BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması

SATTARY, Ali; BAKIRCI, Fehim; SHİRAZ ESLAMİAN, Seyedhadi

BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması

Fehim BAKIRCI, (Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisap Bölümü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü, Erzurum, Türkiye)

Seyedhadi SHİRAZ ESLAMİAN, (Nabi Akram Üniversitesi, İnsani Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Tabriz, İran)

Ali SATTARY (Nabi Akram Üniversitesi, İnsani Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Tabriz, İran)

Ege Akademik Bakış

10 0

Yıl: 2014 Cilt: 14 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 9 - 19 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması

Öz:

Bu çalışmada; BISTda işlem gören, Demir Çelik Metal Ana Sanayi sektöründeki 14 firmanın 2009-2011 yıllarına ait finansal performansları belirlenmeye çalışılmıştır. Performans analizi, firmaların mali tablolarından elde edilen finansal göstergeleri kullanılarak Veri Zarflama Analizi yöntemi ile yapılmıştır. VZAye göre nisbi etkinlik düzeyleri belirlenen firmaları kendi aralarında sıralamak için VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS yöntemleri kullanılmıştır. Bu farklı yöntemlerle elde edilen bulgular karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Endüstri Mühendisliği Bilgisayar Bilimleri, Bilgi Sistemleri İşletme Finans

Financial Performance Analysis of Iron, Steel Metal Industry Sector Companies in The Borsa İstanbul: DEA Super Efficiency and TOPSIS Methods

Öz:

In this study, measured the financial efficiencies of enterprises operating in Istanbul Stock Exchange Iron Steel Metal Industry sector for the between 2009-2011 years. The financial statements enterprises were evaluated based on the effectiveness using the Data Envelopment Analysis. Also Super Efficiency application is performed in order to see the efficiency rank of decisionmaking units (companies) which are considered efficient through DEA and TOPSIS methods. These were compared and interpreted different methods with the obtained findings.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Endüstri Mühendisliği Bilgisayar Bilimleri, Bilgi Sistemleri İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Altan, M.S. (2010) Türk Sigortacılık Sektöründe Etkinlik: Veri Zarflama Analizi Yöntemi ile Bir Uygulama Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12:185-204.
Andersen, P. ve Petersen, N.C. (1993) A Procedure for Ranking Efficient Units in Data Envelopment Analysis Management Science, 39(10):1261-1264.
Bakırcı, F. (2006) Üretimde Etkinlik ve Verimlilik Ölçümü Veri Zarflama Analizi: Teori ve Uygulama, İstanbul, Atlas Yayınları.
Bakırcı, F. (2007) Firma Etkinliğini Etkileyen Faktörler: Türk Tekstil Sektöründe Bir VZA ve TOBİT Model Uygulaması EKEV Akademi Dergisi, 11(30):327-342.
Bülbül, S. ve Köse, A. (2011) Türk Gıda Şirketlerinin Finansal Performansının Çok Amaçlı Karar Verme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25:71-95.
Cenger, H. (2011) İMKBde İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Performanslarının Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4):31-44.
Çetin, A.C. (2006) Türk Tekstil Sektörü ve Tekstil Firmalarının Etkinlik Düzeylerinin Belirlenmesi Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2):255-278.
Charnes, A., Cooper, William W. ve Rhodes, E. (1978) Measuring the Efficiency of Decision Making Units, European Journal of Operational Research, 2:429-444.
Eken, M. ve Pehlivan, E. (2009) Yatırım Fonları Performansı Klasik Performans Ölçümleri ve VZA Analizi Maliye Finans Yazıları, 83:85-114.
Emrouznejad, A., Barnett, R.P. ve Gabriel, T. (2008) A Survey and Analysis of the First 30 Years of Scholarly in DEAEvaluation of Research in Efficiency and Productivity, 42(3):151-157.
Uygurtürk, H. ve Korkmaz, T. (2012) Finansal Performansın TOPSİS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7:95-115.
Janani, M.H., Ehsanifar, M. ve Bakhtiarnezhad, S. (2012) Selection of Portfolio by using Multi Attributed Decision Making (Tehran Stock Exchange) American Journal of Scientific Research, 44:15-29.
Kara, O. ve Aydın, Ü. (2011) Demir Çelik Endüstrisine Yönelik Etkinlik Analizi ve Etkinsizliğin Kaynakları: DEA ve TOBİT Model Uygulaması Uludağ Üniversitesi 16.Ulusal İktisat Sempozyumu, Ekim 13-14, Bursa.
Kaya, A. ve Gülhan, Ü. (2010) Küresel Finansal Krizin İşletmelerin Etkinlik ve Performans Düzeylerine Etkileri:2008 Finansal Kriz Örneği İstanbul Üniversitesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 11:61-89.
Kecek, G. (2010) Veri Zarflama Analizi, Teori ve Uygulama Örneği, Ankara, Siyasal Kitapevi. Kılıçkaplan, S. ve Karpat, G. (2004) Türkiye Hayat Sigortası Sektöründe Etkinliğin İncelenmesiDokuz Eylül Ünivesiesi İ.İ.B.F Dergisi, 19(1):1-14.
Koçak, H. ve Çilingirtürk, A.M. (2011) AB Ülkeleri ve Aday Ülkelerin Kaynak Kullanımında Etkinliklerinin Karşılaştırmalı Analizi İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40(2):166-175.
Kula, V. ve Özdemir, L. (2007) Çimento Sektöründe Göreceli Etkinsizlik Alanlarının Veri Zarflama Analizi Yöntemi ile TespitiAfyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 9(1):55-70.
Momeni, M. (2006) New Topics in Operations Research Tehran University, 11:187-231.
Özden, Ü.H. (2008) Veri zarflama analizi (VZA) ile Türkiyedeki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesiİstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2):167-185.
Özer, A., Öztürk, M. ve Kaya, A. (2010) İşletmelerde Etkinlik ve Performans Ölçmede VZA, Kümeleme ve TOPSIS Analizlerinin Kullanımı: İMKB İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1):233-260.
Özgür, E. (2008) Kamu Bankalarının Finansal Etkinliği Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3):247-260.
Sadeghiani J., Amiri, M., Taghavifard, M.T. ve Razavi, S.H. (2008) Ranking of Efficient Units by Using Data Envelopment Analysis and Analytical Hierarchy ProcessManagement Knowledge, 1:81.
Sanayii Genel Müdürlüğü (2012) T.C Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Demir Çelik Sektörü Raporu, Ankara. Tektüfekçi, F. (2010) İMKBye Kayıtlı Halka Açık Teknoloji Şirketlerinde Finansal Etkinliğin Veri Zarflama Analizi (VZA) İle Değerlendirilmesi Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2):69-77.
TOBB (2012) Türkiye Demir ve Demir Dışı Metaller Meclisi Birliği Sektör Raporu, Ankara, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği.
Tosunoğlu, B. ve Uysal, M. (2012) İSO 500de Yer Alan İmalat Sektöründeki Yabancı Sermaye Payına Sahip Şirketlerin Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile Ölçülmesi Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4):333-344.
Türkmen, S.Y. ve Çağıl, G. (2012) İMKBye Kote Bilişim Sektörü Şirketlerinin Finansal Performanslarının TOPSİS Yöntemi ile Değerlendirilmesi Maliye Finans Yazıları, 26(59):59-78.
Worldsteel (2011) http://www.worldsteel.org/ statistics/statistics-archive/2011-steel-production.html, (03.03.2013).
Yayar, R. ve Baykara, H.V. (2012) TOPSİS Yöntemi ile Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üzerine Bir Uygulama Business and Economics Research Journal, 3(4):21-42.
Yılmazer, M., Aktaş, H., Kargın, M. ve Açıkgöz, B. (2006) Türkiyede İllere Göre Kamu Yatırımlarının Etkinliği Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(29):53-80.

APA	BAKIRCI F, SHİRAZ ESLAMİAN S, SATTARY A (2014). BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması. , 9 - 19.
Chicago	BAKIRCI Fehim,SHİRAZ ESLAMİAN Seyedhadi,SATTARY Ali BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması. (2014): 9 - 19.
MLA	BAKIRCI Fehim,SHİRAZ ESLAMİAN Seyedhadi,SATTARY Ali BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması. , 2014, ss.9 - 19.
AMA	BAKIRCI F,SHİRAZ ESLAMİAN S,SATTARY A BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması. . 2014; 9 - 19.
Vancouver	BAKIRCI F,SHİRAZ ESLAMİAN S,SATTARY A BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması. . 2014; 9 - 19.
IEEE	BAKIRCI F,SHİRAZ ESLAMİAN S,SATTARY A "BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması." , ss.9 - 19, 2014.
ISNAD	BAKIRCI, Fehim vd. "BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması". (2014), 9-19.

APA	BAKIRCI F, SHİRAZ ESLAMİAN S, SATTARY A (2014). BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması. Ege Akademik Bakış, 14(1), 9 - 19.
Chicago	BAKIRCI Fehim,SHİRAZ ESLAMİAN Seyedhadi,SATTARY Ali BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması. Ege Akademik Bakış 14, no.1 (2014): 9 - 19.
MLA	BAKIRCI Fehim,SHİRAZ ESLAMİAN Seyedhadi,SATTARY Ali BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması. Ege Akademik Bakış, vol.14, no.1, 2014, ss.9 - 19.
AMA	BAKIRCI F,SHİRAZ ESLAMİAN S,SATTARY A BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması. Ege Akademik Bakış. 2014; 14(1): 9 - 19.
Vancouver	BAKIRCI F,SHİRAZ ESLAMİAN S,SATTARY A BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması. Ege Akademik Bakış. 2014; 14(1): 9 - 19.
IEEE	BAKIRCI F,SHİRAZ ESLAMİAN S,SATTARY A "BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması." Ege Akademik Bakış, 14, ss.9 - 19, 2014.
ISNAD	BAKIRCI, Fehim vd. "BIST'da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması". Ege Akademik Bakış 14/1 (2014), 9-19.