AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ
Yıl: 2016 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 324 - 350 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ
Öz: Tanzimat Dönemi, ana çizgileriyle siyaset, cemiyet ve edebiyatalanlarında göstermiş olduğu değişme ve gelişmelerle Türk milletininhayatında önemli bir yere sahiptir. Bu dönemde Osmanlı toplumu, devletinBatılılaşma çabaları doğrultusunda derin değişimler yaşamıştır. Batılılaşmaile gelen yeni hayat tarzı, mevcut Osmanlı toplum yapısını olumsuz yöndeetkilemeye başlamıştır. Bunun yanında toplumun kendi bünyesindeki sosyalaksaklıklar da sosyal yapının hasar görmesine neden olmuştur. Ahmet MithatEfendi çoğu zaman, Osmanlı sosyal hayatı ile Avrupa sosyal hayatınıkarşılaştırarak tenkit etmiştir. Bu yaklaşım, okurun doğruyu ve yanlışı aynıanda değerlendirmesini sağlamaya çalışma olarak da ifade edilebilir.Kurmaca metinler olmasına rağmen Ahmet Mithat Efendinin romanları,Batı medeniyetine ait kavramların Osmanlı toplumundaki yansımalarını veTürk toplumuna ait değerlerin Batı medeniyeti algısıyla nasıl değiştiğinigöstermesi bakımından önem taşımaktadır. Bu bakımdan çalışmamızdaAhmet Mithat Efendinin, ağırlıklı olarak özellikle bu konuyu ele aldığıKarnaval , Henüz 17 Yaşında ve Vah adlı romanları, Batı medeniyetineyönelik eleştiriler açısından incelenmiştir. Böylece Ahmet Mithat EfendininBatı medeniyetini algılama biçimi ve eleştirileri seçilen eserlerden yolaçıkılarak tespit edilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelime: AHMET MITHAT EFENDI'S CRITICISM TO THE WESTERN CIVILIZATION IN HIS NOVELS CARNIVAL , AT THE AGE OF 17andVAH
Öz: The Tanzimat Reform Era has an important place with its main lines inthe life of the Turkish nation with the changes and developments it caused inthe fields of politics, community and literature. Ottoman communityunderwent series changes in accordance with the state's efforts ofwesternization. The new life style emerged as a result of westernizationstarted to affect the existing Ottoman society structure in a negative way.Besides, the malfunctions in the society's own structure have caused damageto the social structure. Ahmet Mithat Efendi often compared the Ottoman social life and the European one, and criticised it. This approach may bedefined as the trial to let the reader appraise the right and the wrongsimultaneously.Though they are fiction, Ahmet Mithat Efendi's novels are of greatimportance as they show the reflections of conceptions belonging to theWestern civilization on Ottoman society and how the values of the Turkishsociety changed with the perception of the Western civilization. In thisrespect, particularly novels Karnaval, Vah and Henüz 17 Yaşında(Carnival, Vah and At the Age of Seventeen), where Ahmet Mithat Efendidiscussed this issue were analysed in terms of the criticisms towards theWestern civilization. Thereby, Ahmet Mithat Efendi's way of perception ofthe Western civilization and his criticisms were tried to be detected via hischosen works.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- A.M. EFENDİ. (2000). Henüz 17 Yaşında. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. A.M. EFENDİ. (2000). Karnaval. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. A.M. EFENDİ. (2000). Vah. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. AKYÜZ, K. (2000). Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri. İstanbul: İnkılâp Kitabevi. ALVER, A. (2012). İlk Dönem Türk Romanlarında Yanlış Batılılaşma Sonucu Yabancılaşan Karakterler, Dede Korkut Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 2, 27-36. BİLGE, M. (2009). Nurettin Topçunun Kültür ve Medeniyet Anlayışı. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 92-102. ÇAKIR, Ç. (2004). Türk Aydınının Tanzimatla İmtihanı: Tanzimat ve Tanzimat Dönemi Siyasî Tarihi Üzerine Yapılan Çalışmalar. Türkiyat Araştırmaları Literatür Dergisi, 1, 9-69. ÇETİN, N. (2012). Ahmet Midhat Efendinin Romanlarında Millî Özgüven Duygusu. Temrin Dergisi (Ahmet Midhat Efendi Özel Sayısı), 55, 10-18. ÇINAR, Y. (2010). Bir Eleştiri Örneği: Tanzimattan Cumhuriyete Batılılaşma. Akademik Bakış Dergisi, 19, 1-7. DE ROSAY, C. (2006). Ahmet Mithat Efendinin Eserlerinde Batılılaşma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. DOĞAN, M. (2014). Batılılaşma İhaneti. İstanbul: Yazar Yayıncılık. ESEN, N. (2014). Hikâye Anlatan Adam: Ahmet Mithat. İstanbul: İletişim Yayınları. GÖKALP, Z. (2013a). Hars ve Medeniyet. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları. GÖKALP, Z. (2013b). Kültür ve Medeniyet Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak. İstanbul: Gençlik Kitabevi Yayınları. GÜNGÖR, E. (2003). Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik. İstanbul: Hisar Yayınları. KARABULUT, M. (2008). Batılılaşma Açısından Tanzimat Dönemi Türk Romanı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. KARABULUT, M. (2010). Tanzimat Döneminde Osmanlının Yenileşme Sürecine Bir Bakış. Türk Dünyası Araştırmaları, 187, 125-139. MERİÇ, C. (2013). Kültürden İrfana. İstanbul: İletişim Yayınları. NAMLI, T. (2010). Tanzimat Devri Türk Romanında Sosyal Tenkit. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. OKAY, O. (2006). Edebiyat Teorisi, Tenkit ve Ahmet Midhat Efendi. Ankara: Dergâh Yayınları. OKAY, O. (2008). Batı Medeniyeti Karşında Ahmed Midhat Efendi. İstanbul: Dergâh Yayınları. ÖZDEMİR, M. ve SÜĞÜMLÜ, Ü. (2014). Ahmet Mithat Efendinin Jöntürk Romanında Medeniyet Algısı. Turkish Studies, 3, 1062-1084. ŞEREF, İ. (2014). Tanzimat Döneminde Bir Aydın Olarak Ahmet Midhat Efendi ve Düşünce. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 31, 281-292. TAŞ, K. (2002). Tanzimat ve Batılılaşma Hareketlerine Sosyolojik Bir Yaklaşım. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7, 87-94. TOPÇU, N. (2014). Kültür ve Medeniyet. İstanbul: Dergâh Yayınları. TURAL, S. (1992). Kültürel Kimlik Üzerine Düşünceler. Ankara: Ecdâd Yayıncılık. YETİŞGİN, M. (2005). On Dokuzuncu Asırda Avrupalının Gözüyle Türk İmajı. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 70-79. YUSOĞLU, N. (2011). Ahmet Mithat Efendinin Macera Romanlarında İntikam. Online Thematic Journal of Turkic Studies, 2, 291-301.
| APA | OZDEMIR M, yegen ü (2016). AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ. , 324 - 350. |
| Chicago | OZDEMIR MEHMET,yegen ümit AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ. (2016): 324 - 350. |
| MLA | OZDEMIR MEHMET,yegen ümit AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ. , 2016, ss.324 - 350. |
| AMA | OZDEMIR M,yegen ü AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ. . 2016; 324 - 350. |
| Vancouver | OZDEMIR M,yegen ü AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ. . 2016; 324 - 350. |
| IEEE | OZDEMIR M,yegen ü "AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ." , ss.324 - 350, 2016. |
| ISNAD | OZDEMIR, MEHMET - yegen, ümit. "AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ". (2016), 324-350. |
| APA | OZDEMIR M, yegen ü (2016). AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5(1), 324 - 350. |
| Chicago | OZDEMIR MEHMET,yegen ümit AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 5, no.1 (2016): 324 - 350. |
| MLA | OZDEMIR MEHMET,yegen ümit AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, vol.5, no.1, 2016, ss.324 - 350. |
| AMA | OZDEMIR M,yegen ü AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2016; 5(1): 324 - 350. |
| Vancouver | OZDEMIR M,yegen ü AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2016; 5(1): 324 - 350. |
| IEEE | OZDEMIR M,yegen ü "AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ." Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5, ss.324 - 350, 2016. |
| ISNAD | OZDEMIR, MEHMET - yegen, ümit. "AHMET MİTHAT EFENDİ'NİN KARNAVAL , HENÜZ 17 YAŞINDA ve VAHROMANLARINDA BATI MEDENİYETİ ELEŞTİRİSİ". Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 5/1 (2016), 324-350. |
