İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*
Yıl: 2015 Cilt: 4 Sayı: 8 Sayfa Aralığı: 107 - 129 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*
Öz: Makale, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesine (İHAS) ek 2 yeni Ek Protokol hakkındaki gözlemlere özgülenmiştir. 15 no.lu Ek Protokolün (EP15) getirdiği başlıca değişiklik, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin (İHAM) geliştirdiği takdir marjı nın İHASın Başlangıç kısmına eklenmesidir. Buna göre, ikincillik ilkesi uyarınca, İHAStaki hak ve özgürlükleri koruma sorumluluğunun öncelikle taraf devletlere ait olduğu ve bu bağlamda İHAMın denetiminde takdir marjına sahip oldukları vurgulanmaktadır (Açıklayıcı Rapor, para. 7). Ayrıca İHAM yargıçlığına seçilmede yaş sınırı 65 olarak düzenlenirken, 6 aylık başvuru süresi ise 4 aya indirilmektedir. 16 no.lu Ek Protokol (EP16) ise, ulusal yargı mercilerinin talebi üzerine İHAMın istişarȋ görüş verme yetkisine ilişkindir. Aslında bu yetki 2 No.lu Ek Protokolle sınırlı kapsamda kabul edilmişti. Bu bağ- lamda yeni EP16, 2 amaca yöneliktir: İHAM ve ulusal otoriteler arasındaki etkileşimi güçlendirmek; ikincillik ilkesi uyarınca, Sözleşmenin etkililiğini artırmak. Bu yolla, bireysel başvuruları ve İHAMın iş yü- künü azaltmak da amaçlanmaktadır (Protokol, Başlangıç, para. III). PLÂN Çalışma, 3 bölümden oluşmaktadır: § I. Giriş: Tüm Ek Protokoller Hakkında Genel Bilgiler § II. İki Yeni Protokol Hakkında Bazı Gözlemler: 15 ve 16 No.lu Protokol § III. Sonuçlar & Öneriler.
Anahtar Kelime: Konular:
(GENERAL OBSERVATIONS ON PROTOCOLS NO. 15 AND 16 TO THE ECHR)
Öz: General Observations about Protocols no. 15 and 16 to the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms The subject of this work is new two additional Protocols to the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms (ECHR). With 15th Protocol, a new paragraph has been added at the end of the Preamble of the ECHR containing a reference to the principle ofsubsidiarity and the doctrine of the margin of appreciation . It is aimed to enhance the transparency and accessibility of these characteristics of the Convention system and to be consistent with the doctrine of the margin of appreciation as developed by the Court in its case law (Explanatory Report, para. 7). European Court of Human Rights (ECHtR) has advisory jurisdiction which was established by adopting 2th Protocol in 1963. However, the contribution of this Protocol was limited. Therefore, 16th Protocol was adopted in 2013. This Protocol aims to achieve a dual objective: 1) to enhance the interaction between the Court and national authorities, 2) to reinforce implementation of the Convention, in accordance with the principle of subsidiarity. This Protocol will reduce the large backlog of applications to the ECHR (Protocol, Preamble, para. III). PLAN Main sections in this work, below mentioned § I. Introduction: General Information about Protocols for ECHR § II. Some Observations about Two New Protocols: 15th and 16thProtocol § III. & Conclusions & Proposals.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ALBAYRAK, Gökhan, AİHS Protokol No. 16 ve Danışma Gö- rüşlerinin Önemi, Ankara Strateji, 06.10.2013. http://goo.gl/rZQywr
- BOYAR, Oya, Anayasal Uyuşmazlıklarda Yorum, (Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul, 2008.
- BREMS, Eva, The Margin of Appreciation Doctrine in the CaseLaw of the European Court of Human Rights, HJIL, Vol. LVI, 1996, pp. 240-314. http://goo.gl/yzFmB7
- ÇETİN, Selvet, Türk Hukuk Düzenine Etkileri Açısından İzmir Deklarasyonu. 05.05.2011. http://goo.gl/b78VFI
- ÇOBAN, Ali Rıza, Strasbourgda Herküllere İhtiyacımız var mı? Ulusal Takdir Yetkisi ve Evrensel Standartlar Arasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, AÜHFD, C. LVII, S. 3, Y. 2008, ss. 187-223. http://goo.gl/QbyY0x
- DOĞRU, Osman, Anayasa ile Karşılaştırmalı İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Mahkeme İçtüzüğü, 1. Bs., XII Levha Yay., İstanbul, Aralık 2010.
- ĐORĐEVİĆ, Sanja, Protocol 16 to The European Convention on Human Rights and Freedoms, Facta Unıversitatis: Series: Law and Politics, Vol. 12, No 2, 2014, pp. 103-111.
- EKİNCİ, Hüseyin & SAĞLAM, Musa, Sorularla Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, AYM Yay., Ankara, 2014. http://goo.gl/VjUKOh ENSAROĞLU, Yılmaz & ARDIÇ, Zeynep & BARIN, Taylan &
- GÜÇTÜRK, Yavuz & UZUN, Cem Duran, 2013te Hukuk ve İnsan Hakları, SETA Analiz, S. 80, İstanbul, Ocak 2014. http://goo.gl/hNg7tW
- GEMALMAZ, H. Burak, Pratikte AİHS Protokol No. 14le Getirilen Yeni Kabuledilebilirlik Ölçütü, ABD, Y. 2011, S. 4, ss. 321-332.
- GERARDS, Janneke, Advisory Opinions, Preliminary Rulings and the New Protocol No. 16 to the European Convention of Human Rights: a Comparative and Critical Appraisal, MJECL, No. 4, 2014, pp. 630-651.
- GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref & GÖLCÜKLÜ, Feyyaz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi, 6. Bs., Turhan Yay., Ankara, Aralık 2005.
- İNCEOĞLU, Sibel, Hak ve Özgürlükleri Sınırlama ve Güvence Rejimi, İNCEOĞLU, Sibel (Ed.), İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kapsamında Bir İnceleme, 1. Bs., Avrupa Konseyi Yay., Şen Matb., Ankara, 2013, ss. 23-52.
- İNCEOĞLU, Sibel, Hukuk Devletinin İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi ve Türk Anayasa Mahkemesi Kararlarında Tezahürü: Kar- şılaştırmalı Bir Çalışma, AYHD, C. IV, S. 7, 2015, ss. 85-108.
- JANIS, Mark & KAY, Richard & BRADLEY, Anthony, European Human Rights Law: Text and Materials, 2nd ed., Oxford University Press, 2000.
- KABOĞLU, İbrahim Özden, Özgürlükler Hukuku-1: İnsan Hakları Genel Kuramına Giriş, 7. Bs., İmge Yay., Ankara, Ekim 2013.
- KORUCU, Serdar, Yargısal Aktivizmin Kavramsal Analizi, Liberal Düşünce, Y. 18, S. 69-70, Kış-Bahar 2013, ss. 201-225.
- MALINVERNI, Giorgio, Le Protocole no 15 à la Convention européenne des droits de lhomme, Rev. Trim. Dr. H (101/2015), pp. 51-63.
- ÖZTÜRK, Fatih, Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Politik Sorun ve Yargısal Aktivizm Doktrini: Anayasal Yargı Denetimi Gerekli mi?, Beta Yay., İstanbul, 2012, ss. 49-51, 67-112.
- SEZER, Abdullah, Demokrasi Teorisi ve Pratiğinde Seçim Barajları [Adalet-İstikrar İkileminde % 10 Ulusal Baraj Açısından Karşı- laştırmalı Bir Analiz], Legal Yay., İstanbul, 2014.
- SICILIANOS, Linos-Alexandre, Lélargissement de la compétence consultative de la Cour européenne des droits de lhommeA propos du Protocole no 16 à la Convention européenne des droits de lhomme, Rev. Trim. Dr. H (97/2014), pp. 9-29.
- ŞİRİN, Tolga, Takdir Marjı Doktrini ve Türkiye Anayasa Mahkemesi Açısından Anlamı, AYHD, C. II, S. 4, Y. 2013, ss. 359-399.
- ŞİRİN, Tolga, Çevre-İnsan-Devlet (Anayasa Üzerine Güncel Denemeler), Tekin Yay., İstanbul, Nisan 2015.
- TBMM, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmeye Değişiklik Getiren 15 Nolu Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/911), Yasama Dönemi: 24, Yasama Yılı: 4, SS. 599, ss. 11-13. http://goo.gl/Vnp2MZ
- ULUTAŞ, Ahmet (Çev.), İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşmeye Ek 16 No.lu Protokol, Küresel Bakış,
- Y. 4, S. 13, Nisan 2014, ss. 115-118. http://goo.gl/Ajc3Gm ÜNAL, Şeref, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi: Avrupa İnsan Hakları Komisyonu ve Divan Kararları Işığında Sözleşme Hükümlerinin Açıklanması ve Yorumu, TBMM Yay., TBMM Matb., Ankara, 1995.
- YILMAZ, M. Şerif, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin Yorum Yöntemleri, (Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2010.
- Diğer kaynaklar: Resmî Gazete, Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, TBMM Tutanak Dergisi, vs.
| APA | SEZER A (2015). İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*. , 107 - 129. |
| Chicago | SEZER Abdullah İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*. (2015): 107 - 129. |
| MLA | SEZER Abdullah İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*. , 2015, ss.107 - 129. |
| AMA | SEZER A İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*. . 2015; 107 - 129. |
| Vancouver | SEZER A İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*. . 2015; 107 - 129. |
| IEEE | SEZER A "İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*." , ss.107 - 129, 2015. |
| ISNAD | SEZER, Abdullah. "İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*". (2015), 107-129. |
| APA | SEZER A (2015). İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*. Anayasa Hukuku Dergisi, 4(8), 107 - 129. |
| Chicago | SEZER Abdullah İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*. Anayasa Hukuku Dergisi 4, no.8 (2015): 107 - 129. |
| MLA | SEZER Abdullah İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*. Anayasa Hukuku Dergisi, vol.4, no.8, 2015, ss.107 - 129. |
| AMA | SEZER A İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*. Anayasa Hukuku Dergisi. 2015; 4(8): 107 - 129. |
| Vancouver | SEZER A İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*. Anayasa Hukuku Dergisi. 2015; 4(8): 107 - 129. |
| IEEE | SEZER A "İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*." Anayasa Hukuku Dergisi, 4, ss.107 - 129, 2015. |
| ISNAD | SEZER, Abdullah. "İHAS'A EK 15 VE 16 NO.LU PROTOKOLLERE İLİŞKİN GENEL GÖZLEMLER*". Anayasa Hukuku Dergisi 4/8 (2015), 107-129. |
