Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?

KARLIKAYA, Celal

Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?

Celal KARLIKAYA (Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Anabilim Dalı, Edirne, Türkiye)

Toraks Dergisi

4 0

Yıl: 2002 Cilt: 3 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 6 - 12 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?

Öz:

Sigara içenlerin büyük çoğunluğu erişkinlik döneminden önce sigaraya başlamaktadır. Bu nedenle sigarasız toplum hedefine ulaşmada ergenlerin sigaraya başlamasını önlemek anahtar rol oynar. Edirne'de esas olarak lise öğrencilerine yönelik, Sağlık Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen toplantı öncesinde, 12 okuldan gelen ve öğretmenleri tarafından rastgele seçilen 110 öğrenciye "IUATLD"/DSÖ sigara anketinin uyarlanmış şekli uygulandı. Dağıtılan anketlerden 102 tanesi geri döndü ve 101 tanesi değerlendirilebildi. Katılımcıların yaş ortalaması 16.7±1.2 yıl, 54'ü erkek, 47'si kız öğrenciydi. %75'inin sigarayı denediği (erkek/kız: E/K %82/76); ilk deneme yaşının 13±3.4 olduğu; %38'inin en az 100 adet sigara içtiği ('life-time smoker') (E/K %48/27); %55'inin son 6 ayda sigara içtiği (E/K %66/41); %35'inin sık sigara içtiği (her gün en az bir sigara) (E/K %43/25); günlük içicilerin %27'sinin sigarayı sabah uyandıktan sonra ilk yarım saat içinde içtiği saptandı. Sigaraya ulaşma ile ilgili sorulara verilen yanıtlara göre %84'ünün sigara alırken hiçbir güçlük çekmediği, %19'unun tek sigara satın aldığı, %42'sinin gümrüksüz/kaçak/ucuz sigara içtiği saptandı. Marka belirten öğrencilerin 24/44'ünün (%54.5) Winston ve Marlboro markalı sigaraları kullandığı saptandı. Bu bulgular Edirne'de, lise öğrencileri arasında sigara içme prevalansı ve nikotin bağımlılığının yaygın olabileceğini, sigaraya ulaşmada zorluk yaşanmadığını, sigaraya kolay ulaşılabildiğini ve iki markaya yoğunlaşmanın reklamların etkisine bağlı olabileceğini düşündürdü. Ergenlerin ve okul çağındaki çocukların sigara içmesiyle etkili bir şekilde mücadele etmek halk sağlığı açısından bir acil durumdur.

Anahtar Kelime: Reklamcılık Ergen Yaygınlık Anketler Sigara içme

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1) Warren CW, Riley L, Asma S, Eriksen MP, Green L, Blanton C et al. Tobacco use by youth: a surveillance report from the Global Youth Tobacco Survey project. Bull World Health Organ 2000; 78:868-76.
2) US Department of Health and Human Services. Preventing tobacco use among young people: a report of the Surgeon General. US Department of Health and Human Services, CDC, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion OoSaH, editors. 1994. Atlanta, Georgia, CDC.
3) US Department of Health and Human Services. Healthy people 2010 (conference ed, 2 vols). 2000. Washington, DC.
4) UICC. Tobacco Control Fact Sheet 4. Tobacco Taxation and Price Policies. Tobacco and Cancer Programme IUAC, editor. 1993. http://www.globalink.org/ son web ziyareti Ağustos 2001.
5) World Health Report 1999. 1999. Geneva, WHO.
6) World Bank. Curbing the Epidemic: Governments and the Economics of Tobacco Control. 1999. Washington, World Bank.
7) Peto R, Lopez AD, Boreham J, Thun M, Heath C, Jr., Doll R. Mortality from smoking worldwide. Br Med Bull 1996; 52(1):12-21.
8) Saltık A, Yılmaz T, Yorulmaz F, Spor Y. Edirne Merkezinde 5100 Orta-Lise Öğrencisinde Sigara İçme Davranışı ve Spielberger Testi ile Ölçülen Kaygı Düzeyinin İncelenmesi. Ege Tıp Dergisi 1992; 31:53-9.
9) PIAR. Sigara alışkanlıkları ve sigara ile mücadele kampanyası kamuoyu araştırması raporu. 1988. Ankara, TC. Sağlık Bakanlığı.
10) Çelik P, Esen A, Yorgancıoğlu A. ve ark. Manisa İlinde Lise Öğrencilerinin Sigaraya Karşı Tutumları. Toraks Dergisi 2000; 1:61-6.
11) Kocabaş A. Orta dereceli okul öğrencilerinde sigara içme alışkanlığı. Ankara Tıp Mecmuası 1988; 41:9-22.
12) Youth tobacco surveillance-United States, 1998-1999. MMWR CDC Surveill Summ 2000; 49(10):1-94.
13) Trends in Cigarette Smoking Among High School Students... United States, 1991-1999. MMWR 2000; 49(33):755-8.
14) Prevalence of cigarette smoking among secondary school students... Budapest, Hungary, 1995 and 1999. MMWR 2000; 49:438-441.
15) Benowitz N. Nicotine Addiction. Prim Care Clin Office Prac. 1999;26 (3): 611-631.
16) Epidemiology of Tobacco Use and Symptoms of Nicotine addiction in the United States: A compilation of data from large national surveys, Presentation for the Food and Drug Administration, Drug Abuse Advisory Committee, Giovino, G.A., Zhu, B.P., Tomar, S., August 2, 1994.
17) George, H., Gallup International Institute, Teen-age attitudes and behavior concerning tobacco: Report of the findings, Princeton, New Jersey, 1992.
18) CDC, Reasons for tobacco use and symptoms of nicotine withdrawal among adolescent and young adult tobacco users, United States, 1993, MMWWR 1994, 43:745-750.
19) Preventing tobacco use among young people. A report of the Surgeon General. Executive summary. MMWR 1994; 43(RR-4):1-10.
20) Townsend J. Price and consumption of tobacco. Br Med Bull 1996; 52:132-142.
21) World Health Organization. Economics of tobacco control. A/FCTC/WG1/2. 20-8-1999. WHO.
22) Jossens L. Improving Public Health through an International Framework Convention on Tobacco Control. WHO/NCD/99.2. 1999. Brussels, WHO: Framework Convention on Tobacco Control.
23) Joossens L, Raw M. Cigarette smuggling in Europe: who really benefits? Tob Control 1998; 7:66-71.
24) Campaign for Tobacco free Kids. Factsheets: Tobacco Company Marketing to Kids. Cigarette Companies Need Kids to Survive. http://tobaccofreekids.org/. 2001. 25-8-2001.
25) Emri S, Bağcı T, Karakoca Y, Baris E. Recognition of cigarette brand names and logos by primary school children in Ankara, Turkey. Tob Control 1998; 7:386-92.

APA	KARLIKAYA C (2002). Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?. , 6 - 12.
Chicago	KARLIKAYA Celal Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?. (2002): 6 - 12.
MLA	KARLIKAYA Celal Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?. , 2002, ss.6 - 12.
AMA	KARLIKAYA C Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?. . 2002; 6 - 12.
Vancouver	KARLIKAYA C Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?. . 2002; 6 - 12.
IEEE	KARLIKAYA C "Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?." , ss.6 - 12, 2002.
ISNAD	KARLIKAYA, Celal. "Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?". (2002), 6-12.

APA	KARLIKAYA C (2002). Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?. Toraks Dergisi, 3(1), 6 - 12.
Chicago	KARLIKAYA Celal Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?. Toraks Dergisi 3, no.1 (2002): 6 - 12.
MLA	KARLIKAYA Celal Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?. Toraks Dergisi, vol.3, no.1, 2002, ss.6 - 12.
AMA	KARLIKAYA C Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?. Toraks Dergisi. 2002; 3(1): 6 - 12.
Vancouver	KARLIKAYA C Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?. Toraks Dergisi. 2002; 3(1): 6 - 12.
IEEE	KARLIKAYA C "Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?." Toraks Dergisi, 3, ss.6 - 12, 2002.
ISNAD	KARLIKAYA, Celal. "Edirne'de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı - Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması?". Toraks Dergisi 3/1 (2002), 6-12.