Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci

BAYRAKTAR, ADİLE NURAY

Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci

ADİLE NURAY BAYRAKTAR (Başkent Üniversitesi, Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Ankara Araştırmaları Dergisi

86 10

Yıl: 2013 Cilt: 1 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 20 - 35 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci

Öz:

Ulus ve Kızılay Meydanları başkent Ankarada Cumhuriyet sonrası ilk yıllar kamusal kullanımları açısından özelleşmiş en önemlikentsel odaklardır. Kent merkezlerinin değişimine bağlı olarak zaman içinde meydanların kullanım amaçları, kullanıcı grupları,mekânsal tanımları ve kamusal anlamları değişmiştir.Bu çalışmada, Ulus ve Kızılay Meydanlarına ilişkin bir değerlendirme yapılması amaçlanmıştır. Meydanların değişimi Cumhuriyetinilanından günümüze dek gelen süreçte, toplumsal ve ekonomik açıdan özelleşmiş dört dönemde ele alınmış ve eşzamanlı olarakbirbirleri ile bağlantılı bir biçimde ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Sanat

Concurrent testimony to history: The process of change in Ulus and Kızılay Squares

Öz:

During the early years of the Rebuplic, the two quite prominent urban centers with regard to their public usage in the capital city of Ankarawere Ulus and Kızılay Squares. Depending on the changes in city centers, the purposes of use, the user groups, the spatial definitions andthe social meanings of these squares have also changed through time. Tis study aims at an assessment concerning Ulus and Kızılay Squares. The interconnected and concurrent changes of these two squaressince the declaration of Republic to the present day are attempted to be put forward in four specific periods in terms of social and economicaspects.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Sanat

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akay, Z. (1991). İki şehrin hikayesi. Arkitekt, 1 , 52-59.
Ankara turizm envanteri. (1986). Ankara: Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
Atatürk Bulvarı [fotoğraf]. (1936/1937). Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (0892), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Atatürk Bulvarı ve Zafer Meydanı [fotoğraf]. (1940). Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (1100), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Ayten, M. (1997). Kentsel mekanın değişiminin bir yansıma biçimi olarak alışveriş merkezleri ve Ankara kenti. Ankara Sempozyumu: 13-15 Ekim 1997, Ankara. Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi.
Batuman, B. (2002). Mekan, kimlik ve sosyal çatışma: Cumhuriyetin kamusal mekanı olarak Kızılay Meydanı. Ankaranın kamusal yüzleri: Başkent üzerine mekân-politik tezler içinde (ss. 40-76). İstanbul: İletişim Yayıncılık.
Baydar, L. (1992). Ankara-Atatürk Bulvarı. Ankara Dergisi, 4, 45-56.
Bayraktar, N. (1999). Halkevlerinin ülke kültürüne insanın gelişimi ve dönüşümü açısından katkıları ve öneriler. Ankara: Halkevleri Genel Merkezi.
Bayraktar, N. (2005). Alışveriş merkezlerinin kentsel-kamusal mekân özellikleri: Ankara örneği. Fen Bilimleri Dergisi, 18(2), 289-301.
Bayraktar, N. (2009). Kızılay Meydanı [fotoğraf]. Nuray Bayraktar Arşivi.
Bayraktar, N. (2009). Zafer Anıtı ve Ulus Meydanı [fotoğraf] Nuray Bayraktar Arşivi.
Bilsel, G., Atak,E., Gökçe, B., Sezgin, D., Şan, H., Şişman, O. (1997). Ankaranın öncü-örnek rolü Ankara Sempozyumu 13-15 Ekim 1997, Ankara. Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi.
Birinci Meclis önünde toplanan halk [fotoğraf]. (1924, 24 Mayıs). Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (0728), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Birinci meclis önünde toplanan halk [fotoğraf]. (1924, 24 Mayıs). Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (0728), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Cengizkan, A. (2004). Ankaranın ilk planı 1924-25 Lörcher Planı. Ankara: Arkadaş Yayıncılık
Cengizkan, A. (2010). Türkiye için modern ve planlı bir başkent kurmak: Ankara 1920-1950. Ankara: Goethe-Institut.
Çağlar, N., Uludağ, Z. ve Aksu, A. (2006). Hürriyet Meydanı: Bir kentsel mekânın yenilik ve dönüşüm öyküsü. Gazi Üniversites Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 21 (1), 177-182.
Çeçen, A. (2008). Ulus gazetesi web sitesinden erişildi: www. ulusgazetesi.com/index.php/yazarlar/profdr-anil-cecen. html-46k
Dilek, F. ve Açıksöz, S. (1997). Ankara kentsel değişim sürecinde yeşil alan olgusunun bugünkü durumu. Ankara Sempozyumu 13-15 Ekim 1997 Ankara içinde (ss. 127-137). Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi.
Dinçer, A. ve Ayan, S. (Ed.). (1987). Ankara Kalesi koruma geliştirme imar planı projesi. Ankara: Altındağ Belediyesi.
Erendil, A. ve Ulusoy, Z. (2004). Şehrin zulası Ankara Kalesi. İronik karşılaşmalar: Kalenin kentle ve kentin kaleyle iki karşılaşması içinde (ss. 221-286). Ankara: İletişim Yayınları.
Ergut, E. A. (2005). Ankara bankalar caddesi ve ötesi. TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülteni, 31, 28-29.
Fıskiyeli havuz ve konser çadırı [fotoğraf]. (t.y.). Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (2747), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Gültekin, N. ve Onsekiz, G. (2005). Ankara kentinde eğlence mekanlarının oluşumu ve yer seçimi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 20 (1), 137-144.
İstasyon Caddesi [fotoğraf]. (1927/1928). Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (0823), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Keleş, R. ve Duru, B. (2008). Ankaranın ülke kentleşmesindeki etkilerine tarihsel bir bakış. Mülkiye Dergisi, 32(261), 27-44.
Kızılay Meydanı [fotoğraf]. (t.y.). Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (2569), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Kızılay Meydanı Hürriyet Meydanı oldu [haber]. (1960, 25 Ağustos). Milliyet, s.1. http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/ Arsiv/1960/08/25 adresinden erişildi.
Kızılay Meydanı ve Kızılay Parkı [fotoğraf]. (1930). Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (0223), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Kızılay Meydanında bulunan fıskiyeli havuz [fotoğraf]. (t.y.). Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (0183), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Madran, E., Ergut E. A., Özgönül, N. (2005). Ulus tarihi kent merkezi. Planlama Dergisi, 4, 51-52.
Nalbantoğlu, G. (1984). Ankarada apartmanlaşma olgusu. Tarih içinde Ankara: 28-30 Eylül 1981 seminer bildirileri Ankara içinde (257-273). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Basım İşliği.
Osmay, S. (1998). 1923ten bugüne kent merkezlerinin dönüşümü. 75 yılda değişen kent ve mimarlık içinde (ss. 139-154). Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Özer, M.N. (2005). Bir kültürel miras olarak Gençlik Parkı. Planlama , 4(34), 16-24.
Rapor, (2008), TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülteni, 56, 22-31.
Sahil, S. (1990). Başkent Ankaradaki devlet yapılarının kentsel mekanın oluşma sürecindeki yeri. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 5 (1-2), 65-80.
Sahil, S. (2004). Ankarada Cumhuriyet Döneminde gelişen ve değişen mimarlık. Cumhuriyetin 80. yılında her yönüyle Ankara içinde (ss. 12-19). Ankara: Ankara Büyükşehir Belediyesi.
Saner, M. (2007). Kamusal alandan seyirlik mekana: Güvenpark ve güvenlik anıtı. 80. yılında Cumhuriyetin Türkiye Kültürü Sempozyumu: 13-14 Kasım Ankara içinde (ss. 41-52). Ankara: TMMOB Mimarlar Odası - SANART.
Sarıoğlu, M. (2001). Ankara bir modernleşmenin öyküsü (1919- 1945). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
Sümerbank ve Zafer Anıtı [fotoğraf]. (t.y). Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (0221), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Şenyapılı, T. (1985). Ankara kentinde gecekondu gelişimi (1923- 1960). Ankara: Kent-Koop Yayını.
Tanrıkulu, D. (1985). Ankarada eğlence yaşamı 1928-193. Mimarlık , 2-3, 22-27.
TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi ve TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi (2004). Kızılayda yayalar ve yaya ulaşımı: sorunlar, sebepler, süreçler. Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi; TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi.
Ulus İşhanı ve Ulus Meydanı [fotoğraf]. (t.y.). Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (2548), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Ulus Meydanı ve Bankalar Caddesi [fotoğraf]. (1933). Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (0110), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Ulus Meydanında bir tören [fotoğraf]. (1934). Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (2502), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Ural, S. (1974). Türkiyenin sosyal ekonomisi ve mimarlık 1923- 1960 . Mimarlık , 1-2 , 5-54.
Weinberg, J. (1928). Taşhan [fotoğraf]. Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi (0258), Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi (VEKAM), Ankara.
Vardar, A. (1989). Başkentin ilk planlarIı. Planlama , 2,3,4, 38-50.
Yalçın, Ergir. (2004). Ankara: 1920ler ve ötesinden beriye. Düş hekimi-4 içinde (ss. 100-136). Ankara: Çınar Yayınları.
Yalım, İ. (2002). Toplumsal belleğin Ulus Meydanı üzerinden kurgulanma çabası. Ankaranın Kamusal Yüzleri içinde (ss. 157-214). İstanbul: İletişim Yayıncılık.

APA	BAYRAKTAR A (2013). Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci. , 20 - 35.
Chicago	BAYRAKTAR ADİLE NURAY Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci. (2013): 20 - 35.
MLA	BAYRAKTAR ADİLE NURAY Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci. , 2013, ss.20 - 35.
AMA	BAYRAKTAR A Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci. . 2013; 20 - 35.
Vancouver	BAYRAKTAR A Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci. . 2013; 20 - 35.
IEEE	BAYRAKTAR A "Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci." , ss.20 - 35, 2013.
ISNAD	BAYRAKTAR, ADİLE NURAY. "Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci". (2013), 20-35.

APA	BAYRAKTAR A (2013). Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci. Ankara Araştırmaları Dergisi, 1(1), 20 - 35.
Chicago	BAYRAKTAR ADİLE NURAY Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci. Ankara Araştırmaları Dergisi 1, no.1 (2013): 20 - 35.
MLA	BAYRAKTAR ADİLE NURAY Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci. Ankara Araştırmaları Dergisi, vol.1, no.1, 2013, ss.20 - 35.
AMA	BAYRAKTAR A Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci. Ankara Araştırmaları Dergisi. 2013; 1(1): 20 - 35.
Vancouver	BAYRAKTAR A Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci. Ankara Araştırmaları Dergisi. 2013; 1(1): 20 - 35.
IEEE	BAYRAKTAR A "Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci." Ankara Araştırmaları Dergisi, 1, ss.20 - 35, 2013.
ISNAD	BAYRAKTAR, ADİLE NURAY. "Tarihe eş zamanlı tanıklık: Ulus ve Kızılay meydanlarının değişim süreci". Ankara Araştırmaları Dergisi 1/1 (2013), 20-35.