Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi

ÇINAR PAKYÜZ, Sezgi; KARAKOÇ KUMSAR, Azime

Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi

Azime KARAKOÇ KUMSAR, (Biruni Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Sezgi ÇINAR PAKYÜZ (Celal Bayar Üniversitesi, Manisa Sağlık Yüksekokulu, Hemşirelik Bölümü, Manisa, Türkiye)

Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma

4 1

Yıl: 2015 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 19 - 24 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi

Öz:

Giriş: Metabolik sendrom tedavisinde sağlıklı yaşam biçimi davranış- larının benimsenmesi ve sağlığın geliştirilmesi temel prensip olarak kabul edilmektedir. Amaç: Metabolik sendrom tanısı alan kadınların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve ilişkili faktörleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Yöntem: Araştırmanın örneklemini; İstanbul ilinde bulunan bir eğitim ve araştırma hastanesinin Obezite Polikliniğinde tedavi-takibi yapılan ve hekim tarafından Metabolik sendrom tanısı konan, araştırmaya katılmayı kabul eden, 18 yaş üzeri 225 kadın oluşturdu. Veriler, Hasta Tanıtım Formu ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçek-II kullanılarak toplandı. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde ortalama, yüzdelik, t testi, Kruskal Wallis testi kullanıldı ve anlamlılık p<.05 olarak kabul edildi. Bulgular: Kadınların yaş ortalaması 49.08±12.69 yıl olup; %56.9u ilk ve orta okul eğitim düzeyine sahip, %80i evli, %86.2si çocuk sahibi ve %88.9u ev hanımıdır. Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ÖlçekII ortalama toplam puanının 130.74±18.77 olduğu belirlendi. Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçek-IIde en yüksek alt boyut puanının manevi gelişim, en düşük alt boyut puanının ise fi ziksel aktivite alanında olduğu saptandı. Sonuç: Metabolik sendromlu kadınların sağlıklı yaşam biçimi davranışları puanı orta düzeydedir ve fi ziksel aktiviteleri yetersizdir. Buna göre; metabolik sendromlu kadınların sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz alışkanlığı kazanmaları için desteklenmesi ve yaşam tarzı deği- şiklikleri konusunda motive edilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Kadın Hastalıkları ve Doğum Kadın Araştırmaları Hemşirelik Aile Çalışmaları

Determining the Healthy Lifestyle Behaviors and Related Factors on Women with Metabolic Syndrome

Öz:

Introduction: The adoption of healthy lifestyle behaviors are considered to be the basic principles of health promotion in the treatment of metabolic syndrome. Aim: To determine healthy lifestyle behaviors and the affecting factors these behaviors have on women with metabolic syndrome. Methods: The sample comprised 225 women 18 years and over who were diagnosed and treated for metabolic syndrome in the obesity outpatient clinic of a teaching and research hospital in Istanbul. The data was collected by a questionnaire which includes sociodemographic information and the Health Promoting Lifestyle Profi le Scale-II. Data were analyzed using descriptive statistics, student-t, and Kruskal-Wallis test, and the signifi cance level was accepted as p<.05. Results: The mean age of women was 49.08±12.69 years. 56.9% of them graduated from primary school, 80% were married, 86.2% had children, and 88.9% were housewives. It was found that the mean total score on the Health Promoting Lifestyle Profi le Scale-II was 130.74±18.77. The highest score on the scale was in the selfactualization subscale and the lowest score was in the habitual regular exercise behaviors subscale. Conclusion: It was concluded that healthy lifestyle behaviors of women with metabolic syndrome were at a moderate level and that exercise was inadequate. Therefore, women with metabolic syndrome should be encouraged and motivated to make healthy lifestyle changes including better diet and regular exercise.

Anahtar Kelime:

Konular: Kadın Hastalıkları ve Doğum Kadın Araştırmaları Hemşirelik Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1 . Oğuz A. Metabolik sendrom. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2008; 18(2):57-61.
2 . Ritchie SA, Connell JMC. The link between abdominal obesity, metabolic syndrome and cardiovascular disease. Nutrition, Metabolizm & Cardiovascular Diseases 2007; 17:319-26. http://dx.doi.org/10.1016/j.numecd.2006.07.005
3 . Tamsma JT, Jazet IM, Beishuizen ED, Fogteloo AJ, Meinders AE, Huisman. The metabolic syndrome: A vascular perspective. European Journal of Internal Medicine 2005; 16:314-20. http://dx.doi.org/10.1016/j.ejim.2005.01.011
4 . Prevalence and trends of metabolic syndrome in the adult U.S. population, 1999-2010. J Am Coll Cardiol 2013; 62(8):697-703. http://dx.doi.org/10.1016/j.jacc.2013.05.064
5 . Kozan O, Oğuz A, Abacı A, Erol C, Ongen Z, Temizhan A, Çelik S. Prevalence of the metabolic syndrome among Turkish adults. European Journal of Clinical Nutrition 2007; 61:54853.
6 . Oğuz A, Altuntaş Y, Karşıdağ K, Güleç S, Temizhan A, Sur H. The prevalence of metabolic syndrome in Turkey. Obesity Reviews 2008; 9(3):270.
7 . Yalın S, Gök H, Toksöz R. Sedanter kişilerde kısa dönem düzenli egzersizdiyet programının lipid profi li üzerindeki etkiler. Anadolu Kardiyoloji Dergisi 2001; 1:179-88.
8 . Carr DB, Utzschneider KM, Hull RL, Kodama K, Retzlaff BM, Brunzell JD, et al. Intra-abdominal fat is a major determinant of the NCEP - ATP III criteria for the metabolic syndrome. Diabetes 2004; 53:2087-94. http://dx.doi.org/10.2337/diabetes.53.8.2087
9 . Grundy SM, Cleeman JI, Merz CNB, Brewer HB, Clark LT, Hunninghake DB, et al. Implications of recent clinical trials for the National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III Guidelines. Circulation 2004; 110:227-39. http://dx.doi.org/10.1161/01.CIR.0000133317.49796.0E
10 . Brown TM, Vaidya D, Rogers WJ, Waters DD, Howard BV, Tardif J, Bittner V. Does prevalence of the Metabolic Syndrome in women with coronary artery disease differ by the ATP III and IDF criteria? Journal of Womens Health 2008; 17(5):841-7. http://dx.doi.org/10.1089/ jwh.2007.0536
11 . Yılmazel G, Çetinkaya F, Naçar M. Hemşirelik öğrencilerinde sağlığı geliştirme davranışları. TAF Preventive Medicine Bulletin 2013; 12(3):261-70.
12 . Arslan C, Ceviz D. Ev hanımı ve çalışan kadınların obezite prevalansı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2007; 21(5):211-20.
13 . Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The health-promoting lifestyle profi le: Development and psychometric characteristics. Nurs Res. 1987; 36(2):76-81. http://dx.doi.org/10.1097/00006199-198703000-00002
14 . Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği IInin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 12(1):1-13.
15 . Altıparmak S, Koca Kutlu A. 15-49 yaş grubu kadınlarda sağlığı geliştirme davranışları ve etkileyen faktörler. TAF Preventive Medicine Bulletin 2009; 8(5):421-26.
16 . Coşkun Güner İ, Demir F. Ameliyathane hemşirelerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 9(3):17-25.
17 . İlhan N, Batmaz M, Akhan LU. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010; 3(3):34-44.
18 . Sonmezer H, Cetinkaya F, Nacar M. Healthy life-style promoting behaviour in Turkish women aged 18-64. Asian Pac J Cancer Prev. 2012; 13(4):1241-5. http://dx.doi.org/10.7314/APJCP.2012.13.4.1241
19 . Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005; 9(2):26-34.
20 . Tokuç B, Berberoğlu U. Edirne merkez ilçe ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerde sağlığı geliştirici davranışlar. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6(6):421-6.
21 . Cihangiroğlu Z, Deveci SE. Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi 2011; 16(2):78-83.
22 . Karaca A, Ergen E, Koruç Z. [Fiziksel Aktivite Değerlendirme Anketi (FADA) güvenirlik ve geçerlik çalışması]. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi 2000; 11(3):17-28.
23 . Soyuer F, Ünalan D, Elmalı F. [Normal ağırlıklı ve obez üniversite öğrencilerinde fi ziksel aktivite]. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2010; 7(2):862-72.
24 . Hacıhasanoğlu R ve Gözüm S. The effect of patient education and home monitoring on medication compliance, hypertension management, healthy lifestyle behaviours and BMI in a primary health care setting. Journal of Clinical Nursing 2010; 20(5):692-705.
25 . Kaya M, Bahar Özvarış Ş, Atlas H, Altay M, Atik Ç, Aytekin G, et al. Ankara da bir sağlık ocağına ve belediyeye ait bir spor kompleksine başvuran 18 yaş üzeri kadınların sağlığı geliştirici yaşam biçim düzeylerinin belirlenmesi. Toplum Hekimliği Bülteni 2009; 28(1):8-13.
26 . Corwin EJ, McCoy CS, Whetzel CA, Ceballos RM, Klein LC. Risk indicators of Metabolic Syndrome in young adults: A preliminary investigation on the infl uence of tobacco smoke exposure and gender. Heart & Lung 2006; 35(2):119-29. http://dx.doi.org/10.1016/j. hrtlng.2005.09.003
27 . Appel SJ, Jones ED, Kennedy-Malone L. Central obesity and the Metabolic Syndrome: Implications for primary care providers. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners 2004; 16(8):335-42. http://dx.doi.org/10.1111/j.1745-7599.2004.tb00456.x 28. Abacı A.
28 . Kardiyovasküler risk faktörlerinin ülkemizdeki durumu. Türk Kardiyol Dern Arş 2011; 39(4):1-5.

APA	KARAKOÇ KUMSAR A, ÇINAR PAKYÜZ S (2015). Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. , 19 - 24.
Chicago	KARAKOÇ KUMSAR Azime,ÇINAR PAKYÜZ Sezgi Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. (2015): 19 - 24.
MLA	KARAKOÇ KUMSAR Azime,ÇINAR PAKYÜZ Sezgi Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. , 2015, ss.19 - 24.
AMA	KARAKOÇ KUMSAR A,ÇINAR PAKYÜZ S Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. . 2015; 19 - 24.
Vancouver	KARAKOÇ KUMSAR A,ÇINAR PAKYÜZ S Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. . 2015; 19 - 24.
IEEE	KARAKOÇ KUMSAR A,ÇINAR PAKYÜZ S "Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi." , ss.19 - 24, 2015.
ISNAD	KARAKOÇ KUMSAR, Azime - ÇINAR PAKYÜZ, Sezgi. "Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi". (2015), 19-24.

APA	KARAKOÇ KUMSAR A, ÇINAR PAKYÜZ S (2015). Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 12(1), 19 - 24.
Chicago	KARAKOÇ KUMSAR Azime,ÇINAR PAKYÜZ Sezgi Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma 12, no.1 (2015): 19 - 24.
MLA	KARAKOÇ KUMSAR Azime,ÇINAR PAKYÜZ Sezgi Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, vol.12, no.1, 2015, ss.19 - 24.
AMA	KARAKOÇ KUMSAR A,ÇINAR PAKYÜZ S Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma. 2015; 12(1): 19 - 24.
Vancouver	KARAKOÇ KUMSAR A,ÇINAR PAKYÜZ S Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma. 2015; 12(1): 19 - 24.
IEEE	KARAKOÇ KUMSAR A,ÇINAR PAKYÜZ S "Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi." Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 12, ss.19 - 24, 2015.
ISNAD	KARAKOÇ KUMSAR, Azime - ÇINAR PAKYÜZ, Sezgi. "Metabolik Sendromlu Kadınlarda Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi". Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma 12/1 (2015), 19-24.