Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması

AYHAN, EMİNE; ÖZAY, Özkan; ÖNSÖZ, Fatih; durmaz, gül; IŞIKLI, Burhanettin; AYDIN, Emrah; KALYONCU, Cemalattin; GÖKLER, MEHMET ENES

Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması

Emine AYHAN, (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)

Mehmet Enes GÖKLER, (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)

Burhanettin IŞIKLI, (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)

Fatih ÖNSÖZ, (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)

Özkan ÖZAY, (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)

Emrah AYDIN, (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)

Gül DURMAZ, (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)

Cemalattin KALYONCU (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)

STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi

13 4

Yıl: 2015 Cilt: 24 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 99 - 108 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması

Öz:

Amaç: Çalışmanın amacı Eskişehir Beylikova ilçesindeki ilköğretim öğrencilerinin el hijyeni konusunda bilgi ve uygulama düzeylerini belirlemek, öğrencilere el hijyeni eğitim çalışması yaparak, yapılan eğitimin etkinliğini değerlendirmektir. Gereç-Yöntem: İlçedeki okulların 5. ve 7. sınıfta öğrenim gören 173 öğrenciden okula devam eden 151i (%82,7) birinci çalışma grubunu oluşturdu. İkinci çalışma grubunu ise, takip eden eğitim-öğretim yılında aynı okullarda 6. ve 8. sınıfa devam eden 168 öğrenciden 164ü (%97,6) oluşturdu. Çalışmanın verileri 11 soruluk bir anket ile toplandı. Çalışmanın birinci döneminde el hijyenin değerlendirilmesi için ellerden sürüntü örneği alındı. İstatistiksel analizler için Kmeans kümeleme analizi, ROC analizi, Ki-kare testi kullanıldı. Bulgular: Öğrencilerin el hjyeni yeterliliği birinci çalışma döneminde %81,5i iken çalışmanın ikinci döneminde %94,5 inin yeterli olduğu saptandı. El yıkama uygulaması yeterliliği birinci çalışma dönemi öğrencileri arasında %63,0 iken, ikinci çalışma döneminde %66,5e yükseldiği tespit edildi. Çalışmanın 1. döneminde kalıcı flora üyelerinin çoğunlukla tespit edildi, patojen mikroorganizmaların el hijyeni ile ilişkisinin yeterince ortaya konulamadı. Sonuç: Çalışmanın yapıldığı ilköğretim okullarında el hijyenine yönelik eğitim çalışmalarına devam edilmelidir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Hemşirelik

Information Building and Relevant Practices in Hand Hygiene among Primary Students in Rural Parts of Eskişehir

Öz:

Objective: The objective of the study is to determine the level of information and practices of primary school students in Beylikova district of Eskişehir in relation to hand hygiene, train students in practices related to hand hygiene and to assess the effectiveness of training. Materials and Method: Out of 173 students in 5th and 76th grades in the schools of the district, 151 attending students (82.7%) constituted the first working group. The second working group comprised 164 out of 168 students (97.6%) who attended 6th and 8th grades in same schools in the following school year. Data was collected through a questionnaire containing 11 questions. In the first period of the survey, samples of hand skin coating were taken from students to assess hand hygiene. K-means clustering and ROC analysis and chi-square test were used in statistical analysis. Findings: The status of students in terms of hand hygiene was found satisfactory by 81.5% in the first survey period and by 94.5 in the second. While proper hand washing among students was by 63% in the first period, it increased to 66.5% in the second. In the first period majority of permanent flora elements were identified, but the relationship between pathogen microorganisms and hand hygiene could not be exposed sufficiently. Conclusion: Training in hand hygiene must continue in primary schools.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Kaynaklar 1. Güler Ç. Kişisel hijyen TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2004;3(6):119-32.
2. Dangour AD, Watson L, Cumming O, Boisson S, Che Y, Velleman Y, et al. Interventions to improve water quality and supply, sanitation and hygiene practices, and their effects on the nutritional status. Cochrane Database Syst Rev 2013;1:8.
3. Cairncross S, Hunt C, Boisson S, Bostoen K, Curtis V, Fung IC, et al. Water, sanitation and hygiene for the prevention of diarrhoea. Int J Epidemiol 2010;39(1):193-205.
4. Özel S, Erbil S, Önal AE, Ayvaz Ö, Gürtekin B, Güngör G. İlköğretim öğrencilerinin kişisel hijyen konusunda bilgi ve davranışları. Nobel Med 2009;5(Ek 1):45-58.
5. Önsüz MF, Hıdıroğlu S. İstanbuldaki farklı iki ilköğretim okulundaki öğrencilerin kişisel hijyen alışkanlıklarının belirlenmesi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2008;9(1):9-17.
6. Kaya M, Aslan D. Ankarada bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahale çalışması. Erciyes Tıp Dergisi 2009;31(2):135-43.
7. WHO. 10 facts on sanitation 2011. Accessed September 01 2014, at http://www.who.int/features/factfiles/ sanitation/facts/en/index.html
8. Rabie T., Curtis V. Handwashing and risk of respiratory infections: a quantitative systematic review. Trop Med Int Health 2006;11(3):258-67.
9. Jeong JS, Choi IH, Paek KR, In H, Park KD. A nationwade survey on the hand washing behaviour and awareness. J Prev Med Public Health 2007;40(3):197-204.
10. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü. Türkiye el yıkama araştırması. Ankara, 893, 2012.
11. Aslan D, Mermerkaya MU, Kaya FE, Kaya H, Esen E, Koban Y, Pekcan H. Ankarada bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda yapılmış olan bir müdahale çalışması, Türkiye Klinikleri J Med Sci 2006;26(2):157-62.
12. Çan G, Topbaş M, Kapucu M. Trabzonda iki farklı yerleşim yerindeki ilköğretim öğrencilerinin kişisel hijyen alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2004;3(8):170-7.
13. Arikan I, Dibekoglu SE, Arik O, Gulcan A. Personal hygiene status among primary school students in an urban area in the west of Turkey. American Journal of Research Communication 2014;2(7):23- 36.
14. WHO. Guidelines on hand hygiene in health care. First global patient safety challenge clean care is safer care 2009. Accessed September 01 2014, at http://whqlibdoc.who.int/publications/2009/ 9789241597906_eng.pdf .
15. Koneman EW. Color atlas and textbook of diagnostic microbiology. 5th ed. Philadelphia: Lippincott;1997.
16. Baron EJ, Peterson LR, Finegold SM. Bailey & Scotts diagnostic microbiology. 9th ed. Mosby;1994.
17. Cogen AL, Nizet V, Gallo RL. Skin microbiota: a source of disease or defence? Br J Dermatol 2008;158(3):442-55.
18. WHO. WHO guidelines on hand hygiene in health care. Geneva:WHO Publications;2009.
19. Gencer S. Hastane enfeksiyonlarının önlenmesi ve kontrolün olmazsa olmazı: el yıkama. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri: Hastane Enfeksiyonları: Koruma ve Kontrol Sempozyum Dizisi 2008;60:71-8.
20. Aiello AE, Coulborn RM, Perez V, Larson EL. Effect of hand hygiene on ınfectious disease risk in the community setting: a meta-analysis. Am J Public Health 2008;98(8):1372-82.
21. Lopez-Quintero C, Freeman P, Neumark Y. Hand washing among school children in Bogotá, Colombia. Am J Public Health 2009;99(1):94-101.
22. Pengpid S, Peltzer K. Hygiene behaviour and associated factors among inschool adolescents in nine African countries. Int J Behav Med 2011;18:150-9.
23. Çetinkaya S, Arslan S, Nur N, Demir ÖF, Özdemir L, Sümer H. Sivas il merkezinde sosyoekonomik düzeyi farklı üç ilköğretim okulu öğrencilerinde kişisel hijyen alışkanlıkları. STED 2005;14(10):229- 36.
24. Kaya M, Büyükşerbetçi M, Meriç MB, Çelebi AE, Boybeyi Ö, Işık A, Bozkurt IH, Vaizoğlu SA, Güler Ç. Ankara'da bir lisenin 9. ve 10. sınıf öğrencilerinin kişisel hijyen konusunda davranışlarının belirlenmesi. STED 2006;15(10):179-83.
25. Kitiş Y, Bilgili N. İlköğretim öğrencilerinde el hijyeni ve el hijyeni eğitiminin etkinliğinin değerlendirilmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011;4(1):93-102.
26. Şahin MM, Vural S, Vurallı D, Yüksel S, Yıldız F, Aslan D. 6-14 yaş grubu çocuklarda el yıkama ile ilgili bir müdahale çalışması. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2008;7(1):65-70.
27. Şimşek Ç, Piyal B, Tüzün H, Çakmak D, Turan H, Seyrek V. Ankara il merkezindeki bazı lise öğrencilerinde kişisel hijyen davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2010;9(5):433-40.
28. T.C. Sağlık Bakanlığı. Sağlık personeline yönelik el yıkama ve el dezenfeksiyon rehberi. Ankara, 726, 2008.
29. Ray SK, Dobe M, Lahiri A, Basu SS. Hand washing practices in urban and rural communities in and around Kolkata, West Bengal. Indian J Public Health 2009;53(3):192-5.
30. Ray SK, Dobe M, Maji S, Chakrabarty D, Sinha Roy AK, Basu SS. A pilot survey on hand washing among some communities of West Bengal. Indian J Public Health 2006;50(4):225-30.

APA	AYHAN E, GÖKLER M, IŞIKLI B, ÖNSÖZ F, ÖZAY Ö, AYDIN E, durmaz g, KALYONCU C (2015). Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması. , 99 - 108.
Chicago	AYHAN EMİNE,GÖKLER MEHMET ENES,IŞIKLI Burhanettin,ÖNSÖZ Fatih,ÖZAY Özkan,AYDIN Emrah,durmaz gül,KALYONCU Cemalattin Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması. (2015): 99 - 108.
MLA	AYHAN EMİNE,GÖKLER MEHMET ENES,IŞIKLI Burhanettin,ÖNSÖZ Fatih,ÖZAY Özkan,AYDIN Emrah,durmaz gül,KALYONCU Cemalattin Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması. , 2015, ss.99 - 108.
AMA	AYHAN E,GÖKLER M,IŞIKLI B,ÖNSÖZ F,ÖZAY Ö,AYDIN E,durmaz g,KALYONCU C Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması. . 2015; 99 - 108.
Vancouver	AYHAN E,GÖKLER M,IŞIKLI B,ÖNSÖZ F,ÖZAY Ö,AYDIN E,durmaz g,KALYONCU C Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması. . 2015; 99 - 108.
IEEE	AYHAN E,GÖKLER M,IŞIKLI B,ÖNSÖZ F,ÖZAY Ö,AYDIN E,durmaz g,KALYONCU C "Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması." , ss.99 - 108, 2015.
ISNAD	AYHAN, EMİNE vd. "Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması". (2015), 99-108.

APA	AYHAN E, GÖKLER M, IŞIKLI B, ÖNSÖZ F, ÖZAY Ö, AYDIN E, durmaz g, KALYONCU C (2015). Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 24(3), 99 - 108.
Chicago	AYHAN EMİNE,GÖKLER MEHMET ENES,IŞIKLI Burhanettin,ÖNSÖZ Fatih,ÖZAY Özkan,AYDIN Emrah,durmaz gül,KALYONCU Cemalattin Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 24, no.3 (2015): 99 - 108.
MLA	AYHAN EMİNE,GÖKLER MEHMET ENES,IŞIKLI Burhanettin,ÖNSÖZ Fatih,ÖZAY Özkan,AYDIN Emrah,durmaz gül,KALYONCU Cemalattin Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, vol.24, no.3, 2015, ss.99 - 108.
AMA	AYHAN E,GÖKLER M,IŞIKLI B,ÖNSÖZ F,ÖZAY Ö,AYDIN E,durmaz g,KALYONCU C Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2015; 24(3): 99 - 108.
Vancouver	AYHAN E,GÖKLER M,IŞIKLI B,ÖNSÖZ F,ÖZAY Ö,AYDIN E,durmaz g,KALYONCU C Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2015; 24(3): 99 - 108.
IEEE	AYHAN E,GÖKLER M,IŞIKLI B,ÖNSÖZ F,ÖZAY Ö,AYDIN E,durmaz g,KALYONCU C "Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması." STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 24, ss.99 - 108, 2015.
ISNAD	AYHAN, EMİNE vd. "Eskişehir Kırsalı İlköğretim Öğrencilerinde El Hijyeni Bilgi ve Uygulaması: Müdahale Çalışması". STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 24/3 (2015), 99-108.