Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri

Yıldıray ÖZBEK (Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarih Bölümü, Antalya, Türkiye)
Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi
22 2
Yıl: 2014 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 215 - 230 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri

Öz:
Bu çalışmada Kapadokya bölgesi şehirlerinden Kayseri ve Nevşehire bağlı merkezlerdeki konutlardabulunan duvar resimleri içinde kent tasviri içerikli olanlar ele alınmıştır. Bölge içinde yer alan Niğde,Aksaray, gibi merkezlerde Osmanlı döneminde yapılmış duvar resmi örneğine rastlanmamıştır. Duvarresimleri 18. yüzyılın son çeyreğiyle birlikte Osmanlı kültürü içinde önce başkent İstanbulda veneredeyse eş zamanlı olarak imparatorluğun tüm eyalet ve merkezlerinde görülen bir resim akımıdır.İstanbuldaki örneklerde görülen kentsel tasvirlerde Boğaziçi, Haliç manzaralarının yanı sıra hayali kentve egzotik manzaralarla da karşılaşılır. Kayseri ve Nevşehirdeki örneklerde İstanbul ve Edirnemanzaraları en çok rastlanan konulardır. Öte yandan örneklerden birinde bir Avrupa şehri betimlenmiş- ken, Kayserideki bir örnekte de Kayseri şehir meydanı resmedilmiştir. Bazı örneklerde İstanbulmanzaradan ziyade bilinen camileri veya saraylarıyla betimlenmeye çalışılmıştır. Üslûp itibariyleresimler, geleneksel minyatür tekniğiyle batılı resim anlayışının arasında bir yerdedir. Ancak bazı azınlıkevlerindeki örneklerde batı resmine yaklaşan bir perspektif anlayışı ve renk kullanımı dikkati çeker. Buresimlerin taşraya yayılışında en önemli etkenin başkent İstanbulla ticari ilişkileri bulunan tüccarlarolduğu gözlenir. Nevşehirden İstanbula çalışmaya giden Müslüman ve gayrimüslimler memleketlerinedönüşlerinde inşa ettirdikleri gösterişli konakları bu tür manzaralarla bezetmişlerdir. Ayrıca Kayseridegüçlenmiş kimi yerel yöneticilerin de İstanbuldaki saraya öykünerek bu tür resimler yaptırdıkları veyavaktiyle İstanbulda sarayda memuriyette bulunmuş bürokratların memleketlerine döndüklerinde oradayaşadıkları hayata özenerek bu resimleri yaptırmış olabilecekleri ileri sürülebilir.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Kültürel Çalışmalar Sanat

City Depictions on Wall Paintings in Ottoman Period in Cappadocia

Öz:
This paper studies the murals depicting city scenes in houses in Cappadocia, specifically inKayseri and Nevşehir. Other center of the region such as Niğde or Aksaray do not have examples ofOttoman murals. Murals appeared in Ottoman art at the last quarter of 18thcentury, starting in İstanbuland almost simultaneously in other regional centers. In İstanbul urban scenes depict the Bophorus and theGolden Horn, as well as imaginary cities and landscapes. In Kayseri and Nevşehir, the most depictedscenes are of İstanbul and Edirne. In some examples İstanbul was portrayed through famous mosques orpalaces. A city scene from Europe and the depiction of Kayseri city square are worth mentioning amongstother subjects. The style of the murals can be placed between manuscript illumination and western art.However, in some non-Muslim houses they present a more western style with their rather accurateperspective use of and color. The most important factor behind the spread of these murals in Anatolia wasthe commercial activities of local merchants in İstanbul. The non-Muslims of Nevşehir who had workedin İstanbul built stately mansions, decorated with such murals. It can also be suggested that the localaristocracy imitated the court, and the bureaucrats who had held office in İstanbul might have orderedsuch murals.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Kültürel Çalışmalar Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Augustinos, G. (2013). Küçük Asya Rumları. 19. Yüzyılda İnanç, Cemaat ve Etnisite. Çev.: D. Evci. Ankara: Dipnot Yayınları.
  • Arık, R. (1999). “Osmanlı Sanatında Duvar Resimleri”. Osmanlı, Cilt 11, 423-436.
  • Bağcı, S. vd. (2006). Osmanlı Resim Sanatı. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Balta, E. (2005). Sinasos. Mübadeleden Önce Bir Kapadokya Kasabası. Çev.: A. Çokana. İstanbul: Bir Zamanlar Yayıncılık.
  • Çakıroğlu, N. (1952). Kayseri Evleri. İstanbul: İTÜ Yayınları.
  • Çelik, Z. (2005). Şark’ın Sergilenişi. 19. Yüzyıl Dünya Fuarlarında İslâm Mimarisi. Çev.: N. Elhüseyni. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
  • Derman, U. (1974). “Benzeri Olmayan Bir Sanat Albümü. Gazneli Mahmud Mecmuası”. Türkiyemiz, 14, 17-21.
  • Ebel, K. (2008). “Representations of the Frontier in Ottoman Town Views of the Sixteenth Century”. Imago Mundi, 60/1, 1-22.
  • Ecesoy, Y. (2011). Osmanlı Dönemi Anadolu Duvar Resimlerinde İstanbul Tasvirleri. E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
  • Esmer, M. A. (1992). Avanos ’un Eski Türk Evleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Germaner, S. (2011). “19. Yüzyılda İstanbul ve Kahire: Sanat Ortamı ve Patronaj”. Gelenek, Kimlik,
  • Bireşim, Kültürel Kesişmeler ve Sanat. Günsel Renda’ya Armağan, 125-131. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
  • Göçek, F. M. (1999). Burjuvazinin Yükselişi İmparatorluğun Çöküşü. Osmanlı Batılılaşması ve Top - lumsal Değişme. Çev.: İ. Yıldız. İstanbul: Ayraç Yayınları.
  • İbrahim, M. (1995). “Makedonya’da Türk-İslâm Mimarisinde Görülen Duvar Süsleme Örnekleri”. 9. Milletlerarası Türk Sanatları Kongresi, Cilt 2, 287-298. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • İmamoğlu, V. (2001). Kayseri Bağ Evleri. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • İmamoğlu, V., & İmamoğlu, Ç. (2009). “Wall Paintings of Necip Özalp House in Gesi”. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 26/2, 91-102.
  • İnankur, Z. (2011). “İstanbul ve Kahire’de 19. Yüzyıl Sanatı”. Gelenek, Kimlik, Bireşim, Kültürel Kesişmeler ve Sanat. Günsel Renda’ya Armağan, 133-138. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
  • Keskin, M. (2000). Kayseri Nüf us Müf redat Def teri 1831-1860. Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Yayını.
  • Okçuoğlu, T. (2000). 18. ve 19. Yüzyıllarda Osmanlı Duvar Resimlerinde Betimleme Anlayışı. Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
  • Okçuoğlu, T. (2013). “Late Ottoman Painted Trays: Figuring the Transition to Modernity”. Rituals of Hosp itality Ornamented Trays of the 19 th Century in Greece and Turkey. Eds. Nessi, F., & Hatzaki, M. Athens, 211-227.
  • Orbay, İ. (2011). “İstanbul’a Bakış: Kitâb-i Bahriye Yazmalarında İstanbul Tasvirinin Ortaya Çıkışı ve Evrimi (16-17. Yüzyıl)”. Gelenek, Kimlik, Bireşim, Kültürel Kesişmeler ve Sanat. Günsel Renda’ya Armağan, 199-208. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
  • Örik, N. S. (1955). Kayseri, Kırşehir, Kastamonu. İstanbul: Kanaat Kitabevi.
  • Özbek, Y. (2005). Mustafapaşa (Sinasos) Evlerinde Duvar Resimleri. Kayseri.
  • Özbek, Y. (2006). “Duvar Resimli Bir Ürgüp Evi: Sucuoğlu Konağı”. Journal of Turkish Studies, 30/2, 329-356.
  • Özbek, Y., & Arslan, C. (2008). Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri-Cilt 2. Kayseri: Büyükşehir Belediyesi Yayını.
  • Özbek, Y. (2011). “Kayseri Evlerinde Duvar Resimleri”. Gelenek, Kimlik, Bireşim: Kültürel Kesişmeler ve Sanat. Günsel Renda’ya Armağan, 209-219. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
  • Özkaya, Y. (1994). Osmanlı İmparatorluğu’nda Âyânlık. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Quataert, D. (1999). Sanayi Devrimi Çağında Osmanlı İmalat Sektörü. Çev.: T. Güney. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Renda, G. (1977). Batılılaşma Döneminde Türk Resim Sanatı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
  • Renda, G. (1977a). “Büyük Bürüngüz’de Bir Türk Evi ve III. Selim Döneminde Süsleme”. Türkiyemiz, 21, 41-46.
  • Renda, G. (1986). “Göreme’de Korunması Gereken Bir Ev”. III. Araştırma Sonuçları Toplantısı. Ankara 20-24 Mayıs 1985, 103-132. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Renda, G. (1996). “Ressam Konstantin Kapıdağlı Hakkında Yeni Görüşler”. 19. Yüzyıl İstanbulu’nda Sanat Ortamı Sempozyumu 14-15 Mart 1996, 139-162. İstanbul.
  • Renda, G. (1997). “Painted Decoration in 19th Century Ottoman Houses: Damascene Connection”. Corpus D ’Archeologie Ottomane, 91-106. Zaghauan: Temimi Foundation Publication.
  • Renda, G. (1999). “Geç Dönem Osmanlı Mimarisinde Duvar Resmi. Balkan Örnekleri Üzerine Bir Değerlendirme”. Atatürk ve Manastır Sempozyumu Manastır (Bitola) 12-13 Ekim 1998, 315-322. Ankara.
  • Renda, G. (2002). “Yenileşme Döneminde Kültür ve Sanat”. Türkler, Cilt 15, 265-283.
  • Renda, G. (2003). “Resim ve Heykel”. Osmanlı Uygarlığı, Cilt 2, 932-967. Eds. İnalcık, H., & Renda, G. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Roides, S. (1985). “The Houses of Sinasos”. Sinasos in Cappadocia, 113-160. London.
  • Saner, T., & Yıldırım, Ö. Z. (2006). “Sinasos Konutlarında Kentli Özellikler”. Sanat Tarihi Def terleri, 10, 165-179.
  • Stamatopoulos, K. (1985). “Everyday Life in Sinasos, Cappadocia”. Sinasos in Cappadocia, 39-91. London.
  • Tekinalp, A. P. (2010). “Link Between Painting and Photography in Nineteenth Century Turkey” . History of Photography, 34/3, 291-299.
  • Tekinalp A. P. (2002). “Batılılaşma Dönemi Duvar Resmi”. Türkler, Cilt 15, 440-447.
  • Tekinalp, A. P. (2007). “Duvar Resimlerinde Köşk, Kasır ve Saraylar”. 150. Yılında Dolmabahçe Sarayı Uluslararası Sempozyumu. Ed. K. Kahraman. Cilt II, 113-130. İstanbul.
  • Tekinalp, A. P. (2013). “Palais Du Trocadéro ın Ayntab/Antep”. 14th International Congress of Turkish Art. Paris, 679-686.
  • Weber, S. (2002). “Images of Imagined Worlds: Self-image and Worldview in Late Ottoman Wall Paintings of Damascus”. Eds. Hanssen, J., Philipp, T., & Weber, S. The Emp ire in the City. Arab Provincial Cap itals in the Late Ottoman Emp ire, 145-171. Beirut.
  • Yum, Ş. (1995). “Son Dönem Osmanlı Saray Yapılarındaki Bazı Tasvirler Üzerine Gözlemler”. Dokuzuncu Milletlerarası Türk Sanatları Kongresi, Cilt 3, 543-552. Ankara.
  • Yurtaydın, H. (1976). Nasuhü’s Silahi, Beyan-ı Menazil Sefer-i Irakeyn-i Sultan Süleyman Han. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
APA ÖZBEK Y (2014). Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri. , 215 - 230.
Chicago ÖZBEK Yıldıray Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri. (2014): 215 - 230.
MLA ÖZBEK Yıldıray Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri. , 2014, ss.215 - 230.
AMA ÖZBEK Y Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri. . 2014; 215 - 230.
Vancouver ÖZBEK Y Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri. . 2014; 215 - 230.
IEEE ÖZBEK Y "Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri." , ss.215 - 230, 2014.
ISNAD ÖZBEK, Yıldıray. "Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri". (2014), 215-230.
APA ÖZBEK Y (2014). Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 4(1), 215 - 230.
Chicago ÖZBEK Yıldıray Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi 4, no.1 (2014): 215 - 230.
MLA ÖZBEK Yıldıray Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, vol.4, no.1, 2014, ss.215 - 230.
AMA ÖZBEK Y Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi. 2014; 4(1): 215 - 230.
Vancouver ÖZBEK Y Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi. 2014; 4(1): 215 - 230.
IEEE ÖZBEK Y "Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri." Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 4, ss.215 - 230, 2014.
ISNAD ÖZBEK, Yıldıray. "Kapadokya'da Osmanlı Dönemi Duvar Resimlerinde Kent Tasvirleri". Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi 4/1 (2014), 215-230.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 22:38

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları