Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi

Arzu ÖZYÜREK, (Karabük Üniversitesi, Çocuk Gelişimi Bölümü, Karabük, Türkiye)
FATMA TEZEL ŞAHİN (Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Ankara, Türkiye)
Eğitim ve Bilim
52 9
Yıl: 2015 Cilt: 40 Sayı: 177 Sayfa Aralığı: 161 - 174 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi

Öz:
Bu çalışmada, anne çocuk ilişkileri ve baba tutumları ile okul öncesi eğitim kurumuna devam eden altı yaş çocuklarının ahlâki ve sosyal kural anlayışları arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden altı yaşında 122 çocuk ve anne-babaları çalışma grubunu oluşturmuştur. Çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışlarına ilişkin verilerin toplanmasında Ahlâki ve Sosyal Kural Bilgisi Ölçeği kullanılmıştır. Anne-çocuk ilişkilerinin belirlenmesinde Aile Çocuk İlişkileri Ölçeği-Anne Formu kullanılmıştır. Baba tutumlarının belirlenmesinde Aile Tutum Envanteri kullanılmıştır. Verilerin analizinde pearson korelasyon katsayısı dikkate alınmıştır. Sonuç olarak; annelerin Aile Çocuk İlişkileri Ölçeğinin, Sıcaklık ve Sevgi, İlgisizlik alt boyut puanları ile çocukların ahlâki kural anlayışları arasında, babaların Aile Tutum Envanterinin, Demokratik/Otoriter Çocuk Bakımı Tutumları ve Uyma Davranışları alt boyut puanı ile çocukların sosyal ceza puanı arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır (P<.05).
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji Pediatri Aile Çalışmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Berry, D. ve O’connor, E. (2010). Behavioral risk, teacher-child relationships, and social skill development across middle childhood:A child-by-environment analysis of change, Journal of Applied Developmental Psychology, 31,1-14.
  • Bilgin, H. (2010). Okul öncesi eğitimde aile ile iletişim ve ailelere rehberlik, Okul Öncesi Eğitime Giriş, Ankara:Pegen Akademi.
  • Cabrera, N. J., Shannon, J. D. ve Tamis-LeMonda, C. (2007). Fathers’influence on their children’s cognitive and emotional development: From toddlers top pre-k, Applied Development Science, 11(4), 208-213.
  • Chae, J. Y. ve Lee, K. Y. (2011). Impacts of Korean fathers' attachment and parenting behavior on their children's social competence. Social Behavior And Personality, 39(5), 627-644.
  • Çakır, A. (2007). Sosyal bilişsel öğrenme kuramı, Eğitim Psikolojisi (Ed.:Alim Kaya), Ankara:Pegem A Yayıncılık.
  • Çalışan Demir, F. (2008). Aile ve çocuk, Beni Tanıyor Musun?, Trabzon Valiliği Kültür Yayınları: 40.
  • Çeliköz, N., Seçer, Z., Çetin, Ş. ve Şen, H. Ş. D. (2008). Çocuk yuvası ve ailesiyle yaşayan çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 23,1-13.
  • Çiftçi, N. (2007). Ahlâki gelişim, Eğitim Psikolojisi (Ed.:Alim Kaya), Ankara:Pegem A Yayıncılık.
  • Danovitch, J. H. ve Keil, F. C. (2007). Choosing between hearts and minds: children’s understanding of moral advisors, Cognitive Development, 22, 110-123.
  • Demirtaş, K. (2001). Annelerin değerlendirmesine göre çocukların özbakım becerileri ile anne tutumları arasındaki ilişki. Bilim Uzmanlığı Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
  • DeRosier, M. E. ve Lloyd, S. W. (2011). The impact of children’s social adjustment on academic outcomes. Reading & Writing Quarterly: Overcoming Learning Difficulties, 27(1-2), 25-47.
  • Dinç, B. (2002). Okul öncesi eğitimin 4-5 yaş çocuğunun sosyal gelişimine etkileri konusunda öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
  • Dumont, C. ve Paquette, D. (2013). What about the child’s tie to the father? A new insight into fathering, father-child attachment, children’s socio-emotional development and the activation relationship theory, Early Child Development and Care, 183(3-4), 430-446.
  • Ertürk, G. (2010). Aile kuramları, Anne Baba Eğitimi (Ed.Tülin Güler), Ankara: Pegem Akademi.
  • Forman, D., Aksan, N. ve Kochanska, G. (2004). Toddlers’ responsive ımitation predicts preschool-age, Psychological Science, 15(10), 699-704.
  • Gummerum, M., Hanoch, Y., Keller, M., Parsons, K. ve Hummel, A. (2010). Preschoolers’allocations in the dictator game: The role of moral emotions, Journal Economic Psychology, 31(1), 25-34.
  • Güngör, A. (2004). Ahlâki (törel) gelişim, Gelişim ve Öğrenme (Ed.:Ayten Ulusoy), 3. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Harlak, H., Dereboy, Ç., Okyay, P., Eskin, M., Dereboy, F. ve Demir Kaynak, H. (2007). Ergen ve ruhsal sorunları durum saptama çalışması II, FEF-05013 kodlu proje, [www.pdffactory.com].
  • Hong, Y. (2003). An ethnographic study of Korean kindergartners’ reasonin during group moral dicussions, Early Childhood Education Journal, 30(3): 151-156.
  • Kabadayı, A. ve Aladağ, K. S. (2010). Farklı ilköğretim kurumlarına devam eden öğrencilerin ahlâki gelişimlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi, Uluslar Arası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 878-898.
  • Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi (15. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Kıldan, O. (2010). Aile içi ilişkiler ve özel durumlarda aile, Anne Baba Eğitimi (Ed. Tülin Güler), Ankara: Pegem Akademi.
  • Mercin, L. (2005). Piaget ve Kohlberg’in ahlâki (moral) gelişim kuramlarının özellikleri ve karşılaştırılması. SBArd, 5, 73-86. [http://www.akader.info/sbard/sayilar/2005Mart/73-86.pdf] [11.10.2010].
  • Nobes, G. ve Pawson, C. (2003). Children's Understanding of Social Rules and Social Status, Merrill- Palmer Quarterly, 49(1), 77-100.
  • Nobes, G., Panagıotakı, G. ve Pawson, C. (2009). The İnfluence of negligence, intention, and outcome one children’s moral judgments, Journal of Experimental Child Psychology, 104, 382-397.
  • O’Brennan, L. M., Bradshaw, C. P. ve Sawyer, A. L. (2009). Examining developmental differences in the social-emotional problems among frequent bullies, victims, and bullyvictims. Psychology in The Schools, 46(2), 100-115.
  • Orçan, M. (2010). Sosyal gelişim, Erken Çocukluk Döneminde Gelişim (Ed.: Engin Deniz), 2. Baskı, Ankara:Maya Akademi.
  • Öner, N. (1996). Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler, Bir Başvuru Kaynağı, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
  • Özgün, Ö. (2010). Ahlâki gelişimi, Erken Çocukluk Döneminde Gelişim (Ed.: Engin Deniz), 2. Baskı, Ankara: Maya Akademi.
  • Perry Craig J., Jensen L. ve Adams Gerald, R. (2001). The relationship between parents attitudes toward child rearing and the sociometric status of their preschool children, The Journal of Psychology, 7/9(6), 567-574. [Erişim: http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00223980.1985.9915464#.U5bx2HJ_vOM] [10.06.2014].
  • San Bayhan, P. ve Artan, İ. (2004). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Ankara: Morpa Kültür Yayınları.
  • Sarı, E. (2007). Anasınıfına devam eden 5-6 yaş grubu çocukların, annelerinin çocuk yetiştirme tutumlarının, çocuğun sosyal uyum ve becerilerine etkisinin incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
  • Seçer, Z. ve Sarı, H. (2006). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden ve etmeyen çocukların ahlâki ve sosyal kural bilgilerinin çeşitli değişkenler açısından karşılaştırmalı olarak analizi, Milli Eğitim Dergisi, 172, 126-142.
  • Seçer, Z, Çağdaş, A. ve Seçer, F. (2006). Çocukların okul ortamındaki ahlâki ve sosyal kuralları ayırtetme becerisinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, [http://www.pamukkale.edu.tr] [08.08.2009].
  • Seçer, Z., Sarı, H. ve Olcay, O. (2006). Anne tutumlarına göre okul öncesi dönem çocuklarının ahlâki ve sosyal kural bilgilerinin incelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 539-558.
  • Selçuk, Z. (1995). Eğitim Psikolojisi. Ankara: Pegem A Yayınları.
  • Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Kuramdan Uygulamaya, 12.Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Seven, S. (2010). Sosyal davranış öğretmen değerlendirmesi ölçeğinin türk kültürüne uyarlanması, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 193-200.
  • Shaker Alsaraireh, K. (2013). Predictors of a child’s social skills asit relates to mother attachment styles and mother anxiety levels among students in grades 1-3, Journal of Social Sciences, 9(1), 22-28. DOI:10.3844/jsssp.2013.22.28, [http://www.thescipub.com/jss.toc] [27.06.2013].
  • Sheridan, S. M., Knoche, L. L., Edwards, C. P., Bovaird, J. A. ve Kupzyk, K. A. (2010). Parent engagement and school readiness: Effects of the getting ready intervention on preschool children’s social-emotional competencies, Early Education and Development, 21(1), 125-156.
  • Smetana, J. G. (1981). Preschool children’s conceptions of moral and social rules, Child Development, 52, 1333-1336.
  • Smetana, J. G. (1999). The role of parents in moral development: A social domain analysis, Journal of Moral Education, 28(3), 311-321.
  • Spinrad, T. Z., Eisenberg, N., Gaertner, B., Popp, T., Smith, C.L., Kupfer, A., Greving, K., Liew, J. ve Hofer, C., (2007). Relations of maternal socialization and todler's effortful control to children's adjustment and social competence. Development Psychology, 43(5), 1170-1186.
  • Taylor, S. I., Ogawa, T. ve Wilson, J. (2002). Moral development of Japanese kindergartners, International Journal of Early Childood, 34(2), 12-18.
  • Tezel Şahin, F. ve Özyürek, A. (2008). 5-6 Yaş Grubu Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Demografik Özelliklerinin Çocuk Yetiştirme Tutumlarına Etkisinin İncelenmesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 395-414.
  • Tezel Şahin, F. ve Özyürek, A. (2010). A study into the knowledge of social and moral rules of the children the age group of six attending to a preschool education ınstitution, The Second International Congress of Educational Research the “Social Entrepreneurship Democratic Participation and Educational Research”, 29 April-02 May, Antalya, Turkey.
  • Topbaşı, F. (2006). Okul öncesi dönem 6 yaş grubu çocukların törel(ahlâki) gelişiminde dramanın yeri ve önemi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Torun, A. (1989). A preliminary form of a scale on mother attitudes toward highly competitive school entrance exams for fifth grade studens. Master of arts in educational Sciences, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
  • Tutkun, C. (2012). 60-72 aylık çocukların sosyal becerilerinin anne ve öğretmen değerlendirmelerine göre incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
  • Ünlüer, E. (2010). Okul öncesi eğitimde ailenin yeri ve önemi, Anne Baba Eğitimi (Ed. Tülin Güler), Ankara: Pegem Akademi.
  • Whiteside-Mansell, L., Bradley, R. H., Mckelvey, L. ve Fussel, J. J. (2009). Parenting: linking ımpacts of ınterpartner conflict to preschool children’s social behavior, Journal of Pediatric Nursing, 24(5), 389-400.
  • Whiteside-Mansell, L, Bradley, R. H. ve McKelvey, L. (2008). Parenting and preschool child development: Examination of three low-ıncome U.S. Cultural Groups, Journal of Child Family Studies, 18(1), 48-60.
  • Yapıcı, M. ve Yapıcı, Ş. (2005). Çocukta ahlâk gelişimi, Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 5(3). [http://www.universite-toplum.org/summary.php3?id=243] [30.06.2010].
  • Yau, J. ve Smetana, J. G. (2003). Conceptions of moral, social-conventional and personal events among chinese preschoolers in Hong Kong, Child Development, 74(3), 647-658.
APA ÖZYÜREK A, TEZEL ŞAHİN F (2015). Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi. , 161 - 174.
Chicago ÖZYÜREK Arzu,TEZEL ŞAHİN FATMA Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi. (2015): 161 - 174.
MLA ÖZYÜREK Arzu,TEZEL ŞAHİN FATMA Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi. , 2015, ss.161 - 174.
AMA ÖZYÜREK A,TEZEL ŞAHİN F Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi. . 2015; 161 - 174.
Vancouver ÖZYÜREK A,TEZEL ŞAHİN F Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi. . 2015; 161 - 174.
IEEE ÖZYÜREK A,TEZEL ŞAHİN F "Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi." , ss.161 - 174, 2015.
ISNAD ÖZYÜREK, Arzu - TEZEL ŞAHİN, FATMA. "Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi". (2015), 161-174.
APA ÖZYÜREK A, TEZEL ŞAHİN F (2015). Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 40(177), 161 - 174.
Chicago ÖZYÜREK Arzu,TEZEL ŞAHİN FATMA Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi. Eğitim ve Bilim 40, no.177 (2015): 161 - 174.
MLA ÖZYÜREK Arzu,TEZEL ŞAHİN FATMA Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi. Eğitim ve Bilim, vol.40, no.177, 2015, ss.161 - 174.
AMA ÖZYÜREK A,TEZEL ŞAHİN F Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi. Eğitim ve Bilim. 2015; 40(177): 161 - 174.
Vancouver ÖZYÜREK A,TEZEL ŞAHİN F Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi. Eğitim ve Bilim. 2015; 40(177): 161 - 174.
IEEE ÖZYÜREK A,TEZEL ŞAHİN F "Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi." Eğitim ve Bilim, 40, ss.161 - 174, 2015.
ISNAD ÖZYÜREK, Arzu - TEZEL ŞAHİN, FATMA. "Anne-çocuk ilişkisinin ve baba tutumlarının çocukların ahlâki ve sosyal kural anlayışları üzerine etkisi". Eğitim ve Bilim 40/177 (2015), 161-174.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 20:45

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları