Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü

GÜRKAN, Ayça; Büyükbayram Arslan, Ayşe

Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü

Ayşe BÜYÜKBAYRAM, (İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir, Türkiy)

Ayça GÜRKAN (Ege Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Psikiyatri Hemşireliği Dergisi

7 3

Yıl: 2014 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 41 - 48 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü

Öz:

Amaç: Araştırma, hemşirelerin iş doyumların da duygusal zekânın et- kisini incelemek amacıyla yapılmış tanımlayıcı, kesitsel bir araştırmadır. Gereç ve Yöntem: Araştırma verileri hemşirelerin tanımlayıcı özellik- lerini belirlemek için oluşturulan soru formu, Duygusal Zeka Ölçeği (Bar on EQ-i), Minnesota İş Doyumu Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Türkiyede, İzmir ilinde Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesinde ak- tif olarak çalışmakta olan toplam 601 hemşireyi kapsamaktadır. Araş- tırmaya katılım oranı %55.4 tür. Bulgular: Hemşirelerin genel iş doyumu ortalamasının 3.21±0.65, iç- sel doyum ortalamasının 3.49±0.66 orta düzeyin üzerinde olduğu ve dışsal doyum ortalamalarının 2.79±0.76 düşük olduğu bulunmuştur. Toplam duygusal zeka ortalamalarının 3.79±0.01 olduğu saptanmış- tır. Hemşirelerin toplam duygusal zeka ortalamaları ile iş doyumu alt boyutlarından Genel Doyum , İçsel Doyum ve Dışsal Doyum ara- sında zayıf düzeyde pozitif yönde ilişki olduğu saptanmıştır. Sonuç: Hemşirelerin duygusal zekâ becerileri iş doyumlarını etkile- mektedir. Fakat araştırmada, hemşirelerin iş doyumu düzeylerinin düşük bulunmasının nedeni olarak iş doyumunu etkileyen başka et- kenlerin olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları

The role of emotional ıntelligence in job satisfaction of nurses

Öz:

Objectives: To examine the emotional intelligence in nurses and how it re- lates to job satisfaction. It was a cross-sectional study. Methods: Data was collected via questionnaire, which was developed to de- termine: (1) the defining characteristics of nurses, (2) the Bar-On Emotional Quotient Inventory (Bar-On EQ-i), and (3) the Minnesota Job Satisfaction Questionnaire. The study involved 601 nurses working in Atatürk training and research hospital in Izmir, Turkey. The participation proportion was 55.4%. Results: It was found that the general job satisfaction average score was 3.21±0.65 and intrinsic satisfaction average score was 3.49±0.66 which were above the medium level and the extrinsic satisfaction average score was 2.79±0.76 which was low level. The total Emotional Intelligence aver- age score was 3.79±0.01. There was a weak positive correlation between the nurses total Emotional Intelligence average score and sub-factors of job satisfaction namely General Satisfaction , Intrinsic Satisfaction , andExtrinsic Satisfaction . Conclusion: Our results conclude that the emotional intelligence of nurses influences their job satisfaction rating. Nevertheless, the research indicates that there are other factors which may contribute to the low job satisfaction rating by the nurses.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Çam O, Akgün E, Babacan Gümüş A, Bilge A, ve ark. Bir ruh sağlığı ve hastalıkları hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerin klinik ortamlarını de- ğerlendirmeleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005;6:213-20.
2. Arıcıoğlu M. Yönetsel başarının değerlemesinde duygusal zekânın kullanımı: Öğrenci yurdu yöneticileri bağlamında bir araştırma. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi 2002;4:26-42.
3. Sener E, Demirel O, Sarlak K. The effect of the emotional intelligence on job satisfaction. Stud Health Technol Inform 2009;146:710-1.
4. McGillis Hall, L. Nursing job satisfaction. In: Doran D, Sidani S, McGillis Hall L, Watt Watson J, Mallette C, Laschinger H, et al. Nurse sensitive outcomes: The state of science. Sudbury, MA: Jones & Bartlett Publishers; 2003. p. 283-19.
5. Lopes PN, Grewal D, Kadis J, Gall M, et al. Evidence that emotional intelligence is related to job performance and affect and attitudes at work. Psicothema 2006;18 Suppl:132-8.
6. Carmeli A. The relationship between emotional intelligence and work attitudes, behavior and outcomes (an examination among senior managers). Journal of Managerial Psychology 2003;18:788-813.
7. Guleryuz G, Guney S, Eren MA, Asan O. The mediating effect of job satisfaction between emotional intelligence and organisational commitment of nurses: a questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies 2008;45:1625-35.
8. Yüksel M. Duygusal zeka ve performansla ilişkisi (Bir uygulama). [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme ABD; 2006.
9. Sy T, Tram S, Ohara L. Relation of employee and manager emotional intelligence to job satisfaction and performance. Journal of Vocational Behavior 2006;68:461-73.
10. Doğan S, Demiral Ö. Kurumların başarısında duygusal zekânın rolü ve önemi. Yönetim ve Ekonomi 2007;14:209-30.
11. Aydın R, Kutlu Y. Hemşirelerde iş doyumu ve kişiler arası çatışma eğilimi İle ilgili değişkenler ve iş doyumunun çatışma eğilimi ile olan ilişkisini belirleme. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2001;5:38-45.
12. Freshman B, Rubino L. Emotional intelligence: a core competency for health care administrators. Health Care Manag (Frederick) 2002;20:1-9.
13. Trivellasa P, Gerogiannisb V, Svarnab S. Exploring work place implications of emotional intelligence (WLEIS) in hospitals: Job satisfaction and turnover intentions. Procedia Socialand Behavioral Sciences 2013;73:701-9.
14. Rego A, Godinho L, Mcqueen A. Cunha MPE. Nurses emotional intelligen- ce and caring behaviours: an empirical study. Documentos de Trabalha em Gestao, Universidade De Aveiro, Departamento De Economia, Gestão E Engenharia Industrial 2007;1-19.
15. McQueen AC. Emotional intelligence in nursing work. J Adv Nurs 2004;47:101-8.
16. Saygılı M. Hastane çalışanlarının çalışma ortamlarına ilişkin algıları ile iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitü- sü, Sağlık Kurumları Yönetimi Programı; 2008.
17. Ma CC, Samuels ME, Alexander JW. Factors that influence nurses job satisfaction. J Nurs Adm 2003;33:293-9.
18. Kooker BM, Shoultz J, Codier EE. Identifying emotional intelligence in professional nursing practice. J Prof Nurs 2007;23:30-6.
19. Palmer B, Donaldson C, Stough C. Emotional intelligence and life satisfaction. Personality and Individual Differences 2002;33:1091-100.
20. Deshpande S, Joseph J. Impact of emotional intelligence, ethical climate, and behavior of peers on ethical behavior of nurses. Journal of Business Ethics 2009;85:403-10.
21. Goleman D. Duygusal zeka. Seçkin Yüksel B. (Çev.), Varlık Yayınları A.Ş., Sayı: 602. 19. Baskı. İstanbul: Kurtiş Matbaası; 2001.
22. Öztürk A. Okul öncesi öğretmenlerinin duygusal zekâ yetenekleri iş doyumları ve tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi ABD; 2006.
23. Acar F. Duygusal zekâ yeteneklerinin göreve yönelik ve insana yönelik liderlik davranışları ile ilişkisi: Banka şube müdürleri üzerine bir alan araştırması. [Yayınlanmamış Doktora Tezi] İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2001.
24. Mayer J, Salovey P, Caruso D. Emotional intelligence: theory, findings, and implications. Psychological Inquiry 2004;15:197-215.
25. Bar-On R, Brown JM, Kirkcaldy BD, et al. Emotional expression and implications for occupational stress; an application of the emotional quotient inventory (EQ-İ). Personality and Individual Differences 2000;28:1107-18.
26. Dawda D, Hart SD. Assessing emotional intelligence: reliability and validity of the Bar-On emotional quotient inventory (EQ-İ) in university stu- dents. Personality and Individual Differences 2000;28:797-812.
27. Wong CS, Law KS. The effects of leader and follower emotional intelligen- ce on performance and attitude: an exploratory study. Leadership Quarterly 2002;13:243-74.
28. Zeidner M, Matthews G, Roberts R. Emotional intelligence in the work- place: a critical review. Applied Psychology: An International Review 2004;53:371-39.
29. Cherniss C. Emotional intelligence: what it is and why it matters. Consortium for Research on Emotional Intelligence in Organizations, LA: 2000;15:1-14. Accessed: 23.09.2013. www.eiconsortium.org.
30. Özdamar K. SPSS ile biyoistatistik. 4. baskı, Kaan Kitapevi; 2001;187-200, 293308, 373-88.
31. Keskin G, Yıldırım GÖ. Hemşirelerin kişisel değerlerinin ve iş doyumlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2006;22:119-33.
32. Arslan Yürümezoğlu H. Yataklı tedavi kurumlarında çalışan hemşirelerin iş doyumları ve hastaların hemşirelik hizmetinden memnuniyeti. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelikte Yönetim ABD; 2007.
33. Bayrak G, Bahçecik N. Hemşirelerde iş doyumu ve etkileyen faktörler. Ulusal Sağlık Kuruluşları Yönetimi Kongresi Özet Kitabı. Kuşadası: 2005. s. 204- 10.
34. Kara B. Hemodiyaliz hemşirelerinde empatik eğilim ile iş doyumu arasın- daki ilişki. Sağlık ve Toplum Dergisi 2007;2. Erişim: 12.09.2013 http://www. ssyv.org.tr/sdetay.asp?did=117.
35. Aiken LH, Clarke SP, Sloane DM, Sochalski JA, et al. Nurses reports on hospital care in five countries. Health Aff (Millwood) 2001;20:43-53.
36. Cortese CG. Job satisfaction of Italian nurses: an exploratory study. J Nurs Manag 2007;15:303-12.
37. Lee M, Lee S. The influence of emotional intelligence and organizatio- nal climate for nurse job satisfaction. Journal of Business Administration 2008;4:1-10.
38. Kalliath T, Morris R. Job satisfaction among nurses: a predictor of burnout levels. J Nurs Adm 2002;32:648-54.
39. Al-Aameri AS. Job satisfaction and organizational commitment for nurses. Saudi Med J 2000;21:531-5.
40. Codier E, Kooker BM, Shoultz J. Measuring the emotional intelligence of clinical staff nurses: an approach for improving the clinical care environment. Nurs Adm Q 2008;32:8-14.
41. Yeşilyaprak B. Duygusal zeka (EQ): İş performansını belirleyici bir değişken. Verimlilik Dergisi 2001/2 . Erişim: 5. 10. 2012. http://www.dzeplatfor- mu.org.
42. Augusto Landa JM, López-Zafra E. The impact of emotional intelligence on nursing: an overview. Psychology 2010;1:50-8.
43. Rezaie A, Bahreini M, Sarvghad S, Shahamat SH. Prediction of nurses job satisfaction by their emotional intelligence and competence. Iranian South Medical Journal 2012. Accessed: 11.01.2013. http://ismj.bpums.ac.ir.
44. Onay M. Çalışanın sahip olduğu duygusal zekâsının ve duygusal emeğinin, görev performansı ve bağlamsal performans üzerindeki etkisi. Ege Akademik Bakış 2011;11:587-600.
45. Martos B, Landa JMA, Carmen MD. Emotional intelligence and job satisfaction among nurse professionals. Enferm 2006;15:30-4.
46. Akerjordet K, Severinsson E. Emotional intelligence in mental health nurses talking about practice. Int J Ment Health Nurs 2004;13:164-70.
47. Akbolat M, Işık O. Sağlık çalışanlarının duygusal zekâ düzeylerinin motivasyonlarına etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2012;1:32.
48. Hu J, Liu H. Job satisfaction among nurses in China. Home Health Care Management & Practice 2004;17:9-13.
49. Humpel N, Caputi P. Exploring the relationship between work stress, years of experience and emotional competency using a sample of Australian mental health nurses. J Psychiatr Ment Health Nurs 2001;8:399-403.
50. Augusto Landa JM, López-Zafra E, Berrios Martos MP, Aguilar-Luzón Mdel C. The relationship between emotional intelligence, occupational stress and health in nurses: a questionnaire survey. Int J Nurs Stud 2008;45:888- 901.
51. Asi Karakaş S, Küçükoğlu S. Araştırma bir eğitim hastanesinde çalışan hemşirelerin duygusal zeka düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011;14:3.
52. Gürbüz S, Yüksel M. Çalışma ortamında duygusal zeka: İş performansı, iş tatmini, örgütsel vatandaşlık davranışı ve bazı demografik özelliklerle iliş- kisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi 2008;9:174-190.
53. Yılmaz E, Özkan S. Hemşirelik öğrencilerinin duygusal zekâ düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011;4:1.

APA	Büyükbayram Arslan A, GÜRKAN A (2014). Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü. , 41 - 48.
Chicago	Büyükbayram Arslan Ayşe,GÜRKAN Ayça Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü. (2014): 41 - 48.
MLA	Büyükbayram Arslan Ayşe,GÜRKAN Ayça Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü. , 2014, ss.41 - 48.
AMA	Büyükbayram Arslan A,GÜRKAN A Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü. . 2014; 41 - 48.
Vancouver	Büyükbayram Arslan A,GÜRKAN A Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü. . 2014; 41 - 48.
IEEE	Büyükbayram Arslan A,GÜRKAN A "Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü." , ss.41 - 48, 2014.
ISNAD	Büyükbayram Arslan, Ayşe - GÜRKAN, Ayça. "Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü". (2014), 41-48.

APA	Büyükbayram Arslan A, GÜRKAN A (2014). Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 5(1), 41 - 48.
Chicago	Büyükbayram Arslan Ayşe,GÜRKAN Ayça Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 5, no.1 (2014): 41 - 48.
MLA	Büyükbayram Arslan Ayşe,GÜRKAN Ayça Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, vol.5, no.1, 2014, ss.41 - 48.
AMA	Büyükbayram Arslan A,GÜRKAN A Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2014; 5(1): 41 - 48.
Vancouver	Büyükbayram Arslan A,GÜRKAN A Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2014; 5(1): 41 - 48.
IEEE	Büyükbayram Arslan A,GÜRKAN A "Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü." Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 5, ss.41 - 48, 2014.
ISNAD	Büyükbayram Arslan, Ayşe - GÜRKAN, Ayça. "Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü". Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 5/1 (2014), 41-48.