Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi

Şehnaz ŞENER, (Süleyman Demirel Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Isparta, Türkiye)
Erhan ŞENER (Süleyman Demirel Üniversitesi, Uzaktan Algılama Merkezi, Isparta, Türkiye)
Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
2 1
Yıl: 2015 Cilt: 19 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 86 - 96 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi

Öz:
Bu çalışmada, çevresel kirleticilerden olumsuz olarak etkilenen Kovada Gölü dip sedimanlarının ağır metal içerikleri ve kirlilik durumu araştırılmıştır. Bu amaçla, Mayıs (2012) ve Ekim (2013) aylarında, toplam 11 lokasyondan alınan dip sediman örneklerinde kimyasal analizler yapılmıştır. Sedimanların ağır metal kirliliğinin değerlendirilmesinde, zenginleşme faktörü değerleri kullanılmıştır. Ayrıca, her bir ağır metalin göl genelindeki dağılımını izleyebilmek için tematik haritalar hazırlanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre göl genelindeki ağır metal ortalama birikim düzeyleri Mn>Ni>Zn>Cu>Pb>As>Co>Fe şeklinde sıralanmaktadır. Göl dip sedimanlarında Fe, Co ve Pb değerleri genel olarak ortalama şeyl değerinin altında iken Cu, Zn, Ni, Mn ve As değerlerinin ortalama şeyl değerinin üzerinde olduğu belirlenmiştir. Hesaplanan zenginleşme faktörü değerlerine göre Kovada Gölünde söz konusu elementler az ve/veya orta zenginleşme göstermektedir ve bu durumun doğal veya antropojenik kaynaklardan uzun dönemli taşınım ile gerçekleşmiş olabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelime:

Assessment of Heavy Metal Distribution and Contamination in the Kovada Lake (Isparta) Bottom Sediments

Öz:
In this study, heavy metal content and contamination of Kovada Lake bottom sediments were investigated. To this end, bottom sediment samples were taken from a total of 10 different locations in May 2012 and October 2013 and the samples were analyzed. . The enrichment factor values were used to assess heavy metals contamination in the sediments. In addition, thematic maps were prepared in order to investigate the spatial distribution of each heavy metal into the lake. According to the obtained results, mean accumulation of heavy metals were in the sequence as follows Mn> Ni> Zn> Cu>Pb> As> Co> Fe. In general, Fe, Co and Pb values are below the average shale values, while Cu, Zn, Ni, Mn and As contents are above the average shale values in the lake bottom sediments. According to enrichment factor calculations, these elements show slight to moderate enrichment in the Kovada Lake and it has been concluded that these enrichments may have occurred with long-term convection from natural or anthropogenic sources.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abrahim, G.M.S.,Parker, R.J., 2008. Assessment of heavy metal enrichmentfactorsandthedegree of contamination in marinesediments from Tamaki Estuary, Auckland, New Zealand. EnvironmentalMonitoringAssessment , 136, 227–238
  • Aksu, A.E., Yaşar, D., Uslu, O., 1997. Assessment of Marine Pollution in ˙Izmir Bay: Heavy Metal andOrganicCompoundConcentrations in SurficialSediments. http://journals.tubitak.gov.tr/engineering/issues/m uh-98-22-5/muh-22-5-4-97026.pdf (Erişim tarihi: 12.02.2010).
  • Algan, O.,Balkıs, N., Çağatay, M.N., Sarı, E., 2004. Thesources of metal contents in theshelfsedimentsfromthe Marmara Sea, Turkey. EnvironmentalGeology, 46, 932–950.
  • Arslaner, M., 1973. Geologyandpetrography of theophiolites in theIskenderun–Kırıkhan region. Public Mineral Researchand Exploration Institute, 71 pp, Ankara.
  • Bergamaschi, L.,Rizzio, E., Valcuvia, M.G., Verza, G., Profumo, A., Gallorini, M., 2002. Determination of traceelementsandevaluation of theirenrichmentfactors in Himalayanlichens. EnvironmentalPollution 120, 137–144.
  • Bresline, V. T.,Sanudo-Wilhelmy, S.A., 1999. High spatialresolutionsampling of metals in thesedimentandwatercolumn in port Jefferson Harbour, New York Stuaries, 22, 669–680.
  • Bruland, K.W.,Bertine, K., Koide, M., Goldberg, E.D., 1974. History of metal pollution in southern California coastalzone. EnvironmentalScienceandTechnology, 8, 425–432.
  • Buat-Menard, P.,Chesselet, R., 1979. Variableinfluence of theatmosphericflux on thetrace metal chemistry of oceanicsuspendedmatter. Earth Planet ScienceLett, 42, 399-411.
  • Chester, R., 1990. Marine geochemistry. UnwinHyman Ltd., 698 p, London.
  • Dickinson, W.W.,Dunbar, G.B., McLeod, H., 1996. Heavy metal historyfromcores in Wellington Harbour, New Zealand. EnvironmentalGeology, 27, 59–69.
  • Dumont, J.F.,Kerey, E., 1975. Eğirdir Gölü güneyinin (Isparta ili) temel jeolojik etüdü. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bülteni, 18, 2, 1-10.
  • Gemici, Ü.,Tarcan, G., 2007. Assessment of the Pollutants in Farming Soils and Waters Around Untreated Abandoned Türkönü Mercury Mine (Turkey). Bulletin of EnvironmentalContaminationandToxicology 79, 20- 24.
  • Güven, K.C., Öztürk, B., 2005. Deniz Kirliliği. Tüdav Yayınları, No: 21, 512 s, İstanbul.
  • Hornung, H.,Karm, M.D., Cohen, Y., 1989. Trace metal distribution on edimentsandbenthic fauna of Haifa Bay, Israel. Estuarine, CoastalandShelfScience, 29, 43–56.
  • Krauskoph, K.B., 1985. Introduction to geochemistry, 2nd edition Mc Grawhill, Singapare, 617 p. Loring, D.H.,Rantala, R.T.T., 1988. An intercalibrationexercisefortracemetals in marinesediments. Marine Chemistry 24, 13-28.
  • Machender G, Dhakate R, Prasanna L, Govil P.K., 2010. Assessment of heavy metal contamination in soilsaroundBalanagarindustrialarea, Hyderabad, India. Environ Earth Sci. doi:10.1007/s12665-010- 0763-4
  • Madiseh, S.D.,Savary, A., Parham, H., Sabzalizadeh, S., 2009. Determination of thelevel of contamination in Khuzestancoastalwaters (NorthernPersianGulf) byusing an ecological risk index. EnvironmentalMonitoringAssessment, 159, 521–530.
  • Mason, B.,Moore, C.B., 1982. Principles of Geochemistry, Fourth Edition, John WileyandSons, New York, 344 pp.
  • Pekey, H., Karakaş, D., Ayberk, S., Tolun, L., Bakoğlu, M.., 2004. Ecological risk assessmentusingtraceelementsfromsurfacesediments of _Izmit Bay (Northeastern Marmara Sea) Turkey. Marine PollutionBulletin, 48, 946–953.
  • Salomons, W.,Förstner, U., 1984. Metals in thehydrocycle. Springer, Berlin Heidelberg Tokyo. Sarı, E., Çağatay, M.N., 2001. Distributions of heavymetals in thesurfacesediments of theGulf of Saros, NE AegeanSea. Environment International, 26, 169-173.
  • Sarı, E., 2004. Marmara Denizi Doğusunda Çökel Jeokimyası ve Sedimantolojisi Yöntemleri ile Fay Etkinliğinin Araştırılması. İstanbul Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, Doktora Tezi, 181 s, İstanbul.
  • Şahinci, A., 1991. Doğal Suların Jeokimyası, Reform Matbaası, 548 s., İzmir.
  • Şenel, M., Dalkılıç, H.; Gedik, l.; Serdaroğlu, M.; Bölükbaşı, A.S.; Metin, S.; Esentürk, K.; Bilgin, A.Z.; Uğuz, M.F.; Korucu, M., Özgül, N., 1992. Eğirdir - Yenişarbademli - Gebiz ve Geriş - Köprülü (Isparta - Antalya) arasında kalan alanların jeolojisi. MTA Rapor No: 9390, TPAO Rapor No: 3132 (yayımlanmamış), 559s.
  • Şener, Ş., 2010. Eğirdir Göl Suyu ve Dip Sedimanlarının Hidrojeokimyasal Özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. 348s, Isparta.
  • Sutherland, R.A., 2000. Bed sediment-associated trace metals in an urban stream, Oahu, Hawaii. Environmental Geology, 39(6), 611–626.
  • Taylor, S. R.,McLennan, S. M., 1995. Thegeochemicalevolution of the continental crust. Reviews of Geophysic, 33, 241-265.
  • Turekian, K.K.,Wedepohl, K.H., 1961. Distribution of theelements in some majör units of theeart'scrust. Geology Society America Bulletin, 72, 175-192.
  • Windom, H.L., Smith, R.G.Jr., Rawlinson, C., 1989. Particulatetrace metal composition and f lux across the southeastern US continentalshelf. Marine Chemistry, 27, 283–297.
  • Vural, H., 1993. Ağır Metal İyonlarının Gıdalarda Oluşturduğu Kirlilikler. Çevre Dergisi, 8, 3-8.
  • Yalçınkaya, S., Ergin, A., Afşar, Ö. P., Taner, K., Dalkılıç, H., 1986. Batı Torosların jeolojisi; Isparta projesi raporu. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü raporları (yayınlanmamış), Ankara.
APA Şener Ş, ŞENER E (2015). Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi. , 86 - 96.
Chicago Şener Şehnaz,ŞENER Erhan Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi. (2015): 86 - 96.
MLA Şener Şehnaz,ŞENER Erhan Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi. , 2015, ss.86 - 96.
AMA Şener Ş,ŞENER E Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi. . 2015; 86 - 96.
Vancouver Şener Ş,ŞENER E Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi. . 2015; 86 - 96.
IEEE Şener Ş,ŞENER E "Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi." , ss.86 - 96, 2015.
ISNAD Şener, Şehnaz - ŞENER, Erhan. "Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi". (2015), 86-96.
APA Şener Ş, ŞENER E (2015). Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 19(2), 86 - 96.
Chicago Şener Şehnaz,ŞENER Erhan Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 19, no.2 (2015): 86 - 96.
MLA Şener Şehnaz,ŞENER Erhan Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol.19, no.2, 2015, ss.86 - 96.
AMA Şener Ş,ŞENER E Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2015; 19(2): 86 - 96.
Vancouver Şener Ş,ŞENER E Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2015; 19(2): 86 - 96.
IEEE Şener Ş,ŞENER E "Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi." Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 19, ss.86 - 96, 2015.
ISNAD Şener, Şehnaz - ŞENER, Erhan. "Kovada Gölü (Isparta) Dip Sedimanlarında Ağır Metal Dağılımı ve Kirliliğinin Değerlendirilmesi". Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 19/2 (2015), 86-96.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
13-05-2024 12:16

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları