KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI

ÖZDEMİR, Durmuş; DIRAMAN, Harun; Öztürk, Betül

KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI

Betül ÖZTÜRK, (İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Fen Fakültesi Kimya Bölümü, İzmir, Türkiye)

Harun DIRAMAN, (Zeytincilik Araştırma İstasyonu, Gıda Teknolojileri Bölümü, İzmir, Türkiye)

Durmuş ÖZDEMİR (İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Fen Fakültesi Kimya Bölümü, İzmir, Türkiye)

GIDA

4 0

Yıl: 2014 Cilt: 39 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 87 - 94 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI

Öz:

Bu çalışmada, Türkiyenin zeytinyağı üretiminin % 65ini oluşturan Ege bölgesinin hakim zeytin çeşidi olan Ayvalık ve Memecik yağ örneklerinin en yaygın spektroskopik yöntemler ile (FTNIR, FTIR-ATR, Excitation-Emission [EX-EM] ve Senkronize [SYN] şoresans Spektroskopisi) analiz edilerek sınışandırılması gerçekleştirilmiştir. Analiz edilen yağ örnekleri organik ve karışık çeşitlerden üretilen bir örnek dışında Kuzey Ege (Ayvalık çeşidi) (n=4) ve Güney Ege (Memecik çeşidi) (n=4) alt bölgelerinden alınmış toplam 9 adetten oluşmaktadır. Oda sıcaklığında PET şişeler içinde muhafaza edilen yağ örnekleri gün ışığına maruz bırakılan ve aluminyum folyo ile kaplanmış (karanlık) olarak iki gruba ayrılmıştır. Ayvalık ve Memecik çeşidi natürel zeytinyağlarının sınışandırılması en yaygın kullanılan kemometrik yöntemler ile (Temel Bileşen Analizi, PCA ve Aşamalı Kümeleme Analizi, HCA) gerçekleştirilmiştir. Ayvalık ve Memecik çeşitleri spektroskopik yöntemlerin sonuçları temelinde çeşit, orijin bölgesi ve işlem uygulamalarına (ışığa maruz kalma veya karanlıkta tutma gibi) göre dikkate değer bir şekilde sınışanmışlardır. Ayrıca, spektroskopik yöntemlerin natürel zeytinyağların sınışandırılmasında ve muhtemel depolama koşulları ve tağşiş konusunda ümitvar etkiler sergileyebileceği görülmüştür.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Fizik, Uygulamalı Kimya, Analitik Ziraat Mühendisliği

THE CHEMOMETRIC CLASSIFICATION of AYVALIK AND MEMECIK VIRGIN OLIVE OILS EXPOSED to DAYLIGTH AND DARK BASED on THEIR SPECTROSCOPIC DATA

Öz:

In this study, oil samples of Ayvalik and Memecik, domestic olive cultivars of Aegean region providing aproximately 65 % of virgin olive oil production of Turkey, were analysed and classified by using common spectroscopic (FTNIR, FTIR-ATR, Excitation-Emission [EX-EM] Fluorescence Spectroscopy and Synchronous [SYN] Fluorescence Spectroscopy) methods. The analysed oil samples consisted of totally 9 samplesexcept 1 mixed organic oil sampletaken from North Aegean [Ayval k olive cultivar] (n=4) and South Aegean [Memecik olive cultivar] (n=4) subzones. The samples were stored in PET glass at room temperature and they were divide into two groups including exposed to diffused day ligth and covered with aluminium folios [dark]. The classification of Ayval k ve Memecik olive oil samples were carried out by the most used chemometric (Principal Component Analysis, PCA and Hierarchical Cluster Analysis, HCA) techniques. Ayval k and Memecik oil samples were classified noticeable according to cultivars, origin district or processing applications (exposed to ligth or dark and store conditions) based on the results of spectroscopic methods. In additon, the spectroscopic methods could be exhibited promising effects for the correct classificationalso, information on possible store conditions and adulterationsof virgin olive oil was seen.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Fizik, Uygulamalı Kimya, Analitik Ziraat Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Zohary D, Hopf M. 1993. Domestication of Plants in the Old World: the Origin and Spread of Cultivated Plants in West Asia, Europe, and the Nile Valley, 2nd edition. Clarendon Press, Oxford, UK.
2. Harwood JL, Yaqoop P. 2002. Nutritional and health aspects of olive oil. Eur J Lipid Sci Technol, 104: 685-697.
3. Aparacio R, Luna G. 2002. Characterisation of monovarietial virgin olive oils. Eur J Lipid Sci Technol, 104: 614-627.
4. Baeten V, Dardenne P. 2002. Spectroscopy: Developments in instrumentation and analysis. Grasas Aceites, 53: 45-63.
5. Galtier O, Dupy N, Le Drèau Y, Ollivier D, Pinatel C, Kister J, Artaud J. 2007. Geopraphic origins and compositions of virgin olive oils determined by chemometric analysis of NIR spectra. Anal Chim Acta, 595: 136-144.
6. Alonso-Salces RM, Holland MV, Guillou C, Héberger K. 2011. Quality Assessment of Olive Oil by 1H-NMR Fingerprinting. In: Olive Oil-Constituents, Quality, Health Properties and Bioconversions. Boskou, D. Ed, pages:185-210. Publised by InTech Open Acess Publisher, Rijeka, Croatia. http://www.intechopen.com/books/ show/title/olive-oil-constituents-quality-health properties-and-bioconversions
7. Delgadillo I, Barros A, Nunes A. 2011. Quality Evaluation of Olives, Olive Pomace and Olive Oil by Infrared Spectroscopy In: Olive Oil Constituents, Quality, Health Properties and Bioconversions. Boskou, D. Ed, pages:185-210. Publised by InTech Open Acess Publisher, Rijeka, Croatia. http://www.intechopen.com/books/ show/title/olive-oil-constituents-quality-health properties-and-bioconversions
8. Yang H, Irudayaraj J, Paradkar MM. 2005. Discriminant analysis of edible oils and fats by FTIR, FT-NIR and FT-Raman spectroscopy. Food Chem, 93 , 25-32.
9. Özdemir D, Öztürk B. 2007. Near infrared spectroscopic determination of olive oil adulteration with sunşower and corn oil. J Food Drug Anal, 15: 40-47.
10. Sikorska E, Khmelinskii I, Sikorski M., 2011. Analysis of Olive Oils by şuorescence Spectroscopy: Methods and Applications. In: Olive Oil-Constituents, Quality, Health Properties and Bioconversions. Boskou, D. Ed, pages: 63-88. Publised by InTech Open Acess Publisher, Rijeka, Croatia. http://www.intechopen.com/books/show/title/ olive-oil-constituents-quality-health propertiesand-bioconversions
11. Karoui R, Blecker C.2011. şuorescence spectroscopy measurement for quality assessment of food systems-a Review. Food Bioprocess Technol, 4:364-386
12. Zandomeneghi M, Carbonero L, Caffarata C.2005. şuorescence of vegetable oils: Olive oils. J Agric Food Chem, 53: 759-766
13. Yılmaz E, Öğütcü M. 2012. Yakın Kızılötesi Spektroskopisinin (NIR) Tekniğinin Yemeklik Yağ Sektöründeki Kullanımları. Dünya GIDA Temmuz 2012, 07: 34-39.
14. Gürdeniz G, Özen B, Tokatlı F. 2008. Classification of Turkish olive oils with respect to cultivar, geographic origin and harvest year, using fatty acid profile and mid-IR spectroscopy. Eur Food Res Technol, 227: 1275-1281.
15. Gürdeniz G, Tokatli F, Özen B. 2007. Differentiation of mixtures of monovarietal olive oils by mid infrared spectroscopy and chemometrics. Eur J Lipid Sci Technol, 109, 1194-1202.
16. Gürdeniz G, Tokatlı F, Özen B. 2008. Zeytinyağında Tağşis Tespiti için Fourier Dönüşümlü Kızıl Ötesi (FTIR) Spektroskopi Kullanımı. Türkiye 10. Gıda Kongresi; 21-23 Mayıs 2008, Erzurum. Kongre Kitabı çinde sayfa: 33-36. Erzurum.
17. Gürdeniz G, Özen B. 2009. Detection of adulteration of extra-virgin olive oil by chemometric analysis of mid-infrared spectral data. Food Chem, 116: 519-525
18. Downey G, McIntyre P, Davie AN. 2003. Geographic classification of extra virgin olive oils from the eastern Mediterranean by chemometric analysis of visible and near-infrared spectroscopic data. Appl Spec, 57(2): 158-163.
19. Dupoy N, Le Dreau Y, Ollivier D, Artaud J, Pinatel C, Kister J. 2005.Origin of French virgin olive oil registered designation of origins predicted by chemometric analysis of synchronous excitationemission şuorescence spectra. J. Agric Food Chem, 53: 9361-9368
20. Sikorska E, Górecki T, Khmelinskii IV, Sikorski M, Kozio_ J. 2005. Classification of edible oils using synchronous scanning şuorescence spectroscopy. Food Chem, 89: 217225
21. Guimet F, Boqué R, Ferré J. 2005 a. Study of oils from the protected denomination of origin "Siurana" using excitation-emission şuorescence spectroscopy and three-way methods of analysis. Grasas Aceites, 56 (4): 292-297.
22. Guimet F, Ferre J, Boque R, 2005 b. Rapid detection of olive-pomace oil adulteration in extra virgin olive oils from the protected denomination of origin "Siurana" using excitation-emission şuorescence spectroscopy and three-way methods of analysis. Anal Chim Acta, 544: 143-152.
23. Allam MA, Hamed S.F. 2007. Application of FTIR spectroscopy in assesment of olive oil adulteration. J App Sci Res, 3 (2): 102-108.
24. Sinelli N, Casiraghi E, Tura D, Downey G. 2008. Characterization and classification of Italian virgin olive oils by near and mid- infrared spectroscopy. J Near Infrared Spec, 16: 335-342.
25. Sikorska E, Khmelinskii IV, Sikorski M, Caponio F, Bilancia MT, Pasqualone A, Gomes T..2008. şuorescence spectroscopy in monitoring of extra virgin olive oil during storage. Int J Food Sci Technol, 43: 52-61
26. Dankowska A, Ma_ecka M. 2009. Application of synchronous şuorescence spectroscopy for determination of extra virgin olive oil adulteration. Eur J Lipid Sci Technol, 111: 1233-1239
27. Obeidat SM, Khanfar MS, Obeidat WM. 2009. Classification of edible oils and uncovering adulteration of virgin olive oil using FTIR with the aid of chemometrics. Australian J Basic App Sci, 3(3): 2048-2053.
28. Sinelli N, Casale M, Di Egido V, Oliveri P, Bassi D, Tura D, Casiraghi E. 2010. Varietial discrimination of extra virgin olive oils by near and mid infrared spectroscopy. Food Res Int, 43: 2126-2131.
29. De Luca M, Terouzi W, Ioele G, Kzaiber F, Oussama A, Oliverio F, Tauler R, Ragno G. 2011. Derivative FTIR spectroscopy for cluster analysis and classification of morocco olive oils. Food Chem, 124: 11131118.
30. http://www.turkpatent.gov.tr/dosyalar/ cografitescil/88.pdf (Ayvalık Yağları) Erişim: 13/08/2013
31. http://www.turkpatent.gov.tr/dosyalar/ cografitescil/87.pdf (Körfez Edremit Yağları) Erişim: 13/08/2013
32. http://www.turkpatent.gov.tr/dosyalar/ cografitescil/79.pdf (Güney Ege Zeytinyağları) Erişim: 13/08/2013
33. http://www.turkpatent.gov.tr/dosyalar/ cografitescil/158.pdf (Nizip Zeytinyağı) Erişim: 13/08/2013
34. http://www.turkpatent.gov.tr/dosyalar/ cografitescil/76.pdf (Gemlik Zeytini) Erişim: 13/08/2013

APA	Öztürk B, DIRAMAN H, ÖZDEMİR D (2014). KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI. , 87 - 94.
Chicago	Öztürk Betül,DIRAMAN Harun,ÖZDEMİR Durmuş KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI. (2014): 87 - 94.
MLA	Öztürk Betül,DIRAMAN Harun,ÖZDEMİR Durmuş KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI. , 2014, ss.87 - 94.
AMA	Öztürk B,DIRAMAN H,ÖZDEMİR D KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI. . 2014; 87 - 94.
Vancouver	Öztürk B,DIRAMAN H,ÖZDEMİR D KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI. . 2014; 87 - 94.
IEEE	Öztürk B,DIRAMAN H,ÖZDEMİR D "KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI." , ss.87 - 94, 2014.
ISNAD	Öztürk, Betül vd. "KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI". (2014), 87-94.

APA	Öztürk B, DIRAMAN H, ÖZDEMİR D (2014). KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI. GIDA, 39(2), 87 - 94.
Chicago	Öztürk Betül,DIRAMAN Harun,ÖZDEMİR Durmuş KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI. GIDA 39, no.2 (2014): 87 - 94.
MLA	Öztürk Betül,DIRAMAN Harun,ÖZDEMİR Durmuş KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI. GIDA, vol.39, no.2, 2014, ss.87 - 94.
AMA	Öztürk B,DIRAMAN H,ÖZDEMİR D KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI. GIDA. 2014; 39(2): 87 - 94.
Vancouver	Öztürk B,DIRAMAN H,ÖZDEMİR D KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI. GIDA. 2014; 39(2): 87 - 94.
IEEE	Öztürk B,DIRAMAN H,ÖZDEMİR D "KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI." GIDA, 39, ss.87 - 94, 2014.
ISNAD	Öztürk, Betül vd. "KARANLIK ve AYDINLIKTA DEPOLANMIŞ AYVALIK ve MEMECİK ÇEŞİDİ NATÜREL ZEYTİNYAĞLARININ SPEKTROSKOPİK VERİLERE GÖRE KEMOMETRİK SINIFLANDIRILMASI". GIDA 39/2 (2014), 87-94.