Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler
Yıl: 2015 Cilt: 11 Sayı: 44 Sayfa Aralığı: 121 - 153 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler
Öz: Libya müdahalesi ve Suriyedeki iç savaş, insancıl müdahaleyi, uluslararası hukukun bu tür birkuvvet kullanmaya izin verip vermediği anlamında, önemli bir tartışma konusu haline getirmiş-tir. BMnin kuruluşundan sonra gerçekleşen müdahalelerin kuvvet kullanma yasağına insancıltemelde bir istisna yaratıp yaratmadığına ilişkin tartışmalar uluslararası hukukta bir karşılıkbulamamıştır. 1990lı yıllarda böyle bir insancıl müdahale istisnası, devletlerin uygulamaları veöğretinin görüşleri çerçevesinde yeniden ele alınmış ve meşru insancıl müdahale ve Koruma So-rumluluğu yaklaşımları ile meseleye bir cevap aranmıştır. Bu yaklaşımların, kuvvet kullanma ya-sağının kapsamını ve istisnalarını belirleyen kurallar ile bağdaştığı söylenemez. Libya müdahalesibu durumun önemli bir göstergesidir. Suriyede devam eden iç savaş, insancıl müdahale dışındada yolların aranması gerekliliğini gündeme getirmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Humanitarian intervention in international law and Libya case: Lessons for Syria today and tomorrow
Öz: Te Libya intervention and civil war in the Syria renders humanitarian intervention a crucialmatter for discussion on the way whether or not international law allows this kind of use of force.After establishing of the UN, international law order does not reply in the afrmative way to thediscussion about humanitarian interventions as a new exception to the prohibition of the use offorce. Such an exception based of humanitarian intervention in the 1990s has been referred onceagain with the approaches of legitimate intervention and responsibility to protect in the lightof state practices and writings of scholars. It is quite clear that these approaches are not compat-ible with the well-established rule of the prohibition of the use of force and its strictly defnedexceptions. Te Libya intervention is an important benchmark test for that picture. Ongoing civilwar in the Syria, on the other hand, evidences the necessity for alternative measures other thanhumanitarian intervention.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- Ağır, Bülent Sarper, İnsani Müdahale Tartışmaları ve Kuvvet Kullanma Hukuku Çerçevesinde NATOnun 1999 Kosova Müdahalesi, Uluslararası Hukukta Güncel Sorun Alanları, Murat Saraçlı (der.), Bigbang Yayınları, 2012.
- Akehurst, Michael, Humanitarian Intervention, Hedley Bull (der.), Intervention in World Politics, Clarendon Press, 1984.
- Aksar Yusuf, Implementing International Humanitarian Law , Routledge, 2004.
- Arbour Louise, Te Responsibility to Protect as a Duty of Care in International Law and Practice, Review of International Studies, Cilt 34/3, 2008.
- Arend Anthony ve Robert Beck, International Law and the Use of Force, Routledge, 1993. Arsava Füsun, Egemenlik ve Koruma Sorumluluğu, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 25/1, 2011.
- Badescu, Cristina Gabriela, Humanitarian Intervention and the Responsibility to Protect, Routledge, 2011.
- Bağbaşlıoğlu, Arif, NATOnun Alan Dışı Algılamasındaki Değişimin Kuvvet Kullanma Hukukuna Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme, Uluslararası Hukukta Güncel Sorun Alanları, Murat Saraçlı (der.), Bigbang Yayınları, 2012.
- Batır Kerem, Humanitarian Intervention in International Law: European Conficts, VDM Verlag, 2010.
- Bellamy Alex, Just Wars: From Cicero to Iraq, Polity, 2007.
- Bellamy Alex, Responsibility to Protect: Te Global Efort to End Mass Atrocities, Cambridge- Polity, 2009.
- Bozkurt, Enver, Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanımı, Asil Yayıncılık, 2007.
- Brunnee Jutta ve Stephen Toope, Norms, Institutions and UN Reform: Te Responsibility to Pro- tect, Behind the Headlines, Cilt 63/3, 2006.
- Cassese, Antonio, Ex Iniura Ius Oritur: Are We Moving Towards International Legitimization of Forcible Humanitarian Countermeasures in the World Community, European Journal of International Law , Cilt 10, 1999.
- Cassese, Antonio, Follow up: Forcible Humanitarian Countermeasures and Opinio Necessitatis, European Journal of International Law , Cilt 10, 1999.
- Cassese, Antonio, International Law , OUP, 2005.
- Chesterman, Simon, Just War or Just Peace?- Humanitarian Intervention and International Law , OUP, 2002.
- Chesterman Simon, Legality versus Legitimacy: Humanitarian Intervention, Te Security Council and the Rule of Law, Security Dialogue , Cilt 33, 2002.
- Chinkin Christine, Kosovo: A Good or Bad War, American Journal of International Law , Cilt 93, 1999.
- Chinkin Christine, Legality of NATOs Action in the FRY under International Law, International and Comparative Law Quarterly, Cilt 49, 2000.
- Dunof J. L. Et.al., International Law: Norms, Actors, Process, Aspen Publishers, 2010.
- Eisner, Douglas, Humanitarian Intervention in the Post-Cold War Era, Boston University Inter- national Law Journal, Cilt 11, 1993.
- Falk Richard, Kosovo, World Order, and the Future of International Law, American Journal of International Law , Cilt 93.
- Franck, Tomas M., Recourse to Force- State Action against Treats and Armed Attacks, Cambridge University Press, 2004.
- Franck Tomas M. ve Rodley, Nigel, After Bangladesh: Te Law of Humanitarian Intervention by Military Force, American Journal of International Law , Cilt 67, 1973. Garrett, Stephen A, Doing Good and Doing Well-An Examination of Humanitarian Intervention , Praeger Publishers, 1999.
- Geissler, Laura, Te Law of Humanitarian Intervention and Kosovo Crisis, Hamline Law Review , Cilt 23, 2000.
- Gordon Edward, Article 2(4) in Historical Context, Yale Journal of International Law , Cilt 10, 1985.
- Gordon Ruth, Humanitarian Intervention by the UN: Iraq, Somali and Haiti, Texas International Law Journal, Cilt 31, 1996.
- Gray Christine, After the Ceasefre: Iraq, the Security Council and the Use of Force, British Year- book of International Law , Cilt 64, 1995.
- Gray Christine, International Law and Use of Force, Oxford University Press, 3. Bası, 2008.
- Green, Leslie, Te Contemporary Law of Armed Confict, Manchester University Press, 1993.
- Guicherd Catherine, International Law and the War in Kosovo, Survival, Cilt 41/2, 1999.
- Gündüz, Aslan, Milletlerarası Hukuk-Temel Belgeler Örnek Kararlar, Beta, 5. Bası, 2003.
- Haines, Steven, Military Intervention and International Law, Traver C. Salmon (der.), Issues in International Relations, Routledge, 2000.
- Hehir Aidan, Humanitarian Intervention after Kosovo-Iraq, Darfur and the Record of Global Civil Society, Palgrave, 2008.
- Henkin Louis , International Law: Politics and Values, Collected Courses 216, Martinus Nijhof Publishers, 1989.
- Henkin Louis. Kosovo and the Law of Humanitarian Intervention, American Journal of International Law , Cilt 93, 1999.
- Hiphold, Peter, Humanitarian Intervention: Is Tere a Need for a Legal Reappraisal, European Journal of International Law , Cilt 12/3, 2001.
- Holzgrefe, J. l., Te Humanitarian Intervention Debate, J. L. Holzgrefe and R. Keohane (der.) Humanitarian Intervention: Ethical, Legal and Political Dilemmas, Cambridge University Press, 2003.
- Human Rights in Uganda, Amnesty International, AFR 59/05/78, 1978.
- Keskin Funda, Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma: Savaş, Karışma ve BM, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, 1998.
- Keskin Funda, İnsancıl Müdahale: 1999 Kosova ve 2003 Irak Sonrası Durum, Uluslararası İlişkiler, Cilt 3/12, 2006-2007.
- Keskin Funda, Darfur: Koruma Yükümlülüğü ve İnsancıl Müdahale Çerçevesinde Bir İnceleme, Uluslararası İlişkiler, Cilt 6/21, 2009.
- Krasner, Stephen D., Sovereignty and Intervention, G.M. Lyons/M. Mastanduna (der.), Beyond Westphalia? States Sovereignty and International Intervention, Te John Hopkins University Press, 1995.
- Lauterpacht Hersch, International Law and Human Rights, Stevens & Sons, 1950.
- Lillich, Richard B., Humanitarian Intervention through the UN: Towards the Development Criteria, Zeitschrift für ausländisches öfentliches Recht und Völkerrecht, Cilt 53, 1993.
- Lowe Vaughan, International Legal Issues Arising in the Kosovo Crisis, S. Yee/W. Tieya (der.), International Law in the Post-Cold War World, Routledge, 2001.
- Malanczuk, Peter, Akehursts Modern Introduction to International Law, 7. Bası, Routledge, 1997.
- McDougal, Myres ve Reisman W. Michael, Rhodesia and the UN: Te Lawfulness of International Concern, American Journal of International Law , Cilt 62, 1968.
- Meray, Seha L., Mili Yetki Meselesi, İstiklal Matbaacılık, 1952.
- Murphy, Sean D., Humanitarian Intervention: Te UN in an Evolving Order , University of Philadelphia Press, 1996.
- Nanda, Ved, Tragedies in Northern Iraq, Liberia, Yugoslavia, and Haiti-Revisiting the Validity of Humanitarian Intervention under International Law, Denver Journal of International Law , Cilt 20, 1992.
- OConnel Mary Ellen l, Te UN, NATO and International Law after Kosovo, Human Rights Quarterly, Cilt 22, 2000.
- Pattison James, Legitimacy and Humanitarian Intervention: Who Should Intervene?, Te International Journal of Human Rights, Cilt 12/3, 2008.
- Pazarcı, Hüseyin, Uluslararası Hukuk Dersleri- II. Kitap, Turhan Kitabevi, 8. Bası, 2005.
- Randelzhofer Albrect, Article 2(4), Bruno Simma (der.), Te Charter of UN: A Commentary, OUP, 1994.
- Roth Brad, Bending the Law, Breaking it or Developing it, Michael Byers ve Georg Nolte (der.), US Hegemony and the Foundations of International Law , Cambridge University Press, 2003.
- Sarooshi, Danesh, Te UN and the Development of Collective Security, Clarendon Press, 2000.
- Schachter Oscar, Te Right of States to Use Armed Force, Michigan Law Review , Cilt 82, 1984.
- Schachter Oscar, Just War and Human Rights, Pace Yearbook of International Law , Cilt 1, 1989, s. 17.
- Simma Bruno, NATO, the UN and the Use of Force: Legal Aspects, European Journal of International Law , Cilt 10/1, 1999.
- Simon, Steve G., Te Contemporary Legality of Humanitarian Intervention, California Western International Law Journal, Cilt 24, 1993.
- Stowell, Ellery. Intervention in International Law, Washington, DC, John Bryne and Co., 1921, http://matrixfles.com/int/ch2.html#28 (Erişim Tarihi 8 Kasım 2012).
- Teson, Fernando R., Humanitarian Intervention , Transnational Publishers, 1. Bası, 1988.
- Teson, Fernando R., Collective Humanitarian Intervention, Michigan Journal of International Law, Cilt 17, 1996.
- Teson, Fernando R., Humanitarian Intervention , Transnational Publishers, 3. Bası, 2005.
- Toluner Sevin, Milletlerarası Hukuk Açısından Türkiyenin Bazı Dış Politika Sorunları, Beta, 2. Bası, 2004.
- Tütüncü Ayşe Nur, İnsancıl Hukuka Giriş, Beta, 2006.
- Williams, Paul ve Alex Bellamy, Te Responsibility to Protect and the Crisis in Darfur, Security Dialogue, Cilt 36/1, 2005.
| APA | SAK Y (2015). Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler. , 121 - 153. |
| Chicago | SAK Yıldıray Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler. (2015): 121 - 153. |
| MLA | SAK Yıldıray Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler. , 2015, ss.121 - 153. |
| AMA | SAK Y Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler. . 2015; 121 - 153. |
| Vancouver | SAK Y Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler. . 2015; 121 - 153. |
| IEEE | SAK Y "Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler." , ss.121 - 153, 2015. |
| ISNAD | SAK, Yıldıray. "Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler". (2015), 121-153. |
| APA | SAK Y (2015). Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler. Uluslararası İlişkiler, 11(44), 121 - 153. |
| Chicago | SAK Yıldıray Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler. Uluslararası İlişkiler 11, no.44 (2015): 121 - 153. |
| MLA | SAK Yıldıray Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler. Uluslararası İlişkiler, vol.11, no.44, 2015, ss.121 - 153. |
| AMA | SAK Y Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler. Uluslararası İlişkiler. 2015; 11(44): 121 - 153. |
| Vancouver | SAK Y Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler. Uluslararası İlişkiler. 2015; 11(44): 121 - 153. |
| IEEE | SAK Y "Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler." Uluslararası İlişkiler, 11, ss.121 - 153, 2015. |
| ISNAD | SAK, Yıldıray. "Uluslararası hukukta insancıl müdahale ve Libya örneği: Suriye'de yaşanan ya da yaşanacaklar için dersler". Uluslararası İlişkiler 11/44 (2015), 121-153. |
