Yıl: 2015 Cilt: 29 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 282 - 295 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bilimsel Yayın Etiği

Öz:
Bilim; akademisyenleri güven ilkesi ve sorumluluk bilincine dayalı olarak bilimsel değer ve ilkelere, etiktutum ve davranış standartlarına uygun hareket etme yükümlülüğü altına sokar. Her bireyin değer veonuruna saygı, gerçeği izleme, kusursuzu arayış esastır. Bu bağlamda akademik özgürlük ve özerklik,akademik dürüstlük, sorumluluk ve hesap verebilirlik, başkalarına saygı, temel hakların korunması,liyakat temel değerler arasındadır.Etik olmadan bilim olmaz. Bilimsel yayında akademik değerlerin korunması elzemdir. Biliminsanlarının etik değerlere aykırı davranışlarda bulunmamaları esastır. Bilimsel çalışmanın dürüstyapıldığına, doğru temellere dayandığına, araştırma verilerinin doğru yöntemlerle toplandığına,doğru istatistiklerin kullanıldığına ve sonuçların uygun rapor edildiğine, sonuçların yazılım, sunum vepaylaşımında profesyonel standartlara uyulduğuna inanılır.Bilimsel yayınlarda kural dışı uygulamalar derecelendirilebilir. Bilerek, aldatma amacıgüdenlerle bilgisizlikten ve masumane yapılanlar ayrılmalıdır. Etik kuralların, standartların en ciddiihlali bilimsel suistimaldir . Bunun en ağırı akademik hırsızlık-çalma (plagiarism), başkasının eserinikendi adına geçirmedir. Olmayan veri ve sonuçlar yaratma, uydurma-sahtecilik (fabrication), masabaşında oturup uydurmadır. Bilimsel nedeni olmaksızın veri ve sonuçları değiştirme, nedeni olmaksızınveri atlama, yanıltmacılık-çarpıtma (falsification) üçüncü suistimal olarak kabul edilir (FFP). Bunlarındiğerlerinden en önemli farkı bilerek aldatma niyetidir.Yinelenen yayın, bölerek yayınlama, taraflı yayın, kaynakların taraflı seçilmesi, yazarlık hakkıihlalleri (yazar saklama, armağan yazarlık, onursal yazarlık veya hayali yazarlık, gerekçesiz yazarsıralaması değiştirme vb.), katkı sağlayanlara teşekkür etmeme diğer kural dışı uygulamalardır.Araştırmalarda masum hatalar ve özensizlikler ise kural dışı uygulama dışında değerlendirilir.Bilimsel yayında kural dışılıkların önlenmesinde bilim kurumu yöneticilerine, dergi editörve yayın kurullarına, hakemlere, destek veren kurumlara ve özellikle bilim okur-yazarlarına görevdüşmektedir. Akademik yaşamın başlangıcında bilim etiği eğitimi verilmesi yaşamsal öneme sahiptir.Bilim etiği ilke ve kurallarını bilmeyenler bilimsel araştırma ve yayın yapamaz. Ayrıca kural dışılıkyaptığı belgelenenlere yaptırım uygulanması vaz geçilmezdir.
Anahtar Kelime:

Konular: Bilgi, Belge Yönetimi

Scientific Publication Ethics

Öz:
Science based on consciousness of responsibility and principles of trust puts academics under anobligation to act according to the values and principles, ethical attitudes and standards of behaviour.A quest for perfectness, to observe truth and show respect for the dignity and value of each individualshould be a fundamental principle. In this context, academic freedom and autonomy, academic integrity, responsibility and accountabily, respect for others, the protection of the fundamental rights andcompetence are among the core values of academic merit.Science is not possible without ethics. Protection of academic value is essential for an academicpublication. It is also fundamental that academics should not behave contrary to the ethics values. Itis assumed that academic studies are conducted honestly, based on true foundations, that the researchdata are collected according to the correct methods, accurate statistics are used and results are reportedaccordingly. It is also assumed that professional standards are carried out in software presentation andshare of results.The exceptional methods in academical publications should be classified as those carriedout intentionally, aiming to mislead the related studies and the others to be distinguished from theones carried out by some ignorances and various innocent facts. The most serious infraction of theethical rules and standards is the academic misappropriation . Among all, the most crucial one is theacademic plagiarism, which is transferring the production of some other person under one s own nameor stealing away the work of other persons. Creating some not-existing data and results, and fabricationis inventing some information just by sitting at the table. Changing the datas and results without scientificreasoning, and falsification is accepted as another and the third kind of misappropriation (FTP). Theirmost important difference from the other kinds is showing conscious deceptive intention.Duplication, salamislicing, publications aiming partiality, partiality in choice of sources,authorship rights violations (Author concealment, Gift Autorship, Honory Autorship or GhostAutorship,author addition changing the order of author list), and not thanking to the contributers areother irregular applications. Innocent faults and carelessness should not be evaluated as irregularapplications.It is the task and responsibility of administrators of academic committee, editors and publicationcommittees, referees, supporting institutions, and mainly academic readers and writers to avoid irregularapplications in academic publications. It is of vital importance to give an academic ethics instructionsjust at the very beginning of academic life. The ones who do not know principles and rules of academicethics are not efficient for academic research and publications. Besides sanctions should be appliedagainst approved irregular applications.
Anahtar Kelime:

Konular: Bilgi, Belge Yönetimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Benos, D. J, Kirk K. L. ve Hall, J. E. (2003). How to review a paper. Advances in Physiology Education. 27(2), 47-52. 29 Haziran 2015 tarihinde http://advan.physiology.org/ content/27/2/47#sec-1 adresinden erişildi.
  • Binatlı, G. Dursunkaya, Z. Graves, A. ve Özgen, C. (2011). Bilimsel yayın. Ankara: ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü. 25 Haziran 2015 tarihinde http://www.fbe.metu.edu.tr/tr/bilimsel yayın adresinden erişildi.
  • Doğramacı, İ. (1958). Annenin kitabı. (4. bs). Ankara: Ankara Çocuk Sağlığı Derneği. 22 Haziran 2015 tarihinde www.nadirkitap.com/annenin-kitabi-prof-dr-ihsan-dogramacı- kitap 4466352-html adresinden erişildi.
  • Dünya Tabipler Birliği Helsinki Bildirgesi. (2013). Ankara: Türk Tabipler Birliği. 25 Haziran 2015 tarihinde http://www.ttb.org.tr/images/stories/file/2013/helsinki.pdf adresinden erişildi.
  • Ertekin, C. Berker, N. Tolun, A. ve Dinçer, Ü. (2002). Bilimsel araştırmada etik ve sorunlar. Ankara: TÜBA.
  • Etiğe aykırı davranışlar (2007). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. 25 Haziran 2015 tarihinde http://www.turkishliterature.boun.edu.tr/?q=tr/node/102 adresinden erişildi.
  • Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu. B- Ceza davaları, madde 71 (Değişik: 23/1/2008-5728/138 md.). T.C. Resmi Gazete (7981, 13 Aralık 1951).
  • Gören, N. (t. y.). Bilimsel yayınlar hakkında. 27 Haziran 2015 tarihinde http://www.etikturkiye. com/makale/detay.asp?id=35 adresinden erişildi.
  • İnci O. (2009). Bilimsel yayın ilkeleri, yanıltmalar, yanıltmaları önlemeye yönelik öneriler, Araştırma ve yayın etiği. ULAKBİM sağlık bilimlerinde süreli yayıncılık 7. ulusal sempozyum içinde (ss. 69-89). Ankara: TÜBİTAK ULAKBİM. 20 Haziran 2015 tarihinde http://uvt.ulakbim.gov.tr/tip/sempozyum7/inci.pdf adresinden erişildi.
  • Namal, A. (2005). Üniversite tarihimizde intihale dikkat çeken bir (ilk) belge. Cumhuriyet Bilim Dergi, (943), 2.
  • Oğuz, N. Y. (1999). Bilimsel yayın etiği. Klinik Psikiyatri, 2: 153-159. 24 Haziran 2015 tarihinde http://klinikpsikiyatri.org/files/journals/1/38.pdf adresinden erişildi.
  • Özmen M. (2015). Bilimsel yayın kalitemiz: can alıcı sorulara ölümcül yanıtlar. Cumhuriyet Bilim Teknik, (1470), 18-19.
  • Ruacan, Ş. (2005). Bilimsel araştırma ve yayınlarda etik ilkeler. Gazi Tıp Dergisi, 16 (4), 147-149. 24 Haziran 2015 tarihinde medicaljournal.gazi.edu.tr/index.php/GMJ/article/ download/248/246 adresinden erişildi.
  • Spock, B. (1946). The common sense book of baby and child care. New York: Duell, Sloan and Pearce. Ayrıca bkz. https://en.wikipedia.org/wiki/The_Common_Sense_Book_of_Baby_ and_Child_Care
  • Töreci, K. (2010). Tıpta yayın etiği (bizden de örneklerle). ANKEM Dergisi, 24 (Sayı 1’e özel ek) 1-41. 25 Haziran 2015 tarihinde http://www.ankemdernegi.org.tr/ ANKEMJOURNALPDF/ANKEM_24_EK1_1.pdf adresinden erişildi.
  • Yükseköğretim Kurumları Etik Davranış İlkeleri (2014). Ankara: Yükseköğretim Kurulu. 22 Haziran 2015 tarihinde Gazi.edu.tr/posts/download?id=113883 adresinden erişildi.
APA İNCİ O (2015). Bilimsel Yayın Etiği. , 282 - 295.
Chicago İNCİ Osman Bilimsel Yayın Etiği. (2015): 282 - 295.
MLA İNCİ Osman Bilimsel Yayın Etiği. , 2015, ss.282 - 295.
AMA İNCİ O Bilimsel Yayın Etiği. . 2015; 282 - 295.
Vancouver İNCİ O Bilimsel Yayın Etiği. . 2015; 282 - 295.
IEEE İNCİ O "Bilimsel Yayın Etiği." , ss.282 - 295, 2015.
ISNAD İNCİ, Osman. "Bilimsel Yayın Etiği". (2015), 282-295.
APA İNCİ O (2015). Bilimsel Yayın Etiği. Türk Kütüphaneciliği, 29(2), 282 - 295.
Chicago İNCİ Osman Bilimsel Yayın Etiği. Türk Kütüphaneciliği 29, no.2 (2015): 282 - 295.
MLA İNCİ Osman Bilimsel Yayın Etiği. Türk Kütüphaneciliği, vol.29, no.2, 2015, ss.282 - 295.
AMA İNCİ O Bilimsel Yayın Etiği. Türk Kütüphaneciliği. 2015; 29(2): 282 - 295.
Vancouver İNCİ O Bilimsel Yayın Etiği. Türk Kütüphaneciliği. 2015; 29(2): 282 - 295.
IEEE İNCİ O "Bilimsel Yayın Etiği." Türk Kütüphaneciliği, 29, ss.282 - 295, 2015.
ISNAD İNCİ, Osman. "Bilimsel Yayın Etiği". Türk Kütüphaneciliği 29/2 (2015), 282-295.