Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama

KARAASLAN, Ahmet; SANDALCI, Ulvi

Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama

Ahmet KARAASLAN, (Dumlupınar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Kütahya, Türkiye)

Ulvi SANDALCI (Dumlupınar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Kütahya, Türkiye)

Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi

4 1

Yıl: 2015 Cilt: 52 Sayı: 607 Sayfa Aralığı: 37 - 53 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama

Öz:

Mükelleflerin vergiye karşi tutum ve davranişlarinin belirlenmesinde önemli birrolü olan vergi ahlaki, vergi ödeme konusundaki içsel bir motivasyon olarak ta- nimlanmaktadir. Mükelleflerin vergilemeye bakişlarinda önemli bir etkiye sahipolan vergi ahlaki birçok faktör tarafindan etkilenmektedir. Çalişmamizda vergiahlakini belirleyen faktörler anket çalişmasi yoluyla tespit edilmesi ve bu tespitlerneticesinde öneriler sunulmasi amaçlanmiştir. Bu doğrultuda Dumlupinar Üni- versitesi 3 fakülte ve 2 yüksekokuldan kolayda örnekleme yoluyla seçilen 1108öğrenciye anket uygulanmiş ve veriler SPSS 18 programi kullanilarak analiz edil- miştir. Çalişmada vergi ahlakini belirleyen faktörler 4 başlik altinda analiz edil- miştir: Ekonomik, sosyokültürel, siyasi ve ahlaki-psikolojik. Çalişmanin sonucu- na göre, vergi ahlaki üzerinde en fazla ahlaki ve psikolojik faktörler etkilidir. Vergiahlaki en yüksek fakülte ilahiyat fakültesi iken, vergi ahlaki en yüksek cinsiyet dekadin olarak tespit edilmiştir. Ayrica çalişmada gelir düzeyi, sinif ve yaş ile vergiahlaki düzeyi arasinda ters bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans

An Application for Analysis of Factors Determining Tax Morale

Öz:

Tax morale which has an important role in determining attitude and behaviors oftaxpayers is defined as an inner motivation for tax paying. It is affected by a lotof factors. In our study, we would like to investigate these factors through a qu- estionaire and using our findings, we will present some recommendations. Thequestionaire is applied to 1108 students selected from 3 faculties and 2 collegeswithin Dumlupinar University by convenience sampling method and the data araanalyzed using SPSS 18. The factors that determine tax ethics are analyzed in4 categories: economic, socio-cultural, political and moral-psychological. Accor- ding to the results of the study, the moral-psychological factors are the most ef- fective factors on tax ethics. While students of the religious studies have the hig- hest scores of tax ethics, women in general scored the most. Moreover, in thestudy, it is determined that there is an inverse relationship between income leveland tax ethics and between class and tax ethics.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AKTAN, Coşkun Can (2006), Vergi Psikolojisinin Temelleri ve Vergi Ahlakı, (Der.), Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi AKTAN, Coşkun Can, Dilek Dileyici ve İ.Yaşar Vural (Ed.) , Seçkin Yayınevi, 1.bs., Ankara, ss.125-136. AKTAN, Coşkun Can, (2006), Vergi Dışı Piyasa Ekonomisi, (Der.), Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi, AK- TAN, Coşkun Can, Dilek Dileyici ve İ.Yaşar Vural (Ed.) , Seçkin Yayınevi, 1.bs., ss.125-136, Ankara. ALM, James and Benno, TORGLER, (2006), Culture Differ- ences And Tax Morale İn The United States And İn Europe, Journal of Economic Psychology, Sayı: 27, ss: 224-246 ALM, James; Isabel SANCHEZ; Ana DE JUAN, (1995), Eco- nomic and Noneconomic Factors in Tax Compliance, KYK- LOS, 48, pp: 3-18. ALM, James and Benno TORGLER, (2004), Estimating the determinants of tax morale National Tax Association Tax Institute of America Procedings of the Annual Meeting, USA, Minneapolis, 269-274 BAYRAM, Nurhan, (2013), Sosyal Bilimlerde SPSS İle Veri Analizi, Ezgi kitabevi Gözden Geçirilmiş 4. Baskı, Bursa CAN AKTAN, Coşkun ve Hilmi ÇOBAN, (2007), Kamu Maliye- sine Güven ve Ekonomik Anayasa, Çimento İşveren Dergisi, Cilt :21, sayı: 6, Kasım, ss: 4-11. CAN AKTAN, Coşkun, (2012), Vergi Psikolojisinin Temelleri ve Vergi Ahlakı, Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası Dergisi, ss. 15, Ocak. ÇELİKKAYA, Ali, (2002), Mükelleflerin Vergiye Gönüllü Uyu- munu Etkileyen Faktörler, e-akademi Hukuk, Ekonomi ve Si- yasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi, http://www.e-akademi.org/ makaleler/acelikkaya-1.htm 26/06/2014 ÇELİKKAYA, Ali ve Hüseyin GÜRBÜZ, (2006), Mükelleflerin Vergiye Gönüllü Uyumunu Etkileyen Faktörlerin Analizi: Bir Alan Çalışması, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, Cilt: 21, Sayı: 247, ss. 122-139. ÇELİKKAYA, Ali ve Hüseyin GÜRBÜZ, (2008), Mükellefle- rin Vergiye Karşı Tutum ve Davranışlarını Etkileyen Çeşitli Değişkenler Arasındaki İlişkinin Analizi, Sosyo Ekonomi, Temmuz-Aralık, 2008-2, ss.23-53. DEMİR, İhsan Cemil, (2008), Vergi Ahlakı ve Belirleyenleri Ege Bölgesi Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Ey- lül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. FİLİPPİN, Antonio, Carlo V. Fiorio and Eliana Viviano, (2013), The effect of tax enforcement on tax morale, European Jour- nal of Political Economy 32 (2013), ss: 320331 İPEK, Selçuk ve İlknur Kaynar, (2009), Vergiye Gönüllü Uyum Konusunda Çanakkale İline Yönelik Ampirik Bir Çalışma, Yöne- tim Ve Ekonomi Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F, Cilt:16 Sayı:1 İZGİ, Kadriye, (2011), Vergi Ahlakını Etkileyen Faktörler: Sa- karya Üniversitesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. KAYNAR, Handan, (2010), Vergi Ahlakı Ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. KAYNAR Bilgin, Handan, (2011), Türkiyede Vergi Ahlakının Belirleyicileri, ODTÜ Gelişme Dergisi, 38 (Ağustos), ss.167- 190, Ankara. RECKERS, Philips M.J., Debra L. Sanders and Stephen J. Roark, (1994), The Influence Of Ethıcal Attıtudes On Tax- payer Complıance, National Tax Journal, Vol. 47, no: 4, ss: 825-836,Aralık. SÁ, Cristina, António Martins and Carlos F. Gomes, (2014), Tax morale, Occupation and Income Level: An Analysis of Portuguese Taxpayers, Journal of Economics, Business and Management, Vol. 2, No. 2, May. SANDALCI, Ulvi, (2015), Vergi Ahlakını Belirleyen Faktör- lerin Analizine Yönelik Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya. SEYİDOĞLU, Halil, (1992), Ekonomik Terimler Ansiklopedik Sözlük, Güzem Yayınları no. 4, Ankara. TORGLER, Benno, (2003A), Tax Morale: Theory And Empırıcal Analysıs Of Tax Complıance, Yayınlanmamış Dok- tora Tezi, Universitat Basel, Basel, TORGLER, Benno, (2003B), Tax Morale, Rule Governed Be- haviour and Trust, Constitutional Political Economy, Sayı 14, ss. 119-140, s. 136 TORGLER, Benno (2004a), Tax Morale in Asian Countries, Center for Research in Economics, Management and the Arts (CREMA), Switzerland University of Basel, WWZ, Switzerland. Vol. 15, Iss. 2, pp. 1-34 TORGLER, Benno, (2005), Tax morale and direct democracy, European Journal of Political Economy, Sayı 21, ss. 525-531. TORGLER, Benno, (2006), The Importance of Faith: Tax Morale and Religiosity, Creame Working Paper, No 2003-8, İsviçre. TORGLER, Benno, (2007), Tax Compliance and Tax Morale A Theoretical and Emprical Analysis, Edward Publishing, Eng- land. TORGLER, Benno, (2011), Tax Morale, Eastern Europe and European Enlargement, Policy Research Working Paper 5911, Aralık TORGLER, Benno ve Frıedrıch Schneıder, (2004), Attitudes Towards Paying Taxes in Austria: An Emprical Analysis, Em- prica, v. 32, n. 2, June TORGLER, Benno vd., (2008), Causes and Consequences of Tax Morale: An Empirical Investigation, Economıc Analysıs & Polıcy, Vol. 38 No. 2, Eylül. TOSUNER, Mehmet ve İhsan Cemil, DEMİR, (2007), Toplum- sal Bir Olgu Olarak Vergi Ahlâkı, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 / 3 (2007). 1 20, Ankara. TOSUNER, Mehmet ve İhsan Cemil, DEMİR, (2008), Ege Bölgesinin Vergi Ahlak Düzeyi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, c. X, Sayı II, , ss. 355-373, Afyon. TURHAN, Salih, (1998), Vergi Teorisi Ve Politikası, Filiz Kita- bevi, İstanbul. TÜRK, Mevlüt ve Ayda Gök (2011), Perakendeci İşletmelerde Çevreyi Koruma Bilinci Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.16, S.2, s.125-152, Isparta. YURDAKUL, Ali ve Deniz Turan, (2014), Geçiş Ülkelerinde Vergi Ahlakı, Business and Economics Research Journal, Volume 5 Number 1 2014 pp. 123-141 ISSN: 1309-2448.

APA	KARAASLAN A, SANDALCI U (2015). Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama. , 37 - 53.
Chicago	KARAASLAN Ahmet,SANDALCI Ulvi Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama. (2015): 37 - 53.
MLA	KARAASLAN Ahmet,SANDALCI Ulvi Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama. , 2015, ss.37 - 53.
AMA	KARAASLAN A,SANDALCI U Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama. . 2015; 37 - 53.
Vancouver	KARAASLAN A,SANDALCI U Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama. . 2015; 37 - 53.
IEEE	KARAASLAN A,SANDALCI U "Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama." , ss.37 - 53, 2015.
ISNAD	KARAASLAN, Ahmet - SANDALCI, Ulvi. "Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama". (2015), 37-53.

APA	KARAASLAN A, SANDALCI U (2015). Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 52(607), 37 - 53.
Chicago	KARAASLAN Ahmet,SANDALCI Ulvi Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi 52, no.607 (2015): 37 - 53.
MLA	KARAASLAN Ahmet,SANDALCI Ulvi Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, vol.52, no.607, 2015, ss.37 - 53.
AMA	KARAASLAN A,SANDALCI U Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi. 2015; 52(607): 37 - 53.
Vancouver	KARAASLAN A,SANDALCI U Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi. 2015; 52(607): 37 - 53.
IEEE	KARAASLAN A,SANDALCI U "Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama." Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 52, ss.37 - 53, 2015.
ISNAD	KARAASLAN, Ahmet - SANDALCI, Ulvi. "Vergi Ahlakini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama". Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi 52/607 (2015), 37-53.