Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi

Demirkasimoglu, Nihan

Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi

Nihan DEMİRKASIMOĞLU (Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Eğitim ve Yönetimi Politikası Bölümü, Ankara, Türkiye)

Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

26 5

Yıl: 2015 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 138 - 156 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi

Öz:

Toplumsal yaşamda bireyin diğer bireylerle ve toplumla ilişkilerindeki güçdengelerinin sağlanmasında anahtar rol oynayan kurallar, toplumsal ilişkilerdebelirsizliğin azaltılması, bireyler arası ilişkilerde yol gösterici olması ve özgürlüklerinçerçevesini çizmesi bakımından kılavuz görevi görmektedir. Toplumun anonimkişiliğinin yarattığı kurallar, toplumdan topluma değişebilmektedir. Bu kurallar, biryandan bireyleri özgürleştirirken aynı zamanda da onların özgürlüklerinisınırlandırabilmektedir. Kuralların bu dinamik doğasına bağlı olarak, farklıtoplumların kurallara uyma gerekçeleri ve kurallara uymamaları durumundakarşılaştıkları yaptırımlar da değişebilmektedir. Sözü edilen olguları ayrıntıları iletartışmak üzere, bu çalışmada kural kavramı, ilişkili olduğu kavramlar, kurallarınişlevleri, kuralların özellikleri ve türleri, birey-kural- özgürlük ilişkisi, kuralsızlık,bireylerin kurallara uyma gerekçeleri ve kurallara uymada toplumsal ayrılıklarkonuları odağa alınmıştır. Görünen o ki, kurala uyma davranışının teşvik edilmesininnihai amacı, bireyin ve toplumun mutluluğunu tesis etmektir. Bu amacıgerçekleştirirken gözden kaçırılmaması gereken nokta ise, kuralların özgürlüklerden enüst düzeyde yararlanmaya olanak sağlayacak biçimde düzenlenmesi ve toplumsaldeğişmelerin ortaya çıkardığı yeni durumlara ayak uyduracak biçimlerde yenidendüzenlenmesidir.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji Hukuk

Rules in social life: Individual-rule relationship

Öz:

Rules having a fundamental role in providing the power balances ofindividuals relations with their society and other individuals in social life also have aguideline role in decreasing the uncertainty in social relations, fac ilitatinginterpersonal relations and drawing the limits of freedom of individuals. Rules createdas a product of society s anonymous personality can vary from one society to another.While setting free the individual, rules these rules can both limit the individualsfreedom and set them free at the same time. This dynamic nature of rules can result invariation of the reasons for obeying the rules and sanctions in case of disobeying rulesin different societies. For the aim of discussing these cases in details, the term rule ,related terms, functions of rules, characteristics and types of rules, individual-rule -freedom relationship, anomie, the reasons of obeying and disobeying of individuals and differences among the societies in rule obeying behavior were analyzed. It seemsthat final purpose of rule - obeying behavior is to provide the happiness of individual andsociety. In order to achieve this purpose, it should not be over sighted that rules shouldbe regulated in a form that enables the individual to benefit from the freedoms as muchas possible. Further, rules should be regulated in a form that keep up with the newsituations stemming from social changes.

Anahtar Kelime:

Konular: Sosyal Çalışma Sosyoloji Hukuk

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ATILGAN, A. ve ATILGAN, E. Ü. (2009), Çocuk Hakları Paradigması ve Çocuk Ceza Yargılamasına Hâkim Olan İlkeler Açısından Türkiyedeki Düzenleme Ve Uygulamaların Değerlendirilmesi. Ankara: Mattek Matbaacılık Basım Yayın Tan. San. Tic. Ltd, Şti., http://www.ihop.org.tr/dosya/cocukhaklari.pdf (erişim tarihi: 26.12.2014)
AYDIN, İnayet (2001), Yönetsel Mesleki ve Örgütsel Etik, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
BALCI, Ali (2003), Eğitim Örgütlerine Yeni Bakış Açılar ı: Kuram Araştırma İlişkisi II, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, S: 9 (33), s. 26- 61.
BAŞARAN, İbrahim E. (2000), Yönetim , Feryal Matbaası, Ankara.
BAŞARAN, İbrahim E. (2004), Yönetimde İnsan İlişkileri, Ekinoks Yayıncılık, Ankara.
BIERSTEDT, Robert (1974), The Social Order, Mc-Graw Hill, USA.
BİESANZ, John M. & BİESANZ Mavis H (1969), Introduction to Sociology, Prentice- Hall Inc., New Jersey.
BOZKURT, Enver (2008), Genel Hukuk Bilgisi, Asil Yayın Dağıtım Ltd., Ankara.
BROOM, Leonard & SELZNICK, Philip (1956), Sociology: A Text With Adapted Readings , Evanston: Row, Peterson and Company.
CAN, Cahit (2002), Hukuk Sosyolojis inin Antropolojik Temelleri, Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. Şti, Ankara.
DEMİR , Ömer (2003), İktisat ve Ahlak, Liberte Yayınları, Ankara.
FARLEY, John E. (1998), Sociology, Prentice Hall, United States.
FRANKENA, William K (2007), Etik, İmge Kitabevi Yayınları, İstanbul.
GEÇTAN, Engin (1989), Çağdaş Yaşam ve Normal Dışı Davranışla r, Remzi Kitabevi, İstanbul.
GÖZÜBÜYÜK, Şeref A (2008), Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara.
HANÇERLİOĞLU, Orhan (1996), Felsefe Sözlüğü, Remzi Kitabevi A.Ş., İstanbul.
HAYEK, Friedrich A. (1960), The Constitution of Liberty, Chicago: The University of Chicago Press.
HAZLİTT, Henry (2006), Ahlakın Temelleri, (Çev: Mehmet Aydın ve Recep Tapramaz), Liberte Yayınları, Ankara.
İÇLİ, Gönül (2002), Sosyolojiye Giriş, Anı Yayıncılık, Ankara.
KARAMAN-KEPENEKÇİ, Y. (2008), Eğitimciler İçin İnsan Hakları ve Vatandaşlık, Ekinoks Yayınevi, Ankara.
KODAL, Musa (2006), Kara ve Deniz Harp Okulu Öğrencilerinin Kurumsal Disiplin Kurallarını Benimseme ve İtaat Düzeyleri , Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
KUÇURADİ, İonna (2007), İnsan Hakları: Kavramları ve Sorunları, Meteksan Anonim Şti ., Ankara.
KÜÇÜKASLAN, Nazife (2007), Toplumsal İlişkiler ve Protokol. Paradoks, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi (e- dergi), http://www.paradoks.org, ISSN 1305- 7979 - Yıl:3, Sayı:1 .
NUTHALL, Jon (1997), Ahlak Üzerine Tartışmalar , (Çev: Abdullah Yılmaz), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
PLATON, (1962) , Devlet, (Çev: Sabahattin Eyuboğlu) , Yükselen Matbaası, İstanbul.
ROZALIS, Levin (2007), Playing by the Rules: Social Representations of Law As the Sociocognitive Mediating Mechanism Between Law and Society, Theory & Psychology, Vol, 17 (1), 5- 31.
ŞİMŞEK, Mehmet Ş, AKGEMCİ, Tahir ve ÇELİK, Adnan (2003), Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davr anış, Adım Matbaacılık ve Ofset, Konya.
SEARS, David O., LETİTİA Anne, Peplau ve SHELLEY, E. Taylor (2007), Sosyal Psikoloji, (Çev: Ali Dönmez), İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
ÖNEN, Mesut (1999), Hukukun Temel Kavramları , Beta Basım Yayım Dağıtım Şti ., İstanbul.
ÖZCAN, Mehmet T . (2007), Hukuk Sosyolojisine Giriş, Kavim Yayıncılık, İstanbul.
ÖZKALP, Enver (2002), Davranış Bilimlerine Giriş, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
ÖZKALP, Enver (2005), Sosyolojiye Giriş, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa.
ŞERİF, Muzaffer (1985), Toplumsal Kuralların Psikolojisi (Çev. İsmail Sandıkçıoğlu), Alan Yayıncılık, İstanbul.
TOPÇUOĞLU, Hamide (1984), Hukuk Sosyolojisi Dersleri, Işın Yayıncılık Ltd., Şti. , Ankara.
TOZOĞLU, Gökhan (2008), http://blog.milliyet.com.tr/Hukuk_devleti_ve_kisi_ozgurlukleri/Blog/? BlogNo=129992 (erişim tarihi: 18.12.2008). Türk Dil Kurumu Sözlüğü, (2008), http://www.tdksozluk.com (erişim tarihi: 18.12.2008).
WEBER, Max (2007), Sosyolojinin Temel Kavramları (Çev. İsmet Kayaoğlu). Bakış Yayınları, İstanbul.
YENİŞEHİRLİOĞLU, Şahin (1995), Birey Toplum Devlet İlişkileri , Ankara, Ümit Yayıncılık Ltd. Şti.
YÜCEL, Mustafa T . (2005), Hukuk Felsefesi, Başkent Klişe Matbaası, Ankara.

APA	Demirkasimoglu N (2015). Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi. , 138 - 156.
Chicago	Demirkasimoglu Nihan Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi. (2015): 138 - 156.
MLA	Demirkasimoglu Nihan Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi. , 2015, ss.138 - 156.
AMA	Demirkasimoglu N Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi. . 2015; 138 - 156.
Vancouver	Demirkasimoglu N Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi. . 2015; 138 - 156.
IEEE	Demirkasimoglu N "Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi." , ss.138 - 156, 2015.
ISNAD	Demirkasimoglu, Nihan. "Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi". (2015), 138-156.

APA	Demirkasimoglu N (2015). Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 138 - 156.
Chicago	Demirkasimoglu Nihan Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13, no.1 (2015): 138 - 156.
MLA	Demirkasimoglu Nihan Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.13, no.1, 2015, ss.138 - 156.
AMA	Demirkasimoglu N Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2015; 13(1): 138 - 156.
Vancouver	Demirkasimoglu N Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2015; 13(1): 138 - 156.
IEEE	Demirkasimoglu N "Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi." Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, ss.138 - 156, 2015.
ISNAD	Demirkasimoglu, Nihan. "Toplum yaşamında kurallar: Birey-kural ilişkisi". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13/1 (2015), 138-156.