Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi

ÖZTABAN, Şerife; adana, filiz

Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi

Şerife ÖZTABAN, (Adnan Menderes Üniversitesi, Uygulama ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Servisi Merkezi, Aydın, Türkiye)

Filiz ADANA (Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın Sağlık Yüksekokulu, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Aydın, Türkiye)

Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi

5 0

Yıl: 2015 Cilt: 17 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 21 - 36 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi

Öz:

Amaç: Araştırma, lise öğrencisi erkek ergenlere uygulanan bilişsel yaklaşım temelli problem çözme eğitiminin, problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzları ve öfke kontrolü üzerine etkisini belirlemeyi amaçlayan kontrol gruplu önson-test ile izleme ölçümlü müdahale tipi (yarı-deneysel) bir araştırma olarak yürütülmüştür. Yöntem: Araştırmanın evrenini, Aydın İli Mimar Sinan Anadolu Teknik, Teknik Lise ve Endüstri Meslek Lisesinde 2011-2012 öğretim yılında birinci ve ikinci sınıf öğrencileri (N:653) oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini, problem çözme envanteri puanı açısından benzer özellik gösteren ve çalışmayı kabul eden 30 kişi çalışma grubu, 60 kişi uygulamalı kontrol ve 60 kişi uygulamasız kontrol grubu olmak üzere 150 öğrenci oluşturdu. Her üç gruba da ilk görüşme, son görüşme, üç ay ve altı ay sonraki izlem görüşmesinde kişisel bilgi formu, Problem Çözme Envanteri (PÇE), Çok Boyutlu Öfke Ölçeği (ÇBÖÖ) ve Kişilerarası İlişki Tarzı Ölçeği (KTÖ) uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra One Way Anova testi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışma ve kontrol grupları arasında yaş, doğum yeri, yaşadığı il açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Araştırma kapsamına alınan deney grubundaki öğrencilerin eğitim öncesi PÇE, ÇBÖÖ, KTÖ alt ölçeği puanları ile eğitim sonrası 1. İzlem, 2. İzlem ve 3. İzlem puanları karşılaştırılmış olup PÇE, ÇBÖÖ, KTÖ alt ölçeği puanlarının eğitim öncesine göre anlamlı derecede düştüğü bulunmuştur. (p=0,001) Girişimli kontrol grubu ve girişimsiz kontrol grubundaki öğrencilerin de eğitim öncesi PÇE, ÇBÖÖ, KTÖ alt ölçeği puanları ile eğitim sonrası 1. İzlem, 2. İzlem ve 3. İzlem puanları karşılaştırılmış olup PÇE, ÇBÖÖ, KTÖ alt ölçeği puanlarının eğitim öncesine göre anlamlı derecede düştüğü bulunmuştur. (p=0.001) Sonuç: Ülkemizde erkeklerin öfkelerini ifade etmeleri, kadının ise öfkesini göstermemesi malesef artık doğal kabul edilmekte ve problem çözme becerilerinin kızların lehine değiştiğini birçok araştırma bu sonucu göstermektedir. Bu bağlamda lise öğrencisi erkek ergenlerde grup yaşantısı yoluyla uygulanan; problem çözme eğitimi programının lise öğrencilerinin kişilerarası iletişim ve problem çözme becerilerini geliştireceği, öfke duygusunu tanıyarak bu duyguyla baş edebilmelerinde etkili olduğu değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Davranış Bilimleri

The effect on their problem solving skills, interpersonal style and anger control of problem-solving training in male adolescents who are high school students

Öz:

Objective: The research was conducted observational measurements of a study and a control group with pre- and posttest evaluations (semi-experimental) to identify the effects of the cognitive approach-based problem solving education of adolescents problem-solving skills, interpersonal style, and anger control. Method: Research enviroment consisted of Mimar Sinan Aydın Anatolian Technical and Industrial High School first and second grade students (N:653) who were in the 2011-2012 academic year. The study included 150 students in terms of problem solving inventory scores similar properties, which were divided into 30 students as the study group, 60 interference control intervention and 60 no interference control group. It was were given personal consenting form, Problem Solving Inventory, Multidimensional Anger Scale and Interpersonal Style Scale at the first interview, the last interview, after three months and after six months. Data were used descriptive statistics with One Way Anova test. Results: It was not found a statistically significant difference between study and control group in terms of age, place of birth, the provinces (p> 0.05). Pre and post training (including 1st, 2nd and 3rd follow-up) subscale scores of experimental group students for Problem Solving Inventory, Multi-dimensional Anger Scale and Interpersonal Relation Style Scale were compared and it was found that these subscale scores decreased significantly when compared with pre-test (p=0.001). Also pre-training PSI, MAS, ISS sub-scale scores of interference and noninterference group students were compared with 1st, 2nd and 3rd follow-up scores after training and it was found that these sub-scale scores decreased significantly in comparison with pre-training scores (p=0.001). Conclusion: In our country, unfortunately it is now being accepted as normal when men express their anger and women do not and many research shows that problem solving skills go in women's favour. In this context, it is estimated that problem solving training programme conducted in high school male adolescents via group experience will improve problem solving and interpersonal relation skills and it is effective while challenging with anger thanks to recognizing this emotion.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik Psikoloji Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. San Antonio DM. Broadening the world of early adolescents. Educational Leadership 2006; 63(7):8-13.
2. Sussman S, Dent W, Leu L. The one-year prospective prediction of substance abuse and dependence among high-risk adolescents. Journal of Substance Abuse 2000; 12(4):86-373.
3. Bahalı K, Tahiroğlu AY. Okul reddi: klinik özellikler, tanı ve tedavi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2010; 2(3):362-383.
4. Lise Öğrencilerinde Kişilerarası İlişki Tarzlarının Yordayıcıları (İnternet), Ulaşım adresi: http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/download/346/328, (Ulaşım tarihi: 10/10/2014).
5. Gençlik Çağı ve Ülkemizde Gençlik Sorunları (İnternet), Ulaşım adresi: http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Arsiv/1990/01/, (Ulaşım tarihi: 10/10/2014).
6. Cüceloğlu D. İnsan ve davranışı: psikolojinin temel kavramları. 7. Baskı. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2004; 498-502.
7. Üstün B, Yavusarslan F. Öfkenin gücü. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 1995; 2(2): 42-46.
8. Defenbacher JL, Thwaties GA, Wallace TL, Eugene RO. Social skills and cognitive relaxation approaches to general anger reduction. Journal of Counseling Psychology 1994; 41(3): 396-386.
9. Fivush R, Kuebli J, Clubb P. The structure of events and event representations: A developmental analysis. Child Development 1992; 63(1):188-201.
10. Buntaine RL, Costanbader VK. Self-reported differences in the experience and expression of anger between girls and boys. Sex roles 1997; 36(9/10):625-637.
11. Yarcheski A, Mahon EN, Yarcheski JT. Anger in early adolescent boys and girls with health manifestations. Nursing Research 2002; 51(4):229-235.
12. Bostancı N, Çoban Ş, Tekin Z, Özen A. Üniversite öğrencilerinin cinsiyete göre öfke ifade etme biçimleri. Kriz Dergisi 2006; 14(3):9-18.
13. Kırımoğlu H, Yıldırım Y, Temiz. A. A study on trait anger-anger expression and frienship commitment level of primary school 2 nd stage students who play- do not play sports. International Journal of Human Sciences 2010; 7(2):682-695.
14. Kaya N, Kaya H, Atar NY, Turan N, Eskimez Z, Palloş A, Aktaş A. Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin öfke ve yalnızlık özellikleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2012; 9(2): 18-26
15. Grunbaum JA, Jernan SW, Closen CM. The association between anger and hostility and risk factors for coronary heart disease in children and adolescents: A review. Annals Behavioral Medicine 1997; 19(2): 89-179.
16. Keltikangas-Jarvinen L. Aggressive problem-solving strategies, aggressive behaviour and social acceptance in early and late adolescence. Journal of Youth and Adolescence 2002; 31(4): 279-287.
17. Arslan C, Hamarta E, Arslan E, Saygın Y. Ergenlerde saldırganlık ve kişilerarası problem çözmenin incelenmesi. İlköğretim Online 2010; 9(1): 379-388.
18. Fava M, Anderson K, Resenbaum JF. Anger attacks: Possible variants of panic and major depressive disorders. American Journal of Psychiatry 1990; 147(7): 70-867.
19. Bozkurt S, Çam O. Çalışan ergenlerde öfke bileşenleri ile ruhsal belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Nöropsikiyatri Arşivi 2010; 47(2): 10-105.
20. Eskin M, Ertekin K, Demir H. Efficacy of a problem solving therapy for depression and suicide potential in adolescents and young adults. Cognitive Therapy and Research 2008; 32(2): 227-245.
21. Matlin SL, Molock SD, Tebes JK. Suicidality and depression among African American adolescents: The role of family and peer support and community connectedness. American Journal of Orthopsychiatry 2011; 81(1): 17-108.
22. Batıgün AD, Şahin HN. Öfke, dürtüsellik ve problem çözme becerilerindeki yetersizlik gençlik intiharlarının habercisi olabilir mi?. Türk Psikoloji Dergisi 2003; 18(51): 37-52.
23. Şahin HN, Onur A, Basım N. İntihar olasılığının, öfke, dürtüsellik ve problem çözme becerilerindeki yetersizlik ile yordanması. Türk Psikoloji Dergisi 2008; 23(62): 79-88.
24. Speckens AE, Hawton K. Social problem solving in adolescents with suicidal behavior: A systematic review. Suicide and Life Threatening Behavior 2005; 35(4): 87-365.
25. Grover KE, Green KL, Pettit JW, Monteith LL, Garza MJ, Venta A. Problem solving moderates the effects of life event stress and chronic stress on suicidal behaviors in adolescence. Journal of Clinical Psychology 2009; 65(12): 90-1281.
26. Waller G, Babbs M, Milligan R, Meyer C, Ohanian V, Leung N. Anger and core beliefs in the eating disorders. International Journal of Eating Disorders 2003; 34(1): 24-118.
27. Batıgün AD, Utku Ç. Bir grup gençte yeme tutumu ve öfke arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi 2006; 21(57): 65-78.
28. Miotto P, Pollini B, Restaneo A, Favaretto G, Preti A. Aggressiveness, anger, and hostility in eating disorders. Comprehensive Psychiatry 2008; 49(4): 73-364.
29. Ergenlerin Kişilerarası İlişkilerini Etkileyen Sosyal Yaşantı Değişkenlerinin İncelenmesi (İnternet), Ulaşım adresi: http://sbed.mu.edu.tr/index.php/asd/article/download/345/336, (Ulaşım tarihi:10/10/2014)
30. Yıldırım A, Hacıhasanoğlu R, Karakurt P, Türkleş S. Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri ve etkileyen faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2011; 8(1): 905-921.
31. Grover KE, Green KL, Pettit JW, Monteith LL, Garza MJ, Venta A. Problem solving moderates the effects of life event stress and chronic stress on suicidal behaviors in adolescence. Journal of Clinical Psychology 2009; 65(12):1281-1290.
32. Özkök A. Disiplinlerarası yaklaşıma dayalı yaratıcı problem çözme öğretim programının yaratıcı problem çözme becerisine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2005; 28(1): 159-167.
33. Yıldız AS, Eşkisu M. Problem çözme becerisini geliştirme programının 9. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerisi üzerindeki etkisi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi 2011; 13(1): 189-206.
34. Sukhodolsky DG, Kassinove H, Gorman BS. Cognitive behavioral therapy for anger in children and adolescents: A metaanalysis. Aggression and Violent Behavior 2004; 9(3): 247-269.
35. Sukhodolsky DG, Golub A, Stone EC, Orban L. Dismantling anger control training for children: A randomized pilot study of social problem solving versus social skills training components. Behavior Therapy 2005; 36(1): 15-24.
36. Küçük L, Işıl Ö. Diyaliz hastalarına uygulanan sorun çözme eğitiminin depresyon düzeylerine ve sorun çözme becerilerine etkisi. Journal of Medical Sciences 2009; 29(6): 49-1638.
37. Guerra NG, Slaby RG. Cognitive mediators of aggression in adolescent offenders: II. Intervention. Developmental Psychology 1990; 26(2): 269-277.
38. Ang R. Social problem-solving skills training: Does it really work?. Child Care in Practice 2003; 9(1): 5-13.
39. Yaman S, Yalçın N. Fen eğitiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımlarının problem çözme ve öz-yeterlik inanç düzeylerinin gelişimine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2005; 29(1): 229-236.
40. Akpınar Ş, Kelleci M. Şizofrenik hastalara uygulanan sorun çözme becerilerini geliştirme programının yaşam kalitesine etkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi 2008; 4(11): 180-190.
41. Blanchard-Fields F, Mienaltowski A, Seay Baldi R. Age differences in everyday problem-solving effectiveness: older adults select more effective strategies for interpersonal problems. The Journals of Gerontology 2007; 62(1): 61-64.
42. Goldstein SB. Construction and validation of a conflict communication scale. Journal of Applied Social Psychology 1999; 29(9): 1803-1832.
43. Black KA. Gender differences in adolescents behavior during conflict resolution tasks with best friends. Adolescence 2000; 35(139): 499-512.
44. Korkut F. İfade edici saldırganlık ölçeğinin (ISÖ) Türkçeye uyarlaması üzerine bir ön çalışma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi 2002; 2(23): 48-53.
45. Owens L, Daly A, Slee, P. Sex and age differences invictimisation and conflict resolution among adolescents in a South Australian school. Aggressive Behavior 2005; 31(1): 1-12.
46. Atıcı M. Primary school students conflict resolution strategies in Turkey. International Journal for the Advancement of Counseling 2007; 29(2): 83-98.
47. Savaşır I, Şahin HN. Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1997;79-85.
48. Balkaya F, Şahin HN. Çok boyutlu öfke ölçeği. Türk Psikiyatri Dergisi 2003; 14(3): 192-202.
49. Şahin HN, Çeri Ö, Düzgün G, Ergün H, Karslı E, Koç V, Örflü P, Uzun C. Kişilerarası tarz ölçeği: geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Ankara: Türk Psikoloji Yazıları, 2007.
50. DZurilla TJ, Nezu AM. Problem solving therapy: A positive approach to clinical intervention. New York: Springer Publishing Company, 2007; 172-197.
51. Eskin M. Sorun çözme terapisi. 2. Baskı. Ankara: HYB Basım Yayın, 2009; 27-52.
52. Yıldız Armağan S, Eşkisu M. Problem çözme becerisini geliştirme programının 9. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerisi üzerindeki etkisi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi 2011; 13(1):189-206.
53. Gündoğdu R. 9. Sınıf öğrencilerinin çatışma çözme, öfke ve saldırganlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi 2010; 19(3):257-276.

APA	ÖZTABAN Ş, adana f (2015). Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi. , 21 - 36.
Chicago	ÖZTABAN Şerife,adana filiz Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi. (2015): 21 - 36.
MLA	ÖZTABAN Şerife,adana filiz Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi. , 2015, ss.21 - 36.
AMA	ÖZTABAN Ş,adana f Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi. . 2015; 21 - 36.
Vancouver	ÖZTABAN Ş,adana f Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi. . 2015; 21 - 36.
IEEE	ÖZTABAN Ş,adana f "Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi." , ss.21 - 36, 2015.
ISNAD	ÖZTABAN, Şerife - adana, filiz. "Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi". (2015), 21-36.

APA	ÖZTABAN Ş, adana f (2015). Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 17(1), 21 - 36.
Chicago	ÖZTABAN Şerife,adana filiz Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 17, no.1 (2015): 21 - 36.
MLA	ÖZTABAN Şerife,adana filiz Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, vol.17, no.1, 2015, ss.21 - 36.
AMA	ÖZTABAN Ş,adana f Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2015; 17(1): 21 - 36.
Vancouver	ÖZTABAN Ş,adana f Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2015; 17(1): 21 - 36.
IEEE	ÖZTABAN Ş,adana f "Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi." Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 17, ss.21 - 36, 2015.
ISNAD	ÖZTABAN, Şerife - adana, filiz. "Lise öğrencisi erkek ergenlerde problem çözme eğitiminin; problem çözme becerisi, kişilerarası ilişki tarzı ve öfke kontrolü üzerine etkisi". Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 17/1 (2015), 21-36.