Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller

Nail KARAGÖZ (Korkut Ata Ünivrsitesi, İlahiyat Fakültesi, Kelam ve İslâm Mezhepleri Anabilim Dalı, Osmaniye, Türkiye)
Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
3 0
Yıl: 2015 Cilt: 15 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 29 - 63 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller

Öz:
Bu çalışmada İslam düşüncesinin önemli bir ayağını oluşturan Hanefî- Mâtürîdî ekolün isbat-ı vâcibe ve ilahî sıfatlara yönelik istidlâlleri ele alınmıştır.İstidlâl, bilgi üretmenin en önemli yollarından birisidir. Hanefî-Mâtürîdî Kelamokulu bu yola en fazla başvuran düşünce akımlarındandır. Çalışmada ilk önceistidlâlin tanımı ve kullanım alanları üzerinde durulmuştur. Ardından Hanefî- Mâtürîdî düşünce akımının Allahın varlığı ve sıfatlarının ispatı konusunda sıkbaşvurduğu istidlâl yollarına örnekler sunulmuştur. Nihayet bu düşünce akı- mının istidlâllerinde öne çıkan tutarlılık, düşünce disiplini gibi hususlar vurgu- lanmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

Inferences Towards God s Prove And Divine Titles in Hanafi-Maturidian Thought

Öz:
In this study, we analyzed some inferences to proofof God and His attributes by the Hanafi-Maturidian school thatis one of the main streams in Islamic thought. Inference is oneof the most important ways of generating knowledge. TheHanafi-Maturidian School of Kalam is the movement ofthought which follows this way mostly. In the study, we de- fined firstly the term inferenceand its usage. Next we gaveexamples of the inferences about proof of God s existenceand attributes used by Hanafi-Maturidian school mostly. Fi- nallly consistency and the discipline of thought that are fea- tured in the inferences of this school are emphasized
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdünnâfî Efendi (v. 1308/1890), Mizân-u Şerh-i Mütercim-i Burhan, yy., 1295. Altıntaş, Ramazan, “Kelâmî Epistemolojide Aklın Değeri” Kelâm'da Bilgi Problemi, Bursa 2003. Altıntaş, Ramazan, “Delil ve Delillendirme Yöntemleri”, Kelâm El Kitabı, (Ed. Şaban Ali Düzgün), Ankara 2012. Apaydın, H. Yunus, “Kıyas”, DİA, XXV, Ankara 2002. Bağdâdî, Abdulkâhir (v. 429/1037-38), Usûlü’d-Dîn, Lübnan 1997. Bâkıllânî, Ebû Bekir (v. 403/1013), Kitâbü’t-Temhîd, (Thk. İmâdüddin Ah- med Haydar), Beyrut 1407/1987. Basrî, Ebû’l-Hüseyin (v. 436/1044), Mu’temed fî Usûli’ l-Fıkh, I-II, (Thk. Halil Meyyis), Beyrut 1403. Beyazî, Kemâleddin, Usûlü’ l-Münîfe, (Çev. İlyas Çelebi, İmam A’zam Ebu Hanife’nin İtikâdî Görüşleri) İstanbul 1996. Bingöl, Abdulkuddüs, “İstidlâl”, DİA, XXIII, İstanbul 2001. Cerrahoğlu, İsmail, “Garîbü’l-Kur’ân”, DİA, XIII İstanbul 1996. Cürcânî, Seyyid Şerif (v. 816/1413), Ta’rîfât, Beyrut 1985. Çapak, İbrahim, Ebû Hamid Gazali’nin Mantık Anlayışı, (Ankara Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Mantık Ana- bilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi), Ankara 2003. Çapak, İbrahim, Anahatlarıyla Mantık, İstanbul 2012. Debûsî, Ebû Zeyd (v. 430/1038), Takvîmü’ l-Edille fî Usûli’ l-Fıkh, (Thk. Halil Muhyiddin Meyyis) Beyrut, 1421/2001. Emiroğlu, İbrahim, Ana Hatlarıyla Klasik Mantık, İstanbul, 1999. Emiroğlu, İbrahim, Klasik Mantığa Giriş, Ankara 2009. Erkol, Ahmet, “Kelâm İlminde ‘Kıyasü’l-gâib ala’ş-şâhid’ Metodunun Kulla- nımı”, Ekev Akademi Dergisi, Yıl: 8, sy. 20 (Yaz 2004). Gazâlî, Ebû Hâmid (v. 505/111), el-İktisâd fi’ l-İtikâd, Beyrut 1993. Gazâlî, Ebû Hâmid (v. 505/111), el-Mustasfâ fî İlmi’l-Usûl, (Thk. Muham- med Abdusselam Abduşşâfi), Beyrut 1413. Güneş, Kamil, İslâmi Düşüncenin Şekillenmesinde Akıl ve Nass, İstanbul 2003. İbn Manzûr (v. 711/1311), Lisânü’ l-Arab, I-VI, Kahire 1119. İsfehanî, er-Rağıb, (v. 425/1033-34), Müfredâtu Elfâzı’l-Kur’ân, Beyrut 1992. İzmirli, İsmail Hakkı (v. 1946), Felsefe Dersleri, I-II, İstanbul 1330. Karagöz, Nail, “Allah’ın İradesi ve Kötü Fiiller”, Çukurova Üniversitesi İla- hiyat Fakültesi Dergisi, 2006 (2), 191-216. Karagöz, Nail, Hanefî-Mâtürîdî Gelenekte Kıyas İçerikli İstidlâl (Hulviyyât Örneği), (Çukurova Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü, Basıl- mamış Doktora Tezi), Adana 2014. Koca, Ferhat, “İstidlâl”, DİA, XXIII, İstanbul 2001. Lâmişî, Mahmûd b. Zeyd, (v. 536/1141), Kitâbü’t-Temhîd li Kavâidi’t- Tevhîd, (Thk. Abdülmecid Türkî), Beyrut 1995. Mâtürîdî, Ebû Mansur Muhammed (v. 333/944), Kitâbü’t-Tevhîd, (Thk. Bekir Topaloğlu-Muhammed Aruçi), Ankara 2005. Nesefî, Ebû’l-Muîn (v. 508/1114), Tabsiratü’l-Edille, I-II, (Thk. Hüseyin Atay-Ş. Ali Düzgün), Ankara 1993-2003. Nesefî, Ebû’l-Muîn (v. 508/1114), Kitâbü’t-Temhîd li Kavâidi’t-Tevhîd (Çev. Hülya Alper, Tevhidin Esasları), İstanbul 2010. Neşşar, Ali Sâmi Menâhicü’l-Bahs inde Müfekkiri’ l-İslâm, Beyrut 1404/1984. Özdemir, Metin, “Kelâmî İstidlâlin Problematiği”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, V. C. II. sy. Sivas 2001. Özlem, Doğan, Mantık Klasik/Sembolik Mantık, İstanbul 2004. Pezdevî, Sadru’l-İslâm Ebûl-Yüsr, (v. 493/1099), Ehl-i Sünnet Akâidi, (Çev. Şerafettin Gölcük Usûlü’d-Din ), İstanbul 1994. Râzî, Fahruddîn (v. 606/1209), Kelâma Giriş/Muhassal, (Çev. Hüseyin Atay), Ankara 2002. Semerkandî, Şemsüddin Muhammed b. Eşref (v. 702/1303), el-Mu’tekad, (Haz. İsmail Yürük-İsmail Şık, İslâm İnanç İlkeleri), Ankara 2011. Serahsî, Ebû Bekir Şemsü’l-Eimme (v. 483/1090), Usûlü’s-Serahsî, I-II, Beyrut 1993. Şık, İsmail, “Burhan-ı Temanu’ya Eleştirel Bir Yaklaşım”, Çukurova Üni- versitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2010 (2), ss. 17-44. Şık, İsmail, “Eş’arî’nin Kelâm Metodu”, Dinî Araştırmalar, C. 8, s. 24, ss. 219-244. Tehânevî, Muhammed Ali (v. 1158/1745’ten sonra), Keşşâfü Istılâhâti’ l- Fünûn ve’l-Ulûm, I-II, (Thk. Ali Dahruc), Lübnan 1996. Topaloğlu, Bekir, Kitâbü’t-Tevhîd Tercümesi, Ankara 2002. Topaloğlu, Bekir- Çelebi, İlyas, Kelâm Terimleri Sözlüğü, İstanbul 2010. Uludağ, Süleyman, İslâm’da İnanç Konuları ve İtikâdî Mezhepler, İstanbul 1998. Yavuz, Yusuf Şevki, “İstidlâl”, DİA, XXIII, İstanbul 2001
APA Karagöz N (2015). Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller. , 29 - 63.
Chicago Karagöz Nail Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller. (2015): 29 - 63.
MLA Karagöz Nail Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller. , 2015, ss.29 - 63.
AMA Karagöz N Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller. . 2015; 29 - 63.
Vancouver Karagöz N Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller. . 2015; 29 - 63.
IEEE Karagöz N "Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller." , ss.29 - 63, 2015.
ISNAD Karagöz, Nail. "Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller". (2015), 29-63.
APA Karagöz N (2015). Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(2), 29 - 63.
Chicago Karagöz Nail Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15, no.2 (2015): 29 - 63.
MLA Karagöz Nail Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.15, no.2, 2015, ss.29 - 63.
AMA Karagöz N Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2015; 15(2): 29 - 63.
Vancouver Karagöz N Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2015; 15(2): 29 - 63.
IEEE Karagöz N "Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller." Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15, ss.29 - 63, 2015.
ISNAD Karagöz, Nail. "Hanefî-Mâtürîdî Düşünce Akımında İsbat-ı Vâcibe ve İlahî Sıfatlara Yönelik İstidlâller". Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15/2 (2015), 29-63.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 22:38

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları