Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış
Yıl: 2015 Cilt: 80 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 57 - 76 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış
Öz: Türk hukukunda fiilî yolun en karakteristik örneği, kamulaştır- masız el atmalardır. Kamulaştırmasız el atma, idarenin, bir kişiye ait gayrimenkûlü kamulaştırmaya ilişkin usûl ve kurallara uymaksızın ve bir bedel ödemeksizin el atarak kamu hizmetine özgülenmesi şeklinde tanımlanmaktadır. Buna göre, kamulaştırmasız el atmadan söz edile- bilmesi için, kişiye ait gayrimenkûle idare tarafından kamu hizmetinde kullanılmak amacıyla fiilen el atılmış olması ve bu el atmanın kanunda öngörülen usûl ve esaslara uyularak tesis edilmiş bir kamulaştırma işle- mine dayanmadan gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir. Bu biçimde, idarenin hukuk dışı eyleminden kaynaklanan fiilîkamulaştırmasız el at- maların, özel kişilerin haksız fiil oluşturan eylemlerinden hiçbir farkının bulunmadığı, bu sebeple bu çeşit eylemlerden doğan zararların da özel kişilerin haksız fiilinden doğan zararlarda olduğu gibi adlî yargıda dava konusu edilmesi gerektiği kabul edilmektedir. Ancak kamulaştırmasız el atmalar her zaman bu şekilde gerçekleşmemektedir. Gayrimenkûl üzerinde herhangi bir fiilî kamulaştırmasız el atma olmamasına karşın gayrimenkûl, imar plânında yeşil alan olarak ayrılmış olabilir. Bu gibi durumlarda gayrimenkûl malikinin mülkiyet hakkından doğan yetki- leri sınırlanmış olmaktadır. Burada hukukî kamulaştırmasız el atmanın mevcut olduğu belirtilmektedir. Bu çerçevede birçok Uyuşmazlık Mah- kemesi kararına göre, imar plânında yeşil alan olarak ayrılan ancak fiilî kamulaştırmasız el atmanın bulunmadığı yani hukukî kamulaştırmasız el atmanın bulunduğuhâllerde idarî yargıda tam yargı davası açılmalıdır. Çalışmada 6487 sayılı Kanun’un 21.maddesiyle değiştirilen 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun geçici 6. ve aynı Kanun’un 22.maddesiyle Kamulaştırma Kanunu’na eklenen geçici 7.maddeleriyle oluşan düalist yapı ile konuya ilişkin değişiklikler ve yenilikler incelenmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Treatise about confiscation without expropriation according to Turkish law
Öz: In the Turkish law, the most characteristic example of de facto ac- tion is confiscation without expropriation. Confiscation without exp- ropriation occurs in the case that the Administration intentionally or unintentionally occupies and allocates to public service an immovable property, without observing the rules and procedures related to exprop- riation and without paying any cost. Accordingly, a certain case is defi- ned as confiscation without expropriation when an immovable property belonging to someone was occupied by the Administration for being used in public service and the occupation is not based on an expropria- tion procedure established in accordance with the rules and principles specified in the legislation. In that vein, it has been accepted that de fac- to confiscation resulting from unlawful acts of the Administration does not differ from wrongful acts of private persons, and thus such admi- nistrative acts should be subject to ordinary jurisdiction just like in the case of damages arising from wrongful acts of private persons. However, confiscation without expropriation is not always of this nature. In cer- tain cases, although a given immovable property is not exposed to a de facto confiscation without expropriation, it may have been specified as a green area on the zoning plan. In such a case, the owner’s authorities de- riving from property rights will be restricted. This situation may be con- sidered a legal confiscation without expropriation. In accordance with the decision of the Court of Conflicts, in the case that a green area is al- located on the zoning plan but there is no case of de facto confiscation, a full remedy action may be filed in the administrative court rather than a case of confiscation without expropriation in the civil court. This study investigates the dualist structure resulting from the temporary Article 6 of the Law no. 2942 on Expropriation amended by Article 21 of the Law no. 6487 and the temporary Article 7 added to the Law of Expropriation by Article 22 of the same Law.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AKAR PEHLİVAN, Gülşen. İdarî Yargı Açısından Kamulaştırma- sız El Atma Sorunu ve Uyuşmazlık Mahkemesinin Konuya Yaklaşımı, Ankara, 2013. http://www.uyusmazlik.gov.tr/galeri/sempozyum2/ gulsenakarpehlivan.pdf, E.T:09.01.2013.
- AKAR, Zeki. Gerekçeli-Açıklamalı-İçtihatlı Kamulaştırma ve Ka- mulaştırmasız El Atma Davaları, Cilt: II, Turhan Kitabevi, 2.Baskı, An- kara, 2007.
- ARCAK, Ali/DOĞRUSÖZ, Edip. Kamulaştırmasız El Koyma (El Atmanın Önlenmesi ve Tazminat Davaları), Seçkin Yayınevi, Anka- ra, 1992.
- BÖKE, Veli. Kamulaştırmasız El Atma Davaları, Seçkin Yayınevi, 2.Baskı, Ankara, 2006.
- DURAN, Tevrat. 6487 sayılı Yasa’nın 21 ve 22.maddesinin Anayasa’ya Aykırılık Sorunu ile İlgili Hukukî Çalışma, http://tev- ratduran.com/6487-sayili-yasanin-21-ve-22-maddesiyle-ilgili..., E.T:05.12.2013.
- GİRİTLİ, İsmet/BİLGEN, Pertev/AKGÜNER, Tayfun/ BERK, Kahraman. İdare Hukuku, Der Yayınları, 4.Baskı, İstanbul, 2011.
- GÖZLER, Kemal. İdare Hukuku, Cilt: II, Ekin Yayınevi, Bursa, 2009.
- GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref/TAN, Turgut. İdare Hukuku, Genel Esaslar, Cilt: I, Turhan Kitabevi, 8.Baskı, Ankara, 2011.
- GÜNDAY, Metin. İdare Hukuku, 10.Baskı, İmaj Yayıncılık, Anka- ra, 2011.
- KAPLAN, Gürsel. Yeni Yasal Düzenlemelere Göre Kamulaştırma- sız El Koyma Sebebiyle Doğan Tazmin Hakkının Tabi Olduğu Usûl ve Esaslar, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 99, Ankara, 2012.
- KARAHACIOĞLU, Ali Haydar/ALTIN, Mehmet. Kamulaştır- masız El Atma Davaları, Üçbilek Matbaası, Ankara, 1995.
- ŞAHİNİZ, Salih. Teoride ve Uygulamada Kamulaştırmasız El Koyma (İdarenin Özel Mülkiyetteki Taşınmazlara Hukuka Aykırı El Koyması), Seçkin Yayınevi, 1.Baskı, Ankara, 2006.
- TEZCAN, Murat. İdarelerin Kamulaştırmasız El Atma Uygulama- larını Kanun’la Hukuka Uygun Hâle Getirmek: 6487 sayılı Kanun’la Ka- mulaştırma Kanunu’na Eklenen Geçici 7.maddenin Değerlendirilmesi, http://www.ankarahukukburosu.org/Makaledetay.aspx?makale=48, E.T:05.12.2013.
- TEZCAN, Murat. Kamulaştırmasız El Atma Yoluyla Mülkiyet Hakkının Yok Edilmesi, http://www.kamulastirma.org/haberdetay. asp?makale=19, E.T:05.12.2013.
- YÜKSEL, Ali. Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Görevli Mahkeme, http://www.gayrimenkûlhukuku.org/kamulastirmasiz-el- atma-davalarinda-gorevli..., E.T:05.12.2013.
- http://aihm.anadolu.edu.tr/index.htm, E.T:13.01.2014.
- http://www.anayasa.gov.tr/Kararlar Bilgi Bankası, E.T:11.01.2013.
- http://www.avrupakonseyi.org.tr/aihmk/mahkemekararlari2006_71.
- htm, E.T:13.01.2014.
- http://www.danistay.gov.tr/Danıştay Bilgi Bankası, E.T:10.01.2013.
- http://www.gencbaro.org/haber/fiilî-elatma..., E.T:05.12.2013.
- http://www.resmigazete.gov.tr/arşiv-fihrist-düstur, E.T:17.01.2014.
- http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/02/20130222-10.htm, E.T:08.01.2014.
- http://www.turkhukuksitesi.com/serh.php?did=10934, E.T:15.01.2014.
- http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=62863, E.T:05.12.2013.
| APA | AVCI M (2015). Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış. , 57 - 76. |
| Chicago | AVCI Mustafa Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış. (2015): 57 - 76. |
| MLA | AVCI Mustafa Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış. , 2015, ss.57 - 76. |
| AMA | AVCI M Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış. . 2015; 57 - 76. |
| Vancouver | AVCI M Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış. . 2015; 57 - 76. |
| IEEE | AVCI M "Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış." , ss.57 - 76, 2015. |
| ISNAD | AVCI, Mustafa. "Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış". (2015), 57-76. |
| APA | AVCI M (2015). Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış. İZMİR BAROSU DERGİSİ, 80(1), 57 - 76. |
| Chicago | AVCI Mustafa Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış. İZMİR BAROSU DERGİSİ 80, no.1 (2015): 57 - 76. |
| MLA | AVCI Mustafa Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış. İZMİR BAROSU DERGİSİ, vol.80, no.1, 2015, ss.57 - 76. |
| AMA | AVCI M Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış. İZMİR BAROSU DERGİSİ. 2015; 80(1): 57 - 76. |
| Vancouver | AVCI M Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış. İZMİR BAROSU DERGİSİ. 2015; 80(1): 57 - 76. |
| IEEE | AVCI M "Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış." İZMİR BAROSU DERGİSİ, 80, ss.57 - 76, 2015. |
| ISNAD | AVCI, Mustafa. "Türk hukukunda kamulaştırmasız el atma sorununa kısa bir bakış". İZMİR BAROSU DERGİSİ 80/1 (2015), 57-76. |
