Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri

Yıl: 2013 Cilt: 5 Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 205 - 225 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri

Öz:
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e modernleşme hareketlerinin anlamlan- dırılması toplumsal katmanların kimlik oluşturma süreçlerinde en iyi kavranabilir. Buradaki sürecin anlaşılması toplum katmanlarının kültürel çözülmeleri için önemli bir etkendir. Zira geleneksel olarak Osmanlı’dan Cumhuriyet’e toplumsal katmanlar ilk önce kimlik oluşturmuşlar daha sonra söz konusu kimlikler üzerine kültürlerini inşa etmişlerdir. Bu du- rum gerek muhafazakar kültür gerekse Kemalist kültür için geçerli ol- muştur. Her iki kültür kodunun da kimlikleri Osmanlı’nın son dönemle- rine doğru oluşmaya başlamış ve Cumhuriyet ile birlikte yapılanmalarına devam etmişlerdir. Fakat her iki toplumsal kültür Cumhuriyet dönemi boyunca organik benzeşim göstermişlerdir. Geleneksel olarak varolu- şunu devlet üzerinden tanımlayan ve bu şekilde kültürel bir alan bulan muhafazkar kültürü, gerek Cumhuriyet’in ilk yıllarında gerekse daha sonraları Kemalist kültür iktidar oldukça kendine örnek almıştır. Onlar da muhafafazakar kültürdeki devletçi ve geleneksellik batağına saplan- mışlardır. Ancak bunun gibi muhafazakar kültür de iktidar oldukça Ke- malist kültür kodunun reflekslerini göstermiştir. Peki bir kültür sorunu olan bu Türk siyasetinin kısır ve tuhaf döngüsü nasıl çözülmeldir? İşte söz konusu kısır döngünün kırılması için evrensel bağlamda bilgi yapı- sındaki değişmelerin senkronik takibi yapılmalıdır. Çünkü bilgi değişimi ve dönüşümünün takibiyle kültürün zaman, mekan ve insan algısı gün- cellenir. Böylece Osmanlı’dan Cumhuriyet’e tarihsel bağlamda kamufle kültüre sahip olan muhafazkar ve Kemalist kültür dinamizm kazanır ve demokrasi, bireyin üstünlüğü ve insan hakları gibi evrensel değerler di- zisine bağlanabilir.
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Tarih Siyasi Bilimler Kültürel Çalışmalar Müzik Edebiyat Sanat

The cultural movements of the conservative and kemalist modernization from ottoman empire to the republic in tradition and mutation pendulum

Öz:
The making sense of modernization movements from Ottoman Empire to the Republic can be best seen in the identification processes of social layers. Understanding this process is a significant determinant for the cultural disengagement of social layers since traditionally those social layers from Ottoman Empire to the Republic first created an identity, then constructed their culture on that identity. This situation went for both the conservative culture and the Kemalist culture. The identities of both culture codes started to come into being towards the last epoch of Ottoman Empire and continued structuring. However, both social cultures showed organic similarity throughout the Republican epoch. As long as it was the power, the Kemalist culture, in the first years of the Republic and later, took exemplary of the conservative culture which traditionally defined its existence over the state and found a cultural ground in this way. They, too, were stuck in statist and traditionalist swamp in the conservative culture. Nevertheless, like this, the conservative culture showed the reflections of the Kemalist culture as long as it was the power. How should this vicious and queer circle of the Turkish politics which is a cultural problem be solved? In order to cease the vicious circle in question, a synchronic tracing of the changes of the information structure in universal context must be done because with the tracing of data mutation and transformation, the time, space, and human perception of the culture is updated. Thence, the conservative and Kemalist cultures –which have a mask culture in the historical context from Ottoman Empire to the Republic- can acquire dynamism and the democracy can be linked to universal values sequence such as the superiority of the individual and human rights.
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Tarih Siyasi Bilimler Kültürel Çalışmalar Müzik Edebiyat Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Ayvazoğlu, Beşir. Tanrıdağı’ndan Hıra Dağı’na. İstanbul: Kapı Yayınları, 2009.
  • Berkes, Niyazi. Türkiye’de Çağdaşlaşma. Ed. Ahmet Kuyaş. İs- tanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2012.
  • Bozkurt, Mahmut Esat. Liberalizm Masalı. Ed. Atatürk’ün Bütün Eserleri Çalışma Grubu. İstanbul: Kaynak Yayınları, 2008.
  • Gökalp, Ziya. “Halk Medeniyeti.” Halka Doğru I, no. 14 (1329). Aktaran Şerif Mardin, Türk Modernleşmesi, ed. Mümtaz'er Türköne ve Tuncay Önder (İstanbul: İletişim Yayınları, 2011).
  • Göle, Nilüfer. Melez Desenler. İstanbul: Metis Yayınları, 2008.
  • Gündem, Mehmet. İçe Kritik Bakış: Din-Felsefe-Laiklik. İstanbul: İyi Adam Yayınları, 1999.
  • Karpat, Kemal H. Türkiye’de Siyasal Sistemin Evrimi 1876-1980. Çev. Esin Soğancılar. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları, 2007.
  • Mardin, Şerif. Jön Türklerin Siyasi Fikirleri 1895-1908. İstanbul: İletişim Yayınları, 2011.
  • Mardin, Şerif. Türk Modernleşmesi. Ed. Mümtaz’er Türköne ve Tuncay Ön- der. İstanbul: İletişim Yayınları, 2011.
  • Shayegan, Daryush. Yaralı Bilinç. Çev. Haldun Bayrı. İstanbul: Metis Yayınları, 2007.
  • Weber, Max. Protestan Ahlâkı ve Kapitalizmin Ruhu. Çev. Zeynep Gürata. Ankara: Ayraç Kitabevi, 2009.
  • Zürcher, Erik Jan. Milli Mücadelede İttihatçılık. Çev. Nüzhet Salihoğlu. İstanbul: İletişim Yayınları, 2010.
  • Zürcher, Erik Jan. Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. Çev. Yasemin Saner. İstan- bul: İletişim Yayınları, 2009.
APA Kaya S (2013). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri. , 205 - 225.
Chicago Kaya Semih Batur Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri. (2013): 205 - 225.
MLA Kaya Semih Batur Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri. , 2013, ss.205 - 225.
AMA Kaya S Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri. . 2013; 205 - 225.
Vancouver Kaya S Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri. . 2013; 205 - 225.
IEEE Kaya S "Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri." , ss.205 - 225, 2013.
ISNAD Kaya, Semih Batur. "Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri". (2013), 205-225.
APA Kaya S (2013). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri. Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi, 5(13), 205 - 225.
Chicago Kaya Semih Batur Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri. Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi 5, no.13 (2013): 205 - 225.
MLA Kaya Semih Batur Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri. Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi, vol.5, no.13, 2013, ss.205 - 225.
AMA Kaya S Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri. Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi. 2013; 5(13): 205 - 225.
Vancouver Kaya S Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri. Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi. 2013; 5(13): 205 - 225.
IEEE Kaya S "Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri." Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi, 5, ss.205 - 225, 2013.
ISNAD Kaya, Semih Batur. "Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhafazakâr ve kemalist modernleşmenin gelenek ve değişim sarkacındaki kültürel devinimleri". Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi 5/13 (2013), 205-225.