Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri

Mahmut DEMİR (Akdeniz Üniversitesi, Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü, Antalya, Türkiye)
Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi
53 5
Yıl: 2014 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 97 - 114 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri

Öz:
Osmanlı İmparatorluğunun altın çağı olarak adlandırılan Kanuni Sultan Süleyman döneminde,veziriazamlık görevinde bulunmuş olan Makbûl İbrahim Paşa kişiliği ve icraatleri sebebiyle Osmanlı ve- ziriazamları arasında kayda değer bir yere sahiptir. 1523-1536 yılları arasında imparatorluğun kaderindesöz sahibi olmuş olan İbrahim Paşanın hayatı ve faaliyetleri hususlarında bazı olaylar karanlıkta kalmıştırki bu Osmanlı Tarihi çalışmaları adına bir eksikliktir. İbrahim Paşanın çocukluk ve gençlik yılları hak- kında rivayetten öteye geçemeyen bilgilerin mevcut olması paşanın biyografisinin kaleme alınmasısürecine sekte vurmuş görünmektedir. Ancak İbrahim Paşanın veziriazamlık makamına getirilmesiylebaşlayan süreç, sağlıklı bir şekilde takip edilebilmektedir. Dönemin çağdaş tarihçilerinin eserlerindeİbrahim Paşa ile ilgili ayrıntılı bilgiler mevcuttur. İbrahim Paşanın veziriazamlığa getirilmesinden sonrailk faaliyeti, Mısıra vali olarak atanan Ahmet Paşanın isyanının ardından istikrarsız bir hale gelenMısırda düzeni sağlamak olmuştur. İbrahim Paşanın bölge üzerindeki uygulamaları gerek Osmanlıİmparatorluğu gerekse Mısır için kayda değer faydalar sağlamıştır. Bu çalışmada İbrahim Paşanınalışılmışın dışında veziriazamlık makamına gelişi, Mısırdaki, geçiş güzergâhları üzerindeki etkileri vegeri dönüşü esnasındaki faaliyetleri değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler

The Grand Viziership of Makbul Ibrahim Pasha and His Activities in Egypt

Öz:
Makbul İbrahim Pasha had a significiant role amongst Ottoman Grand Viziers due to hischaracter and actions; he occupied the position of Grand Vizier during the reign of Kanuni SultanSuleiman, an epoch known as a golden age . Although Ibrahim Pasha was an effective functionary in theOttoman State s destiny between 1523 and 1526, some historical matters in his life and his actions remainobscure and these present a deficiency in terms of Ottoman history. The information on his childhood andadolescence which only comprised rumours seems to obstruct the writing of a biography of IbrahimPasha. However, the process which starts with the Grand Viziership of Ibrahim Pasha can be followed ina profitable manner. The detailed information on Ibrahim Pasha exists within the works of thecontemporary historians of the period. The first activity of the Pasha appointed to the Grand Viziershipwas to establish order in Egypt where unrest was aroused after the riot of Ahmet Pasha who wasappointed as the Governor. The activities of Ibrahim Pasha in the region provided significant benefitsboth to the Ottoman State and to Egypt. In this study, Ibrahim Paşa s Grand Viziership, his impact uponEgypt and upon the routes to and from Egypt and his activities following his return to İstanbul areevaluated within an original approach.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adıvar, A. (1982). Osmanlı Türklerinde İlim. Haz.: A. Kazancıgil, S. Tekeli. Ankara: Remzi Kitabevi.
  • Akgündüz, A. (1993). Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri. 6. Kitap II. Kısım. İstanbul: Fey Vakfı Yayınları.
  • Akşit, O. (1985). Roma İmparatorluk Tarihi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Âli, Gelibolulu Mustafa. (1984). Hâlâtü’l-Kahire Mine’l-Âdâti’z-Zâhire. Sad. Orhan Şaik Gökyay. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Âli, Gelibolulu Mustafa. (2009). Künhü’l-Ahbar. 4. Rükn. Tıpkı Basım. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Arrianos, Flavius. (2005). (Aleksandrou Anabasis) İskender’in Seferi. Çev.: Furkan Akderin. İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Arslan, M. (2000). Antikçağ Anadolusu’nun Savaşçı Kavmi Galatlar. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
  • Artuk, İ. (2000). Kanunî Sultan Süleyman Adına Basılan Sikkeler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Avcı, C. (2004). “Mısır Maddesi (Bizans Dönemi)”. DİA. Cilt XXIX. 557-559. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Berkes, N. (1970). Yüz Soruda Türk İktisat Tarihi. Cilt II. İstanbul: Gerçek Yayın Evi.
  • Bosworth, A. B. (2005). Büyük İskender’in Yaşamı ve Fetihleri. Çev.: Hamit Çalışkan. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
  • Casale, G. (2010). The Ottoman Age of Exploration. New York: Oxford University Press.
  • Celâlzâde Mustafa Çelebi. (1990). Selim-nâme. Haz.: Ahmet Uğur-Mustafa Çuhadar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Celâlzâde Mustafa Çelebi. (2011). Tabakatü’l-Memalik ve Derecatü’l-Mesalik. Haz.: Ayhan Yılmaz. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
  • Childe, V. G. (2010). Doğu’nun Prehistoryası. Çev.: Şevket Aziz Kansu. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Çelik, A. F. (2009). Fethullah Arifi Çelebi’nin “Şehnâme-i Âl-i Osman”ından Süleymânnâme. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Danişmend, İ. H. (1948). İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi. Cilt II. İstanbul: Türkiye Yayın Evi.
  • Erkan, D. (2005). Matrâkçı Nasûh Süleymân-nâmesi (1520-1537). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
  • Evliya Çelebi. (2006). Evliya Çelebi Seyahatnamesi. I. Kitap. Haz.: Robert Dankoff, Seyit Ali Kahraman, & Yücel Dağlı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Feraizcizâde, Mehmed Said. (1202). Tarih-i Gülşen-i Maarif . Cild-i Evvel. Darü’t-Tıba’atü’l-Amire.
  • Freeman, C. (1996). Mısır, Yunan ve Roma Antik Akdeniz Uygarlıkları. Çev.: Suat Kemal Angı. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
  • Hammer, J. V. (1990). Büyük Osmanlı Tarihi. Çev.: Mümin Çevik, Erol Kılıç. Cilt III. İstanbul: Üçdal Neşriyat.
  • Hayrullah Efendi. (1972). Osmanlı Devleti Tarihi. Haz.: Zuhuri Danışman. Cilt VI. İstanbul: Son Havadis Yayınları.
  • Herodotos. (2007). (Historiae) Tarih. Çev.: Müntekim Ökmen. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Hoca Sadettin Efendi. (1999). Tacü’t-Tevarih. Haz.: İsmet Parmaksızoğlu. Cilt IV. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Iorga, N. (2009). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi. Çev.: Nilüfer Epçeli. Cilt II (1451-1538). İstanbul: Yeditepe Yayınları.
  • İnalcık, H. (1993). “Adaletnameler”. Belgeler. Cilt II sayı: 3-4, 49-145. II. Baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • İnalcık, H. (2011). Devlet-i Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar I. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • İnan, A. (1992). Eski Mısır Tarihi ve Medeniyeti. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Jenkins, H. D. (2011). Kanuni’nin Veziriazamı Pargalı İbrahim Paşa. Çev.: Nilüfer Epçeli. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
  • Karaçelebizâde, Abdülaziz Efendi. (1248a). Ravzatü’l- Ebrar. Mısır: Bulak Matbaası.
  • Karaçelebizâde, Abdülaziz Efendi. (1248b). Süleymânnâme. Mısır: Bulak Matbaası.
  • Kantemir, Dimitri. (1979). Osmanlı İmparatorluğu’nun Yükseliş ve Çöküş Tarihi. Çev.: Özdemir Çobanoğlu. Cilt II. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Kâtip Çelebi. (1973). Tuhf etü’l-Kibar Fi Esf ari’l-Bihar. Yay. Haz.: Orhan Şaik Gökyay. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • Kumru, C. (2014). “Koca Nişancı Celâlzâde Mustafa Çelebi ve Eserlerine Toplu Bir Bakış”. MJH, IV/I, 2014, 201-213.
  • Lamartine, Alphonse De. (1991). Osmanlı Tarihi. Çev.: Serhat Bayram. Cilt I. İstanbul: Sabah Yayınları.
  • Lütfi, Paşa. (1341). Tevarih-i Âl-i Osman. Haz.: Âli Bey.I. tab. İstanbul: Matbaa-i Amire.
  • Mahmud, Seyyid Muhammed Es-Seyyid. (1990). XVI. Asırda Mısır Eyaleti. İstanbul: Marmara Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi.
  • Mahmud, Seyyid Muhammed Es-Seyyid. (2002). “Mısır Eyaletinde Osmanlı Nizamının Kuruluşu”. Ed. Güler Eren. Osmanlı. Cilt I. 289-307. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
  • Mahmud, Seyyid Muhammed Es-Seyyid. (2004). “Mısır Maddesi (Osmanlı Dönemi)”. DİA. Cilt XXIX. 563-569. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Mehmed Murad, Taha Zade Ömer Faruk Bin. (1328). Tarih-i Ebu’l-Faruk. Cilt III. İstanbul: Matbaa-i Amedi.
  • Mughul, Muhammad Yakub. (1974). Kanuni Devri Osmanlılar’ın Hint Okyanusu Politikası ve Osmanlı- Hint Müslümanları Münasebetleri (1517-1538). Haz.: Abdurrahman Dilipak. İstanbul: Fetih Yayınevi.
  • Mustafa Nuri Paşa. (1992). Netayicü’l-Vuku’at. Sad.: Neşet Çağatay. Cilt I-II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Müneccimbaşı, Ahmet Dede. (Tarihsiz). Müneccimbaşı Tarihi. Çev.: İsmail Erünsal. Cilt II. İstanbul: Tercüman Yayınları.
  • Osmanzâde, Ahmed Ta’ib. (1271). Hadîkatü’l-Vüzerâ, İstanbul: Ceride-i Havâdis Matbaası.
  • Özbaran, S. (2002). “Osmanlıların Güneye Yönelik Deniz Politikaları”. Eds. Metin, K., & Christine, V. Kanuni ve Çağı. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Özbaran, S. (2007). Portekizli Seyyahlar İran, Türkiye, Irak, Suriye ve Mısır Yollarında. İstanbul: Kitap Yayınevi Yayınları.
  • Özbaran, S. (2011). “Osmanlılar ve Hint Okyanusu Bir Korsan Denizcinin Gözlemleri ve Raporu (1525)”. Toplumsal Tarih. Sayı: 215, 36-43. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Peçevi İbrahim Efendi. (1981). Peçevi Tarihi. Haz.: Bekir Sıtkı Baykal. Cilt I. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Piri Reis. (2002). Kitab-ı Bahriye. Yayın Danışmanı Halil İnalcık. Ed. Bülent Arı. Ankara: T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı Yayınları.
  • Shaw, S. (1994). Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye. Çev.: Mehmet Harmancı. Cilt I. İstanbul: E Yayınları.
  • Solak-zâde İbrahim Hemdemi Çelebi. (1989). Solakzade Tarihi. Haz.: Vahid Çabuk. Cilt II. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Süheyli. (1142). Tarih-i Mısr-al Cedid. İbrahim Müteferrika tab’ı. Kostantiniyye.
  • Süreyya, M. (1996). Sicil-i Osmani. Yay. Haz. Nuri Akbayar. Eski yazıdan aktaran. Seyit Ali Kahraman. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Yurt Yayınları Ortak Yayını.
  • Şeref, Abdurrahman. (1315). Tarih-i Devlet-i Osmaniyye. Cilt I. Tab’ı sani. İstanbul: Karabet Matbaası.
  • Tomar, C. (2004). “Mısır Maddesi (Fetihten Osmanlı Dönemine Kadar)”. DİA. Cilt XXIX., 559-563 Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Uluçay, M. Ç. (2001).Osmanlı Sultanlarına Aşk Mektupları. İstanbul: Ufuk Yayınları.
  • Uzunçarşılı, İ. H. (1988). Osmanlı Devleti’nin Merkez ve Bahriye Teşkilatı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Uzunçarşılı, İ. H. (1992). Osmanlı Tarihi. Cilt II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Vatin, N. (2004). Rodos Şövalyeleri ve Osmanlılar: Doğu Akdeniz’de Savaş, Diplomasi ve Korsanlık. Çev.: Tülin Altınova. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Venedik Elçi Raporlarına Göre Kanuni ve Pargalı İbrahim Paşa. (2012). Ed. Erhan Afyoncu. Çev.: Pınar, G., & Elettra, E. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
  • Yılmaz, M. Ş. (2006). “Koca Nişancı” of Kanuni: Celâlzâde Mustafa Çelebi, Bureaucracy and “Kanun ” in the reign of Suleyman The Magnif icent (1520-1566). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Bilkent Üniversitesi, Ankara.
  • Yücel, Y. (1987). Muhteşem Türk Kanuni ile 46 Yıl. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Yücel, Y. & Sevim, A. (1991). Klasik Devrin Üç Hükümdarı Fatih-Yavuz-Kanuni. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Zeyni Dahlan, Es-Seyyid Ahmed Bin. (2005). Ed-Devletü’l-Osmaniyye. Cüz-i Sani. İstanbul: Hakikat Kitabevi.
APA DEMİR M (2014). Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri. , 97 - 114.
Chicago DEMİR MAHMUT Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri. (2014): 97 - 114.
MLA DEMİR MAHMUT Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri. , 2014, ss.97 - 114.
AMA DEMİR M Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri. . 2014; 97 - 114.
Vancouver DEMİR M Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri. . 2014; 97 - 114.
IEEE DEMİR M "Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri." , ss.97 - 114, 2014.
ISNAD DEMİR, MAHMUT. "Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri". (2014), 97-114.
APA DEMİR M (2014). Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 4(1), 97 - 114.
Chicago DEMİR MAHMUT Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi 4, no.1 (2014): 97 - 114.
MLA DEMİR MAHMUT Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, vol.4, no.1, 2014, ss.97 - 114.
AMA DEMİR M Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi. 2014; 4(1): 97 - 114.
Vancouver DEMİR M Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi. 2014; 4(1): 97 - 114.
IEEE DEMİR M "Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri." Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 4, ss.97 - 114, 2014.
ISNAD DEMİR, MAHMUT. "Makbûl İbrahim Paşa'nın Veziriazamlığı ve Mısır'daki Faaliyetleri". Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi 4/1 (2014), 97-114.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 22:38

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları