M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*

Özlem GAVAZ SİR (Hitit Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Çorum, Türkiye)
Arkeoloji ve Sanat
33 0
Yıl: 2012 Cilt: 0 Sayı: 140 Sayfa Aralığı: 25 - 34 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*

Öz:
M.Ö. 14. yyda Hitit, Babil, Asur, Mitanni, Suriye-Filistin, Mısır ve Kıbrıs çemberinde yoğun bir ticaret ağının varlığı günümüze kadar ulaşan metinlerden bilinmektedir. Kuzey Suriyenin en önemli liman kentlerinden biri olan Ugarit kentinin Hitit vassali olmasıyla Doğu Akdeniz Bölgesinde bulunan ticaret yollarının Hitit hâkimiyetine girmesi kolaylaşacak ve Hititler bölgede söz sahibi olacaklardı. I. Sˇuppiluliumanın izlediği akılcı dış politika sayesinde yapılan antlaşma sonucu Ugarit, Hitit hakimiyetine geç- miş, böylece Doğu Akdeniz Bölgesindeki ticari çıkarlar Hititler lehine gelişmiştir. Tahmin edilebileceği gibi Ugarit gibi hassas bir konu, bu çalışmada üzerinde duracağımız hususlar da dâhil olmak üzere haddinden çok daha fazla incelenmiş ve çok farklı görüşler beyan edilmiştir. Bizim burada amacımız, aşağıdaki sorulara cevap bulmaya çalışmak olacaktır: Neden daha önceleri Ebla ve M.Ö. 2. binyılın başlarında Mari kenti, Mezopotamya, Suriye ve Filistinle ticari ilişkileri düzenleyen birer ticari merkez konumundayken, nasıl olmuştur da Ugarit bölgenin en gözde ticaret merkezi olmuş- tur. Ugaritin bu yükselişinde Hitit Kralı I. Sˇuppiluliumanın payı nedir? Ya da Ugarit, Hitit Devleti ile bağlarını güçlendirirken Mısır böyle bir müttefikini kaybetmeye nasıl göz yummuştur? Hitit Devletinin I. Sˇuppiluliuma zamanında Ugarit üzerinde izlediği strateji, daha sonra tahta geçen Hitit kralları dönemlerinde de süreklilik arz edebilmiş midir? Bu ve benzeri sorulara mantıklı yanıt ararken, elbette şimdiye dek pek incelenmeyen noktaları aydınlatmaya çalışacak, bazı yeni olasılıkları öne süreceğiz.
Anahtar Kelime:

Konular: Arkeoloji Tarih

THE HITTITE VASSAL UGARIT, EGYPT AND EAST MEDITERRANEAN DURING THE 14th CENTURY BC

Öz:
The existence of an extensive trade network within the sphere consisting of the Hittite State, Babylonia, Assyria, Mitanni, Syria-Palestine, Egypt and Cyprus in 14th century BC is known from texts that have survived to the present. As the city of Ugarit which was one of the most important port cities of North Syria became a vassal of the Hittite Kingdom, hence the Hittites were not going to meet with any difficulty in bringing trade routes extending throughout the Eastern Mediterranean region under their control. This was to enable the Hittite s to power in the region. As a result of the agreement that came about from Sˇuppiluliuma I s rational approach in foreign affairs, Ugarit came under Hittite rule and thus the commercial interests of the Eastern Mediterranean region had developed in favor of the Hittites. As expected, a sensitive issue as Ugarit is excessively examined as well as the other subject matters reflected in this study, giving place to many different opinions. Our goal here is to try to find answers to questions: How did Ugarit become the most popular commercial center when at the beginning of 2000 BC the city of Mari and before that Ebla had been trade centers in position to control and regulate the commercial relations of Mesopotamia, Syria and Palestine? What was the Hittite King Sˇuppiluliuma I s part in Ugarit s rise? Moreover, how did Egypt risk losing such an ally while Ugarit was strengthening her ties with the Hittite State? Was the Hittite State able to maintain the strategy regarding Ugarit which was adopted during the time of Sˇuppiluliuma I in following periods by the Hittite kings? While in search for logical answers to these as well as similar questions I will also try to shed light on matters that have not truly been examined till now.
Anahtar Kelime:

Konular: Arkeoloji Tarih
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Alp, S. 2002: Hitit Çağında Anadolu, Ankara.
  • Astour, M. C. 1969, “The Position of the Confederacy of Mukisˇ-Nuhasˇsˇe-Nii by Sˇuppiluliuma. A study in Political Geography of the Amarna Age”, Or 38.
  • Beckman, G. M. 1992, “Hittite Administration in Syria in the Light of the Textes From Hattusˇa, Ugarit and Emar”, Bibliotheca Mesopotamica 25, New Horizons in the Study of Ancient Syria, bk: M. W. Chavalos – J. C. V. Hayes (eds.), s. 41-49.
  • Beckman, G. M. 1999, Hittite Diplomatic Textes, bk: A. Harry – Jr. Hoffner (eds.), Atlanta. Bryce, T. 2002, Hitit Dünyasında Yaşam ve Toplum, Ankara.
  • Freu, F. 2006, Historie d’Ugarit. Collection Kubaba, éditions L’Harmattan, Paris.
  • Karauğuz, G. 2002, Boğazköy ve Ugarit Çivi Yazılı Belgelerine göre Hitit Devleti’nin Siyasi Antlaşma Metinleri, Konya.
  • KBo: Keilschrifttexte aus Boğazköi, Leipzig/Berlin, 1919 vd.
  • Kınal, F. 1947, “Suppiluliuma’nın Suriye Seferleri”, Belleten 11/41, s. 1-13.
  • Kınal, F. 1970-1974, “Ugarit Kralları’nın Tarihi”, A.Ü.D.T.C.F. TAD VIII/XII 14-23, s. 1-16. Kitchen, K. A. 1962, Sˇuppiluliuma and the Amarna Pharaos, Liverpool. Klengel, H. 1965, Geschichte Syriens I, Berlin.
  • Klengel, H. 1992, Syria 3000 to 300 B. C., A Handbook of Political History, Berlin. Klengel, H. 1999, Geschichte des Hethitischen Reiches, Leiden.
  • Klengel, H. 2006, “Basra Körfezinden Akdeniz’e Eski Yakın Doğu’da Ticaret”, Ü. Yalçın – C. Pulak – R. Slotta (ed.), Uluburun Gemisi 3000 Yıl Önce Dünya Ticareti, Bochum, s. 369-374.
  • KUB: Keilschrifturkunden aus Boghazköi, Berlin, 1921 vd.
  • Korosˇec, V. 1960, “Les Hittites et leurs vassaux syriens à la lumière des nouveaux textes d’Ugarit (PRU IV)”, RHA 66: s. 65-79.
  • Kuhrt, A. 2007, Eski Çağ’da Yakındoğu I, Çev. Dilek fiendil, İstanbul.
  • Malbran-Lamat, F. 2004, “Les Hittites et Qugarit”, bk: M. Mazoyer – O. Casabonne (ed.), Studia Anatolic et Varia. Mélanges offerts au Professeur René Lebrun (Volume II), Paris, s. 69- 104.
  • Matthäus, H. 2006, “Geç Tunç Çağı’nda Akdeniz’de Kültürler Arası İlişkiler, Ticaret ve Deniz Seferleri”, Ü. Yalçın – C. Pulak – R. Slotta (eds.), Uluburun Gemisi 3000 Yıl Önce Dünya Ticareti, Bochum, s. 335-368.
  • Moran, W. L. 1987, Les Lettres D’el- Amarna, Paris.
  • Moran, W. L. 1992, The Amarna Letters, London.
  • Nougayrol, J. 1956, Le palais royal d’ Ugarit, publiee sous la direction de Cl. F. – A. Schaeffer, IV. Pedersen, O. 1998, Archives and Libraries in the Ancient Near East, Maryland.
  • Schaeffer, A- Cl. F. 1954, “Ugarit und die Hethiter. Nach den im Süd-Archiv des Palastes 1953 entdeckten Keilschrifttexten”, AfO 17: s. 93-99.
  • Singer, I. 1999, A Political History of Ugarit, Handbook of Ugarit Studies, Brill.
  • Singer, I. 2008, “Purple-Dyers in Lazpa, bk: B. J. Collins, M. R. Bachvarova and I. C. Rutherford (ed.), Anatolian Interfaces. Hittites, Greeks and Their Neighbors, s. 21-43.
  • Sir Gavaz, Ö. 2010, “M.Ö. 14 yy. Amurru Hitit İlişkileri”, KUBABA Arkeoloji, Sanat Tarihi ve Tarih Dergisi 15, s. 31-41.
  • Taş, İ. 2008, Hitit Kralı IV. Tuthaliya, Asur Devleti’ne Suriye’deki Vassal Krallıklara Karşı Politikası, İstanbul.
  • Ünal, A. 2003, “Hititler, Akdeniz ve Liman Kenti Ura Hethiter, Mittelmeer und die Handelsstadt Ura (Resümee)”, Olba 7, s. 1340.
APA GAVAZ SİR Ö (2012). M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*. , 25 - 34.
Chicago GAVAZ SİR Özlem M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*. (2012): 25 - 34.
MLA GAVAZ SİR Özlem M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*. , 2012, ss.25 - 34.
AMA GAVAZ SİR Ö M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*. . 2012; 25 - 34.
Vancouver GAVAZ SİR Ö M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*. . 2012; 25 - 34.
IEEE GAVAZ SİR Ö "M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*." , ss.25 - 34, 2012.
ISNAD GAVAZ SİR, Özlem. "M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*". (2012), 25-34.
APA GAVAZ SİR Ö (2012). M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*. Arkeoloji ve Sanat, 0(140), 25 - 34.
Chicago GAVAZ SİR Özlem M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*. Arkeoloji ve Sanat 0, no.140 (2012): 25 - 34.
MLA GAVAZ SİR Özlem M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*. Arkeoloji ve Sanat, vol.0, no.140, 2012, ss.25 - 34.
AMA GAVAZ SİR Ö M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*. Arkeoloji ve Sanat. 2012; 0(140): 25 - 34.
Vancouver GAVAZ SİR Ö M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*. Arkeoloji ve Sanat. 2012; 0(140): 25 - 34.
IEEE GAVAZ SİR Ö "M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*." Arkeoloji ve Sanat, 0, ss.25 - 34, 2012.
ISNAD GAVAZ SİR, Özlem. "M.Ö. 14. Yüzyılda Hitit Vassali Ugarit, Mısır ve Doğu Akdeniz*". Arkeoloji ve Sanat 140 (2012), 25-34.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 22:38

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları