Antep savunması: Bir albayın hatıratı

Aydın EFE (Çankırı Karatekin Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, Çankırı, Türkiye)
Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
33 0
Yıl: 2015 Cilt: 0 Sayı: 53 Sayfa Aralığı: 221 - 253 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Antep savunması: Bir albayın hatıratı

Öz:
Tarih araştırmacılarının kullandıkları önemli kaynaklardan birisi dehatırattır. Hatırat, kişilerin kendi hayat anlayışı ve zihninden geçerek kâğıdadökülmüş bir nesir olarak karşımıza çıkmaktadır.Bu çalışmada, Emekli Albay İrfan Durukanın Antep Harbi dolayısıylayazmış olduğu hatıratı incelenmiştir. İrfan Bey, 1879 (H. 1295) tarihindeİstanbulda doğmuştur. Asıl ismi Mahmut İrfandır. Osmanlı sınırlarıiçerisinde yer alan vilayetlerde, değişik tarihlerde Yemen, Çanakkale veGüney Cephesinde vs. yerlerde, farklı görevlerde aktif olarak yer almıştır.Son görev yeri, Kurmay Albay olarak görev yaptığı İzmir Askerlik DairesiBaşkanlığıdır. 1931 yılında yaş haddinden dolayı emekli olmuştur.Antep, Birinci Dünya Savaşından sonra imzalanan MondrosMütarekesinden sonra, antlaşmanın 7. maddesine dayanılarak İngilizlertarafından işgale uğramıştır. İngiliz işgali yaklaşık bir yıl sürmüştür.İngilizler ve Fransızlar aralarında anlaşmışlar ve Antepte bulunan İngilizaskerleri yerlerini, Fransız askerlerine bırakmıştır. Fransızların bölgeyegelişinden sonra Antepin kahraman evlatları canları pahasına şehirlerinisavunmuşlardır. Düzenli bir orduya karşı şehir içinde savaşmanın en güzelörneğini vermişlerdir.Albay İrfan Bey, Antepin İngiliz işgali sırasında Antep Askerlik DairesiBaşkanıdır. Askerlik Şubesi deposunda bulunan silahları almaya gelen İngilizbinbaşıya, antlaşmada böyle bir hüküm olmadığı gerekçesiyle, silahları teslimetmemiştir. Bu silahlar gizlice köylere taşınmış ve Antep Harbinde zamanıgelince kullanılmıştır. Teslim edilmeyen silahların Antep çarpışmalarındakiönemi, Kâzım Karabekir Paşanın Erzurumdaki 15. Kolordusunun KurtuluşSavaşımızdaki yeri kadar değerlidir. Ayrıca İrfan Beyin, Müdafaa-i HukukCemiyeti mensuplarıyla yapmış olduğu toplantıda, direniş stratejisikonusunda sunmuş olduğu fikir kabul edilip uygulanmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Antropoloji

The defence of Antep: Memoirs of a colonel

Öz:
Memoirs is the one of important resource which history researcher use.The memoirs appears as a prose which is written down by people s life styleand mind.In this research, it is investigated about memoirs which retired colonelİrfan Durukan wrote because of Antep War. Mister was born in 1879 inİstanbul. His real name is Mahmut İrfan. He took part in differentassignments in the ottoman border provinces like the Yemen, Çanakkale andthe South front. His last assignment was in the president of department ofregional draft Office in İzmir. In 1931 he retired because of age limit.After the Mondros truce which was signed after World War 1, Antep wasinvaded by english according to 7th provision. The english occupation lasteda year. English and French were agreed themselves and the english soldiersgave their military zone to french soldiers. After the french came to Antep,the hero youngs of Antep defended their city at the risk of their life. Theywere a model to regular army by fighting in the city.The colonel mister İrfan was the president of department of regional draftOffice during occupation of English in Antep. He didn t deliver weaponswhich were in the store of local draft Office to english commander who cameto agreement because there wasn t any decision. These weapons were carriedsecretly to villages and used in antep war. The weapons which weren tdelivered in Antep war is important as the General Kazım Karabekir s the15th army corps in the Turkish War of independence. Besides, mister İrfan smeeting with law defence community, the idea was applied which misterİrfan suggested about the strategy of resistance.
Anahtar Kelime:

Konular: Antropoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Arşiv Vesikası
  • ATASE Arşivi, Kutu No: 55, Gömlek no: 53, Tarih: 13. 1. 1336.
  • BOA. HR. SYS, 2543/8.
  • BOA. HR. SYS. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Hariciye Nezareti Siyasi), 2465/63, 11.2.1921.
  • MSB Arşiv Müdürlüğü’nün 11 Temmuz 2013 tarih ve 3380 -13 sayılı yazıları. Eserler
  • Abadie, (1339). Türk verdünü Gazi Ayıntap (Ayıntab’ın Dört Muhasarası). ( çev. Necmeddin). Matbaa-i Askeriye, Dersaadet.
  • Adil, S. (1982). Hayat mücadeleleri Selâhattin Adil Paşa’nın hatıraları. İstanbul: Zafer Matbaası
  • Atatürk’ün Sırdaşı Kılıç Ali’nin anıları. (2007). (drl. Hulusi Turgut). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yay.
  • Bingöl, S. (1994). Yüzellilikler meselesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara: Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü.
  • Birinci, A. (2001). Tarih yolunda yakın mazînin siyasî ve fikrî ahvâli. İstanbul: Dergâh Yay.
  • Birinci Dünya Savaşı’na katılan alay ve daha üst kademedeki komutanların biyografileri, (2009). Yayına haz. Hülya Toker, Nurcan Aslan, C III, Ankara: Atase Yay.
  • Çevikel, N. (2010). Çanakkale muharebelerine dair gayriresmi yeni bir belge: hâtırât- ı esâret. History Studies, 2(3), 85-123.
  • Çolakoğlu, Ş. ( 1991). Kilis direniş- kurtuluş ve sonrası, 1918-1921-1930. Ankara.
  • Devellioğlu, F. (1993). Osmanlıca -Türkçe ansiklopedik lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi Yay.
  • Gömeç, S. (1989). Milli mücadelede Gaziantep. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
  • Gülcü, E. (2012). Millî mücadele döneminde kilis. Kilis Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (3), 1-37.
  • Gürsel, A. (2013). Milli mücadele döneminde Gaziantep savunmas ı ve Şahinbey. Asia Minor Studies Dergisi , 1(1), 53-63.
  • Halıcı, Ş. (1998). Yüzellilikler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • İnce, H. İ. ( 2004). Millî Mücadele’de Kilis . Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kütükoğlu, M. S. (1997). Tarih araştırmalarında usûl. İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
  • Lohanîzâde, M. N. (1340-1342). Hubb-i istiklâlin abidesi Gazi Ayıntap müdafaası. İstanbul: Matbaa-i Milli.
  • Metin, E. (2007). 1926-1928 Türkiye tâbiiyyetinden çıkartılarak sürgün edilenler . Çankırı Araştırmaları, 2, 49-78.
  • 08 Mayıs 2014 tarihli Nüfus Kayıt Örneği.
  • Okay, M. O. (1997). Hâtırat. TDVİA, 16, 445-449.
  • Özkan, Ş. ( 2005). Yüzellilikler and Süleyman Şefik Kemali: a legitimacy and security ıssues. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
  • Öztoprak, İ. ( 2002). “T ürkiye’nin işgali ve millî direniş hareketleri” Türkler, C XV, Yeni Türkiye Yay., 583-605, Ankara.
  • Öztürk, A. (1994). Milli Mücadele’de Gaziantep. Kayseri: Geçit Yay.
  • Öztürk, B. (2011). Tanzimat yazarlarına göre hatırat türü. TÜBAR, XXIX, 303-317.
  • Pamuk, B. (2009). Bir şehrin direnişi: Antep savunması. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
  • Şahin, M. ve Şahin, C. (2012). Kilis askerlik şubesi reisi sakallı ahz- ı asker binbaşısı Mahmut Bey’in Birinci Dünya Savaşı (Gazze Cephesi)’na giden askerlere yaptığı konuşma ve Kilis Askerlik Şubesi’nin Kilis kuvay- ı milliyesine katkıları . Kilis Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (3), 72-82.
  • Şemsettin Sami ( 1987). Kâmûs- ı Türkî. İstanbul: Çağrı Yayınları.
  • TBMM Albümü 1920-2010, 1. C, 1920-1950, Ankara 2010.
  • TBMM Albümü 1920-2010, 2. C, 1950-1980.
  • Türk İstiklal Harbi’ne katılan alay ve tugay komutanlarının biyografileri, C I (2010). Ankara: Atase Yay.
  • Türk İstiklal Harbi’ne katılan alay ve tugay komutanlarının biyografileri, C II (2010). Ankara: Atase Yay.
  • Türk İstiklal Harbi güney cephesi, 4. C (2009). Ankara: Atase Yay.
  • Ünler, A. N. (1969). Türkün kurtuluş savaşında Gaziantep savunması . İstanbul: Kardeşler Matbaacılık.
  • Üzel, S. (1946). Gaziantep savaşının iç yüzü I, ( Gaziantep savaşı ve Kılıç Ali). Kayseri: Sümer Matbaası.
  • htpp://www.tbmm.gov.tr/eyayin.
  • www. gaziantep-bld.gov.tr/eski-baskanlarimiz.html (E rişim tarihi: 07/09/2013).
APA Efe A (2015). Antep savunması: Bir albayın hatıratı. , 221 - 253.
Chicago Efe Aydın Antep savunması: Bir albayın hatıratı. (2015): 221 - 253.
MLA Efe Aydın Antep savunması: Bir albayın hatıratı. , 2015, ss.221 - 253.
AMA Efe A Antep savunması: Bir albayın hatıratı. . 2015; 221 - 253.
Vancouver Efe A Antep savunması: Bir albayın hatıratı. . 2015; 221 - 253.
IEEE Efe A "Antep savunması: Bir albayın hatıratı." , ss.221 - 253, 2015.
ISNAD Efe, Aydın. "Antep savunması: Bir albayın hatıratı". (2015), 221-253.
APA Efe A (2015). Antep savunması: Bir albayın hatıratı. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0(53), 221 - 253.
Chicago Efe Aydın Antep savunması: Bir albayın hatıratı. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 0, no.53 (2015): 221 - 253.
MLA Efe Aydın Antep savunması: Bir albayın hatıratı. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.53, 2015, ss.221 - 253.
AMA Efe A Antep savunması: Bir albayın hatıratı. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2015; 0(53): 221 - 253.
Vancouver Efe A Antep savunması: Bir albayın hatıratı. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2015; 0(53): 221 - 253.
IEEE Efe A "Antep savunması: Bir albayın hatıratı." Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0, ss.221 - 253, 2015.
ISNAD Efe, Aydın. "Antep savunması: Bir albayın hatıratı". Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 53 (2015), 221-253.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 21:12

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları