Yıl: 2015 Cilt: 55 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 15 - 30 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi

Öz:
Bu çalışma mısır bitkisinde zararlı yaprakpiresi Zyginidia sohrab Zatchvakin (Hemiptera: Cicadellidae)ın biyoekolojsinin belirlenmesi amacıyla 2010-2012 yılları arasında Diyarbakır ilinde yürütülmüştür. Bu amaçla, zararlının doğaya ilk çıkış zamanı, alternatif konukçuları, ana ve ikinci ürün mısırdaki popülasyon gelişimi ve yılda verdiği döl sayısı belirlenmiştir. Çalışmalar mart ayından itibaren aralık ayına kadar haftalık olarak mısır ekiliş alanları ve tarım dışı alanlarda yürütülmüştür. Çalışma sonucunda, Z. sohrabın en erken nisan ayı ortasında doğaya çıktığı, dar yapraklı yabancıotlar üzerinde beslenerek en fazla Sorghum halepense (L.) Pers. (Kanyaş)yi tercih ettiği ve haziran ayı başında ana ürün mısıra geçtiği belirlenmiştir. Ana ürün mısırda Z. sohrab popülasyonunun artarak olgunlaşma döneminde en üst seviyeye ulaştığı, hasattan sonra popülasyonun ikinci ürün mısıra göç ettiği ve ikinci üründe popülasyonun generatif- olgunlaşma döneminde en yüksek seviyeye ulaştığı belirlenmiştir. İkinci ürün mısırda sarı yapışkan tuzaklarda yakalanan ortalama birey sayısının, ana ürüne mısıra göre sekiz kat daha fazla olduğu ve Z. sohrab popülasyon oranının mısır bitkisinde beslenen diğer yaprakpiresi türleri (E. decipiens A. Decedens ve P. striatus) içinde %90ın üzerine çıkarak tek hakim tür haline geldiği belirlenmiştir. Z. sohrabın bir yılda beş döl verdiği ve hava sıcaklıklarına bağlı olarak aralık ayında ergin dönemde diyapoza girdiği belirlenmiştir. Zararlı yoğunluğu artıran yabancıotlara karşı etkili bir mücadele ile gerektiği ve kimyasal mücadelede dışında alternatif mücadele yöntemleri ile biyolojik mücadele üzerine çalışmalar yapılması kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Ekoloji Ziraat Mühendisliği Entomoloji

Studies on Bio-ecology of Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae), harmful leafhopper on maize plant in Diyarbakir Province

Öz:
This study was carried out in order to determine the bio-ecology of harmful corn leafhopper, Zyginidia sohrab Zatchvakin (Hemiptera: Cicadellidae) on maize plant in Diyarbakir province in the years of 2010 and 2012. For this purpose, its first emergence time to the nature, alternative host plants, population development in main and second crop maize and the number of generations per year were determined. The studies were done weekly from March to December at the maize cultivated areas and non agriculture land. It was found that Z. sohrab was came out at the earliest in the middle of April to nature, fed on narrow leaf weeds, especially the most preferred as weed was Sorghum halepense (L.) Pers. (Johnson grass), and passed to the main crop maize in the beginning of June. The population of Z. sohrab reached to peak level at the maturity stage on main crop maize, after the harvest, the population of Z. sohrab passed to the second crop maize and reached also to a peak level at the generative and maturity stage on the second crop maize was determined. The mean number of Z. sohrab adults detected on the yellow sticky traps at the second crop maize were eight time more than the main crop maize and it was also determined that the rate of population Z. sohrab became only dominated species by increasing over 90% among the other leafhopper species (E. decipiens and A. decedens, P. striatus) feeding on the maize plant. Besides it was determined that Z. sohrab gave five generations per year and entered to diapause period as adult depending on temperature in December. It was concluded that effective control against the weeds increasing density of the pest should be performed and except for chemical control, alternative control methods and biological control must be conducted on Z.sohrab.
Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Ekoloji Ziraat Mühendisliği Entomoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
0
0
0
  • Ahmed E. 2008. Meram (Konya) İlçesinde solanaceae familyasına ait sebzelerde zararlı Cicadellidae ve Cixiidae (Homoptera) türleri. Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış), S.U. Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya. Al-Wahaibi A. K. and Morse J.G. 2003. Homalodisca coagulata (Hemiptera: Cicadellidae) embryonic development at constant temperatures. Florida Entomologist, 86 (4), 477- 478.
  • Alaoğlu Ö., Ercan B., Sade B., Soylu S, Öztemiz S., Patla Ç., Güneş A., Uysal M. ve Fidan H. 2007. Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)’ın mısır (Zea mays L) bitkisinde popülasyon gelişimi ile yoğunluğunun verim ve verim öğeleri üzerine etkileri. Bitkisel Araştırma Dergisi, 1: 1–7.
  • Albarracin E.L., Paradell S. and Virla G.E. 2008. Cicadellidae (Hemiptera: Auchenorrhyncha) assosiated with maize crops in Northwestern Argentine, influence of the sowing date and phenology of their abundance and diversity. Maydica, 53: 289-296.
  • Anonymous, 2011. Bitkisel üretim istatistikleri, http://www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: Nisan 2013). Arzone A. and Vidano C. 1984. Phytopathological consequnences of migrations of Zyginidia pullula from grasses to cereals. Fifth Auchenorrhyncha Meeting in Davos, Switzerland August 28-31, 1984, Mitt. Schweiz, Ent. Ges. 57 (4): 406-407 Başpınar H ve Uygun N. 1992. Adana ili turunçgil bahçelerinde Asymmetresca decedens (Poali) ve Empoasca decipiens Poali (Homoptera, Cicadellidae)’nin popülasyon dalgalanmaları ve zararı üzerine çalışmalar. Türkiye II. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 13-16 Ekim 1987Adana, 533–540.
  • Bhatnagar P. and Lakra R. K, 2003. Incidence of cicadellids on jujube. Annals of Plant Protection Sciences, 11 (2): 379-380.
  • Büyükkarakuş L. 2010. Diyarbakır İli İkinci Ürün Mısır (Zea mays L.)’da Sorun Olan Yabancıot Türlerinin Belirlenmesi ve Farklı Ekim Yöntemlerinin Yabancı Otlanmaya Etkisi. Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), Y. Y. Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, ,Van, 35 s.
  • Ercan B. 2006. Konya İlinde Mısırda Zararlı Cicadellidae (Homoptera: Auchenorrhyncha) Türleri Üzerine Tespiti ve Popülasyon Gelişimi Üzerinde Araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, S. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 55 s.
  • Ercan B. ve Uysal M. 2007. Konya ilinde önemli bir mısır zararlısı Zygnidia sohrab Zatcvatkin (Cicadellidae) ve Popülasyon Gelişimi. Türkiye II. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 27-29 Ağustos, 2007 Isparta, 55.s Gözüaçık C. ve Mart C. 2005. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde mısırda zararlı Lepidoptera türleri, yoğunlukları ve yayılışlarının belirlenmesi üzerinde çalışmalar. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (4), 11-16.
  • Güçlü S. and Özbek H. 1994. Erzurum yöresinde Cicadellidae (Homoptera: Auchenorrhyncha) türleri üzerinde faunistik ve sistematik çalısmalar III. Typhlocybinea. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25 (1), 78-93.
  • Hogg D. B. 1985. Potato leafhopper (Homoptera: Cicadellidae) immature development, life tables, and population dynamics under fluctuating temperature regimes. Environmental Entomology, 14 (3), 349-355.
  • Jabbar A. 1974. Bioecology and Control of Zyginidia guyumi (Ahmed) (Typhlocybinae: Homoptera) A Pest of Wheat And Maize in West Pakistan. University of Karachi/ Department of Zoology, 272 p.
  • Kalkandelen A. 1974. Orta Anadolu’da (Hom. Cicadellidae) Türlerinin Taksonomileri Üzerine Araştırmalar. Zirai Mücadele ve Karantina Genel Müdürlüğü, Araştırma Eserleri Serisi, Ankara, 221 s.
  • Kansu İ. A. 2000. Genel Entomoloji. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara, 428 s. Larsen K. J., Madden L. V. and Nault R. 1990. Effect of temperature and host plant on the development of the blackfaced leafhopper. Entomologia Experimentalis et Applicata, 55 (3): 285-294.
  • Lodos N. 1982. Türkiye Entomolojisi (Genel, Uygulamalı, Faunistik). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:429, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova-İzmir, Cilt II, 591 s. MacGill I. E. 1932. The Biology of Erythroneura (Zygina) pallidifrons, Edwards. Bull. Ent. Res. 23: 33-43.
  • Matsumura K., Yoshida K. and Matsumura M. 2012. Estimation of climatic factors relating to occurrence of the maize orange leafhopper, Cicadulina bipunctata. Population Ecology, 54 (3): 397-403.
  • Mutlu Ç. 2007. Diyarbakır ili II. ürün mısır ekiliş alanlarındaki Cicadellidae (Homoptera) türleri ve popülasyon değişimlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, M. K.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Antakya. 65 s.
  • Mutlu Ç., Sertkaya E. and Güçlü Ş. 2008. Diyarbakır ili ikinci ürün mısır alanlarında Cicadellidae (Homoptera) familyasına bağlı önemli türlerin popülasyon değişimleri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 32 (1), 21-32.
  • Mutlu Ç. 2013. Diyarbakır İlinde Mısır Bitkisinde Zararlı Yaprak Piresi Zyginidia sohrab Zachvatkin, 1947 (Hem.: Cicadellidae)’ In Biyolojisi ve Yumurta Parazitoiti Anagrus atomus L. (Hym.: Mymarıdae) İle Arasındaki İlişkiler. Doktora Tezi, M. K. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Antakya, 139 s. Naseri B., Fathipour Y. and Talebi A. A. 2008. Population fluctuation and thermal requirement for development of Empoasca decipiens (Homoptera, Cicadellidae) on different bean species in natural conditions. Journal of the Entomological Research Society, 10 (3): 11-23.
  • Nast J. 1972. Palaearctic Auchenorrhyncha (Homoptera), An annotated check list. Polish Scientific Publ. Warszawa. 550p. Nault L. R., Gordon D. T., Rohertson D. C. and Bradfute O. E. 1976. Host range of maize chlorotic dwarf virus. Plant Dis. Rep. 60: 374-377.
  • Olsen K. N., Cone W. W. and Wright L. C. 1998. Influence of temperature on grape leafhoppers in south central Washington. Environmental Entomology, 27 (2), 401- 405.
  • Sade B., Soylu S., Palta Ç., Alaoğlu Ö., Öztemiz S., Ercan B. and Aksoyak Ş. G. 2007. Hibrit mısırda (Zea mays L) tane verimi ile Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae) ergin birey sayısı ve bazı verim öğelerinin korelasyonu ve path analizi. Bitkisel Araştırma Dergisi, 1: 1–7.
  • Sarı M., Akar F. and Karakaş F. 1999. Aydın Yöresinde Yetişen Kanyaş Bitkisinde (Sorghum Halepense L.) Vejetasyon Dönemlerine Göre Siyanür Düzeylerinin Belirlenmesi. J. of Veterinary and Animal Sciences, 23 (2), 381-384.
  • Sedlacek, J.D., Yeargan K.V. and Freytag P. H. 1986. Laboratory Life Table Studies of the Blackfaced Leafhopper (Homoptera: Cicadellidae) on Johnsongrass and Corn. Environ.Entomol., 15, 1119-1123.
  • Stoner W. N. and Gustin R. D. 1967. Biology of Graminella nigrifrons (Homoptera: Cicadellidae), a Vector of Corn (Maize) Stunt Virus. Annals of the Entomological Society of America, 60 (3), 496-505.
  • Şimşek Z. 1988. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde Mısır ve Darılarda Zararlı Olan Böcek Türleri, Tanınmaları, Yayılış Alanları ve Zararları Üzerinde Araştırmalar. Diyarbakır Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Yayını, No:6, 86s. Tokuda M. and Matsumura M. 2005. Effect of temperature on the development and reproduction of the maize orange leafhopper Cicadulina bipunctata (Melichar) (Homoptera: Cicadellidae). Applied Entomology and Zoology, 40 (2), 213-220.
  • Uygur F. N., Koch W. and Walter H. 1986. Çukurova Bölgesi Buğday-Pamuk Ekim Sistemindeki Önemli Yabancı Otların Tanımı. PLTS 4 (1). Josef Margraf, Aichtal. Valle R. R. 1985. Biology of the rice green leafhopper (GLH). International Rice Research Newsletter, 10 (1), 23.
  • Waloff N. 1994. Observations on Zyginidia scutellaris (Herrich-Schaeffer), Auchenorrhyncha: Typhalocybinae: Cicadellidae. Entomologist, 113: 20-27.
  • Virla G. E. and Paradell L. S. 2002. On the Biology of Planicephalus flavicosta, With Notes About İts Parasitoids in Northern Argentina. Fragmenta entomologica, Roma, 34 (1),171-187.
  • Virla E. G., Paradell S. L. and Diez P. A. 2003. Bioecologic studies on the corn leafhopper Dalbulus maidis (Insecta - Cicadellidae) in Tucumán, Argentina. Bol. San. Veg. Plagas, 29, 17-25.
  • Witt A. B. R. and Edwards P. B. 2000. Biology, distribution, and host range of Zygina sp. Hemiptera: Cicadellidae) a potential biological control agent for Asparagus asparagoides. Biol. Control, 18, 101–109.
  • Yılmaz E. ve Karsavuran Y. 2010. İzmir ili mısır tarlalarında Asymmetrasca decedens (Paoli, 1932) ve Zyginidia pullula (Boheman, 1845) (Homoptera: Cicadellidae) türlerinin popülasyon değişimi. Türk. Entomol. Derg., 34 (2), 241-250.
APA MUTLU Ç, SERTKAYA E (2015). Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi. , 15 - 30.
Chicago MUTLU ÇETİN,SERTKAYA ERDAL Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi. (2015): 15 - 30.
MLA MUTLU ÇETİN,SERTKAYA ERDAL Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi. , 2015, ss.15 - 30.
AMA MUTLU Ç,SERTKAYA E Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi. . 2015; 15 - 30.
Vancouver MUTLU Ç,SERTKAYA E Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi. . 2015; 15 - 30.
IEEE MUTLU Ç,SERTKAYA E "Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi." , ss.15 - 30, 2015.
ISNAD MUTLU, ÇETİN - SERTKAYA, ERDAL. "Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi". (2015), 15-30.
APA MUTLU Ç, SERTKAYA E (2015). Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi. Bitki Koruma Bülteni, 55(1), 15 - 30.
Chicago MUTLU ÇETİN,SERTKAYA ERDAL Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi. Bitki Koruma Bülteni 55, no.1 (2015): 15 - 30.
MLA MUTLU ÇETİN,SERTKAYA ERDAL Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi. Bitki Koruma Bülteni, vol.55, no.1, 2015, ss.15 - 30.
AMA MUTLU Ç,SERTKAYA E Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi. Bitki Koruma Bülteni. 2015; 55(1): 15 - 30.
Vancouver MUTLU Ç,SERTKAYA E Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi. Bitki Koruma Bülteni. 2015; 55(1): 15 - 30.
IEEE MUTLU Ç,SERTKAYA E "Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi." Bitki Koruma Bülteni, 55, ss.15 - 30, 2015.
ISNAD MUTLU, ÇETİN - SERTKAYA, ERDAL. "Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)'ın biyoekolojisi". Bitki Koruma Bülteni 55/1 (2015), 15-30.