Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684
Yıl: 2014 Cilt: 0 Sayı: 36 Sayfa Aralığı: 201 - 216 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684
Öz: Köle; hürriyetlerine sahip olmayan, başkalarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan kişilerdir. Erkeklere köle, kadın olanlarına ise cariye denilmiştir. Hukukî işlemlere konu olan, para ile alınıp satılabilen köle ve cariyelere Osmanlı dönemi Sofyasında da rastlamak mümkündür. Bu incelemede Sofya şeriyye sicilleri esas alınarak köle ve cariyeler hakkında bilgilere yer verilmiştir. Köle ve cariyelerin etnik kökenleri, efendilerinin durumu, azat edilme yolları kadı mahkemesinde hak arayışları gibi hususlar İslam hukuku çerçevesinde izah edilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Slaves and female slaves in Ottoman society, Sofia 1550-1684
Öz: Slaves are people who do not have their freedom and are under ruling and possession of others. While men were called as slave, women were called as female slave. It is possible to encounter slaves and female slaves, who were commodity and subject of legal transactions, in Sofia during Ottoman period. This study involves information regarding slaves and female slaves based on Şer iyye (Court) Records in Sophia. Matters such as ethnicity of slaves and female slaves, status of their masters, manumissio ways, right claims in kadı (muslim judge) court are explained within the framework of Islamic law.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Arşiv Kaynakları
- Sofya Şeriyye Sicilleri. Sofya-Bulgaristan
- St. Cyril and Methodius National Library of Sofia (NBKM), Oriental De- partment.
- S 344 957/1550
- S 1bis 1026-1027/1617-1618
- S 308 1028-1029/1619-1619
- S 12 1082-1089/1671-1678
- S 85 1090-1092/1680-1681
- S 149 1094-1095/1683-1684
- Kaynak ve İnceleme Eserleri
- AYDIN, M. Akif Hamidullah, Muhammed (2002). Köle, DİA, C. XXVI, Ankara, s. 237-246.
- BİLMEN, Ömer Nasuhi (1969). Hukuk-ı İslâmiyye ve Istılahat-ı Fıkhiyye Kamu- su, IV, İstanbul.
- CRAMPTON, R.J. (2007). Bulgaristan Tarihi, çev. Nuray Ekici, İstanbul: Jeo Politika Yay.
- EKİN, Ümit (2005).17. Yüzyılın Sonlarında Rodosçuk Kazasında Kölelerin Toplumsal Statüsü Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, S. 47, s. 23-37.
- ERDOĞRU, M.Akif (2002). Onaltıncı Yüzyılda Sofya Şehri, Tarih İncelemeleri Dergisi, XVII/2, ss.1-15.
- EVLİYA Çelebi (1999). Seyahatnâme, III, hzl. Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı, İstanbul.
- ENGİN, Nihat (1998). Osmanlı Devletinde Kölelik, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yay.
- ENGİN, Nihat (2002). Köle-Osmanlılarda Kölelik, DİA, XXVI, Ankara, s. 246247.
- ERDEM, Y. Hakan (2004). Osmanlıda Köleliğin Sonu 1800-1909, İstanbul: Ki- tap Yay.
- ERDOĞAN, Meryem Kaçan (2011). 1166-1167/1752-1754 Tarihli (R 37 Numaralı) Rusçuk Şeriyye Sicilinin Tanıtımı ve Fihristi, Osmanlı İdaresinde Bir Balkan Şehri Rusçuk, Ed. Meral Bayrak (Ferlibaş), İstanbul, s.443-478.
- FENDOĞLU, Hasan Tahsin (1996). İslâm ve Osmanlı Hukukunda Kölelik ve Câriyelik-Kamu Hukuku Açısından Mukayeseli Bir İnceleme, İstanbul.
- GRADEVA, Rossitsa (2005). Towards the Portrait of the Rich in Ottoman Provincial Society: Sofia in the 1670s, Provincial Elite in the Ottoman Empire, 10-12 Ocak 2003 Rethymno, Crete University Press, s.147- 197.
- IVANOVA, Svetlana (1993). Marriage and Divorce in the Bulgarian Lands (XV-XIX c.), Bulgarian Historical Review, 2-3, s. 49-83.
- LAİOU, Sophia (2009). Osmanlı Dünyasında Hıristiyan Kadınlar: Rum Cemaatinin Şeriye Mahkemelerinde Açtıkları Kişilerarası Davalar ve Aile Davaları (17. ve 18. Yüzyıllar), Osmanlı Döneminde Balkan Kadınları Toplumsal Cinsiyet, Kültür, Tarih, (Der.: Amila Buturovic-Irvin Cemil Shick), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.:. 253-280.
- KARAMAN, Hayreddin (1991). Asabe, DİA, III, İstanbul, s. 452-453.
- PAKALIN, Mehmet Zeki (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, I-II, İstanbul.
- SAHİLLİOĞLU, Halil (1981). Onbeşinci Yüzyılın Sonu ile Onaltıncı Yüzyılın Başında Bursada Kölelerin Sosyal ve Ekonomik Hayattaki Yeri, 1979-1980 Özel Sayısı, Ankara: ODTÜ Gelişme Dergisi: 67-138.
- SAK, İzzet (1989). Konyada Köleler (16. Yüzyıl Sonu-17. Yüzyıl), Osmanlı Araştırmaları, IX, İstanbul, s.159-197.
- SAK, İzzet (1992). Seriyye Sicillerine Göre Sosyal ve Ekonomik Hayatta Köleler (17 ve 18.Yüzyıllar), Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü,. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
- SELÇUK, Havva (2012). Vidinde Toplumsal Hayat: 13 Numaralı Şeriyye
- Siciline Göre (1698-1699), Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 4/14, ss.27- 46.
- ŞAHİN, İlhan (2009). Sofya, DİA, 37, İstanbul s.344-348.
- TANIDI, Duygu (2013). 1657 ve 1698 Yılları Arasında Kadı Sicillerine Göre Rusçukta Köleler ve Cariyeler, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 34, s.219-235.
- TODOROV, Nikolay (1979). Bulgaristan Tarihi, çev. Veysel Atayman, Öncü Kitabevi Yay., İstanbul.
- TODOROV, Nikolai (1983). The Balkan City 1400-1900, Seattle and London, University of Washington Press.
- YAĞCI, Zübeyde Güneş (2005). 16. Yüzyılda Kırımda Köle Ticareti, Karadeniz Araştırmaları, VIII, s. 12-30,
- YAĞCI, Zübeyde Güneş (2011). İstanbul Gümrük Defterine Göre Karadeniz Köle Ticareti (1606-1607), History Studies, III/2, s. 371-384.
| APA | ÇAKIR I (2014). Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684. , 201 - 216. |
| Chicago | ÇAKIR IBRAHIM ETEM Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684. (2014): 201 - 216. |
| MLA | ÇAKIR IBRAHIM ETEM Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684. , 2014, ss.201 - 216. |
| AMA | ÇAKIR I Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684. . 2014; 201 - 216. |
| Vancouver | ÇAKIR I Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684. . 2014; 201 - 216. |
| IEEE | ÇAKIR I "Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684." , ss.201 - 216, 2014. |
| ISNAD | ÇAKIR, IBRAHIM ETEM. "Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684". (2014), 201-216. |
| APA | ÇAKIR I (2014). Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0(36), 201 - 216. |
| Chicago | ÇAKIR IBRAHIM ETEM Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684. Türkiyat Araştırmaları Dergisi 0, no.36 (2014): 201 - 216. |
| MLA | ÇAKIR IBRAHIM ETEM Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.36, 2014, ss.201 - 216. |
| AMA | ÇAKIR I Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684. Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2014; 0(36): 201 - 216. |
| Vancouver | ÇAKIR I Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684. Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2014; 0(36): 201 - 216. |
| IEEE | ÇAKIR I "Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684." Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0, ss.201 - 216, 2014. |
| ISNAD | ÇAKIR, IBRAHIM ETEM. "Osmanlı toplumunda köle ve cariyeler, Sofya 1550- 1684". Türkiyat Araştırmaları Dergisi 36 (2014), 201-216. |
