Yıl: 2012 Cilt: 0 Sayı: 141 Sayfa Aralığı: 77 - 90 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler

Öz:
Antik Dönemden itibaren, ölen kişilerin anısına bir mezar anıtı ya da steli yapma geleneği süregelmiş- tir. Geometrik Dönemden itibaren anıtsal boyutta pişmiş toprak amphoralar, kraterler gibi büyük boyutlu eserler mezar anıtı olarak kullanılmış, Arkaik Dönemden itibaren ise kabartmalara sahip mezar stelleri üretilmeye başlamış ve zamanla üzerlerindeki sahneler çeşitlenmiştir. Gündelik hayatın bir yansıması olarak kabul edebileceğimiz steller üzerinde, tek başına ölen kişi gösterildiği gibi, eş ve çocukları, hizmetkarları, evcil hayvanları ile birlikte kullandığı eşyalar da betimlenmiştir. Özellikle Anadoludaki birçok stel üzerinde pyksis, cista, kalathos, kitaplar, ayna, iğ-öreke ve unguentariumlar yer almaktadır. Kokulu yağlar Antik Dönemde günlük hayatta olduğu kadar dini törenlerde ve cenaze törenlerinde sıklıkla kullanılmışlardır. Birçok Hellenistik ve Roma mparatorluk Dönemi mezarlarında ölü hediyesi olarak bırakılan unguentariumların, çağdaşı mezar stellerinde betimlendiği görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, Hellenistik ve Roma dönemlerinde yaygın olarak kullanılan unguentariumların, mezar stelleri üzerindeki betimlemelerine dayanarak, anlamları, tipleri ve tarihlendirmeleri üzerinde durmak ve günlük hayatta kullanılan örnekleri ile tipolojik ve kronolojik paralelliklerini karşılaştırmaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Arkeoloji Sanat

SOME REMARKS ABOUT UNGUENTARIA ON GRAVE STELAI

Öz:
From the earliest times, there was a custom to erect a grave relief or monument to mark the resting place of dead. From Geometric period onwards monumental cups like amphoras or craters were used as tombstone and from Archaic period, reliefs started to engrave on tombstones and gradually the scenes on funerary reliefs had been varieties. Ancient funerary reliefs were the reflection of daily life and therefore the death was depicted to stand alone or with his/her family, domestic animals and individual objects. Pyxis, cista, kalathos, book, mirror, spindle-distaff and unguentarium were frequently depicted on Anatolian stelai. Scented oils were frequently use in daily life and also in ceremonies of religious and death. Terracotta and glass unguentaria were found in the graves of Hellenistic and Roman Imperial period as a death gift. Also the unguentaria and other unguent bottles were depicted on funerary reliefs. Our aim to study the parallels of unguentaria and bottles on the grave reliefs and to approach the chronology and typology of them.
Anahtar Kelime:

Konular: Arkeoloji Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Anderson-Stojanovic 1987 = V. R. Anderson-Stojanovic, “The Chronology and Function of Ceramic Unguentaria”, AJA, 91,1, 1987, 105-122.
  • Atalay 1988 = E. Atalay, Hellenistik Çağda Ephesos Mezar Stelleri Atölyeleri, İzmir.
  • Baldıran 1999 = A. Baldıran, “Stratonikeia’dan Unguentariumlar”, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 1999, 335-356.
  • Bieber 1981 = M. Bieber, The Sculpture of Hellenistic Age.
  • Boardman 1995 = J. Boardman, Athenian Red Şgure Vases, The Classical Period, London.
  • Bouzek 1996 = J. Bouzek, Studies of Greek Pottery in the Black Sea Area, Parague.
  • Civelek 2001 = A. Civelek, Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiği , Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İzmir.
  • Clairmont 1993 = C. W. Clairmont, Classical Attic Tombstones, Catalogue.
  • Cremer 1992 = M. Cremer, Hellenistisch-römische Grabstelen im nordwestlichen Kleinasien, 2. Bithynien, Bonn.
  • Diederichs 1980 = C. Diederichs, Salamine de Chypre, IX, Ceramiques hellenistiques, romaines et byzantines, Paris.
  • Dündar 2008 = E. Dündar, Patara IV.1. Patara Unguentariumları, Ege Yayınları İstanbul.
  • Fıratlı 1965 = N. Fıratlı, “İstanbulun Yunan ve Roma Mezar Stelleri”, TTK, 1965 (Ayrıbasım), 263-328, Lev. I-XXVI.
  • Graepler 1997 = D. Graepler, TonŞguren im Grab, Fundkontexte hellenistischer Terrakotten aus der Nekropole von Tarent, München.
  • Grossman 2002 = B. Grossman, Greek Funerary Scuplture: Catalogue of the Collections at the Getty Villa, California.
  • Gürler 1994 = B. Gürler, Metropolis’in Hellenistik Dönem Seramiği, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İzmir.
  • Gürler 1999 = B. Gürler, “Tire’de Bulunmuş Erken Roma Devrine Ait Cam Eserlerden Oluşan Mezar Grubu”, Belleten LXIII, 236, 15-21.
  • Hägg 1980 = R. Hägg, “The Hellenistic Nekropolis and Later Structures on the Middle Slopes 1973-1977”, Excavations in the Barbouna Area at Asine, Studies in Ancient Meditarranean and Near Eastern Civilizations, Boreas, 4:4.
  • Hellström 1971 = P. Hellström, Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass, Labraunda, Athens.
  • Holmes 1992 = L. Holmes, “Myrrh and Unguents in the Coma Berenices”, Classical Philology, 87,1.
  • Isings 1957 = C. Isings, Roman Glass from Dated Şnds, Groningen.
  • Jones 1950 = F. F. Jones, The Pottery: Excavations at Gözlükule, Tarsus.
  • Kleiner 1994 = D. E. E. Kleiner, Roman Sculpture, Yale University Press.
  • Kurtz-Boardman 1971 = D. Kurtz – J. Boardman, Greek Burial Customs, Ithaca.
  • Lightfoot 1992 = C. Lightfoot, Anadolu Antik Camları: Yüksel Erimtan Koleksiyonu, Ankara.
  • Mitsopoulos-Leon 1991 = V. Mitsopoulos-Leon, Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde, Wien.
  • Möbius 1969 = H. Möbius, “Hellenistische Grabreliefs”, AA , 1969, 507-510.
  • Oliver 1980 = A. Oliver Jr, Ancient Glass in the Carneige Museum of Natural History Pittsburgh.
  • Özhanlı-Fırat 2005 = M. Özhanlı-M. Fırat, “Side Unguentariumları Işığında Dinin Kapların Kullanım Alanları Üzerindeki Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi, 23, 2011, 7-30.
  • Özyiğit 1995 = Ö. Özyiğit, “1994 Yılı Phokaia Kazı Çalışmaları”, KST XVII, II.
  • Pemberton 1985 = E. G. Pemberton, “Ten Hellenistic Graves in Ancient Corinth”, Hesperia 54,3, 1985, 271-307.
  • Perkins 1963 = A. Perkins, Excavations at Dura Europos, Şnal Report, IV, New Haven.
  • Pfuhl-Möbius 1977 = E. Pfuhl-H. Möbius, Die Ostgriechischen Grabreliefs, I-II, DAI.
  • Ridgway 1997 = B. S. Ridgway, Fourth-Century Styles in Greek Sculpture, U.S.A.
  • Rimmel 1867 = E. Rimmel, The Book of Perfumes, London.
  • Robert – Fıratlı 1964 = L. Robert – N. Fıratlı, Les Stèles funéraires de Byzance gréco-romaine, Paris.
  • Robinson 1959 = H. S. Robinson, The Athenian Agora V, Pottery of the Roman Period, Princeton.
  • Rotroff 2006 = S. I. Rotroff, The Athenian Agora, The Hellenistic Pottery: The Plain Wares, Princeton.
  • Saraçoğlu 2000 = A. Saraçoğlu, “Kyzikos’dan Şgürlü Mezar Kabartmaları”, 181-197, Lev. 41-45.
  • Saraçoğlu 2011 = A. Saraçoğlu, “Tralleis Nekropolünden Hellenistik ve Roma Dönemi Unguentariumları”, Anatolia 37, 2011, 1-42.
  • Şahin 1996 = N. Şahin, “Beyaz Lekythos’lar Işığında Klasik Devirde Atina’da Ölüm İkonograŞsi ve Ölü Kültü”, Ege Arkeoloji Dergisi, İzmir, 1996, 143-167, Lev. XXXI-XXXV.
  • Şimşek-Duman 2007 = C. Şimşek – B. Duman, “Laodikeia’da Bulunan Geç Antik çağ Unguentariumları”, Adalya X, 2007, 285-307.
  • Thompson 1934 = H. Thompson, “Two Centuries of Hellenistic Pottery”, Hesperia, 3 1934 311-476.
  • Toynbee 1971 = J. M. C. Toynbee, Death and Burial in the Roman World, New York.
  • Waelkens 1986 = M. Waelkens, Die Kleinasiatischen Türsteine, typologische und epigraphische Untersuchungen der kleinasiatischen Grabreliefs mit Scheintür, Mainz.
APA Civelek A (2012). Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler. , 77 - 90.
Chicago Civelek Aynur Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler. (2012): 77 - 90.
MLA Civelek Aynur Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler. , 2012, ss.77 - 90.
AMA Civelek A Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler. . 2012; 77 - 90.
Vancouver Civelek A Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler. . 2012; 77 - 90.
IEEE Civelek A "Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler." , ss.77 - 90, 2012.
ISNAD Civelek, Aynur. "Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler". (2012), 77-90.
APA Civelek A (2012). Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler. Arkeoloji ve Sanat, 0(141), 77 - 90.
Chicago Civelek Aynur Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler. Arkeoloji ve Sanat 0, no.141 (2012): 77 - 90.
MLA Civelek Aynur Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler. Arkeoloji ve Sanat, vol.0, no.141, 2012, ss.77 - 90.
AMA Civelek A Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler. Arkeoloji ve Sanat. 2012; 0(141): 77 - 90.
Vancouver Civelek A Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler. Arkeoloji ve Sanat. 2012; 0(141): 77 - 90.
IEEE Civelek A "Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler." Arkeoloji ve Sanat, 0, ss.77 - 90, 2012.
ISNAD Civelek, Aynur. "Mezar Stelleri Üzerindeki Unguentarium'lar Üzerine Gözlemler". Arkeoloji ve Sanat 141 (2012), 77-90.