Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği
Yıl: 2012 Cilt: 9 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 36 - 42 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği
Öz: Amaç: Araştırma, hastanede çalışan sağlık personeli için bir İş Güvenliği Ölçeği (İGÖ) geliştirmek amacıyla yapıldı. Yöntem: Araştırma, metodolojik bir çalışma olup, İl Sağlık Müdürlüğünden izin alındıktan sonra Şubat 2010 tarihinde, devlet hastanelerinde çalışan 522 hemşire, 232 hekim ve 271 diğer sağlık personeli ile gerçekleştirildi. Verilerin toplanmasında, demografik özelliklere yönelik 9 soruyu kapsayan anket ve 75 maddelik taslak iş güvenliği ölçeği kullanıldı. Ölçek geliştirme süreci; literatür doğrultusunda maddelerin oluşturulması ile başlamış, meslektaşlardan görüş alınarak yüzey geçerliliği, uzman görüşleri doğrultusunda kapsam geçerliliği, iç tutarlılığı/ güvenirliliği test etmek için madde-toplam puan korelasyon ve Cronbach Alpha değerlerinin hesaplanması ile sürdürülmüş ve yapı geçerliliğini test etmek için faktör analizi ile sonlandırılmıştır. Bulgular: Uzman görüşü doğrultusunda ölçeğin CVI (Content Validity Index)= .92 dir. Güvenirliliği için madde-toplam puan korelasyon değerleri= 0.47-0.74, Cronbach Alpha değeri= 0.96dır. Yapı geçerliliği için açıklayıcı faktör analizi yapıldı, ölçeğin KMO (Kaiser-MeyerOlkin)= 0.95, Bartlett test χ2 = 30368.18; p= 0.000, anti-imaj r değerleri= 0.97-0.90 arasında bulundu. Döndürme sonrasında faktör yük değeri 0.50 altında olan maddeler ölçekten çıkarılarak, ölçek 45 madde ve 7 alt faktör ile son şeklini aldı. Sonuç: Bu ölçek iş güvenliğinin değerlendirilmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araçtır.
Anahtar Kelime: Konular:
A Study in Scale Development: The Occupational Safety Scale (OSS) for Health Care Personnel Working in Hospital
Öz: Aim: To describe the development of an occupational safety scale (OSS) for health personnel working in hospital. Method: This methodological study was done after obtaining written permission from the Provincial Directorate of Health in Trabzon in February, 2010. It was conducted on 522 nurses, 232 physicians and 271 other health personnel working in state hospitals. During data collection, a questionnaire composed of 9 questions regarding demographic characteristics and a 75-item draft scale of occupational safety were used. The scale development process began by consulting the literature, by consulting colleagues for face validity and by consulting experts for content validity. Next, item-total correlations and Cronbach's alpha values were calculated for internal consistency and reliability. Lastly, factor analysis was used to test construct validity. Results: According to the views of specialists, the scale s CVI was .92. For reliability, item-to-total item correlations ranged from 0.47 to 0.74. The Cronbach Alpha was 0.96. For the construct validity, exploratory factor analysis was done, and its KMO was determined to be 0.95, Bartlett test was χ2= 30368.18; p= 0.000, and anti-image r values were between 0.97 and 0.90. After the rotation, items with a factor load of lower than 0.50 were removed from the scale, and the scale was composed of 45 items and 7 subscales. Conclusion: The scale was a valid and reliable tool to use in the evaluation of occupational safety.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Sabuncuoğlu Z. İnsan kaynakları yönetimi. Bursa: Ezgi Kitabevi; 2000.
- 2. Kaynak T, Adal Z, Ataay İ, Uyargil C, Sadullah Ö, Acar CA ve ark. İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri; 1998.
- 3. Abdullah NAC, Spickett JT, Rumckev KB, Dhaliwal SS. Validity and reliability of the safety climate measurement in Malaysia. International Review of Business Research Papers 2009;5:111-141.
- 4. Bektaş G, İşçi E, Haçıroğlu M. Tıbbi atıkların çevre sağlığına etkileri ve Haseki Devlet Hastanesi ve İ.Ü. Kardiyoloji Enstitüsünde hasta başına düşen tıbbi atik miktarının tespiti ile ilgili bir araştırma. Hastane Yönetimi 2005; Temmuz-Ağustos-Eylül: 24-31.
- 5. Bahçecik N., Öztürk H. The occupational safety and health in hospital from the point of nurses. Collegium Antropologicum 2009;33:1205-14.
- 6. Uğurlu N, Yılmaz B, Karabacak F. İki farklı hastanede çalışan hemşirelerin mesleki risk faktörlerinin belirlenmesi. İ.Ü. F.N. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2010;18:19-25.
- 7. JointCommission International accreditation standardsfor hospitals,standards lists version. USA: Joint Commission International; 2010.p.193-195.
- 8. Çinal A, Demir M. Hastanelerde hizmet standartları. T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı, Ankara: Pozitif matbaa Ltd. Şti.; 2011.
- 9. Hasta ve çalışan güvenliğinin sağlanmasına dair yönetmelik. Resmi Gazete, 06 Nisan 2011, Sayı 2789.
- 10. Sezgin B. Kalite belgesi alan hastanelerde çalışma ortamı ve hemşirelik uygulamalarının hasta ve hemşire güvenliği açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2007:44-48.
- 11. Türkmen E, Badır A, Balcı S, Topçu-Akkuş S. Hemşirelik iş indeksihemşirelik çalışma ortamını değerlendirme ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Güvenirlik ve geçerlilik Çalışması. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2011;2:5-20.
- 12. Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi; 2010.p.177,206.
- 13. Dindar İ, İşsever H, Özen M. Edirne merkezindeki hastanelerde görev yapan hemşirelerde iş ile ilgili rahatsızlıklar ve konulan tanılar. Hemşirelik Forumu Dergisi 2004;7:59-63.
- 14. Dindar İ, İşsever H, Özen M. Edirne merkezindeki hastanelerde görev yapan hemşirelerde travmalar ve iş doyumu. Hemşirelik Forumu Dergisi 2005: Temmuz-Ağustos; 18-23.
- 15. Clarke SP, Schubert M, Korner T. Sharp-device injuries to hospital staff nurses in 4 countries. Infection Control & Hospital Epidemiology 2007;28:473-478.
- 16. Alçelik A, Deniz F, Yeşildal N. AİBÜ Tıp Fakültesi Hastanesinde görev yapan hemşirelerin sağlık sorunları ve yaşam alışkanlıklarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005;4:55-65.
- 17. Ergör A, Kılıç B, Gürpınar E. Sağlık ocaklarında iş riskleri. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 2003;16:44-50.
- 18. Bayık A, Erefe İ, Özsoy SA. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin koruyucu sağlık davranışları, sağlık sorunları ve karşılaştıkları mesleki riskler. II. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi; 1990. p. 63-74.
- 19. Özabacı N, Pektekin Ç. Hemşirelerde çalışma koşullarına bağlı olarak oluşan fiziksel, ruhsal, sosyal sorunlar ve nedenleri. II. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi; 1992. p.377-385.
- 20. Şencan H. Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2005.
- 21. Altunışık R, Çoşkun R, Bayraktaroğlu S, Yıldırım E. Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık; 2010.
- 22. Erkus A. Psikometri. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 2003.
- 23. Erefe İ. Veri toplama araçlarının niteliği. In: I Erefe, ed. Hemşirelikte Araştırma. Ankara: Odak Ofset; 2002. p.169-187.
- 24. Tezbaşaran AA. Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları; 1997.
- 25. Büyüköztürk S. Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık, 2009.
- 26. Oner, N. Kültürlerarası ölçek uyarlamasında bir yönetim bilim modeli. Psikoloji Dergisi 1987;6:80-83.
- 27. Sipahi B, Yurtkoru ES, Cinko M. Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş; 2008.
| APA | Öztürk H, BABACAN E (2012). Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği. , 36 - 42. |
| Chicago | Öztürk Havva,BABACAN Elif Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği. (2012): 36 - 42. |
| MLA | Öztürk Havva,BABACAN Elif Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği. , 2012, ss.36 - 42. |
| AMA | Öztürk H,BABACAN E Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği. . 2012; 36 - 42. |
| Vancouver | Öztürk H,BABACAN E Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği. . 2012; 36 - 42. |
| IEEE | Öztürk H,BABACAN E "Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği." , ss.36 - 42, 2012. |
| ISNAD | Öztürk, Havva - BABACAN, Elif. "Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği". (2012), 36-42. |
| APA | Öztürk H, BABACAN E (2012). Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 9(1), 36 - 42. |
| Chicago | Öztürk Havva,BABACAN Elif Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma 9, no.1 (2012): 36 - 42. |
| MLA | Öztürk Havva,BABACAN Elif Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, vol.9, no.1, 2012, ss.36 - 42. |
| AMA | Öztürk H,BABACAN E Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma. 2012; 9(1): 36 - 42. |
| Vancouver | Öztürk H,BABACAN E Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma. 2012; 9(1): 36 - 42. |
| IEEE | Öztürk H,BABACAN E "Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği." Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 9, ss.36 - 42, 2012. |
| ISNAD | Öztürk, Havva - BABACAN, Elif. "Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Hastanede Çalışan Sağlık Personeli İçin İş Güvenliği Ölçeği". Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma 9/1 (2012), 36-42. |
