SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ
Yıl: 2013 Cilt: 62 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1139 - 1166 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ
Öz: Türk Medenî Kanununun 284üncü maddesi, soybağının tespitidavasında, genetik analize izin verilmemesini aleyhe delil saymaktadır. OysaTürk Medenî Kanunundan on yıl sonra yürürlüğe giren HukukMuhakemeleri Kanununun 292inci maddesi, soybağının tespiti davasında,belirli şartların gerçekleşmesi kaydıyla, hâkime, tarafları ve hatta üçüncükişileri, genetik muayeneye zorlama yetkisi bahşetmektedir. Türk MedenîKanununun 284üncü maddesinden sonra yürürlüğe giren HukukMuhakemeleri Kanununun 292inci maddesi, Đsviçre Hukukundaki günceleğilime paraleldir. Bilimsel gelişmeler sayesinde, yanağın iç kısmındanalınan basit bir doku (sürüntü), %99.73 doğrulukta soybağının tespitinisağlamaktadır. Saç teli ve tırnak yanı sıra, yanak içinden kulak çubuğu gibisteril bir araçla sadece sürterek doku alınması vücut bütünlüğünü ne orandaihlal etmektedir? Genetik analize hizmet eden saç teli, tırnak dokusu veyatükürük sürüntüsü verilirken kişinin zarar görme olasılığı dikkatealınmayacak kadar düşüktür. Buradaki vücut bütünlüğü ihlalinin basitliği ve sıradanlığı hesaba katıldığında, Hukuk Muhakemeleri Kanunundaki kamudüzeni temeline dayanan yeni hükme yöneltilen eleştiriler isabetligözükmemektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Evaluation of the Articles regarding the Genetic Examination in the Cases for the Determination of Paternity
Öz: According to the Article 284 of the Turkish Civil Code, rejection ofgenetic examination in the cases for determination of paternity is accepted asboomerang evidence against the party rejecting such an examination. On theother hand, Article 292 of the Civil Procedure Law, which has entered intoforce ten years after the Turkish Civil Code, confers on the judge the powerto compel the parties to the genetic examination under certain conditions.Article 292 of the Civil Procedure Law, which has entered into force afterthe Article 284 of the Turkish Civil Code is parallel to the current trend inSwiss Law. Thanks to scientific advances, a simple swab taken from theinside of the cheek enables accurate determination of paternity with a rate of99.73%. Do the hair and nail samples or a saliva swab taken from the insideof the cheek by a simple sterile ear bar violate the body integrity? Thepossibility of damage to the person by this kind of genetic examination is solow as not to be considered. Taking into account the banality and simplicityof this violation of bodily integrity, criticism against Civil Procedure LawArticle 292 based on public order, does not seem accurate.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ACABEY Mehmet Beşir, Soybağı: kurulması, genel olarak sonuçları, özellikle evlilik dışında doğan çocukların mirasçılığı, 2002, Đzmir. AKIN Adnan, Babalık Davası, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: ERLÜLE Fulya, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, 2006, 25.1.2013 tarihinde http://www.belgeler.com/blg/tlr/babalik-davasi-paternity-suit adresinden erişildi. AKINTÜRK Turgut/KARAMAN-ATEŞ Derya, Medenî Hukuk, 6098 Sayılı Yeni Borçlar Kanunu ve Yeni Yasal Düzenlemelere Uyarlanmış, 17. Baskı, Đstanbul, 2012. AKINTÜRK Turgut/KARAMAN-ATEŞ Derya, Türk Medenî Hukuku, Aile Hukuku, C. II, 14. Baskı, Đstanbul, 2012. BAŞARIR Tuğçe/ŞEN Ersan, Ensest Mağdurlarından Birisi: Kadın, s. 317-340, 25.1.2013 tarihinde http://portal.ubap.org.tr/App_Themes/Dergi/2012-99-1165.pdf adresinden erişildi. BAŞPINAR Veysel, Türk Medenî Kanunu ile Aile Hukukunda Yapılan Değişiklikler ve Bu Konuda Bazı Önerilerimiz, AÜHFD, Y. 2003, C. 52, S. 3, s. 79-101, 25.1.2013 tarihinde http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/281/2558.pdf adresinden erişildi. BAŞPINAR Veysel, Yeni Türk Medenî Kanunu Hakkında Bazı Düşünceler, s. 1-13, 25.1.2013 tarihinde http://webftp.gazi.edu.tr/hukuk/dergi/3_3.pdf adresinden erişildi. BAYGIN Cem, Kan Bağına Dayanan Soybağı, AÜEHFD, C. VI, S. 1-4, Y. 2002, s. 255-284, 25.1.2013 tarihinde http://hukuk.erzincan.edu.tr/dergi/makale/2002_1_15.pdf adresinden erişildi. BAYGIN Cem, Soybağı Hukuku, Đstanbul, 2010 (BAYGIN, Soybağı Hukuku). BOUDRY Anne-Claire/BONNARD Borris, Lanalyse génétique humaine (Arrêt Jtd. 2009 I 411), Université de Lousanne, 12.4.2012, p. 1-9, 9.9.2013 tarihinde https://hec.unil.ch/docs/files/38/.../rapport_ecrit_analyse_genetique.doc x adresinden erişildi. BÜYÜKAY Yusuf, Gen Analizleri ve Mukayeseli Hukuktaki Düzenlemeler, AÜEHFD, C. IX, S. 3-4, Y. 2005, s. 355-382, 26.1.2013 tarihinde http://hukuk.erzincan.edu.tr/dergi/makale/2005_IX_2.12.pdf adresinden erişildi. ÇELĐK Cemil, Çocuk Kavramı ve Medenî Hukuk Açısından Çocuk Haklarının Tarihi Gelişimi, E-Akademi Dergisi, Şubat 2005, S. 36, prg. 1-93, 25.1.2013 tarihinde http://www.e- akademi.org/incele.asp?konu=%C7OCUK%20KAVRAMI%20VE%20 MEDEN%DD%20HUKUK%20A%C7ISINDAN%20%C7OCUK%20 HAKLARININ%20TAR%DDH%DD%20GEL%DD%DE%DDM%DD &kimlik=-1854485512&url=makaleler/ccelik-1.htm adresinden erişildi. DURAL Mustafa/ÖĞÜZ Tufan/GÜMÜŞ Mustafa Alper, Türk Özel Hukuku, C. III, Aile Hukuku, Đstanbul, 2012. DURSUN AKSOY Sanem, Soybağının Belirlenmesi Bakımından MK m. 284 ve HMK m. 292nin Değerlendirilmesi, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, Y. 2012, S. 95-96, Temmuz/Ağustos, s. 109-124. ERGÜNEŞ Seda, Yapay Döllenme, Đstanbul Barosu Yayınları, Sağlık Hukuku, Sağlık Hukuku Makaleleri-II, Đstanbul, s. 167-178, 2012, 25.1.2013 tarihinde http://www.istanbulbarosu.org.tr/images/haberler/saglikhukuku208.pdf adresinden erişildi. GENÇCAN Uğur Ömer, Aile Hukuku, 1. Baskı, Ankara, 2011. GENÇCAN Uğur Ömer, Aile Mahkemesi Davaları, 1. Baskı, Ankara, 2012 (GENÇCAN, Aile Mahkemesi Davaları). GENÇCAN Uğur Ömer, Soybağının Evlenmeyle Düzelmesi, Ankara Barosu Dergisi, Y. 2000, S. 2, s. 81-92, 25.1.2013 tarihinde http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/tekmakale/2000- 2/7.pdf adresinden erişildi. GÜLSOY Serhat/BULUT Harun, Aile Mahkemeleri Uygulaması, 1. Bası, 2004, Đstanbul. ĐKĐZLER Metin, Hukukî Boyutu ile Almanyada Bebek Sandığı ve Anonim Doğum Uygulamaları ve Türkiyede Durum, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 9, Özel Sayı, 2007, s. 683-719, 25.1.2013 tarihinde http://web.deu.edu.tr/hukuk/dergiler/dergimiz9ozel/mikizler.pdf adresinden erişildi. KILIÇOĞLU Ahmet M., Medenî Hukuk, Temel Bilgiler, 2. Bası, Đstanbul, 2012 (KILIÇOĞLU, Temel Bilgiler). KILIÇOĞLU Ahmet M., Medenî Kanunumuzun Aile Miras Eşya Hukukuna Getirdiği Yenilikler, 2. Bası, Ankara, 2004 (KILIÇOĞLU, Yenilikler). KOCAAĞA Köksal/KÖSEOĞLU Bilal, Aile Hukuku ve Uygulaması, 2. Bası, Bursa, 2011. MEMĐŞ Tekin/ YILDIRIM Mustafa Fadıl, Soybağının Belirlenmesinde Gen Analizlerinin Kullanılması ve Yarattığı Hukuki Sorunlar, AÜEHFD, C. VIII, S. 1-2, Y. 2004, s. 283-306, 25.1.2013 tarihinde http://hukuk.erzincan.edu.tr/dergi/makale/2004_VIII_12.pdf adresinden erişildi. METĐN Sevtap, Yörüngesinden Çıkan Tabiat: Etik, Sosyal, Psikolojik ve Hukukî Görünümleriyle Taşıyıcı Annelik, Đstanbul Barosu Yayınları, Sağlık Hukuku, Sağlık Hukuku Makaleleri-II, Đstanbul, 2012, s. 7-54, 25.1.2013 tarihinde http://www.istanbulbarosu.org.tr/images/haberler/saglikhukuku208.pdf adresinden erişildi. MULLER Ophélie, Réflexions autour des tests de paternité en France : une mise en libre service est-elle possible?, Année 2012, p. 1-112; 9.9.2013 tarihinde http://dumas.ccsd.cnrs.fr/docs/00/72/40/71/PDF/2012GRE17030_mulle r_ophelie_1_D_.pdf adresinden erişildi. MÜLLER Hansjakob/IMHASLY Patrick/LEUTHOLD Margrit, Empreinte génétique et test de paternité, Schweiz Med Forum, V. 2005/5, p. 880; 9.9.2013 tarihinde http://www.medicalforum.ch/pdf/pdf_d/2005/2005- 35/2005-35-063.PDF adresinden erişildi. OĞUZMAN Mustafa Kemâl./DURAL Mustafa, Aile Hukuku, 3. Bası, Đstanbul, 2001. ÖZBAY Đbrahim/NAR AKSAN Şerife, Son Yasal Değişiklikler Çerçevesinde Tanımanın Đptali Davası ve Bu Davada Uygulanacak Usul, EÜHFD, C. XIV, S. 34, Y. 2010, s. 187-226, 25.1.2013 tarihinde http://hukuk.erzincan.edu.tr/dergi/makale/2010_IV_2.7.pdf adresinden erişildi. ÖZKAYA Nesrin, Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçu, s. 179-194, Đstanbul Barosu Yayınları, Sağlık Hukuku, Sağlık Hukuku Makaleleri- II, Đstanbul, 2012, 25.1.2013 tarihinde http://www.istanbulbarosu.org.tr/images/haberler/saglikhukuku208.pdf adresinden erişildi. ÖZTAN Bilge, Aile Hukuku, 3. Bası, Ankara, 2000. ÖZUĞUR Ali Đhsan, Türk Medenî Kanununun Değişen Yeni Düzenlemeleri ile Açıklamalı Đçtihatlı Velâyet Vesayet Soybağı Evlat edinme Hukuku Diğer Eşin Rıza ve Onamına Bağlı Đşlemler, Ankara, 2007. PAKSOY Gülnihal, Soybağının Reddi, TBB Dergisi, Y. 2011, S. 97, s. 353- 376, 25.1.2013 tarihinde http://portal.ubap.org.tr/App_Themes/Dergi/2011-97-1117.pdf adresinden erişildi. REMZĐ Mehmet/AYDIN Sezer/ISPARTALI Murat, Medenî Hukuk (Medenî Hukuka Giriş-Kişiler Hukuku-Aile Hukuku-Miras Hukuku-Eşya Hukuku), 2. Bası, Đstanbul, 2012. SALDIRIM Mustafa, Özel Hukukta Cumhuriyet Savcısının Görevleri, Ankara, 2005. SAYITA USTA Sevgi, Ensest Đlişkiden Çocuğu Tanıma Yasağının Kaldırılmasına Eleştirel Bir Bakış, TBB Dergisi, S. 88, Y. 2010, s. 171- 194, 25.1.2013 tarihinde http://portal.ubap.org.tr/App_Themes/Dergi/2010-88-595.pdf adresinden erişildi. SEROZAN Rona, Çocuk Hukuku, Đstanbul, 2005. SPRUMONT Dominique, Analyses génétiques: le débat en Suisse, LObservatoire de génétique, V. 14 (novembre-décembre 2003); 9.9.2013 tarihinde http://www.omics- ethics.org/observatoire/zoom/zoom_03/z_no14_03/zi_no14_03_02.html adresinden erişildi. ŞAHĐN Emin, Aile Hukuku Davaları, 2. Baskı, Ankara, 2012. TEKĐNAY Selahattin Sulhi, Aile Hukuku, 7. Bası, 1990. YILDIZ Canset/KARTAL Dilşah Büşra/TĐRYAKĐ Beyza, Yardımcı Üreme Teknikleri Raporu, 25.1.2013 tarihinde www.hastahaklari.net/Files/yardimci_ureme_teknikleri_raporu.doc adresinden erişildi. YILMAZ Ejder, Hukuk Muhakemeleri Kanununun Getirdikleri, s. 1-40, 25.1.2013 tarihinde http://www.muglabarosu.org.tr/upload/UserUpload/file/hmkyenilikler.p df adresinden erişildi.
| APA | TÜZÜNER Ö (2013). SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 1139 - 1166. |
| Chicago | TÜZÜNER ÖZLEM SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ. (2013): 1139 - 1166. |
| MLA | TÜZÜNER ÖZLEM SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2013, ss.1139 - 1166. |
| AMA | TÜZÜNER Ö SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2013; 1139 - 1166. |
| Vancouver | TÜZÜNER Ö SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2013; 1139 - 1166. |
| IEEE | TÜZÜNER Ö "SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.1139 - 1166, 2013. |
| ISNAD | TÜZÜNER, ÖZLEM. "SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ". (2013), 1139-1166. |
| APA | TÜZÜNER Ö (2013). SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 62(4), 1139 - 1166. |
| Chicago | TÜZÜNER ÖZLEM SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 62, no.4 (2013): 1139 - 1166. |
| MLA | TÜZÜNER ÖZLEM SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.62, no.4, 2013, ss.1139 - 1166. |
| AMA | TÜZÜNER Ö SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2013; 62(4): 1139 - 1166. |
| Vancouver | TÜZÜNER Ö SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2013; 62(4): 1139 - 1166. |
| IEEE | TÜZÜNER Ö "SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ." Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 62, ss.1139 - 1166, 2013. |
| ISNAD | TÜZÜNER, ÖZLEM. "SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASINDA GENETİK ANALİZE İLİŞKİN HÜKÜMLERĐN DEĞERLENDİRİLMESİ". Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 62/4 (2013), 1139-1166. |
