Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma

DİCLE, Aklime; ŞİMŞEK BAKSİ, Altun

Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma

Altun ŞİMŞEK BAKSİ, (Dokuz Eylül Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Aklime DİCLE (Dokuz Eylül Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Journal of Neurological Sciences (Turkish)

19 8

Yıl: 2013 Cilt: 30 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 88 - 107 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma

Öz:

Amaç: Bu araştırmanın amacı; primer beyin tümörlü hastaların Roy Uyum Modeline göreuyum durumlarını incelemektir.Yöntem: Araştırmada niteliksel araştırma tasarımı kullanılmış ve kavramsal çerçevesini RoyUyum Modeli oluşturmuştur. Araştırmada, etik kuruldan onay, kurumdan ve hastalardanyazılı izin alınmıştır. Örneklemi, primer beyin tümörlü hastalar (n: 17) oluşturmuştur. Veriler,yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak derinlemesine görüşme yöntemiyletoplanmıştır. Veriler içerik analizi ile değerlendirilmiştir.Bulgular: Primer beyin tümörlü hastaların Roy uyum modeli uyum alanlarına göreyaşadıkları uyumsuz davranışlar; fizyolojik uyum alanında; ilaçların yan etkilerinideneyimleme, günlük yaşam aktivitelerinin etkilenmesi, yorgunluk, baş ağrısı, görmebozuklukları ve nörolojik problemlerdir. Benlik kavramı alanı; kendilerini kötü hissetme vegelecek konusunda belirsizliktir. Rol fonksiyon alanında; cinsiyet rolünün sürdürülmesi ve işyaşamının etkilenmesidir. Karşılıklı bağlılık alanında; diğer uyum alanlarında yaşadıklarıuyumsuzlukların etkisiyle sosyal ilişkilerinde bozulmayı içermektedir.Sonuç: Hastalar, uyum modelinin dört alanında, ciddi uyumsuz davranışlar deneyimlemişdir.Hastaların herhangi bir uyum alanında yaşadığı uyumlu/ uyumsuz davranışların diğer alanlarıda etkilediği görülmüştür.

Anahtar Kelime:

Konular: Nörolojik Bilimler

Examination of The Adaptation States of Patients With Primary Brain Tumor According To The Roy Adaptation Model: A Qualitative Research

Öz:

Objective: This research aimed to examine the adaptation states of patients with primarybrain tumor according to the Roy Adaptation Model.Methods: In the research, a qualitative research design was used and its conceptualframework was formed by the Roy Adaptation Model. In the research, as well as an approvalfrom the ethical committee, a written permission was obtained from the institution andpatients. The sample was consisted of patients with primary brain tumor (n:17). The data werecollected by using the semi-structured interview form with the method of in-depthinterview . The data were assessed with the content analysis .Results: According to adaptation modes of the Roy adaptation model, the non-adaptivebehaviours experienced by patients with primary brain tumor include the experience of sideeffects of drugs, exposure of daily life activities, fatigue, headache, visual defects andneurological problems in the physiological modes. In the self-concept mode; they are thestress caused by feeling bad and uncertainty about the future. In the role function mode; theyare the problems about accomplishing the role laid on gender and exposure of affairs. In theInterdependence mode; they include the deterioration of social relations caused by negativeconditions that are experienced in other adaptation modes.Conclusions: It was observed that patients experienced serious non-adaptive behaviours infour adaptation modes, according to the adaptation model. It is seen that the adaptive/non- adaptive behaviour experienced by patients in any of the adaptation modes to be affected inother modes.

Anahtar Kelime:

Konular: Nörolojik Bilimler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Alligood MR, Tomey AM. Nursing theory utilization & app lication. In: Roy 's adap tation model in nursing p ractice. Ed, Phillips KD, USA: Mosby Inc., 2006, 3. Baskı, ss: 307-333.
2. American Association of Neuroscience Nurses (AANN), Guide to the care of the p atient with craniotomy p ostbrain tumor resection, AANN Ref erence Series f or Clinical Practice, 2006, son erişim tarihi: 20.05.2011 http ://www.aann.org/p df /cpg/aanncraniotomy.p df .
3. Armstrong TS, Cohen MZ, Eriksen LR, Hickey J V. Symp tom clusters in oncology p atients and imp lications f or symp tom research in p eop le with p rimary brain tumors. Journal of Nursing Scholarship 2004; 36: 197206.
4. Armstrong TS, Cohen MZ, Eriksen L, Cleeland C. Content validty of self rep ort measurement instruments: an illustration f orm the develop ment of the brain tumor module of the MD. Anderson symp tom inventory. Oncol Nurs Forum 2005; 32: 669676.
5. Armstrong TS, Mendoza T, Gring I, Coco C, Cohen MZ, Eriksen L, Hsu MA, Gilbert MR, Cleeland C. Validation of the MD. Anderson symp tom inventory brain tumor module (MDASI-BT) . J Neurooncol 2006; 80: 2735.
6. Armstrong TS, Cron SG, Bolanos E V, Gilbert MR, Kang DH. Risk f actors f or f atigue severity in p rimary brain tumor p atients. Cancer 2011; 1: 2707-2715.
7. Aslantürk Y, Yılmaz N, Ökten Aİ, Akbay FY, Basmacı M, Taşkın Y. Posterior f ossa tümörlerinde cerrahi tedavi sonuçları. Van Tıp Dergisi 2006; 13: 1, 4-8.
8. Buckner JC, Brown PD, O'Neıll BP, Meyer FB, Wetmore CJ, Uhm CH. Central nervous system tumors. Mayo Clin Proc 2007; 82: 127186.
9. Catt S, Chalmers A, Fallowf ield L. Psychosocial and supp ortive-care needs in high-grade glioma. Lancet Oncol 2008; 9: 884-91.
10. Chandana SR, Movva S, Arora M, Singh T. Primary brain tumors in adults. American Family Physician 2008; 77 (10) : 1423-30.
11. Chang SM, Parney IF, Huang W, Anderson FA, Asher AL, Bernstein M, Lillehei KO, Brem H, Berger MS, Laws ER. Patterns of care f or adults with newly diagnosed malignant glioma. JAMA 2005; 293 (5) : 557-64.
12. Craswell J W. Research design. Qualitative, quantitative, and mixed methods app roaches. London, Sage Publications, 2003, ed 2. pp .195-197.
13. Davies E, Higginson IJ. Comminication, inf ormation and supp ort f or adults with malignant cerebral glioma: a systematic literature review. Supp ort Care Cancer 2003; 11: 21-29.
14. DiCicco-Bloom B, Crabtree BF. The qualitative research interview. Med Educ 2006; 40: 31421.
15. Dietrich J, Rao K, Pastorino S, Kesari S. Corticosteroids in brain cancer p atients: benef its and p itf alls. Exp ert Rev. Clin. Pharmacol. 2011; 4 (2) : 23342.
16. Edvardsson T, Påhlson A, Ahlstrom G. Exp eriences of onset and diagnosis of low-grade glioma f rom the p atient's p ersp ective. Cancer Nursing 2006; 29 (5) : 415-22.
17. Elo S, Kyngas H. The qualitative content analysis p rocess. Journal of Advanced Nursing 2008; 62 (1) : 107-115.
18. Endacott R, Botti M. Clinical research 3: samp le selection. Accident and Emergency Nursing 2007; 15: 23438.
19. Fawcett J. Contemp orary nursing knowledge analysis and evaluation of nursing models and theories. İçinde: Roy 's adap tation model. Philadel¬p hia, F. A. Davis Comp any, 2005, ed 2. pp . 364-437.
20. Fitzsimmons B, Bohan E. Common neurosurgical and neurological disorders. In: Critical care nursing a holistic app roach. Ed's, Morton PG, Fontaine D, Hudak CM, Gallo BM, USA, 2004, ed 8. pp . 796838.
21. Frederickson K. Nursing knowledge develop ment through research: using the roy adap tation model, Nurs Sci Q 2000; 13, 12.
22. Giovagnoli AR, Silvani A, Colombo E, Boiardi A. Facets and determinants of quality of lif e in p atients with recurrent high grade glioma. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2005; 76: 56268.
23. Goebel S, Von Harscher M, Mehdorn HM. Comorbid mental disorders and psychosocial distress in p atients with brain tumours and their sp ouses in the early treatment phase. Supp ort Care Cancer 2011; 19 (11) : 1797-805.
24. Guest G, Bunce A, Johnson L. How many ınterviews are enough? An exp eriment with data saturation and variability. Family Health International 2006; 18 (1) : 59-82.
25. Higginbottom GM. Samp ling issues in qualitative research. Nurse Researcher 2004; 12 (1) : 7-19.
26. Hill CL, Nixon CS, Ruehmeier JL, Wolf LM. Brain tumors. Phys Ther 2002; 82: 496502.
27. Hsieh HF, Shannon SE. Three App roaches to Qualitative Content Analysis. Qual Health Res 2005; 15 (9) : 1277-88.
28. İlçe A, Totur B, Özbayır T. Bey in Tümörlü Hastaların Uluslararası NANDA Hemşirelik Tanılarına Göre Değerlendirilmesi: Bakım Önerileri. J Neurol Sci Turk 2010; 27 (2) : 178-184.
29. Janda M, Eakin EG, Bailey L, Walker D, Troy K. Supp ortive care needs of p eop le with brain tumours and their carers. Supp ort Care Cancer 2006; 14: 10941103.
30. Janda M, Steginga S, Dunn J, Langbecker D, Walker D, Eakin E. Unmet supp ortive care needs and interest in services among p atients with a brain tumour and their carers. Patient Education and Counseling 2008; 71: 251258.
31. Kaal ECA, Vecht CJ. The management of brain edema in brain tumors. Curr Op in Oncol 2004; 16: 593600.
32. Keir ST, Guill AB, Carter KE, Friedman HS. Stress and intervention p ref erences of p atients with brain tumors. Supp ort Care Cancer 2006; 14: 121319.
33. Kümbetoğlu B. Sosyoloj ide ve antrop oloj ide niteliksel yöntem ve araştırma. İstanbul, Bağlam yayıncılık, 2008, 2. baskı, ss. 96-102.
34. Lep ola I, Tolj amo M, Aho R, Tuulikki L. Being a brain tumor p atient: a descrip tive study of p atients ' exp eriences. Journal of Neuroscience Nurrsing 2001; 33 (3) : 143-147.
35. Lıehr PR, Marcus MT, Cameron C. Qualitative app roaches to research. In Nursing research in canada. Methods, critical app raisal and utilization. Ed's, Cameron C, Singh MD, Canada, Elseiver Canada, A Division of Harcourt Canada Ltd., 2005, pp : 327347.
36. Lovely MP. Symp tom management of braın tumor p atıents. Semin Oncol Nurs 2004; 20: 273283.
37. Lucas MR. Psychosocial ımp lications f or the p atient with a high-grade glioma. Journal of Neuroscience Nursing 2010; 42 (2) : 104-108.
38. McKenna H. App lying theories in p ractice. İn Nursing theories and models. USA and Canada, Taylor & Francis e-Library, 2005, ss: 158-178.
39. McLaff erty I. Focus group interviews as a data collecting strategy. J Adv Nurs 2004; 48 (2) : 187- 194.
40. Mil B. Nitel araştırma tekniği olarak görüşme. İçinde Nitel araştırma, neden, nasıl, niçin. Editörler Yüksel A, Mil B, Bilim Y, Ankara, Detay Yayınları, 2007, 1. Baskı, ss. 3-42.
41. Mukand JA, Blackinton DD, Crincoli MG, Lee JJ, Santos BB. Incidence of neurologic def icits and rehabilitation of p atients with brain tumors. Am. J. Phys. Med. Rehabil. 2001; 80: 346-350.
42. Nixon A, Narayanasamy A. The sp iritual needs of neuro-oncology p atients f rom p atients ' p ersp ective. Journal of Clinical Nursing 2010; 19: 225970.
43. Perrett SE. Review of roy adap tation model-based qualitative research. Nurs Sci Q 2007; 20 (4) : 349- 356.
44. Peterson K. Brain tumors. Neurol Clin 2001; 19, 4.
45. Roy C. The roy adap tation model. Upp er Saddle River New Jersey, Pearson Education, 2009, ed 3.
46. Rozmovits L, Khu KJ, Osman S, Gentili F, Guha A, Bernstein M. İnf ormation gaps f or p atients requiring craniotomy f or benign brain lesion: a qualitative study. J Neurooncol 2009; 96 (2) : 241-7.
47. Sarin R, Murthy V. Medical decomp ressive therapy f or p rimary and metastatic intracranial tumours. Lancet Neurology 2003; 2, 35765.
48. Smith GB, Schnell S. Nursing care of p atients with central nervous system disorders. In: Understanding medical surgical nursing. Ed's, Williams LS, Hopp er PD, Philadelp hia, FA. Davis Comp any, 2003, ed 2. pp . 84951.
49. Taşdemir N, Güloğlu S, Turan Y, Çataltep e T, Özbayır T. Learning Needs of Neurosurgery Patients. J Neurol Sci Turk 2010; 27 (4) : 414-420.
50. Tong A, Saınsbury P, Craıg J. Consolidated criteria f or rep orting qualitative research (COREQ) : a 32- item checklist f or interviews and f ocus groups. International Journal f or Quality in Health Care 2007; 19 (6) : 349357.
51. Weitzner MA. Psychosocial and neuropsychiatric asp ects of p atients with p rimary brain tumors. Cancer İnvestigation 1999; 17 (4) : 285-291.
52. Wen PY, Schiff D, Kesari S, Drapp atz J, Gigas DC, Doherty L. Medical management of p atients with brain tumors. J Neurooncol 2006; 80: 313332.
53. Wong J, Mendelsohn D, Nyhof - Young J, Bernstein MA. Qualitative assessment of the supp ortive care and resource needs of p atients undergoing craniotomy f or benign brain tumours. Supp ort Care Cancer 2011; 19 (11) : 1841-8.
54. Yıldırım A, Şimşek H. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2006, 6. Baskı. ss.119-140.

APA	ŞİMŞEK BAKSİ A, DİCLE A (2013). Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma. , 88 - 107.
Chicago	ŞİMŞEK BAKSİ Altun,DİCLE Aklime Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma. (2013): 88 - 107.
MLA	ŞİMŞEK BAKSİ Altun,DİCLE Aklime Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma. , 2013, ss.88 - 107.
AMA	ŞİMŞEK BAKSİ A,DİCLE A Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma. . 2013; 88 - 107.
Vancouver	ŞİMŞEK BAKSİ A,DİCLE A Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma. . 2013; 88 - 107.
IEEE	ŞİMŞEK BAKSİ A,DİCLE A "Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma." , ss.88 - 107, 2013.
ISNAD	ŞİMŞEK BAKSİ, Altun - DİCLE, Aklime. "Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma". (2013), 88-107.

APA	ŞİMŞEK BAKSİ A, DİCLE A (2013). Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma. Journal of Neurological Sciences (Turkish), 30(1), 88 - 107.
Chicago	ŞİMŞEK BAKSİ Altun,DİCLE Aklime Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma. Journal of Neurological Sciences (Turkish) 30, no.1 (2013): 88 - 107.
MLA	ŞİMŞEK BAKSİ Altun,DİCLE Aklime Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma. Journal of Neurological Sciences (Turkish), vol.30, no.1, 2013, ss.88 - 107.
AMA	ŞİMŞEK BAKSİ A,DİCLE A Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma. Journal of Neurological Sciences (Turkish). 2013; 30(1): 88 - 107.
Vancouver	ŞİMŞEK BAKSİ A,DİCLE A Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma. Journal of Neurological Sciences (Turkish). 2013; 30(1): 88 - 107.
IEEE	ŞİMŞEK BAKSİ A,DİCLE A "Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma." Journal of Neurological Sciences (Turkish), 30, ss.88 - 107, 2013.
ISNAD	ŞİMŞEK BAKSİ, Altun - DİCLE, Aklime. "Primer Beyin Tümörlü Hastaların Roy Uyum Modeli'ne Göre Uyum Durumlarının İncelenmesi: Niteliksel Bir Araştırma". Journal of Neurological Sciences (Turkish) 30/1 (2013), 88-107.