İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto

IŞIK, Olcay Çankaya

İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto

Olcay Çankaya IŞIK (Atatürk Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Erzurum, Türkiye)

Tıp Hukuku Dergisi

13 0

Yıl: 2012 Cilt: 1 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 161 - 204 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto

Öz:

Bu çalışma ile ceninin yaşama hakkı düzleminde; cenin, kişi ve kişilik gibi bir takım kavramlar üzerinde durulmuş, gebeliğin sonlandırılması için uygulanan çeşitli tıbbi yöntemler izah edilmiş, mevcut düzenlemeler ışığında cenine tanınan ve tanınmayan bir takım haklara dikkat çekilmiştir. Bilhassa Medeni Kanunu ile düzenlenen tam ve sağ doğum Şartı ile Türk Ceza Kanunu ile düzenlenen çocuk düşürtme ve düşürme fiillerinin üzerinde durulduğu ça- lışma ile ceninin yaşama hakkını hiçe sayan gebeliğin sonlandırılması yönte- mine alternatif diğer bazı yöntemlere yer vererek, konuya farklı bir bakış açısı getirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

In respect of human rights and medical law :A manifest regarding fetus (Foetus-nasciturus)

Öz:

Interms of the rights of fetus, this study focused on some terms such asfetus, individual and personality; on some examples about various medicalmethods applied for pregnancy termination; and on some rights granted andnot granted for fetus in the lights of currentregulations. Particularly, in the study of complete and alive maternitycondition arranged by Civil Law and illegal abortion and abortion arrangedby Turkish Criminal Law, it is tried to bring a different perspective onthe subject by giving some findings about preserving the sensitive balance between the benefits of the fetus and the mother.

Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

AKINTÜRK, Turgut; Medeni Hukuk, İstanbul 2003.
AKİPEK, Jale G.; Akıntürk Turgut, Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku, Beta Yayıncılık, İstanbul 2007.
ALPER, Tayfun; Kısırlık Tüp Bebek Hasta Kılavuzu, 1999.
ALTIPARMAK Saliha/ÇİÇEKLİOĞLU; Meltem/YILDIRIM Gülay; Abortus ve Etik, Cumhuriyet Tıp Dergisi, 2009, S.31, ss.84–90.
ARPACI, Abdulkadir; Kişiler Hukuku (Gerçek Kişiler), İstanbul 2000.
ARTUÇ, Mustafa; Kişilere Karşı Suçlar, Ankara 2008.
AġICIOĞLU, Faruk; Türkiye‟nin Taraf Olduğu Biyoetik Sözleşmeler ve İç Hukuktaki Yansımaları, Uluslararası I. Sağlık Hukuku Sempozyumu, 24–25 Nisan 2008, İstanbul 2011.
BELGESAY, Mustafa Reşit; Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Şerhi -Teoriler, İstanbul 1956.
CUNNINGHAM, F. Gary/GANT, Norman F./LEVENO, Kenneth J./GILSTRAP, III Larry C./HAUTH, John C./WENSTROM, Katherine D.; (Çeviren: AyĢegül Cengiz Akman) Williams Doğum Bilgisi, Nobel Tıp Kita- pevi, 21. Baskı, C.II, 2005.
DÖNMEZER, Sulhi; Ceza Hukuku Özel Kısım Kişilere ve Mala Karşı Cürümler, 12. Bası, Filiz Kitabevi.
DÖNMEZ, Burcu; TCK‟da Çocuk Düşürtme Suçu Mukayeseli Hukuk ve AİHM‟nin Bakış Açısıyla Ceninin Yaşama Hakkının Sınırlandırılması, Do- kuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.9, S.2, 2007, ss.99–142.
DURAL, Mustafa; Türk Medeni Hukukunda Gerçek Kişiler, Filiz Kitabevi, İstanbul 1995.
EMİNİ, M. Emin; Hak Kavramı, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.12, 2004.
ERMAN, Sahir; Ceza Hukuku Özel Bölüm Kişilere Karşı İşlenen Suçlar, İstanbul 1994.
FREEMAN, Michael; (Çeviren: A. Erkan Koca, Asena Topçubaşı), İn- san Hakları Disiplinlerarası Bir Yaklaşım, Birleşik Yayınları, Ankara 2008.
GEMALMAZ, Mehmet Semih; Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş, Legal Yayıncılık Hukuk Kitapları Serisi:56, 6. Baskı, Ekim 2007.
HAKERİ, Hakan; Hekimlerin Cezai Sorumluluğu, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Girne – Amerikan Üniversitesi Sağlık Hukuku Sempozyumu 2–3 Mart 2009, Ankara 2010.
HAKERİ, Hakan; Tıp Hukuku Temel Bilgiler, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2009.
HATEMİ, Hüseyin; Evrensel-İlahi Tabii Hukuk Açısından Hayat Kavramı ve Korunması, Tüm Yönleri ile Aile Planlaması Sempozyumu, Sempozyum Kitabı, İstanbul 1998.
HATEMİ, Hüseyin; Medeni Hukuka Giriş, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2006.
HATEMİ, Hüsrev; DOĞAN, Hanzade; Medical Etik, Sökmen Matbaacılık, İstanbul 2001.
HELVACI, Serap; Gerçek Kişiler, Legal Yayıncılık, İstanbul 2010.
İKİZLER, Metin; Hukuki Boyutu ile Almanya‟da Bebek Sandığı ve Anonim Doğum Uygulamaları ve Türkiye‟de Durum, Prof. Dr. Ünal Narmanlıoğlu‟na Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuku Fakültesi Dergisi, C.9, Özel Sayı, 2007, ss.683–719.
KADAYIFÇI, Oktay; Ürünsak İbrahim Ferhat, Güzel Ahmet Barış, Kadayıfçı Ayşe Orellana, Medical Abortus: Etik ve Yasalar, Türkiye Kli- nikleri J Surg Med Sci, C.3, S.5, 2007, ss.58–64.
KAMA, Sezen; 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu ve 2827 Sayılı Nüfus Planlaması Hakkında Kanun Işığında Çocuk Düşürtme ve Düşürme, Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Bülteni, S.6, 2008, ss.13–15.
KAVASOĞLU, Abdurrahman; Medeni Usul Hukukunda Davada Temsil, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabi- lim Dalı Doktora Tezi (yayınlanmamış), İstanbul 2007.
KIRKBEŞOĞLU, Nagehan; Soybağı Alanında Biyoetik ve Hukuk Sorunları, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2006.
KİZİROĞLU, Serap Keskin; “Gebeliğe Son Verilmesi, Sterilizasyon, Kastrasyon Gibi Tıbbi Müdahalelerin Türk Ceza Kanunu Bakımından De- ğerlendirilmesi”, Sağlık Hukuku ve Yeni Türk Ceza Kanunundaki Düzen- lemeler Sempozyumu, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sempozyum Özel Sayı:1, İstanbul 2007.
KURT, Leyla Müjde; Ceninin Malvarlığı Hakları, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.2, S.1, 2011, ss.177–207.
METĠN, Sevtap; Biyo-Tıp Etiği ve Hukuk, İstanbul 2010.
OĞUZMAN, M. Kema/SELİÇİ, Özer/ÖZDEMİR, Oktay Saibe; Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), İstanbul 2002.
OĞUZMAN, M. Kemal/SELİÇİ, Özer; Kişiler Hukuku Dersleri (Gerçek ve Tüzel Kişiler), Ġstanbul 1985.
ÖZGÜL, Mehmet Emin; Yeni Tıbbi Yöntemlerin Hukuka Uygunluğu, İstanbul 2010.
ÖZSUNAY, Ergun; Rights of embryo and foetus in private law, Convergence of legal systems in the 21st century, General Reports delivered at the XVIth International Congress of Comparative Law, Brisbane, Australia, 14–20 july 2002, Extrait, Bruxelles 2006, ss.1275–1413.
SEROZAN, Rona; Çocuk Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2005.
SEROZAN, Rona; Medeni Hukuk (Genel Bölüm), Vedat Kitapçılık, İstanbul 2008.
ŞEN, Cihat/YAYLA, Murat; Fetus Hakları ve Korunması, Perinatoloji Dergisi, C.10, S.2, 2002, ss.43–46.
ŞENOCAK, Zarife; İstenmeden Dünyaya Gelen Özürlü Çocuk ve Tazminat, Turhan Kitabevi, Ankara 2009.
TEZCAN, Durmuş; Erdem Mustafa Ruhan, Sancaktar Oğuz, Önok Rıfat Murat, İnsan Hakları El Kitabı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2010.
VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet; Türk Medeni Hukuku -Şahsın Hu- kuku- , C.I, C.2, İstanbul 1963.
YILDIZ, F. Ülkü/TEMİZ, Gülay; Doğum Öncesi Gelişim, Atlas Kitabevi, Konya 2007.
YILMAZ, Battal; Açıklamalı- İçtihatlı Hekimin Hukuki Sorumluluğu, Adalet Yayınevi, Ankara 2007.
YURTCAN, Erdener; Türk Hukukunda Kürtaj ve Uygulaması, Beta Yayıncılık, İstanbul 1985.
ZEVKLİLER, Aydın/ACABEY, M. BeĢir/GÖKYAYLA, K. Emre; Medeni Hukuk, Seçkin Kitapevi, Ankara 2000.
ZEVKLİLER, Aydın; Medeni Hukuk, Başlangıç Hükümleri-Kişiler Hukuku-Aile Hukuku, Diyarbakır 1986.
e-KAYNAKLAR
Bilge Umar, Medeni Usul Hukukunda Davanın Dinlenme Şartı Ola- rak Ehliyet, http://www.iudergi.com, erişim tarihi: 02.01.2012.
Korff Douwe, (Çeviren: Özgür Heval Çınar, Abdulcelil Kaya) Yaşam Hakkı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 2. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Kılavuz Kitap, İnsan Hakları El Kitapları No:8, http://www.yargitay.gov.tr/, erişim tarihi: 21.12.2011.

APA	IŞIK O (2012). İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto. , 161 - 204.
Chicago	IŞIK Olcay Çankaya İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto. (2012): 161 - 204.
MLA	IŞIK Olcay Çankaya İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto. , 2012, ss.161 - 204.
AMA	IŞIK O İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto. . 2012; 161 - 204.
Vancouver	IŞIK O İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto. . 2012; 161 - 204.
IEEE	IŞIK O "İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto." , ss.161 - 204, 2012.
ISNAD	IŞIK, Olcay Çankaya. "İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto". (2012), 161-204.

APA	IŞIK O (2012). İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto. Tıp Hukuku Dergisi, 1(1), 161 - 204.
Chicago	IŞIK Olcay Çankaya İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto. Tıp Hukuku Dergisi 1, no.1 (2012): 161 - 204.
MLA	IŞIK Olcay Çankaya İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto. Tıp Hukuku Dergisi, vol.1, no.1, 2012, ss.161 - 204.
AMA	IŞIK O İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto. Tıp Hukuku Dergisi. 2012; 1(1): 161 - 204.
Vancouver	IŞIK O İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto. Tıp Hukuku Dergisi. 2012; 1(1): 161 - 204.
IEEE	IŞIK O "İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto." Tıp Hukuku Dergisi, 1, ss.161 - 204, 2012.
ISNAD	IŞIK, Olcay Çankaya. "İnsan hakları boyutu ve tıp hukuku açısından: cenine (Foetous- nasciturus) ilişkin bir manifesto". Tıp Hukuku Dergisi 1/1 (2012), 161-204.