TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI
Yıl: 2015 Cilt: 15 Sayı: 32 Sayfa Aralığı: 66 - 97 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI
Öz: Bu çalışmanın temel amacı Türkiye ekonomisinde döviz kurunun yurt içi fiyatlar üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Çalışmada Türkiyede yurt içi üretici fiyatları ile çeşitli makro ekonomik değişkenler arasındaki ilişki 2006:01- 2015:10 dönemi için ARDL-Sınır testi yöntemi ile araştırılmaktadır. Elde edilen sonuçlar uzun dönemde yurt içi üretici fiyatları üzerinde döviz kuru etkisinin düşük olduğunu göstermiştir. Bu sonuç, düşük enflasyon ortamında döviz kuru geçiş etkisinin daha düşük olacağı yönündeki hipotez ile uyumludur. Uzun dönemde üretici fiyatları üzerinde ham petrol fiyatlarının etkisinin de oldukça zayıf olduğu, buna karşın para arzının ve yurt içi geliri temsilen sanayi üretim düzeyinin ise güçlü etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: Konular:
EXCHANGE RATE PASS-THROUGH IN TURKISH ECONOMY: EVIDENCE FROM ARDL-BOUNDS TESTING APPROACH
Öz: The main objective of this study is to investigate the effect of exchange rates on domestic prices in Turkish economy. The relationship between domestic prices and various macroeconomic variables in Turkey is surveyed for the 2006:01-2015:10 period with the ARDL-Bounds testing approach in the study. Findings of the study indicate that in the long-term effect of the exchange rate on domestic producer prices is low. This result is consistent with the hypothesis which argues that the exchange rate pass-through will be lower in a low inflation environment. Results also show that in the long-term effect of crude oil prices on producer prices is quite weak, whereas the money supply and the industrial production as a proxy of domestic income have strong effects.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ALPER, K. (2003). Exchange Rate Pass-Through to Domestic Prices in Turkish Economy, Master of Scince Thesis, The Graduate School of Social Sciences, METU, Ankara. ALTINTAŞ, H. (2014). Türkiyede Döviz Kurunun Enflasyon Üzerine Geçiş Etkisinin Ekonometrik Analizi: 1987-2011, Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, 33(1), 163-201. ANAYA, J. A. G. (2000). Exchange Rate Pass-through and Partial Dollarization: Is there a Link?, Working Paper, No: 81, Center for Research on Economic Development and Policy Reform, Standford University. ARAT, K. (2003). Türkiyede Optimum Döviz Kuru Rejimi Seçimi ve Döviz Kurlarından Fiyatlara Geçiş Etkisinin İncelenmesi, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Ankara. ARBATLI, E. C. (2003). Exchange Rate Pass-Through in Turkey: Looking for Asymmetries, Central Bank Review, Central Bank of the Republic of Turkey, 3(2), 85-124. ARDENI, P. G. (1989). Does the Law of One Price Really Hold for Commodity Prices?, American Journal of Agricultural Economics, 71(3), 661-669. BAILLIU, J. and FUJII, E. (2004). Exchange Rate Pass-Through and the Inflation Environment in Industrialized Countries: An Empirical Investigation, Bank of Canada Working Paper, 2004-21. CARRANZA, L., GALDON-SANCHEZ, J. E. and GOMEZ-BISCARRI, J. (2009). Exchange Rate and Inflation Dynamics in Dollarized Economies, Journal of Development Economics, 89(1), 98-108. ÇAĞLAYAN, E. (2006). Enflasyon, Faiz Oranı ve Büyümenin Yurtiçi Tasarruflar Üzerindeki Etkileri, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(1), 423-438. DICKEY, D. and FULLER, W. A. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root, Journal of American Statistical Association, 74, 427-431. DICKEY, D. and FULLER, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root, Econometrica, 49(4), 1057-1072. DWYER, J. and LAM, R. (1994). Explaining Import price Inflastion: A Recent History of Second Stage Pass-Through, Reserve Bank of Australia - Research Discussion Paper, 9407. EDWARDS, S. (2006). The Relationship Between Exchange Rates and Inflation Targeting Revisited, Central bank of Chile Working Papers, No: 409. ENGLE, R.F. and GRANGER, C.W.J. (1987). Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing, Econometrica, 55(2), 251-276. GOLDBERG, P. K. and KNETTER, M. M. (1997). Goods Prices and Exchange Rates: What Have We Learned?, Journal of Economic Literature, 35(3), 1243-1272. HO, C. and McCAULEY, R. N. (2003). Living with flexible Exchange Rates: Issues and Recent Experience in Inflation Targeting Emerging Market Economies, BIS Working Papers, No: 130. HOOPER, P. and MANN, C. L. (1989). Exchange Rate Pass-through in the 1980s: The Case of U.S. Imports of Manufactures, Brookings Papers on Economic Activity, 1, 297337. ITO, T. and SATO, K. (2006). Exchange Rate Changes and Inflation in Post- Crisis Asian Economies: VAR Analysis of the Exchange Rate Pass- Through, NBER Working Paper, 12395. ITO, T. and SATO, K. (2007). Exchange Rate Pass-Through and Domestic Inflation: A Comparison between East Asia and Latin American Countries, RIETI Discussion Paper Series, 07-E-040. JOHANSEN, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors, Journal of Economic Dynamics and Control, 12(2-3), 231-254. JOHANSEN, S. (1991). Estimation and Hypothesis Testing of Cointegration Vectors in Gaussian Vector Autoregressive Models, Econometrica, 59(6), 1551-1580. JOHANSEN, S. and JUSELIUS, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Applications to the Demand for Money, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210. KARA, H., KÜÇÜK TUĞER, H., ÖZLALE, Ü., TUĞER, B. ve YÜCEL, E. M. (2007). Exchange Rate Regimes and Pass-Through: Evidence from the Turkish Economy, Contemporary Economic Policy, 25(2), 206 225. KARA, H., KÜÇÜK TUĞER, H., ÖZLALE, Ü., TUĞER, B., YAVUZ, D. and YÜCEL, E. M. (2005). Exchange Rate Pass-Trough in Turkey: Has it Changed and to What Extent?, The Central Bank of the Republic of Turkey - Research Department Working Paper, No: 05/04. KARA, H. ve ÖĞÜNÇ, F. (2012). Döviz Kuru ve İthalat Fiyatlarının Yurt İçi Fiyatlara Etkisi, İktisat İşletme ve Finans, 27(317), 9-28. KRUGMAN, P. R. and OBSTFELD, M. (2000). International Economics: Theory and Policy, Fifth Editon, Addison-Wesley, Reading, New York. KWIATKOWSKI, D., PHILLIPS, P.C.B., SCHMIDT, P. and SHIN, Y. (1992). Testing the Null Hypothesis of Stationary Against the Alternative of a Unit Root, Journal of Econometrics, 54, 159-178. LEIGH, D. and ROSSI, M. (2002). Leading Indicators of Growth and Inflation in Turkey, IMF Working Paper, WP/02/231. McCARTHY, J. (1999). Pass-Through of Exchange Rates and Import Prices to Domestic Inflation in Some Industrialised Economies, BIS Working Papers, No: 79. McCARTHY, J. (2000). Pass-Through of Exchange Rates and Import Prices to Domestic Inflation in Some Industrialised Economies, Federal Reserve Bank of New York Staff Reports, No: 111. MENON, J. (1995). Exchange Rate Pass-Through, Journal of Economic Surveys, 9(2), 197-231. MENON, J. (1996). The Degree and Determinants of Exchange Rate Pass- Through: Market Structure, Non-Tariff Barriers and Multinational Corporations, The Economic Journal, 106(435), 434-444. MONTIEL, P. J. and OSTRY, J. D. (1991). Macroeconomic Implications of Real Exchange Rate Targeting in Developing Countries, IMF Staff Papers, 38(4), 872-900. NARAYAN, P. K. and NARAYAN, S. (2005). Estimating Income and Price Elasticities of Imports for Fiji in a Cointegration Framework, Economic Modelling, 22(3), 423-438. ÖNDER, H. (2011). Fiyatlara Döviz Kuru Geçiş Etkisi: Türkiye Örneği, Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya. ÖNDER, Ş. Ş. (2008). Enflasyon Hedeflemesi ve Döviz Kuru-Enflasyon Arasındaki Geçişkenlik: Türkiye Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. PAMUK, M. ve BEKTAŞ, H. (2014). Türkiyede Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 77-90. PEKER, O. ve GÖRMÜŞ, Ş. (2008). Türkiyede Döviz Kurunun Enflasyonist Etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(2), 187-202. PESARAN, M. H. and SHIN, Y. (1995). An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis, Cambridge Working Papers in Economics, 9514, Faculty of Economics, University of Cambridge. PESARAN, M. H. and SHIN Y. (1999). An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis, in S. Strom, A. Holly and P. Diamond (Eds.), Econometrics and Economic Theory in the 20th. Century: The Ragnar Frisch Centennial Symposium, Cambridge, Cambridge University Press, 371-413. PESARAN, M. H. and SMITH, R. (1998). Structural Analysis of Cointegrating VARs, Journal of Economic Surveys, 12(5), 471-505. PESARAN, M. H., SHIN, Y. and SMITH, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships, Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326. PHILLIPS, P.C.B. and PERRON, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression, Biomètrika, 75(2), 336-346. SEYİDOĞLU, H. (2009). Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama, 17. Baskı, Güzem Can yay. İstanbul. ŞIKLAR, İ. and USLU, N. Ç. (2007). Exchange Rate Pass-Through to Domestic Prices: The Turkish Case (1994-2006), The Business Review, Cambridge, 8(1), 162-171. TAYLOR, J. B. (2000). Low Infation, Pass-through, and the Pricing Power of Firms, European Economic Review, 44, 1389-1408. TCMB - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (EVDS), http://evds.tcmb.gov.tr/, (Son erişim: 25.12.2015). TÜİK - Türkiye İstatistik Kurumu. Dış Ticaret İstatistikleri Veritabanı, https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul, (Son erişim: 25.12.2015). TÜİK - Türkiye İstatistik Kurumu. Temel İstatistikler (içinde Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ve Sanayi Üretim Endeksi), http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist, (Son erişim: 25.12.2015). T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI. Brent tipi Ham Petrol Fiyatları (Dolar), veriler elektronik ortamda alınmıştır, (Alınış tarihi: 10.11.2015). YANG, J. (1997). Exchange Rate Pass-through in U.S. Manufacturing Industries, The Review of Economics and Statistics, 79(1), 95-104. YÜNCÜLER, Ç. (2011). Pass-Through of External Factors Into Price Indicators in Turkey, Central Bank Review, Central Bank of the Republic of Turkey, 11, 71-84.
| APA | ÖZDAMAR G (2015). TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI. , 66 - 97. |
| Chicago | ÖZDAMAR Gökhan TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI. (2015): 66 - 97. |
| MLA | ÖZDAMAR Gökhan TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI. , 2015, ss.66 - 97. |
| AMA | ÖZDAMAR G TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI. . 2015; 66 - 97. |
| Vancouver | ÖZDAMAR G TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI. . 2015; 66 - 97. |
| IEEE | ÖZDAMAR G "TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI." , ss.66 - 97, 2015. |
| ISNAD | ÖZDAMAR, Gökhan. "TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI". (2015), 66-97. |
| APA | ÖZDAMAR G (2015). TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI. Akdeniz İİBF Dergisi, 15(32), 66 - 97. |
| Chicago | ÖZDAMAR Gökhan TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI. Akdeniz İİBF Dergisi 15, no.32 (2015): 66 - 97. |
| MLA | ÖZDAMAR Gökhan TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI. Akdeniz İİBF Dergisi, vol.15, no.32, 2015, ss.66 - 97. |
| AMA | ÖZDAMAR G TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI. Akdeniz İİBF Dergisi. 2015; 15(32): 66 - 97. |
| Vancouver | ÖZDAMAR G TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI. Akdeniz İİBF Dergisi. 2015; 15(32): 66 - 97. |
| IEEE | ÖZDAMAR G "TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI." Akdeniz İİBF Dergisi, 15, ss.66 - 97, 2015. |
| ISNAD | ÖZDAMAR, Gökhan. "TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU GEÇİŞ ETKİSİ: ARDL-SINIR TESTİ YAKLAŞIMI BULGULARI". Akdeniz İİBF Dergisi 15/32 (2015), 66-97. |
