İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi

Yalcin, Ilhan

İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi

İlhan YALÇIN (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Türk Psikiyatri Dergisi

45 9

Yıl: 2015 Cilt: 26 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 21 - 32 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi

Öz:

Amaç: Bu çalışmada, genel iyi oluş ile sosyal destek arasındaki ilişkilerinmeta analiz aracılığı ile incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, sosyaldestek ile yaşam doyumu, öznel iyi oluş, öz saygı, depresyon ve yalnız- lık arasındaki ilişkilerin incelendiği araştırmalar meta analiz kapsamınaalınmıştır.Yöntem: Alan yazın taraması yapılarak, ele alınan değişkenler arasın- daki ilişkileri inceleyen çalışmalar belirlenmiş ve ölçütlere uygun olanaraştırmalar analiz sürecine alınmıştır. Ölçütler; çalışmaların Türkiyedegerçekleştirilmiş olması ve ele alınan değişkenler arasında bir korelasyondeğeri rapor etmiş olmasıdır. Meta analiz sürecinde tesadüfi etkiler mo- deli kullanılmıştır.Bulgular: İyi oluş değişkenleri ile sosyal destek arasında pozitif yöndeorta düzeyde, depresyon ve yalnızlığın sosyal destek ile negatif yöndeorta düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur. Sosyal destek kaynakları açı- sından, iyi oluş değişkenleri için aileden algılanan desteğin, depresyonve yalnızlık değişkenleri için arkadaşlardan algılanan desteğin ortalamaetki büyüklüklerinin diğer destek kaynaklarına göre daha güçlü olduğusaptanmıştır. Yaşlılarla yapılan çalışmaların ortalama etki büyüklüğü,hem iyi oluş hem de depresyon/yalnızlık değişkenleri için, diğer yaşgruplarından kişilerle yapılan çalışmalara göre daha yüksek bulunmuş- tur. Ayrıca tezlerde rapor edilen değerlerin ortalama etki büyüklükleri,makalelerdeki değerlerden daha yüksek çıkmıştır.Sonuç: Elde edilen bulguların, söz konusu değişkenler arasındaki iliş- kilerin daha iyi anlaşılması konusunda katkı sunması beklenmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma

Relationships between well-being and social support: A meta analysis of studies conducted in Turkey

Öz:

Objective: The purpose of this study was to investigate overallrelationships between well-being and social support through meta- analysis. Studies which investigated associations between social supportand life satisfaction, subjective well-being, self-esteem, depression,loneliness were included in the meta-analysis. Method: By doing literature review to assess studies for potentialinclusion; studies were included which met the inclusion criteria.Inclusion criteria were that studies must be conducted in Turkey andmust report a correlation coefficient between study variables. Data wereanalyzed using a random effect model.Results: It was found that there was a positive relationship betweenoverall well-being and social support; level of social support wasnegatively correlated with depression and loneliness. For well-beingvariables, the mean effect size of perceived support from family and fordepression/loneliness, the mean effect size of perceived support fromfriends were significantly stronger than other support sources. For bothwell-being variables and depression/loneliness variables, mean effect sizeof studies conducted with older people was significantly stronger thanstudies conducted with other age groups. Also, mean effect size of theseswere significantly stronger than articles.Conclusion: The findings are expected to contribute to a betterunderstanding of relationships between social support and well-being.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aksüllü N, Doğan S (2004) Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda algılanan sosyal destek etkenleri ile depresyon arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi 5:76-84.
Altay B, Aydın Avcı İ (2009) Samsun Alanlı köyünde yaşayan yaşlılarda aileden algılanan sosyal destek ile depresif belirti yaşama sıklığı arasındaki ilişki. TAF Prev Med Bull 8:139-46.
Altıparmak S (2009) Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu, sosyal destek düzeyleri ve etkileyen faktörler. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 23:159-64.
Arslan C (2009) Anger, self-esteem, and perceived social support in adolescence. Soc Behav Pers 37:555-64.
Arslantaş H, Ergin F (2011) 5065 yaşı arasındaki bireylerde yalnızlık, depresyon, sosyal destek ve etki eden faktörler. Turk Geriatri Derg 14:135-44.
Aydıner Boylu A, Hazer O (2012) Yaşlılarda algılanan sosyal destek üzerinde etkili olan faktörlerin incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet 23:39-48. Borenstein M, Hedges LV, Higgins JPT ve ark. (2009) Introduction to Meta- Analysis. West Sussex, Wiley.
Bozo Ö, Toksabay NE, Kürüm O (2009) Activities of daily living, depression, and social support among elderly Turkish people. J Psychol 143:193205.
Carr A (2004) Positive psychology: The science of happiness and human strengths. East Sussex. Brunner-Routledge.
Ceyhan A, Ceyhan E, Kurtyılmaz Y (2012) The effect of body image satisfaction on problematic internet use through social support, problem solving skills and depression. The Online Journal of Counselling and Education 1: 84-96.
Ceyhan E, Ceyhan AA, Kurtyılmaz Y (2005) Depression among Turkish female and male university students. Soc Behav Pers 33:329-40.
Champion L (1995) A developmental perspective on social support networks. Social support and psychiatric disorders: Research findings and guidelines for clinical practice. TS Brugha (Ed), Cambridge. Cambridge University Press, s. 61-95.
Chu PS, Saucier DA, Hafner E (2010) Meta-analysis of the relationships between social support and well-being in children and adolescents. J Soc Clin Psychol 29:624-45.
Cohen L, Manion L, Morrison K (2007) Research Methods in Education. 2. Baskı. New York. Routledge.
Cohen S, Gottlieb BH, Underwood LG (2000) Social relationships and health. Social support measurement and intervention: A guide for health and social scientists. S Cohen, LG Underwood, BH Gottlieb (Ed), New York. Oxford University Press, s.3-25.
Cohen S, Wills TA (1985) Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychol Bull 98:310-57.
Çetinkaya E (2011) Emekli bireylere yaşam doyumunun yordayıcıları olarak sosyal destek ve öz-yeterlilik. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Çevik N (2010) Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşlarını yordayan bazı değişiklikler. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Diener E, Ryan K (2009) Subjective well-being: A general overview. S Afr J Psychol 39:391-406.
Doğan T (2008) Psikolojik belirtilerin yordayıcısı olarak sosyal destek ve iyilik hali. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3:30-44.
Duru E (2008a) Yalnızlığı yordamada sosyal destek ve sosyal bağlılığın rolü. Türk Psikoloji Dergisi 23:15-24.
Duru E (2008b) Üniversiteye uyum sürecinde yalnızlığı yordamada sosyal destek ve sosyal bağlılığın doğrudan ve dolaylı rolleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3:13-24.
Eldeleklioğlu J (2006) Üniversite öğrencilerinin algıladıkları sosyal destek ile depresyon ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 6:727-52.
Eldeklioğlu J (2008) Gender, romantic relationships, internet use, perceived social support and social skills as the predictors of loneliness. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research 33:127-40.
Gençöz T, Özlale Y (2004) Direct and indirect effects of social support on psychological well-being. Soc Behav Pers 32:449-58.
Goldsmith DJ (2004) Communicating social support. New York. Cambridge University Press.
Kahriman İ, Polat S (2003) Adölesanlarda aileden ve arkadaşlardan algılanan sosyal destek ve benlik saygısı arasındaki ilişki. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 6:13-24.
Kapıkıran Ş (2013) Loneliness and life satisfaction in turkish early adolescents: the mediating role of self esteem and social support. Soc Indic Res 111: 61732.
Kapıkıran Ş, Acun Kapıkıran N (2010) Algılanan elde edilebilir destek ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 43:51-73.
Kaşıkçı M, İpek Çoban G, Ünsal A ve ark. (2009) Üniversite son sınıf öğrencilerinde aileden ve arkadaştan algılanan sosyal destek ve benlik saygısı. İ.Ü.F.N. Hem. Derg 17:158-65.
Köse E (2009) Yurtta kalan ve ailesiyle birlikte yaşayan lise öğrencilerinin yalnızlık ve sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Kozaklı H (2006) Üniversite öğrencilerinde yalnızlık ve sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkilerin karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
Levinsohn PM, Redner JE, Seeley JR (1991) The relationship between life satisfaction and psychosocial variables: New perspectives. Subjective well- being: An interdisciplinary perspective. F Strack, M Argyle, N. Schwarz (Ed), Oxford. Pergamon Press, s. 141-69.
Lucas RE, Diener E, Suh E (1996) Discriminant validity of well-being measures. J Pers Soc Psychol 71:616-28.
Mutlu Z (2012) Yaşlı bireylerde yaşam tatmini ve sosyal destek ilişkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Niederhoffer KG, Pennebaker JW (2002) Sharing ones story: On the benefits of writing or talking about emotional experience. Handbook of Positive Psychology, CR Snyder, SJ Lopez (Ed), New York. Oxford University Press, s. 573-83.
Önalgil S (2012) 55 yaş ve üzeri bireylerde fiziksel aktivitenin, algılanan sosyal destek ve iyi olma durumunun etkisi. Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Öztürk H, Nazik Sevindik F, Yaman SÇ (2006) Öğrencilerde yalnızlık ve sosyal destek ile bunlara etki eden faktörlerin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16:383-94. Peplau LA (1988) Loneliness: New directions in research. Participate in the challenge of mental health and psychiatric nursing: Proceeding of the 3rd national conference on psychiatric nursing, Quebec, Kanada, s.127-42.
Saygın Y, Arslan C (2009) Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısı ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi 28:207-22.
Seligman MEP (2002) Authentic happiness: Using the new positive psychology to realize your potential for lasting fulfillment. New York. The Free Press.
Seligman MEP, Csikszentmihalyi M (2000) Positive psychology: An introduction. Am Psychol 55:5-14. Siyez DM (2008) Adolescent self-esteem, problem behaviors, and perceived social support in Turkey. Soc Behav Pers 36:973-84.
Şahin GN (2011) Üniversite öğrencilerinin kendini açma, öznel iyi oluşu ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Tüzün Z (1997) Üniversite öğrencilerinde yaşam olayları, depresyon, sosyal destek sistemleri, yaşama nedenleri ve intihar olasılığı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Uz Baş A (2011) Investigating levels and predictors of life satisfaction among prospective teachers. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research 44:71-88.
Victor C, Scambler S, Bond J (2009) The social world of older people: Understanding loneliness and social isolation in later life. Berkshire. Open University Press.
Yalçın İ (2011) Social support and optimism as predictors of life satisfaction of college students. International Journal for the Advancement of Counselling 33:7987.
Yıldırım İ (2004a) Depresyonun yordayıcısı olarak sınav kaygısı, gündelik sıkıntılar ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 27:241-50.
Yıldırım İ (2004b) Algılanan sosyal destek ölçeğinin revizyonu. Eğitim Araştırmaları-Eurasian Journal of Educational Research 17:221-36.
Yıldırım İ (2006) Anne baba desteği ve başarı: Anne babalar çocuklarına nasıl destek olabilirler? Ankara, Anı Yayıncılık.
Yılmaz E, Yılmaz E, Karaca F (2008) Üniversite öğrencilerinin sosyal destek ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Genel Tıp Dergisi 18:71-9.

APA	Yalcin I (2015). İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi. , 21 - 32.
Chicago	Yalcin Ilhan İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi. (2015): 21 - 32.
MLA	Yalcin Ilhan İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi. , 2015, ss.21 - 32.
AMA	Yalcin I İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi. . 2015; 21 - 32.
Vancouver	Yalcin I İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi. . 2015; 21 - 32.
IEEE	Yalcin I "İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi." , ss.21 - 32, 2015.
ISNAD	Yalcin, Ilhan. "İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi". (2015), 21-32.

APA	Yalcin I (2015). İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi. Türk Psikiyatri Dergisi, 26(1), 21 - 32.
Chicago	Yalcin Ilhan İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi. Türk Psikiyatri Dergisi 26, no.1 (2015): 21 - 32.
MLA	Yalcin Ilhan İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.26, no.1, 2015, ss.21 - 32.
AMA	Yalcin I İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2015; 26(1): 21 - 32.
Vancouver	Yalcin I İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2015; 26(1): 21 - 32.
IEEE	Yalcin I "İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi." Türk Psikiyatri Dergisi, 26, ss.21 - 32, 2015.
ISNAD	Yalcin, Ilhan. "İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye'de yapılmış çalışmaların meta analizi". Türk Psikiyatri Dergisi 26/1 (2015), 21-32.