Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması

Çelik, Fatih; DİKMEN, Hüseyin; ELBIR, AHMET; EKŞİ, Ziya; DİKMEN, Hasan

Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması

Hasan DİKMEN, (Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı, Sakarya, Türkiye)

Hüseyin DİKMEN, (Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı, Sakarya, Türkiye)

Ahmet ELBİR, (Yıldız Teknik Üniversitesi, Elektrik Elektronik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Ziya EKŞİ, (Yıldız Teknik Üniversitesi, Elektrik Elektronik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Fatih ÇELİK (Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Sakarya, Türkiye)

Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi

43 6

Yıl: 2014 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 8 - 13 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması

Öz:

Bu çalışmada, rota planlama problemlerinden olan gezgin satıcı probleminin (GSP) çözümünü gerçekleştirmek için yapay zekâ tekniklerinden olan karınca kolonisi ve genetik algoritmaların performansları karşılaştırılmıştır. Türkiye haritası üzerinde gerçekleştirilen çalışmada en iyi rotanın planlanması hedeflenmiştir. Her iki algoritmanın rota mesafesi yönünden başarım performansı ve bu rotayı hesaplama süresi incelenmiştir. Uygulamanın gerçekleştirilmesi ve deneysel sonuçların gözlemlenmesi için C# tabanlı bir arayüz tasarlanmıştır. Uygulama sonucunda karınca kolonisi algoritmasının hem rota mesafesi hem de başarım süresi yönünden genetik algoritmalara göre daha üstün olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Optimization and Comparison of Travelling Salesman Problem Using Ant Colony and Genetic Algorithms

Öz:

Inthisstudy, performance of Ant Colony and Genetic Algorithms that is one of artificial intelligence techniques were compared in order to solve traveling salesman problem that is one of route-planning problem. The best route over the map of Turkey is aimed to find. Performance of the sealgorithms in terms of route distance and route prediction time were investigated. A C#-based interface was designed for implementation of the application and monitoring of the experimental results. As a result of the application, it is observed that Ant Colony algorithm has more high performance than genetic algorithm in terms of both route distance and performance time.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alaykıran K., Engin O., 2005. Karınca Kolonileri Metasezgiseli ve Gezgin Satıcı Problemleri Üzerinde Bir Uygulaması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 20, No 1, 69-76.
Ateş E., 2012. Karınca Kolonisi Optimizasyonu Algoritmaları ile Gezgin Satıcı Probleminin Çözümü ve 3 Boyutlu Benzetimi. Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği, Lisans Tezi, 49s, İzmir.
Brezina I.,Cickova Z., 2011. Solving the Travelling Salesman Problem Using the Ant Colony Optimization. Management Information Systems, Vol. 6, No 4, 010-014.
Cevre U., Özkan B., Uğur A. 2007. Gezgin Satıcı Probleminin Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Etkileşimli Olarak İnternet Üzerinde Görselleştirilmesi. XII. Türkiyede İnternet Konferansı, Ankara.
Çolak S., 2010. Genetik Algoritmalar Yardımı ile Gezgin Satıcı Probleminin Çözümü Üzerine Bir Uygulama. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 3, 423-438.
Demircioğlu M., 2009. Araç Rotalama Probleminin Sezgisel Bir Yaklaşım İle Çözümlenmesi Üzerine Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 163s.
Dorigo M., DiCaro G., Gambardella L. M., 1999. Ant Algorithms for Discrete Optimization. Artificial Life 5, 137-172.
Holland J., 1975. Adaptation In Natural and Artificial Systems. University of Michigan Press, AnnArbor. Karaboğa, D., 2004. Yapay Zeka Optimizasyon Algoritmalari. AtlasYayınları, 199s.
Karayolları Genel Müdürlüğü, 2012. http://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Root/ Uzakliklar.aspx (Erişim Tarihi: 23.04.2013).
Özdemir Y.S., 2008. Karınca Kolonisi Algoritması İle Bilgisayar Ağlarının Topolojik En İyilenmesi. Başkent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 25s.
Özkan B., 2008. Dinamik Gezgin Satıcı Probleminin Çözümü İçin Bir Eniyileme Kütüphanesinin Tasarımı ve Görsel Yazılım Geliştirme Ortamı ile Birlikte Gerçekleştirimi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği, Yüksek Lisans, 43s. Özkan B., Cevre U., Uğur A., 2008. Melez Bir Eniyileme Yöntemi ile Rota Planlama. Akademik Bilişim, Çanakkale.
Serin S., 2009. Karınca Kolonisi Yaklaşımıyla Karayolu Üstyapı Rutin Bakım Çalışmalarının Planlanması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 99s.
Shang G.,Lei Z., Fengting Z., Chunxian Z., 2007. Solving Traveling Salesman Problem by Ant Colony Optimization Algorithm with Association Rule. Third International Conference on Natural Computation (ICNC 2007).
Söyler, H.,Keskintürk T., 2007. Karınca Kolonisi Algoritması ile Gezen Satıcı Probleminin Çözümü. 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, İnönü Üniversitesi, Malatya.

APA	DİKMEN H, DİKMEN H, ELBIR A, EKŞİ Z, Çelik F (2014). Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması. , 8 - 13.
Chicago	DİKMEN Hasan,DİKMEN Hüseyin,ELBIR AHMET,EKŞİ Ziya,Çelik Fatih Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması. (2014): 8 - 13.
MLA	DİKMEN Hasan,DİKMEN Hüseyin,ELBIR AHMET,EKŞİ Ziya,Çelik Fatih Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması. , 2014, ss.8 - 13.
AMA	DİKMEN H,DİKMEN H,ELBIR A,EKŞİ Z,Çelik F Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması. . 2014; 8 - 13.
Vancouver	DİKMEN H,DİKMEN H,ELBIR A,EKŞİ Z,Çelik F Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması. . 2014; 8 - 13.
IEEE	DİKMEN H,DİKMEN H,ELBIR A,EKŞİ Z,Çelik F "Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması." , ss.8 - 13, 2014.
ISNAD	DİKMEN, Hasan vd. "Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması". (2014), 8-13.

APA	DİKMEN H, DİKMEN H, ELBIR A, EKŞİ Z, Çelik F (2014). Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18(1), 8 - 13.
Chicago	DİKMEN Hasan,DİKMEN Hüseyin,ELBIR AHMET,EKŞİ Ziya,Çelik Fatih Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 18, no.1 (2014): 8 - 13.
MLA	DİKMEN Hasan,DİKMEN Hüseyin,ELBIR AHMET,EKŞİ Ziya,Çelik Fatih Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol.18, no.1, 2014, ss.8 - 13.
AMA	DİKMEN H,DİKMEN H,ELBIR A,EKŞİ Z,Çelik F Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2014; 18(1): 8 - 13.
Vancouver	DİKMEN H,DİKMEN H,ELBIR A,EKŞİ Z,Çelik F Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2014; 18(1): 8 - 13.
IEEE	DİKMEN H,DİKMEN H,ELBIR A,EKŞİ Z,Çelik F "Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması." Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18, ss.8 - 13, 2014.
ISNAD	DİKMEN, Hasan vd. "Gezgin Satıcı Probleminin Karınca Kolonisi ve Genetik Algoritmalarla Eniyilemesi ve Karşılaştırılması". Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 18/1 (2014), 8-13.