TY  - JOUR
TI  - Divanü lûgati't-Türk'e göre insanlar arasındaki ilişkilerde nezaket
AB  - Büyük Türk dilcisi ve düşünürü Kâşgarlı Mahmudun ansiklopedik mahiyet taşıyan ve âdeta XI. asır Türk dünyasının aynası olan Divanü Lûgatit-Türk (DLT) adlı eseri, Türk dili ve edebiyatının, Türk tarih ve coğrafyasının yanı sıra, Türk kültürünün ve etnografyasının da en eski ve temel kaynaklarındandır. Divanü Lûgatit-Türke bu nazarla bakıldığında onda Türk sosyal hayatının her alanına ait verileri bulmak mümkündür. Toplumların yaşam biçimleri, dünyayı algılayışları o toplumun dilinde de kendini gösterir. Nezaket, toplum dil bilimiyle ilgili bir olgudur ve araştırmacılar tarafından insan iş birliğinin ilk koşulu ve toplum düzeninin oluşumuna temel olarak tanımlanır. Türkçede nezaket anlamı, kendine özgü biçimde, çeşitli unsurlar aracılığıyla ifade edilir. Her toplumun, gündelik yaşamın çeşitli alanlarında belirli durumlar için kullandığı kendine özgü dilsel davranış şekiller vardır. Selâmlaşma, vedalaşma, hitap şekilleri ve nezaket kuralları da sosyal yaşamın en önemli iletişim rutinleri arasındadır. Divanü Lûgatit-Türkün söz varlığı, birçok alanda olduğu gibi, XI. asır Türk toplumunda nezaket hakkında da önemli bilgiler içermektedir. Bu çalışmada, Divanü Lûgatit-Türkte kişiler arası ilişkilerde nezaket ifadeleri tespit edilecek ve incelenecektir. Böylece, XI. asırdaki Türk sosyal yaşantısı, insanlar arası ilişkilerdeki nezaket açısından açıklanmaya çalışılacaktır. Bu amaçla, önce Divanü Lûgatit-Türk satır satır taranarak çağının nezaket kurallarını yansıtan bütün kelime, deyim, atasözü, beyit ve manzum parçalar fişlenmiş; daha sonra elde edilen malzeme, kendi içinde sınıflanıp listelenmiştir.
AU  - AYDEMİR, Adem
PY  - 2014
JO  - Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi
VL  - 3
IS  - 3
SN  - 2147-0146
SP  - 14
EP  - 36
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/169133
ER  -