TY  - JOUR
TI  - ALEYHE DEĞİŞTİRME YASAĞI KURALI
AB  - İnceleme konumuz, yaygın deyişiyle aleyhe değiştirme yasağı kuralı dır. Aleyhe değiştirme yasağı (Reformatio in peius) kuralı, 1412 sayılı eski CezaYargılama Yasasının temyiz (m.326/4) ve yargılamanın yenilenmesi (m.341/2)yollarında geçerliydi. Kural, yeni 5271 sayılı Ceza Yargılama Yasasına göre; istinaf (m.283), temyiz (m.307/4), yasa yararına bozma (m. 309/4-b) ve yargıla- manın yenilenmesi (m.323/2) yasayollarında benimsenmiştir. Bu yasak, bir yasal buyruk ve zorunluluktur. Yasak, yalnızca sanık yararına(lehine) yasayolu davası açıldığında geçerlidir. Aleyhe değiştirme yasağı kuralı, hükme karşı yalnızca sanığın, sanık savunmanının, sanığın eşi ya da yasal temsilcisinin yasayoluna başvurması durumunda uygulanır. Ayrıca yasayollarının genel hükümleri arasında, Cumhuriyet savcısınınsanık yararına yasayoluna başvurması durumunda da bu kuralın uygulanacağıdüzenlenmiştir (m.265). Söz konusu aleyhe değiştirme yasağı kuralı adil yargılanma, demokratik devlet ve hukukun üstünlüğü ilkelerinin zorunlu bir sonucudur.Yasakoyucu, Cumhuriyet savcısı dahil sanık yararına yasayolu davası açanların amacının sanığın durumunu iyileştirmek olduğunu düşünerek, buna göredüzenlemede bulunmuştur. Bu nedenle yararı olduğu için yasayoluna başvuransanığı yeni kurulacak hükümde, önceki hükümden daha kötü duruma düşürmeyi, zarara sokmayı ve durumunu ağırlaştırmayı uygun bulmamıştır. Yasayolu davasının görüleceği mahkemeyle bozma sonrasında yargılamayaparak yeniden hüküm kuracak ilk derece mahkemesi, yalnızca yaptırımı (cezayı) ve sonuçlarını sanık aleyhine ağırlaştıramazlar. Ancak, eylemin ceza hukukundaki (suç hukukundaki) adını, yani niteliğini değiştirebilirler.
AU  - ÇINAR, ALİ RIZA
PY  - 2013
JO  - Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi
VL  - 19
IS  - 2
SN  - 2146-0590
SP  - 603
EP  - 666
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/185341
ER  -