Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi

KOÇ, Çeren; ALTUNTAŞ, ONUR

Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi

Onur ALTUNTAŞ, (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ergoterapi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Çeren KOÇ (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ergoterapi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi

34 4

Yıl: 2015 Cilt: 3 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 35 - 44 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi

Öz:

Amaç: Bu çalışma demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performans alanlarının bakım verenrolü nedeni ile nasıl etkilendiğini ergoterapi bakış açısıyla incelemek için yapıldı. Gereç ve yöntem: Bu çalışmaOcak- Nisan 2014 tarihleri arasında bir üniversitesi hastanesinin Geriatri Polikliniği tarafından takip edilendemans tanısı olan ve olmayan evde yaşayan yaşlı kişilerin bakım verenleriyle yapıldı. Katılımcılar, basit rastgeleörnekleme yöntemi ile seçildi. Demanslı yaşlı kişiye bakım veren 20 kişiyle çalışma, sağlıklı yaşlı kişiye bakımveren 30 kişi ile kontrol grubu oluşturuldu. Çalışmamızda sosyodemografik özellikler anket formu, KanadaAktivite Performans Ölçümü kullanıldı. Sonuçlar: Çalışma grubundaki kişilerin yaş ortalaması 59 , 8 ±8 , 69 yıl,kontrol grubundaki kişilerin ise 56, 13 ±5 , 06 yıl bulundu. Çalışma grubundaki bakım verenler tarafından ençok problem yaşanan serbest zaman aktiviteleri kendine zaman ayırmak (35 ), doktora gitmek (25 ), alışverişegitmek (% 20), yürüyüş yapmak (% 10); üretici aktivite ise yemek yapmaktır (5 ). Kontrol grubunda ise serbestzaman aktivitesi çocuklarıyla vakit geçirmek (% 30), toruna bakmak (% 13 , 3 ), arkadaşlarıyla vakit geçirmek(% 10); üretici aktivite ise yemek yapmaktır (% 10). Her iki grup da problem yaşanan kendine bakım aktivitesibildirmedi. Tartışma: Bakım verenlerin yaşamlarının olumsuz etkilenimini azaltmak için, bakım verenlerinkendine bakım, üretici ve serbest zamandaki aktivitelerini dengeli şekilde oluşturmalarını sağlayacak kişimerkezli ergoterapi müdahale programlarının oluşturulmasının önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Rehabilitasyon

Investigation of activity performance of primer caregivers of individuals with dementia

Öz:

Objective: This study was designed to examine the change of activity performance areas due to being primerfamily caregiver of a geriatric individual with dementia from occupational therapy perspective. Materials andMethod: This study was performed in Hacettepe University Geriatrics Unit between January 2014 and April2014 on caregivers of geriatric individuals with and without dementia who live at home. Caregivers (n: 20) ofindividuals with dementia as the study group and without damentia (n: 30) as the control group were selectedby simple random sampling method. Socio-demographic characteristics questionnaire and Canada ActivityPerformance Measurement was used. Results: Study group s mean age was 59 . 8 ±8 . 69 years, while 56. 13±5 . 06 years in control group. Problems experienced in study group in recreational activities were taking timefor own (35 %), going doctor (25 %), shopping (20%), walking (10%) and cooking (5 %) in productivity areawhile spending time with children (30%), looking grandchildren (13 . 3 %), spending time with friends (10%)in recreational area; and cooking (10%) in productivity area of control group. Self-care activities were thecommon problem performance area. conclusion: Client-centered occupational therapy programmes whichinclude activity participation to self care, productivity and recreational activites is important to reduce thenegative influences of being a caregiver of an individual with dementia.

Anahtar Kelime:

Konular: Rehabilitasyon

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akpınar, B. (2009). Alzheimer Hastalığı olan Bireye Bakım Verenlerin Cinsiyetinin Bakım Veren Yükü Üzerine Etkisi. He mşirelik Programı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir, Türkiye.
Akyar, İ., & Akdemir, N. (2006). Alzheimer Hastalarına Bakım Verenlerin Yaşadıkları Güçlükler. Yükse k Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Atagün, M.İ., Balaban, Ö.D., Atagün, Z., Elagöz, M., & Özpolat, A. Y. (2011 ). Kronik Hastalıklarda Bakım Veren Yükü. Current Approaches in Psychiatry, 3 (3 ), 513-552 .
Bedard, M., Molloy, D., Pedlar, D., Lever, J., & Stones, M. (1997 ). Associations Between Dysfunctional Behaviors, Gender, and Burden in Spousal Caregivers of Cognitively Impaired Older Adults. International Psychogeriatrics, 9 (3 ), 277-290.
Buckwalter Kc, Garad L, & Maas M. (2002 ). Caregivers and Their Support. In: Copeland, J.R.M., Abou - Saleh, M.T., Blazer, D.G. (Eds). Principles and Practice of Geriatric Psychiatry. 2 nd Ed. (Pp. 775-7 ). West Sussex, Uk: John Wiley & Sons.
Carswell, A., Mccoll, M.A., Baptiste,S., Law, M., Polatajko,H., & Pollock, N. (2004). The Canadian Occupational Performance Measure: A Research and Clinical Literature Review. Canadian Journal of Occupational Therapy, 71 (4), 210-222 .
Çetinkaya, F., & Karadakovan, A. (2012 ). Demanslı Hastaya Bakım Verenlerin Bakım Yükünün İncelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics, 15 (2 ), 171-178 .
Dökmen, Z.Y. (2012 ). Yakınlarına Bakım Verenlerin Ruh Sağlıkları İle Sosyal Destek Algıları Arasındaki İlişkiler. Ankyra: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergis i, 3 (1 ), 3-38 . Doı: 10. 1501 / Sbeder_0000000038 .
Eker, E. (2008 ). Alzheimer Hastalığı. Türkiyede Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar Sempozyum Dizisi, 62 , 85-110. Erişim: 04. 03 . 2015 , http://194. 27. 141 . 99 / dosya - depo/stek/pdfs/ 62 /6207 .pdf.
Garity, J. (1997 ). Stres, Learning Style, Resilience Factors and Ways of Coping in Alzheimer Family Caregivers. American Journal of Alzheimers Disease, 12 , 171- 179 .
Graff, M. (2009)� Effectiveness and Efficiency of Community Based Occupational Therapy for Older People with Dementia and Their Caregivers. PhD Thesis. Radboud Universiteit Nijmegen, Nijmegen.
Gürol, A., & Çapık, C. (2014). Yaşlıya Evde Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükünün Değerlendirildiği Bir Araştırma. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 23 (2 ), 65- 72 .
Hong, G.S., & Kim, H. (2008 ). Family Caregiver Burden by Relationship to Care Recipient with Dementia in Korea . Geriatr Nurs, 29 , 267-74.
Hoyert, D.L., & Seltzer, M.M. (1992 ). Factors Related to the Well - Being and Life Activities of Family Caregivers. Family Relations, 41 , 74-81 .
Huang, H, Shyu, Y.L., Chen, M., Huang, C., Kuo, H., Chen, S., & et.al. (2015 ). Family Caregivers Role Implementation at Different Stages of Dementia. Clin Interv Aging, 10, 135 146.
Işık, A., & Tanrıdağ, O. (2009 ). Geriatri Pratiğinde Demans Sendromu. Geriatrik Sendromlar Dizisi, 4. 1 . İstanbul, Basım Özal Matbaa.
Karayazgan, S. (2013)� Şizofreni Hastalarına Bakım Verenlerin Aktivite, Aktivite Performansı ve Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitelerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Krach, P., & Brooks, J.A. (1995 ). Identifying the Responsibilities and Needs of Working Adults Who are Primary Caregivers. Journal of Gerontological Nursing, 21 (10), 41- 50.
Küçükgüçlü, Ö., Esen, A., & Yener, G. (2009 ). Bakım Verenlerin Yükü Envanterinin Türk Toplumu için Geçerlik ve Güvenirliğinin İncelenmesi. Journal of Neurological Sciences, 26 (1 ), 60-73 .
Law, M., Baptiste, S., Mc Coll, M., Opzoomer, A., Polatajko, H., & Pollock, N. (1990). The Canadian Occupational Performance Measure: An Outcome Measure for Occupational Therapy. Canadian Journal of Occupational Therapy, 57 , 82-87.
Mc Grath, W., Mueller, M., & Brown, C. (2000). Caregivers of Persons with Alzheimers Disease: An Exploratory Study of Occupational Performance and Respite. Phys Occup Ther Geriatr, 18 (2 ), 51-69 .
Özcan, M., & Kapucu, S.S. (2009 ). Demanslı Hastalara Bakım Veren Yakınlarının Yaşadıkları Sorunlar ve Hemşirelik Yaklaşımları. Erişim: 27 . 03 . 2015 , http://Www. Akadgeriatri.Org/Managete/Fu_Folder/ 2009-03 / Html/ 2009-1-3-167-172 .Htm.
Reese, D.R., Gross, A.M., Smalley, D.L., & Messer, S,.C. (1994). Caregivers of Alzheimers Disease and Stroke Patients: Immunological and Psychological Considerations. Gerontologist, 34, 534-540.
Yılmaz, A., & Turan, E. (2007 ). Alzheimer Hastalarına Bakım Verenlerde Tükenmişlik, Tükenmişliğe Neden olan Faktörler ve Baş Etme Yolları. Turkiye Klinikleri Journal Of Medical Sciences, 27 (3 ), 445-454.

APA	ALTUNTAŞ O, KOÇ Ç (2015). Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi. , 35 - 44.
Chicago	ALTUNTAŞ ONUR,KOÇ Çeren Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi. (2015): 35 - 44.
MLA	ALTUNTAŞ ONUR,KOÇ Çeren Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi. , 2015, ss.35 - 44.
AMA	ALTUNTAŞ O,KOÇ Ç Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi. . 2015; 35 - 44.
Vancouver	ALTUNTAŞ O,KOÇ Ç Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi. . 2015; 35 - 44.
IEEE	ALTUNTAŞ O,KOÇ Ç "Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi." , ss.35 - 44, 2015.
ISNAD	ALTUNTAŞ, ONUR - KOÇ, Çeren. "Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi". (2015), 35-44.

APA	ALTUNTAŞ O, KOÇ Ç (2015). Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 3(1), 35 - 44.
Chicago	ALTUNTAŞ ONUR,KOÇ Çeren Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi 3, no.1 (2015): 35 - 44.
MLA	ALTUNTAŞ ONUR,KOÇ Çeren Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, vol.3, no.1, 2015, ss.35 - 44.
AMA	ALTUNTAŞ O,KOÇ Ç Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2015; 3(1): 35 - 44.
Vancouver	ALTUNTAŞ O,KOÇ Ç Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2015; 3(1): 35 - 44.
IEEE	ALTUNTAŞ O,KOÇ Ç "Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi." Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 3, ss.35 - 44, 2015.
ISNAD	ALTUNTAŞ, ONUR - KOÇ, Çeren. "Demanslı hastaya bakım veren aile bireylerinin aktivite performanslarının incelenmesi". Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi 3/1 (2015), 35-44.