.
  • Stone, W. L., & La Greca, A. M. (1990). Th e social status of children with learning disabilities: A reexamination. Journal of Learning Disabilities, 23(1), 32-37.
  • Sucuoğlu, B. ve Çifci, İ. (2001). Yapamıyor mu? Yapmıyor mu? Zihin engelli çocuklar için sosyal beceri öğretimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Sucuoğlu, B. ve Kargın, T. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları: Yaklaşımlar, yöntemler, teknikler. Ankara: Morpa KültürYayınları.
  • Sucuoğlu, B. ve Özokçu, O. (2005). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6(1), 41-58.
  • Şahbaz, Ü. (2004). Kaynaştırma sınıflarına devam eden zihin engelli öğrencilerin sosyal kabul düzeylerinin belirlenmesi. 13. Ulusal Özel Eğitim Bildirileri: Özel Eğitimden Yansımalar. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • Taylor, A. R., Asher, S. R., & Wiliams, G. A. (1987). The social adaptation of mainstreamed mildly retarded children. Child Development, 58, 1321-1334.
  • Ummanel, A. (2007). Okul öncesi çocukların sosyal kabulünün mizaç özellikleri, gelişim düzeyi, duygusal-davranışsal sorunlar ve ebeveyn kabul-reddi açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara, Türkiye.
  • Ünsal, P. (2007). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerini artırmak için uygulanan iki farklı müdahale yaklaşımının etkililiklerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
  • Vuran, S. (2005). The sociometric status of students with disabilities in elementary level integration classes in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research, 18, 217-235.
  • Warden, D., & Mackinnon, S. (2003). Prosocial children, bullies and victims: an investigation of their sociometric status, empathy and social problem-solving strategies. British Journal of Developmental Psychology, 21, 367-385.
APA BAYDIK B, Bakkaloğlu H (2009). Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler. , 401 - 447.
Chicago BAYDIK BERRİN,Bakkaloğlu Hatice Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler. (2009): 401 - 447.
MLA BAYDIK BERRİN,Bakkaloğlu Hatice Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler. , 2009, ss.401 - 447.
AMA BAYDIK B,Bakkaloğlu H Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler. . 2009; 401 - 447.
Vancouver BAYDIK B,Bakkaloğlu H Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler. . 2009; 401 - 447.
IEEE BAYDIK B,Bakkaloğlu H "Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler." , ss.401 - 447, 2009.
ISNAD BAYDIK, BERRİN - Bakkaloğlu, Hatice. "Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler". (2009), 401-447.
APA BAYDIK B, Bakkaloğlu H (2009). Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 401 - 447.
Chicago BAYDIK BERRİN,Bakkaloğlu Hatice Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 9, no.2 (2009): 401 - 447.
MLA BAYDIK BERRİN,Bakkaloğlu Hatice Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.9, no.2, 2009, ss.401 - 447.
AMA BAYDIK B,Bakkaloğlu H Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2009; 9(2): 401 - 447.
Vancouver BAYDIK B,Bakkaloğlu H Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2009; 9(2): 401 - 447.
IEEE BAYDIK B,Bakkaloğlu H "Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9, ss.401 - 447, 2009.
ISNAD BAYDIK, BERRİN - Bakkaloğlu, Hatice. "Alt sosyoekonomik düzeydeki özel gereksinimli olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin sosyometrik statülerini yordayan değişkenler". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 9/2 (2009), 401-447.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 20:37

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları