Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler

ŞENGÜL ÇOKBANKİR, Nurşah

Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler

Nurşah ŞENGÜL ÇOKBANKİR (Akdeniz Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü, Antalya, Türkiye)

Cedrus: Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Dergisi

0 0

Yıl: 2013 Cilt: 1 Sayı: Sayfa Aralığı: 151 - 162 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler

Öz:

Özet: Antikçağlardan itibaren insan hayatında yer alan spor, ulusal sınırların belirlenmeye başlandığı andan itibaren gerek toplumlar arasında gerekse toplum içindeki vatandaşlar arasında rekabetin artmasıyla günlük hayatın merkezine oturmuştur. Özellikle uluslararası yarışmalarda galibiyet almak tüm ülkeler için çok değer kazanmıştır; bundan dolayı ülkelerin başarılı olamadıkları alanlarda az gelişmiş ülkelerden kendilerine sporcu transfer ettikleri görülmektedir; 2008 Pekin Olimpiyatlarında gümüş madalya kazanan atletimiz Elvan Abeylegesse bunun için iyi bir örnek oluşturur. Arjantin, Brezilya ve İtalya gibi zamanında ekonomik sorunlar yaşayan çoğu ülke, kriz dönemlerini aşana kadar sporu (özellikle futbolu) bir tür araç olarak kullanmışlar; böylece futbolda dünya çapında yer edinmişlerdir. Bu afyon etkisi dolayısıyla bazı modern entelektüeller futbolu küçümsese de futbolcu olma hayalini taşıyan birçok genç bu hayali gerçekleştirme fırsatını yakalamak için çalışmaktadır. Futbol kulüpleri ise, yabancı ülkelerden iyi sporcuları transfer ederek takımlarını daha da güçlendirmeyi amaçlar. Bu transferlerle gelen sporcular, ülkemizde de olduğu gibi, aşırı ilgi ve sevgi görmektedirler, öyle ki halkın görebileceği yerlere heykelleri bile dikilmektedir; tıpkı Fenerbahçenin eski futbolcusu Brezilyalı Alex de Souzanın Kadıköyde bir parka taraftarlar tarafından heykelinin dikilmesi gibi. Tüm yayın organları da sporun günlük gelişmelerine, galibiyetlere uzunca yer vermektedir. Bu makalede modern dünyanın bu kısa örneklerine paralel olarak yazıtlar ışığında antikçağ sporcuları ve dönemin aydınlarının onlara bakış açısı ortaya konulmaya çalışılmış ve elde edilen galibiyetlerin kendilerine ve kentlerine ne ifade ettiği ile ilgili sorular tartışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Arkeoloji

A thletes ın Asıa mınor ın antıquıty: Socıal condıtıons, professıonalısm and cıtıes

Öz:

Abstract: Sports has been a part of human life since antiquity and since the appearance of national borders it has occupied a central position in the daily life together with the increase of rivalry both between societies and citizens within these societies. Being the winner of an interna- tional competition has become particularly important for all countries; that s why countries strengthen themselves n the sports branches they fail by transferring sportsmen from underdeveloped countries . Elvan Abeylegesse, the Turkish athlete who won a silver medal in Beijing Olympics in 2008, constitutes a good example for this. Most countries which faced economic problems such as Argentina, Brazil and Italy used sports (especially football) as a means until they overcame their financial crisis so the way they play football has acquired a worldwide reputation. Even though some modern intelectuals despise football because of its tincture of opium, many young people who dream of becoming a professional footballer are eager to be given a chance and chase after their dreams. As for the football clubs, they want to render their teams stronger by transferring successful footballers from foreign countries. The foreign sportsmen who were thus transferred are warmly welcomed and showered with affection and love even to the extent that their statues are erected in public places. The statue of Alex de Souza, the Brazillian footballer, who was a former player in Fenerbahçe team, was erected in a park in Kadıköy by his fans and this is a fine example of the expression of gratitute. In paralel with these examples of the modern world this article focuses on the ancient sportsmen and the way they were viewed by the intelectuals of antiquity and discusses what the winnings meant both to the sportsmen and to their cities.

Anahtar Kelime:

Konular: Arkeoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

(= M. Tullius Cicero, De Officiis) Scripta Quae Manserunt Omnia, Fasc. 48. Ed. C. Atzert, 1932.
(= Codex Iustinianus) Corpus Iuris Civilis: Codex Iustinianus, vol. II. Ed. P. Krueger. Weidmann 1959.
(= Dio Cassius, Historiae Romana) Cassii Dionis Cocceiani historiarum Romanarum quae supersunt, vols. 1-3. Ed. U.P. Boissevain. Berlin: Weid- mann 1895-1901 (repr. 1955).
(= Dio Chrysostomos, Orationes) Dionis Prusaensis quem vocant Chrysostomum quae exstant omnia, vols. 1-2. Ed. J. von Arnim. Berlin: Weidmann 19622.
Galens Protreptikos Fragment. Ed. E. Wencebach, Quellen und Studien zur Geschichte der Naturwissenschaften und Medizin 4, 3. Berlin (1935) 90-120.
(= Homeros, Iliada) Kullanılan Metin ve Çeviriler: Homer. The Iliad. Ed. A.T. Murray. Cam- bridge, London 1924. Homeros, İlyada. Çev. A. Erhat A. Kadir. İstanbul 201224.
(= Homeros, Odysseia) Homeri Odysseia. Ed. P. von der Muhll, Basel: Helbing Lichtenhahn 1962.
(= Xenophon, Symposium) Xenophontis opera Omnia, vol. II. Oxford Clarendon Press. 1921 (repr. 1971).
(= Pausanias, Periegesis). Pausaniae Graeciae descripto, vol. 3. Ed. F. Spiro, Leipzig: Teubner 1903 (2. Basım, Stuttgart 1967).
(= Phaedrus, Fabularum Aesopiarum) Phaedri Augustu Liberti Liber Fabularum. Ed. A. Guaglianone Torino 1969.
(= Philostratus, De gymnastica) Flavii Philostrati opera, vol. II. Ed. C. L. Kayser, Leipzig: Teubner 1871 (repr. Hildesheim: Olms 1964), 261-293.
(= Plinius, Epistulae) Genç Pliniusun Anadolu Mektupları. Plinius Epis- tulae 10. Kitap. Çev.: Ç. Dürüşken E. Özbayoğlu, İstanbul 2001.
(= Seneca, Epistulae Morales ad Lucilium) Ad Lucilium Epistulae Morales, vols. 1-3. Ed. R. M. Gummere, Cambridge 1917-1925.
(= Suetonius, Augustus) De Vita Caesarum (C. Suetoni Tranquilli Opera), vol. 1. Ed. M. Ihm, 1908.
J. G. C. Anderson, Festivals of Men Askaenos in the Roman Colonia at Antioch of Pisidia. JRS 3 (1913) 267-300.
A. Balland, Inscriptions dépoque Impériale du Létôon, FdX VII. Paris 1981.
G. E. Bean T. B. Mitford, Sites Old and New in Rough Cilicia. AS 12 (1962) 185-217.
W. Blümel, Die Inschriften von Iasos, IK 28, 1. Bonn 1985.
W. Blümel H. Malay, Inscriptions from Aydın Museum. EA 21 (1993) 129-140. N. B. Crowther, Euexia, eutaxia, philoponia: Three Contests of Greek Gymnasium. ZPE 85 (1991) 301-304.
N. B. Crowther, Sport in Ancient Times. Westport 2007.
A. Farrington, Θέμιδες and the Local Elites of Lycia, Pamphylia and Pisidia. Eds. D. Rizakis F. Camia, Pathways to Power. Civic Elites in the Eastern Part of the Roman Empire. Proceedings of the International Workshop held at Athens ScuolaArcheologica Italian di Athene 19 December 2005. Athene (2008) 241-249.
D. French, The Inscriptions of Sinope I, IK 64. Bonn 2004.
E. N. Gardiner, Regulations for a Local Sports Meeting. Class.Rev. 43/6 (1929) 210-212.
E. N. Gardiner, Athletics of the Ancient World. Chicago 1987.
M. Golden, Sport in the Ancient World from A to Z. London 2004.
N. Gökalp, Oinoandadan bir soy: Licinnii. Eds. S. Şahin M. Adak, Likya İncelemeleri I (2002) 91-103.
A. Hall N. Milner, Education and Athletics. Documents illustrating the Festivals of Oenoanda. Ed. D. French, Studies in the History and of Lycia and Pisidia. In memoriam A. S. Hall. British Institute of Archaeology at Ankara, Monograph 19. London (1994) 9-37.
R. Cagnat et al., Inscriptiones Graecae ad res Romanas pertinentes III, = Lykia et Pamphylia. Paris 1901-1927.
W. H. Buckler, W. M. Calder W. K. C. Guthrie, Monumenta Asiae Minoris Antiqua, vol. IV. Monuments and Documents from Asia and Western Galatia. Manchester 1933.
W. H. Buckler W. M. Calder, Monumenta Asiae Minoris Antiqua Vol. VI. Monuntents and Documents from Phrygia and Caria. Manchester 1939.
R. Merkelbach J. Nollé, Die Inschriften von Ephesos VI, IK 16. Bonn 1980.
S. Mitchell, Festivals, Games and Civic Life in Roman Asia Minor. JRS 80 (1990) 183-193.
S. Mitchell, Anatolia. Land, Men and Gods in Asia Minor I. Oxford, New York 1993.
O. van Nijf, Local Heroes: Athletics, Festivals and Elite Self Fashioning in the Roman East. Ed. S. Goldhill, Being Greek und Rome. Cultural Identity, the Second Sophistic and the Development of Empire. Cambridge (2001) 306-334.
O. van Nijf, Athletes, artists and citizens in the Imperial Greek City. Eds. A. Heller A. V. Pont, Patrie dorigine et patries électives: les citoyennetés multiples dans le monde grec dépoque romaine. Bordeaux (2012) 175-194.
G. Petzl, Die Inschriften von Smyrna II, 1. IK 24, 1. Bonn 1987.
H. W. Pleket, Games, Prizes, Athletes and Ideology: Some Aspects of the History of Sport in the Greco Roman World. Arena I (1975) 49 89.
H. W. Pleket, Olympics Benefactors. ZPE 20 (1976) 1-18.
H. W. Pleket, Mass Sport and Local Infrastructure in the Greek Cities of Roman Asia Minor. Stadion XXIV, 1 (1995), 151-171.
H. W. Pleket, Sport and Ideology in the Graeco Roman World. Klio 80, 2 (1998) 315-324.
F. B. Poljakov, Die Inschriften von Tralleis und Nysa I, IK 36, 1. Bonn 1989.
A. Rehm, Didyma II. Die Inschriften. Berlin 1958.
L. Robert, Décrets dÉphèse pour des athlètes. RevPhil (1967) 14-32.
L. Robert, Discours douverture. Actes du VIIIe Congrès international dÉpigraphie grecque et latine à Athènes 1982. Atina (1984) 35-45.
C. Roueché, Performers and Partisans at Aphrodisias in the Roman and Late Roman Periods. JRS Monographs 6. London 1993.
A. J. S. Spawforth, Agonistic Festivals in Roman Greece. Eds. S. Walker A. Cameron, The Greek Renaissance in the Roman Empire. Papers from the tenth British Museum Classical Colloquium. Bulletin Suppl. 55 (1989) 193-197.
E. Kalinka, Tituli Asiae Minoris II: Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti, 1: Pars Lyciae occidentalis cum Xantho oppido, 2: Regio quae ad Xanthum flumen pertinent praetor Xanthum oppidum, 3: Regiones montanae a valle Xanthi fluminis ad oram orientalem. Wien 1920-1944.
R. Heberdey, Tituli Asiae Minoris III. Tituli Pisidiae Linguis Graeca et Latina Conscripti I. Tituli Termessi et agri Termessensis. Vienna 1951.

APA	ŞENGÜL ÇOKBANKİR N (2013). Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler. , 151 - 162.
Chicago	ŞENGÜL ÇOKBANKİR Nurşah Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler. (2013): 151 - 162.
MLA	ŞENGÜL ÇOKBANKİR Nurşah Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler. , 2013, ss.151 - 162.
AMA	ŞENGÜL ÇOKBANKİR N Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler. . 2013; 151 - 162.
Vancouver	ŞENGÜL ÇOKBANKİR N Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler. . 2013; 151 - 162.
IEEE	ŞENGÜL ÇOKBANKİR N "Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler." , ss.151 - 162, 2013.
ISNAD	ŞENGÜL ÇOKBANKİR, Nurşah. "Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler". (2013), 151-162.

APA	ŞENGÜL ÇOKBANKİR N (2013). Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler. Cedrus: Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Dergisi, 1(), 151 - 162.
Chicago	ŞENGÜL ÇOKBANKİR Nurşah Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler. Cedrus: Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Dergisi 1, no. (2013): 151 - 162.
MLA	ŞENGÜL ÇOKBANKİR Nurşah Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler. Cedrus: Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Dergisi, vol.1, no., 2013, ss.151 - 162.
AMA	ŞENGÜL ÇOKBANKİR N Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler. Cedrus: Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Dergisi. 2013; 1(): 151 - 162.
Vancouver	ŞENGÜL ÇOKBANKİR N Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler. Cedrus: Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Dergisi. 2013; 1(): 151 - 162.
IEEE	ŞENGÜL ÇOKBANKİR N "Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler." Cedrus: Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Dergisi, 1, ss.151 - 162, 2013.
ISNAD	ŞENGÜL ÇOKBANKİR, Nurşah. "Antikçağda Küçük Asya ' daki sporcular: Sosyal durumları, profesyonellik ve kentler". Cedrus: Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Dergisi 1/ (2013), 151-162.